,,Mazowsze stypendia dla uczniów szkół zawodowych Regionalny Program Operacyjny Województwa Mazowieckiego na lata 2014-2020 Oś Priorytetowa X- Edukacja dla rozwoju regionu Działanie 10.3 Doskonalenie zawodowe Poddziałanie 10.3.2 Programy stypendialne Współfinansowanie ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego i krajowych środków publicznych 1
2
Wpływ stosowania termicznych materiałów izolacyjnych na ochronę środowiska naturalnego Stypendystka - autorka Beata Sajna uczennica klasy 2 technikum budownictwa w Zespole Szkół Ponadgimnazjalnych Nr 5 w Siedlcach Opiekun stypendystki: mgr inż. Agnieszka Zalewska-Wróbel 3
1.Najbardziej popularne materiały termoizolacyjne: - wełna mineralna - styropian - pianka poliuretanowa 4
2.1. Wełna mineralna Bardzo popularny materiał. Poza właściwościami termicznymi cechuje się również doskonałą izolacyjnością akustyczną. Mówiąc o wełnie mineralnej mamy na myśli dwa różne produkty o zbliżonych cechach: wełnę szklaną oraz skalną. Wełna szklana wytwarzana jest z piasku kwarcowego natomiast wełna skalna z bazaltu. Wełny sprzedawane są w postaci płyt, mat i granulatów. 5
a) skalnej 2.1.1. Produkcja wełny mineralnej Surowiec to: bazalt, gabro, dolomit lub kruszywo wapienne. Skały zostają roztopione do postaci płynnej lawy. Po schłodzeniu powietrzem, lawa zmienia się w bardzo cienkie włókna, które skleja się specjalną żywicą i formuje produkty (płyty, maty, otuliny i strzępki). b) szklanej Surowiec to: stłuczone szkło i piasek kwarcowy. Składniki są topione i rozwłókniane. Włókna łączone za pomocą substancji spajających zbierane są w kobierzec. Następnie formowane są w konkretne wyroby. 6
2.1.2. Wpływ na środowisko Produkty z wełny mineralnej są na przestrzeni całego cyklu wyrobami, które ograniczają emisję szkodliwych związków do atmosfery, gleby i wody. Zanieczyszczenia środowiska, związane z wydobyciem surowców, produkcją, transportem i budową, a składowaniem na wysypisku, są kompensowane redukcją emisji CO2 do atmosfery podczas eksploatacji wełny, czyli jej funkcjonowania w ścianach i dachu domu. Produkcja 1 tony wełny mineralnej powoduje średnio emisję ok 0,8 t CO2 do atmosfery. Ale za to ograniczenie emisji CO2 do atmosfery, jakie następuje później, dzięki użyciu wełny wynosi ok. 6 ton rocznie. Biorąc pod uwagę średnią eksploatacji wełny w domu - 50 lat możemy mówić o 300 tonach CO2, zaoszczędzonych atmosferze. Wełna mineralna zaoszczędza więc atmosferze do 375 razy więcej CO2 niż jej przysparza. Nie należy również zapominać o postępujących osiągnięciach recyklingu na polu wełny mineralnej szklanej. W tym momencie aż 70 % produktu pochodzi ze stłuczki szklanej pochodzącej z recyklingu 7
2.2. Styropian a) polistyren ekspandowany (EPS) jest materiałem tańszym od wełny. Pod względem parametrów technicznych jest porównywalny. Jego podstawową cechą jest niska nasiąkliwość. Może więc być stosowany do izolowania części budynku narażonych na kontakt z wodą (fundamenty, ściany piwnic, posadzki). b) polistyren ekstrudowany (XPS). Wytwarzany jest z podobnego materiału co styropian ekspandowany, jednak nieco inną metodą. Ma dużo lepsze właściwości niż styropian ekspandowany. Jest wodoodporny i ma bardzo wysoką wytrzymałość na ściskanie. Jest jednak zdecydowanie droższy. Zastosowanie to izolacja ścian fundamentowych, podłóg, dachów płaskich i innych elementów narażonych na stały kontakt z wilgocią. 8
