GMINNY PROGRAM PROFILAKTYKI ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH DLA GMINY JORDANÓW ŚLĄSKI

Transkrypt

1 Załącznik nr 1 do Uchwały Nr IV/12/2007 Rady Gminy Jordanów Śl. z dnia 5 lutego 2007 r. GMINNY PROGRAM PROFILAKTYKI ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH DLA GMINY JORDANÓW ŚLĄSKI

2 Wstęp : Polski model rozwiązywania problemów alkoholowych zakłada, iż większość kompetencji i zadań zlokalizowanych jest na poziomie samorządu gminy, która na mocy ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałania alkoholizmowi uzyskała kompetencje do rozwiązywania problemów alkoholowych. Gmina ma przedsięwziąć środki zaradcze oraz naprawcze skierowane do lokalnej społeczności aby zapobiegać i minimalizować skutki alkoholizmu. Alkoholizm to choroba, która rozwija się latami, niepostrzeżenie. Skutki uzależnień nie ograniczają się jedynie do ograniczeń fizycznych czy psychicznej degradacji samego alkoholika, dotykają one wszystkich osób, które żyją, pracują czy przyjaźnią się z uzależnionymi.obecnie nie zastanawiamy się czy warto pomagać, osobą, rodzinom z problemem alkoholowym, ale jak to robić szybciej, skuteczniej i efektywniej. Pomagać to przede wszystkim zapobiegać, edukować i uświadamiać oraz wskazywać alternatywne sposoby spędzania wolnego czasu, radzenia sobie w sytuacjach trudnych i konfliktowych.pomagać to również uczyć umiejętności mówienia nie w sytuacjach gdy młody człowiek jest poddany presji otoczenia. 2

3 Diagnoza problemów alkoholowych na terenie gminy Jordanów Śląski Dla właściwego ukierunkowania podejmowanych działań konieczne jest opracowanie mapy problemów alkoholowych w gminie. Alkohol jest istotnym problemem życia społecznego gminy Jordanów Śląski. Fakt ten dokumentują statystyki GOPS, GKRPA,Policji oraz badania ankietowe przeprowadzone w szkołach. Informacje uzyskane z GOPS wskazują że problem alkoholowy był w 2006r. jednym z głównych powodów korzystania ze świadczeń pomocy społecznej odsetek rodzin korzystających ze świadczeń pomocy społecznej w których wystąpił problem alkoholowy wyniósł 16 %. GKRPA w 2006r przyjęła 1 wniosek dotyczący osoby uzależnionej którą skierowała na leczenie odwykowe ( od 1996r skierowano 50 osób ). Przeprowadzono również szereg rozmów z osobami współuzależnionymi. Tak mała liczba osób zgłoszonych w 2006r. w celu zobowiązania ich do podjęcia leczenia odwykowego nie świadczy bynajmniej o braku takich osób w naszym środowisku, wydaje się jednak że w wyniku różnych działań naprawczych oraz profilaktycznych które były przeprowadzane w ramach gminnego programu rozwiązywania problemów alkoholowych w latach ubiegłych, nastąpiła istotna zmiana w nastawieniu do leczenia odwykowego oraz świadomości społecznej w tym zakresie. Obecnie wiele osób podejmuje leczenie odwykowe dobrowolnie bez konieczności stosowania przymusu. Bardzo duże znaczenie ma również fakt funkcjonowania od kilku lat na terenie gminy grupy edukacyjno motywującej prowadzonej przez pracownika Ośrodka Leczenia Odwykowego, terapia prowadzona na grupie oraz indywidualne konsultacje doprowadziły w wielu przypadkach w 2006r. do podjęcia leczenia odwykowego w specjalistycznych placówkach odwykowych. Komisariat Policji odnotował w 2006r. 12 interwencji domowych związanych z przemocą domową w tym w 7 przypadkach została zastosowana wobec sprawców przemocy procedura Niebieskiej Karty, odnotowano również 5 spraw przeciwko nietrzeźwym kierującym. W ciągu ostatnich lat nastąpiły gwałtowne zmiany w zakresie konsumpcji alkoholu przez młodzież. Tak alkohol jak i inne środki odurzające budzą duże zainteresowanie pewnej grupy młodzieży. Zainteresowanie to koreluje z pewnymi czynnikami z których na pierwsze miejsce wysuwa się funkcjonowanie rodziny. Badana młodzież oceniła że w swojej rodzinie czuje się całkowicie dobrze i bezpiecznie tylko w 75 % badanej grupy (w 2003r. -79,07%). Styczność badanej młodzieży z nadużywaniem alkoholu w najbliższym otoczeniu dotyczy ważnego w epidemiologii zjawiska jakim jest zespół wyuczenia społecznego 3

