Załącznik Nr 1 do uchwały Nr V/19/07 Rady Gminy Niedźwiada z dnia 23 marca 2007r. Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii na rok 2007 I. Postanowienia ogólne Wprowadzenie: Polski model rozwiązywania problemów alkoholowych zakłada, iż większość kompetencji i zadań jest zlokalizowanych na poziomie samorządu gminy, która na mocy ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi uzyskała kompetencje do rozwiązywania problemów alkoholowych a na mocy ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii kompetencji do przeciwdziałania narkomanii w społeczności lokalnej. To właśnie gmina ma przedsięwziąć środki zaradcze oraz naprawcze skierowane do lokalnej społeczności, aby zapobiegać i minimalizować skutki alkoholizmu i narkomani. Po kilku latach funkcjonowania znowelizowanej ustawy i realizowania kolejnych programów profilaktyki nadszedł czas na zmiany ku lepszym rozwiązaniom, rozwiązaniom miejmy nadzieję bardziej skutecznym. W obecnej dobie nie zastanawiamy się już, czy warto pomagać, osobom, rodzinom z problemem alkoholowym a szczególnie dzieciom z rodzin dotkniętych chorobą alkoholową, ale jak to robić szybciej, skuteczniej, efektywniej. Pomagać to znaczy minimalizować skutki alkoholizmu, narkomanii, nikotynizmu ale pomagać to przede wszystkim zapobiegać, czyli edukować, uświadamiać, wskazywać alternatywne sposoby spędzania wolnego czasu, radzenia sobie z sytuacją trudną, konfliktową, jak skutecznie bez używek rozładować napięcie i rodzącą się agresję. Pomagać to również wspierać młodych ludzi w kształtowaniu prawidłowych postaw osobowościowych, aby nie było potrzebne podpieranie się substancjami uzależniającymi. Uczyć umiejętności mówienia nie w sytuacjach, gdy młody człowiek jest poddany presji otoczenia. Alkoholizm, narkomania czy nikotynizm to choroba, która rozwija się latami, niepostrzeżenie. Skutki uzależnień nie ograniczają się jedynie do ograniczeń fizycznych czy psychicznej degradacji samego alkoholika, one dotykają wszystkich osób, które żyją, pracują czy przyjaźnią się z uzależnionym.
2 Podstawa prawna: Ustawa z dnia 26 października 1982r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz. U. z 2002r. Nr 147 poz. 1231 ze zm.). Ustawa z dnia 29 lipca 2005r. o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz. U. z 2005r. Nr 179 poz. 1485) Kierunki działania na płaszczyźnie profilaktyki alkoholowej i narkotykowej. 1. Ograniczenie dostępności do alkoholu i narkotyków poprzez kreowanie lokalnej polityki w tym zakresie. 2. Realizacja profesjonalnych programów profilaktyki wobec dzieci i młodzieży. 3. Zwiększenie dostępności terapii dla osób uzależnionych i współuzależninych. 4. Przeciwdziałanie przemocy w rodzinie. Pomoc pedagogiczna i prawna dla ofiar przemocy. Zapewnienie schronienia ofiarom przemocy poprzez współpracę z organizacjami pozarządowymi zajmującymi się przemocą. 5. Szkolenie Członków Gminnej Komisji Alkoholowej, nauczycieli realizujących programy profilaktyczne i handlowców zajmujących się sprzedażą alkoholu. 6. Tworzenie bazy materialnej, organizacyjnej i merytorycznej dla realizacji programów profilaktycznych. II. Realizatorzy gminnego programu profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych oraz przeciwdziałania narkomanii. Rozwiązywanie problemów alkoholowych i narkotykowych wymaga współdziałania szeregu instytucji, oświaty, policji, pomocy społecznej, służby zdrowia, wymiaru sprawiedliwości, administracji, aby skutecznie przeciwdziałać przemocy związanej z alkoholem i narkotykami. W gminie rozwiązywaniem tych problemów zajmują się: 1. Pełnomocnik Wójta ds. Uzależnień 2. Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych 3. Punkt konsultacyjny dla rodzin osób dotkniętych problemem alkoholowym, narkomanią i przemocą domową w Niedźwiadzie 4. Szkoły Podstawowe i Gimnazjum 5. Ośrodek Pomocy Społecznej w Niedźwiadzie