2.2.1. Produkcja styropianu Podstawowy surowiec do produkcji to ropa naftowa przetwarzana na styren. Styren jest mieszany z wodą i materiałem porotwórczym (pentanem - gazem naturalnie występującym w przyrodzie) dającym w efekcie polistyren do spieniania. Tak otrzymany surowiec podstawowy zamykany jest w szczelnych pojemnikach i wysyłany do producentów styropianu. a) spienianie Pierwszym etapem u producenta jest spienianie polistyrenu. Granulki o średnicy od 0,2 do 2,5 mm umieszcza się w spieniarce oraz doprowadza parę wodną. W temperaturze powyżej 90 C zmiękcza się granulat, a wydzielający się pentan zwiększa rozmiary granulek do 60 razy w stosunku do ich początkowej wielkości. W porach gromadzi się powietrze, które stanowi 98% objętości materiału. Ciśnienie pary i czas spieniania (2-5 min.) pozwalają regulować pożądaną gęstość wyrobu ostatecznego. 9
b) formowanie bloków Spienione wstępnie granulki zostają umieszczone w metalowej formie. Pod wpływem podciśnienia i gorącej pary następuje wypieranie powietrza i dalsze spienianie granulatu. Po kilkunastu sekundach następuje całkowite sklejenie granulek, które tworzą ukształtowany blok. Kolejna faza to schładzanie bloku. c) sezonowanie i cięcie Świeżo uformowane bloki magazynowane są przez minimum 14 dni. Ostatni etap to cięcie bloku styropianowego do wymaganych wymiarów. Możliwe jest uzyskanie niestandardowych kształtów wyrobów ze styropianu. 10
2.2.2. Wpływ na środowisko Podstawowym surowcem do produkcji styropianu i innych materiałów z tworzyw sztucznych jest ropa naftowa. Cztery procent światowego wydobycia tego surowca przeznaczona jest właśnie na ten cel. Dla porównania ponad 60 % zużywa przemysł komunikacyjny. Z każdym litrem ropy naftowej, który jest wykorzystywany przy produkcji styropianu, można zaoszczędzić 100 litrów oleju opałowego. Eksperci twierdzą, że dzięki przemyślanym decyzjom i właściwemu doborowi styropianu można zaoszczędzić na ogrzewaniu nawet do 80% kosztów. Na zastosowaniu termoizolacji korzysta zarówno środowisko i domowy budżet. 11
2.3. Pianka poliuretanowa Jest mało nasiąkliwa i odporna na działanie substancji chemicznych. Wytwarzana jest w postaci płyt lub aplikowana natryskowo. Służy też do uszczelniania wolnych przestrzeni pomiędzy krawędziami elementów budowlanych. Stosowana jest jako izolacja w branży sanitarnej. 12
2.3.1. Produkcja pianki poliuretanowej Produkcja pianki poliuretanowej odbywa się w agregatach spieniających. Wymieszane składniki w stanie ciekłym są wylewane na formę papierową umieszczoną na ruchomym transporterze. Zachodząca reakcja chemiczna powoduje wzrost pianki i przejście jej z fazy ciekłej w fazę stałą. W krótkim czasie pianka osiąga ostateczne wymiary. Przesuwający się na transporterze blok pianki poliuretanowej jest cięty na części i umieszczany w magazynie, gdzie dojrzewa. 13
2.3.2.Wpływ na środowisko pianki poliuretanowej W okresie eksploatacji, izolacja pianką poliuretanową oszczędza około 80 razy więcej energii, niż zużyto przy jej produkcji. Wytwarzanie pianki poliuretanowej nie wymaga stosowania gazów niszczących warstwę ozonu. 14
3. Wnioski Zadaniem izolacji termicznej jest przeciwdziałanie wymiany ciepła z otoczeniem. Budynek należy ocieplać nie tylko ze względu na mniejsze koszty ogrzewania, ale także ze względu na środowisko. Dzięki temu do atmosfery emitowana jest mniejsza ilość szkodliwych substancji. Przyczyniają się one do zwiększenia dziury ozonowej, kwaśnych deszczy, ocieplenia klimatu, zakwaszenia gleby, a także wielu innych katastrof ekologicznych. Przy wyborze materiału termoizolacyjnego należy kierować się nie tylko przewodnictwem cieplnym, ale także wpływem na środowisko i składem chemicznym. Opracowała: Beata Sajna Współpraca opiekun stypendystki: mgr inż. Agnieszka Zalewska Wróbel 15