4 odsetek młodzieży mającej bezpośrednią styczność z problemem alkoholowym wyniósł 66% -(2003r -58%). Wśród badanej młodzieży szkolnej odsetek osób używających alkoholu wyniósł 54.17% -( 2003r 11,30%). Wiek inicjacji alkoholowej wykazano pomiędzy 7 a 14 rokiem życia (2003r.pomiędzy 9 a 15 rokiem). Dominującym alkoholem jest nadal piwo, a miejscem inicjacji jest najczęściej własny dom, rodzina oraz prywatka. Badania ankietowe przeprowadzone w 2006r. w Gimnazjum Publicznym budzą niepokój w zakresie zjawiska przemocy 91 uczniów na 109 badanych (89%) przyznaje że było świadkiem agresywnych zachowań na terenie szkoły lub autobusu szkolnego. Wśród form agresji w szkole dominuje agresja słowna a co trzeci uczeń wskazuje na zjawisko dręczenia (36%). Wyniki ankiety są bardzo niepokojące gdyż prawie we wszystkich przypadkach wykazują tendencje wzrostowe w negatywnym tego słowa znaczeniu i potwierdzają tym samym duże znaczenie strategii profilaktycznych i edukacyjnych oraz wzmocnieniu czynników chroniących przed sięganiem po alkohol. Zgodnie z ustawą o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi wszystkie gminy w Polsce mają obowiązek prowadzić własną wyznaczoną lokalnymi potrzebami i zasobami politykę wobec alkoholu. Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych sporządziła ranking najważniejszych problemów alkoholowych na terenie gminy. Do kwestii najistotniejszych zaliczono: spadek wieku inicjacji alkoholowej, sprzedaż napojów alkoholowych osobom nieletnim, wzrost spożycia piwa w środowisku młodzieżowym, bardzo duże nadużywanie alkoholu w środowisku lokalnym, problem przemocy domowej, naruszania prawa przez nietrzeźwych kierowców. wzrost zjawiska przemocy w środowisku młodzieżowym 4

5 Rozdział I 1.Postanowienia ogólne Zapisy Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych wynikają z zadań przypisanych gminie w ustawie o wychowaniu w trzeźwości, a także z zapisów w Gminnej Strategii Integracji I Rozwiązywania Problemów Społecznych, w której uznano alkoholizm za jedną z przeszkód w budowie zdrowego i obywatelskiego społeczeństwa lokalnego. Program wynika bezpośrednio z Celu strategicznego nr 5, który brzmi: Budowa zintegrowanego systemu profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych na terenie gminy. Cele szczegółowe strategii określono jako: 1. Zapobieganie powstawaniu nowych problemów alkoholowych ; 2. Zmniejszanie rozmiarów problemów, które aktualnie występują; 3. Zwiększenie zasobów niezbędnych do radzenia sobie z już istniejącymi problemami. W kierunkach działania wskazano natomiast jako najbardziej pożądane na terenie gminy: 1. Ograniczanie i zmiana struktury spożycia napojów alkoholowych. 2. Zmiana zachowań i postaw mieszkańców w sytuacjach związanych z alkoholem. 3. Wdrożenie stosownych form profilaktyki kierowanej w szczególności do dzieci i młodzieży. 4. Budowanie skutecznych form kontroli prawnej i społecznej nad szkodliwymi formami postępowania osób nadużywających alkoholu. 5. Zwiększenie skuteczności i dostępności terapii w zakresie nowoczesnych strategii i metod rozwiązywania problemów alkoholowych. 6. Przeciwdziałanie przemocy domowej. 5