3 6. Gminny Klub Sportowy w Niedźwiadzie 7. Posterunek Policji w Niedźwiadzie 8. Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Niedźwiadzie 9. Kościoły 10. Inne podmioty, którym zlecane są zadania gminnego programu profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych oraz przeciwdziałania narkomanii. III. Źródła finansowania gminnego programu profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych oraz przeciwdziałania narkomanii. Źródłem finansowania zadań gminnego programu profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych oraz przeciwdziałania narkomanii są środki finansowe budżetu gminy pochodzące z opłat za korzystanie z zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych. Zadania Gminnego Programu IV. Zwiększenie dostępności pomocy terapeutycznej i rehabilitacyjnej dla osób uzależnionych od alkoholu i narkotyków. Zespół uzależnienia od alkoholu i narkotyków jest chorobą społeczną, której konsekwencji doświadczają członkowie rodzin osób uzależnionych oraz środowisko społeczne. Sposoby realizacji: 1. Prowadzenie punktu konsultacyjno interwencyjnego dla osób i rodzin dotkniętych problemem alkoholowym, narkomanią i przemocą domową. Finansowanie bieżących kosztów działalności punktu ( min. koszty wynagrodzenia pracowników; materiały i wyposażenie.) Osoby dyżurujące w punkcie muszą być interdyscyplinarnie przeszkolone w zakresie różnych problemów, które występują w rodzinie oraz możliwych do zaproponowania rozwiązań tj. - posiadać umiejętności nawiązywania pierwszego, pomocnego kontaktu psychologicznego, - wiedzę o uzależnieniu, współuzależnieniu, sytuacji dzieci w rodzinie dysfukcyjnej
4 - wiedzę o zjawisku przemocy w rodzinie - wiedzę o problemie pijących nastolatków 2. Pokrycie kosztów prowadzenia programu terapeutycznego ( maratony) dla osób uzależnionych i współuzależnionych na podstawie umowy zlecenia z pracownikami Ośrodka Leczenia i Rehabilitacji Alkoholików w Lubartowie. 3. Podejmowanie działań zmierzających do podjęcia leczenia odwykowego osób uzależnionych od alkoholu tj. finansowanie kosztów przeprowadzania badań w przedmiocie uzależnienia od alkoholu. 4. Organizacja i finansowanie szkoleń w zakresie przeciwdziałania przemocy i rozwiązywania problemów narkotykowych, alkoholowych dla różnych grup zawodowych m.in. nauczycieli, pracowników socjalnych, policjantów, służby zdrowia, oraz członków gminnej komisji ds. p i r p a. 5. Stała współpraca z policją, Ośrodkiem Pomocy Społecznej, Sądem Wydziałem Rodzinnym i nieletnich, Kuratorami Rodzinnymi, pedagogami szkolnymi, szkołami w celu podnoszenia skuteczności podejmowanych działań V. Prowadzenie profilaktycznej działalności informacyjnej i edukacyjnej wśród dzieci i młodzieży Sposoby realizacji: 1. Realizacja społecznych kampanii Państwowej Agencji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych i Krajowego Biura do Spraw Przeciwdziałania Narkomanii 2. Upowszechnianie materiałów informacyjnych o chorobie alkoholowej i narkotykowej. 3. Organizowanie i finansowanie lokalnych imprez profilaktycznych skierowanych do dzieci i młodzieży. 4. Prowadzenie lokalnych kampanii edukacyjnych, związanych z promowaniem trzeźwości wśród kierowców. 5. Prowadzenie na terenie szkół programów profilaktyczno - wychowawczych, a także finansowanie prelekcji nt. uzależnień, przemocy w rodzinie i przemocy rówieśniczej przedstawień teatralnych dla dzieci i młodzieży odpowiadającym standardom wyznaczonym przez technologie profilaktyczne obejmującą : Profilaktykę pierwszorzędową adresowaną do ogółu dzieci i młodzieży, mającą na celu promocję zdrowego stylu życia oraz opóźnienie wieku inicjacji alkoholowej czy narkotykowej
