Pałac Dolmabahçe (tur. Dolmabahçe Sarayı) położony jest po europejskiej stronie Stambułu, przy ulicy Beşıktaş, w jego części północnej, oddzielonej od najstarszej dzielnicy Sultanahmet wodami Złotego Rogu. Z Pałacu rozciąga się widok na Cieśninę Bosfor.
Jedna z bram pałacu
Pałac ten był pierwszym pałacem w Stambule zbudowanym w stylu europejskim przez sułtana Abdulmecida I pomiędzy 1842 a 1853 rokiem. Służył jako centrum administracyjne Imperium osmańskiego od 1853 do 1922 roku, z przerwą w latach 1889-1909. Architektem był Ormianin Karabet Balyan. Pałac kosztował równowartość 35 ton złota. W jego wnętrzu znajduje się kryształowy żyrandol o 750 lampach, ważący 4,5 tony, będący darem od królowej Wiktorii. W pałacu znajduje się również największa kolekcja bakaratowych żyrandoli na świecie, z tego szkła wykonano także jedne z poręczy schodów. W 1887 roku gościł tu cesarz Wilhelm II podczas wizyty w Stambule. Podczas prac renowacyjnych w 1910 pałac wyposażono w centralne ogrzewanie. Po powstaniu Republiki Tureckiej oddano go do dyspozycji Atatürka, który zatrzymywał się tu podczas letnich wizyt w mieście.
Pałac Dolmabahçe Jako wzorce posłużyły architektom francuski Luwr i angielski Pałac Buckingham. Jednocześnie jego styl miał symbolicznie zerwać z wielowiekową tradycją pałacowej architektury osmańskiej, której ucieleśnieniem był poprzedni pałac sułtański - Topkapı Sarayı - służący nieprzerwanie jako rezydencja sułtańska od połowy XV wieku.
Marmur użyty przy budowie pałacu pochodzi z wyspy Marmara, alabaster z Egiptu, porfir z Pergamonu.
Po obaleniu sułtanatu i utworzeniu Republiki Tureckiej Pałac Dolmabahçe służył jako siedziba Mustafy Kemala Atatürka podczas jego wizyt w Stabule. Mustafa Kemal Atatürk przeprowadził wiele reform prawnych i społecznych z których na uwagę zasługują m.in. wprowadzenie kalendarza gregoriańskiego, alfabetu łacińskiego, oczyszczenie języka tureckiego ze słów pochodzenia arabskiego i wprowadzenie nazwisk. Sam Mustafa Kemal wybrał dla siebie nazwisko Atatürk, czyli Ojciec Turków. Nazwisko to nie wolno było nosić żadnemu innemu Turkowi. Mustafa Kemal Atatürk znacznie ograniczył ingerencję islamu w politykę państwa wprowadzając kodeks karny. Mustafa Kemal Atatürk 1881-1938 Za jego rządów wprowadzono obowiązkowe nauczanie kobiet, a także ustawy gwarantujące kobietom równość społeczną i polityczną, promowano też zachodni styl ubierania się.
Pracownia Mustafy Kemala Atatürka
W tym pokoju, który obecnie stanowi część muzeum o 9:05 11 listopada 1938 zmarł Mustafa Kemal Atatürk. By oddać hołd ukochanemu wodzowi i ojcu narodu tureckiego zatrzymano zegary w pałacu Do tej pory ustawione są one na tę godzinę w celu upamiętnienia wielkiego przywódcy Turków.
Wnętrza pałacu pokrywają obrazy włoskich i francuskich mistrzów i sławnego rosyjskiego malarza Ajwazowskiego. Z Hereke pochodzą ręcznie tkane dywany: 131 dużych i 99 małych. Ich łączna powierzchnia to 4500 m².
Sala Ceremonii (Muayede). Ponad środkową jej częścią wznosi się kopuła wysoka na 36 m. Powieszono w niej kryształowy żyrandol o 750 lampach, ważący 4,5 tony prezent od królowej Wiktorii. W komnacie zastosowano system ogrzewania podłogowego.
W pałacu znajduje się największa kolekcja bakaratowych żyrandoli na świecie.
Słynne kryształowe schody. Ich nazwa pochodzi od kryształowych elementów balustrad schodów. Do ich budowy użyto także mahoń i mosiądz.
Pokój przyjęć ambasadorów. Ambasadorowie byli tu przyjmowani przez sułtana i przedstawiali mu listy. Sufit jest wyłożony złotem, ściany ozdobione wielokolorowym grawerunkiem przypominającym materiał. Dominującym kolorem jet czerwony, dlatego pokój ten jest zwany również Czerwonym Pokojem.
Harem - Czerwony Pokój. Sala audiencyjna, w której przyjmowano zagraniczne poselstwa. Dookoła znajdują się poczekalnie. Pokój został zaprojektowany przez francuskiego artystę Sechana.
Biblioteka. Księgozbiór tworzą książki zebrane przez sułtana Abdülmecida, znacznie wzbogacona w czasach Atatürka i prezydenta Inönü.
Różowy Hol i apartament wokół niego należał do matki sułtana. W części od Bosforu i od lasu znajdują się po dwa pokoje, pośrodku sofa oraz łazienka.
Apartement ten nie był często używany, ponieważ poza matką samego sułtana Abdülaziza, żadna z matek nie doczekała się wstąpienia swojego syna na tron. W związku z tym, apartament ten był dołączany do części sułtana, która do niego przylega. Również Atatürk używał tego apartamentu.
Projekty dekoracji i mebli są dziełem dekoratora wnętrz Sechana, autora wyposażenia Opery Paryskiej. Meble sprowadzono z Paryża. Wyroby jedwabne z Hereke i Lyonu. Porcelanę z Sèvres,
Budynek ma powierzchnię 45 000 m², posiada 285 pokoi, 46 korytarzy, 6 łaźni, 68 toalet i 1427 okien.
Gdyby na Ziemi było jedno państwo, to Stambuł powinien być jego stolicą Napoleón Bonaparte. If the Earth were a single state, Istanbul would be its capital Napoleon Bonaparte.
Manuel moremusic1939@gmail.com www.rotfl.com.pl Dodatkowymi slajdami i tekstem w j.polskim na podst. WEB uzupełniła:jokoretsina