6 2. Realizator Gminnego Programu Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz zasoby umożliwiające jego realizację Realizatorem Gminnego Programu Rozwiązywania Problemów Alkoholowych jest Urząd Gminy w Jordanowie Śl. Urząd Gminy realizując ustawowe zadania w zakresie profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych współpracuje i opiera się w swych działaniach m.in. na takich instytucjach i osobach jak: 1. Klub Abstynent Samopomoc -organizacja pozarządowa, 2. Ośrodek Pomocy Społecznej, 3. Świetlice środowiskowe na terenie gminy 4. Punkt konsultacyjny dla osób uzależnionych i ich rodzin działających przy Ośrodku Pomocy Społecznej 5. Osoby przeszkolone (głównie nauczyciele) do realizacji programów profilaktycznych z dziećmi i młodzieży. Dorota Sokołowska nauczyciel Szkoły Podstawowej Domowi Detektywi, Cukierki, Studium działań związanych z tworzeniem placówek środowiskowych II stopnia Joanna Partyka pedagog szkolny Studium działań związanych z tworzeniem placówek środowiskowych II stopnia, Studium wiedzy o Profilaktyce Narkomanii Katarzyna Kozłowska nauczyciel Szkoły Podstawowej Studium działań związanych z tworzeniem placówek środowiskowych II stopnia Danuta Wertelecka nauczyciel Szkoły Podstawowej Spójrz inaczej Ilona Ligas nauczyciel Szkoły Podstawowej - Cukierki Wioletta Majka Stangret - Dyrektor Szkoły Podstawowej Dziękuję Nie 6. Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych 6

7 7. W realizacji zadań z zakresu rozwiązywania problemów alkoholowych gmina współpracuje także z Policją, Szkołą Podstawową, Gimnazjum Publicznym, Kuratorem zawodowym Sądu Rodzinnego, Przychodnią Rodzinną. 3.Źródła i zasady finansowania Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych. 1. Źródłem finansowania zadań Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych są środki finansowe budżetu gminy pochodzące z opłat za korzystanie z zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych -28,665,- zł 2. Zasady finansowania zadań Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych określa harmonogram wydatków stanowiący rozdział III niniejszego programu. 3. Za udział w posiedzeniach Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych jej członkom przysługuje wynagrodzenie w wysokości : - członkom GKRPA 6 % minimalnego wynagrodzenia za każde posiedzenie - sekretarzowi GKRPA 12 % minimalnego wynagrodzenia za każde posiedzenie. 7