5 Profilaktyką drugorzędową adresowaną do grup podwyższonego ryzyka, a więc do osób, które przeszły już inicjację i u których występują liczne lub poważne problemy (osobiste, rodzinne, szkolne) świetlice szkolno - wychowawcze. W ramach profilaktyki pierwszorzędowej realizowane są Programy Profilaktyczne w szkołach, które mają charakter: informacyjno edukacyjny nastawiony na przekazywanie informacji o zagrożeniach związanych z używaniem substancji psychoaktywnych i mechanizmach powstawania uzależnień a także na ćwiczenie ważnych umiejętności życiowych np. : programy takie jak: Elementarz czyli program siedmiu kroków, Spójrz inaczej, Dziękuję, nie, NOE. itp. alternatyw - umożliwiające dzieciom i młodzieży zaspokajanie potrzeby aktywności i osiągnięć poprzez angażowanie się w jakąś pozytywną działalność sport, turystyka, teatr, praca charytatywna, muzyka ruchowa, ekologia, plastyka. rówieśnicze bazujące na pracy z pozytywnymi liderami młodzieżowymi. 6. Finansowanie, koordynacja oraz nadzór i kontrola realizacji programów profilaktycznych w szkołach z terenu gminy. 7. Podejmowanie działań o charakterze edukacyjnym przeznaczonych dla rodziców, których celem jest wspieranie asystencji dziecka i przygotowanie go do podejmowania świadomych i odpowiedzialnych decyzji związanych z używaniem substancji psychoaktywnych. 8. Organizowanie lokalnych imprez profilaktycznych adresowanych dla dzieci, młodzieży i ich rodziców. 9. Zakup niezbędnych pomoc tj; nagród, artykułów biurowych, spożywczych, przemysłowych i materiałów edukacyjno informacyjnych, niezbędnych do realizacji szkoleń, konkursów i programów profilaktycznych, zawodów sportowych i festynów. 10.Inicjowanie, wspieranie i finansowanie akcji mających na celu organizację letniego wypoczynku dzieci i młodzieży poza rodzinnym środowiskiem często skażonym uzależnieniami. Udział dzieci i młodzieży w obozach profilaktycznych, koloniach z elementami profilaktyki i innych formach wypoczynku pozwalających na kształtowanie prawidłowych postaw osobowościowych. 11.Upowszechnienie materiałów informacyjnych i edukacyjnych z zakresu problematyki uzależnień, 12.Edukacja rodziców w dziedzinie profilaktyki uzależnień, 13.Prowadzenie działalności edukacyjnej mającej na celu zmniejszenie spożycia alkoholu,
6 14.Finansowanie szkoleń członkom gminnej komisji rozwiązywania problemów alkoholowych pedagogów szkolnych, nauczycieli i wychowawców w kierunku budowania nowoczesnych systemów profilaktycznych przeciwdziałających uzależnieniom i przemocy. 15.Promocja imprez bezalkoholowych i zdrowego stylu życia m. in. festyny, zawody sportowe, itp. 16.Prowadzenie szkoleń dla sprzedawców i właścicieli sklepów handlujących napojami alkoholowymi 17.Ograniczanie możliwości zakupu i spożycia alkoholu, narkotyków, papierosów przez nieletnich kampanie edukacyjne. 18. Prowadzenie lokalnych kampanii edukacyjnych na tematy związane z profilaktyką uzależnień i przemocą domową, współudział w ogólnopolskich kampaniach medialnych dotyczących tych problemów. 19.Finansowanie bieżących kosztów działalności Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych związanych z obsługą biurową. 20. Przeprowadzenie diagnozy stanu problemów alkoholowych i narkotykowych wśród dzieci i młodzieży na terenie gminy. VI. Udzielanie rodzinom, w których występują problemy alkoholowe, narkotykowe, pomocy psychologicznej i prawnej, a szczególności ochrony przed przemocą w rodzinie. 1. Gminna komisja jest ciałem opiniującym i nadzorującym wykonanie Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii Do zadań Komisji należy: Występowanie przed sądem w charakterze oskarżyciela publicznego. Opiniowanie wniosków w sprawie wydania zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych, Kierowanie na badania osób uzależnionych od alkoholu i narkotyków, Opracowanie założeń do gminnego programu profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych oraz przeciwdziałania narkomanii, Dokonywanie kontroli placówek handlowych, Realizowanie zadań podjętych przez Radę Gminy w gminnym programie profilaktyki. 2. Finansowanie bieżącej działalności świetlic szkolno-wychowawczych tj. wynagrodzenia pracowników, zakup materiałów, Dofinansowanie szkoleń w zakresie prowadzenia zajęć w świetlicy szkolno
7 wychowawczej dla pedagogów, nauczycieli którzy są zatrudnieni w tych placówkach lub deklarują gotowość podjęcia tego typu pracy. 3. Przeciwdziałanie zjawiska przemocy w rodzinie: Doskonalenie gminnego systemu przeciwdziałania przemocy w rodzinie z uwzględnieniem procedury Niebieskiej Karty Podjęcie wspólnych działań służb i instytucji stosujących procedury Niebieskiej Karty Policji, GOPS u, GKPiRPA, Sądu 4. Dofinansowanie etatu pracownika zajmującego się realizacją gminnego programu profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych oraz przeciwdziałania narkomanii. 5. Członkom gminnej komisji rozwiązywania problemów alkoholowych przysługuje wynagrodzenie za udział w pracach komisji (posiedzeniach, kontrolach). Wysokość wynagrodzenia wynosi 14% (za posiedzenie) i 17% (za przeprowadzoną kontrolę), minimalnego wynagrodzenia za pracę określonego w art. 4 ustawy z dnia 10 października 2002r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz. U. Nr 200, poz.1679). Wynagrodzenie będzie wypłacane na podstawie listy obecności. VI. Wspomaganie działalności instytucji, stowarzyszeń i osób fizycznych służącej rozwiązywaniu problemów alkoholowych. Sposoby realizacji: 1. Wspieranie finansowe i organizacyjne instytucji, stowarzyszeń i organizacji pozarządowych realizujących swe działania statutowe związane z profilaktyką i rozwiązywaniem problemów alkoholowych i narkotykowych. 2. Współpraca i wspieranie ruchów samopomocowych szczególnie AA. 3. Współpraca z innymi organizacjami i jednostkami działającymi na rzecz rozwiązywania problemów alkoholowych. 4. Tworzenie Lokalnych Koalicji Trzeźwościowych i Przeciwdziałania Narkomanii.
8 VII. Plan wydatków na realizację Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii na rok 2007 417- Wynagrodzenia bezosobowe z tytułu umów zleceń i umów o dzieło - kontrola przestrzegania zasad i warunków korzystania z zezwoleń przez działające na terenie gminy podmioty, którym udzielono zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych, - wynagrodzenie za udział w posiedzeniach i pracach komisji - wynagrodzenie psychologów terapeutów za zajęcia dodatkowe w Ośrodku Leczenia Uzależnień w Lubartowie - wynagrodzenie pracowników w Punkcie Konsultacyjno Informacyjnym Dla Rodzin z Problemem Alkoholowym - wynagrodzenie za prowadzenie programu profilaktycznego - Spójrz- inaczej, - wynagrodzenie za przeprowadzenie warsztatów pt. Spójrz inaczej na agresję - wynagrodzenie za szkolenie sprzedawców i właścicieli punktów sprzedaży napojów alkoholowych, - wynagrodzenie za prowadzenie świetlicy szkolno wychowawczej, - wynagrodzenie za przeprowadzenie warsztatów pt. Spójrz inaczej - wynagrodzenie za prowadzenie programów profilaktycznych : przeciwdziałanie alkoholizmowi, przeciwdziałanie narkomanii 51542; 3210 6290 1800 10500 3680 5600 400 7680 3610 8382 2882 3000 4750 Zakup akcesoriów komputerowych, w tym programów 1600; i licencji 4390 Zakup usług obejmujących wykonanie ekspertyz, analiz i opinii 2100; 4210 Materiały wyposażenie 4000; - zakupy do realizacji programów profilaktycznych, 500; - zakup nagród rzeczowych, 2000; - zakupy na potrzeby GKRPA 500; - zakupy do punktu konsultacyjno - informacyjnego 500; 4430 Różne opłaty i składki 600; 4410 Podróże służbowe 300; 4300 Zakup usług pozostałych 500; 4700 -Szkolenia pracowników nie będących członkami korpusu służby cywilnej 300; 4010- Wynagrodzenia osobowe pracowników 7403; 4110 Składniki na ubezpieczenie społeczne 1374; 4112 Składki na fundusz pracy 196; 4040 Dodatkowe wynagrodzenie roczne 585; RAZEM 70.000,-