8 Rozdział II Zadania Przedstawione kierunki działania będą realizowane w ramach zadań Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych. Za najważniejsze w 2007 roku uznano: Zadanie 1. Zwiększenie dostępności pomocy terapeutycznej i rehabilitacyjnej dla osób uzależnionych od alkoholu. 1. Prowadzenie punktu konsultacyjnego w Jordanowie Śląskim. 2. Zakup i rozpowszechnianie materiałów informacyjno-edukacyjnych. 3.Podejmowanie działań mających na celu rozpoznanie stopnia uzależnienia, zgodnie z napływającymi wnioskami jak i z inicjatywy własnej. 4.Wspieranie działalności Klubu Abstynenta Zadanie 2.Udzielanie rodzinom, w których występują problemy alkoholowe i narkotykowe, pomocy psychospołecznej i prawnej, a w szczególności ochrony przed przemocą w rodzinie. 1. Budowanie lokalnej koalicji osób, służb, instytucji i organizacji w sprawie przeciwdziałania przemocy w rodzinie. 2. Dofinansowanie działań i programów związanych z opieką psychologiczną i prawną dla rodzin dotkniętych problemem alkoholowym, i przemocą realizowanych przez placówki publiczne, kościoły oraz instytucje i organizacje pozarządowe; 3. Zwiększanie skuteczności interwencji prawno-administracyjnych w sprawie przeciwdziałania przemocy i innych zaburzeń w funkcjonowaniu rodziny, spowodowanych piciem alkoholu. 4. Współpraca z Gminnym Ośrodkiem Pomocy Społecznej w zakresie wsparcia materialne rodzin, w których występują problemy alkoholowe. 5. Budowanie gminnego wsparcia dla ofiar przemocy domowej Niebieska Karta ; 6. Kontynuacja działań poszerzających ofertę punktu konsultacyjnego dla ofiar przemocy w rodzinie Zadanie 3. Prowadzenie profilaktycznej działalności informacyjnej i edukacyjnej oraz szkoleniowej w zakresie rozwiązywania problemów alkoholowych : 1. Realizacja programów profilaktycznych w szkołach 2. Dofinansowanie świetlic środowiskowych i wiejskich poprzez zakup wyposażenia i sprzętów 3. Organizacja i finansowanie kampanii profilaktycznych lokalnych i udział 8

9 w kampaniach ogólnopolskich. 4. Wspieranie działań podejmowanych przez lokalne koalicje trzeźwości. 5. Organizacja imprez dla młodzieży jako promocja zabawy bez środków psychoaktywnych. 6. Tworzenie warunków do powstawania alternatywnych miejsc spędzania czasu wolnego dla dzieci i młodzieży, 7. Wspieranie alternatywnych form spędzania wolnego czasu. 8. Dofinansowanie szkoleń i kursów specjalistycznych z zakresu pracy terapeutycznej z dziećmi oraz prowadzenia zajęć profilaktycznych w świetlicach. 9. Prowadzenie edukacji publicznej w tym szkoleń dla sprzedawców i właścicieli sklepów handlujących napojami alkoholowymi; Zadanie 4.Wspomaganie działalności instytucji, stowarzyszeń i osób fizycznych służącej rozwiązywaniu problemów alkoholowych i narkotykowych. 1. Współpraca ze stowarzyszeniami i innymi organizacjami pozarządowymi realizującymi programy o charakterze profesjonalnym. a. wspieranie finansowe i organizacyjne instytucji, stowarzyszeń i organizacji pozarządowych realizujących swe działania statutowe związane z profilaktyką i rozwiązywaniem problemów alkoholowych ; b. współpraca i wspieranie ruchów samopomocowych szczególnie AA, Al.-anon, Al.-ateen. 2. Współpraca z innymi organizacjami i jednostkami działającymi na rzecz rozwiązywania problemów alkoholowych. Zadanie 5.Podejmowanie interwencji w związku z naruszeniem przepisów określonych w art. 13 i 14 ustawy o wychowaniu w trzeźwości. 1. Podejmowanie interwencji w przypadku naruszenia zapisów ustawowych. 2. Występowanie przed sądem w charakterze oskarżyciela publicznego. Zadanie 6.Wspieranie i rozwój zatrudnienia socjalnego, 1. Systematyczny monitoring możliwości realizowania zadań ustawowych poprzez Centra Integracji Społecznej, 2. Poszukiwanie organizacji pozarządowych tworzących CIS. 3. Tworzenie sprzyjających warunków do powstania CIS na terenie gminy. Zadanie 5. Pomoc społeczna osobą uzależnionym i rodzinom osób uzależnionych dotkniętych ubóstwem i wykluczeniem społecznym i integrowaniem ze środowiskiem lokalnym tych osób z wykorzystaniem pracy socjalnej i kontraktu socjalne 9