Załącznik do uchwały nr XXVIII/135/05 Rady Gminy Piecki z dnia 15 czerwca 2005 r. PLAN ROZWOJU WSI BREJDYNY Brejdyny, 2005 1
Spis treści: I. Opis stanu istniejącego i opis kierunków rozwoju 3 1. Informacje o sołectwie 3 2. Charakterystyka wsi 4 3. Zasoby miejscowości Brejdyny 5 4. Ocena mocnych i słabych stron wsi 7 5. Analiza zasobów miejscowości Brejdyny-wizja rozwoju wsi 8 6. Program rozwoju wsi-plan działania 9 II. Opis planowanych przedsięwzięć: 10 - remont, modernizacja oraz wyposażenie świetlicy wiejskiej w Brejdynach - zagospodarowanie zabytkowego parku - budowa pomostu na jeziorze Brejdyny III. Harmonogram planowanych przedsięwzięć 11 2
I Opis stanu istniejącego i opis kierunków rozwoju 1. Informacje o sołectwie Województwo - warmińsko-mazurskie Powiat - mrągowski Gmina - Piecki Sołtys - Leszek Więcek Rada Sołecka - Leszek Oszmian Krystyna Komuda Mieczysław Pieńkowski Liczba mieszkańców - 334 osoby Powierzchnia Brejdyn - 1045.30 ha 3
2. Charakterystyka wsi Miejscowość Brejdyny jest wsią oddaloną o 3 km na północ od Piecek. Wieś ta istniała już w 1419 roku pod staropruską nazwą "Preden". Rejestr czynszowy z 1437 roku wymienia ją jako wieś należącą do wolnych ziemian z sześcioma służbami zbrojnymi. W 1785 roku Brejdyny, dwór szlachecki i wieś pańszczyźniana, liczyły 20 dymów. Około 1900 roku do dworu należało 65 włók. Gospodarka była nastawiona na produkcję zbóż, chów bydła i owiec. Istniała tam cegielnia, gorzelnia, młyn parowy oraz wytwórnia brykietów torfowych. W latach pięćdziesiątych XX wieku dwór przeznaczono na parcelację. Pojezierze Mazurskie w II w. n.e. zamieszkiwało prapruskie plemię Galindów. Z tego okresu pochodzi wiele znalezisk, są to przede wszystkim całe kompleksy cmentarzysk ciałopalnych o niezwykle bogatym wyposażeniu. Takie cmentarzyska odkryto między innymi w Brejdynach. Na dzień 31 grudnia 2004 r. w Brejdynach mieszkało 334 osoby 168 mężczyzn i 166 kobiet. Z tego w wieku przedprodukcyjnym (0-17 lat) - 86 osób, w wieku produkcyjnym (18-65 lat) - 212 osób, a w wieku poprodukcyjnym (powyżej 65 lat) - 36 osób. W ostatnich czterech latach 2001-2004 przyrost naturalny zaczął systematycznie wzrastać. 4
3. Zasoby miejscowości Środowisko przyrodnicze W okolicy Brejdyn występuje obszar moreny dennej falistej, zbudowanej z tłustej gliny zwałowej. Obszar ten urozmaicają dość płytkie zagłębienia bezodpływowe oraz gliniaste pagórki osiągające 15-20m wysokości względnej i piaszczysto - żwirzaste pagórki kemowe o wysokości względnej 2,8m. Na obszarze sołectwa Brejdyny, najczęściej występują piaski słabo gliniaste, gliniaste lekkie oraz gliniaste mocne, a także gliny lekkie. Obszary te, biorąc pod uwagę budowę geologiczną, są najkorzystniejsze dla rolnictwa i budownictwa. W sołectwie Brejdyny udział gruntów poszczególnych klas przedstawia się następująco: Grunty klasy IIIb - 5ha Grunty klasy IVa - 23ha; IVb - 10ha Grunty klasy V - 41ha Grunty klasy VI - 23ha Nieużytki - 25ha Lasy - 701ha Łąki - kl.iv - 3ha; kl.v - 10ha; kl.vi - 4ha Pastwiska - kl.iii - 3ha; kl.iv - 11ha; kl.v - 17ha; kl.vi - 6ha 5
Pozostałe - budynki - 8ha, Bc - 1, Bz - 3, drogi - 17ha, Lz - 1ha, Wp - 66ha Środowisko kulturowe Do zabytków mieszczących się na terenie wsi należy park dworski o powierzchni 3,6ha z około połowy XV wieku. Dominują drzewa to lipa, klon, dąb, grab. Obiekt ten został wpisany 20.12.1979 r. do rejestru zabytków pod numerem A-3014. Park powiązany jest bezpośrednio z jeziorem Brejdyny o powierzchni 22,7ha. Oprócz tego istnieją również trzy cmentarze ewangelickie z XIXw., a także ruiny części wieży dworu z XVw. Rolnictwo i gospodarka Brejdyny są typową miejscowością rolniczo-turystyczną. Mieszkańcy utrzymują się przede wszystkim z rolnictwa. Źródłem ich utrzymania są również emerytury, renty, zasiłki z pomocy społecznej a także zasiłki dla bezrobotnych. W obrębie sołectwa Brejdyny działa ośrodek wypoczynkowy PTTK, a na terenie wsi funkcjonują dwa sklepy. Istnieje 50 gospodarstw rolnych i 39 gospodarstw do 1ha. Największym podmiotem gospodarczym miejscowości jest żwirownia "Żwirek", która częściowo rozwiązuje problem bezrobocia. 6
4. Ocena mocnych i słabych stron SILNE STRONY SŁABE STRONY -walory przyrodnicze: 1) zabytkowy park; 2) bliskość lasu obfitującego w grzyby i jagody; 3) czyste powietrze, spokój, cisza; 4) malownicze położenie przy jeziorze; -podtrzymywanie tradycji ludowej (majówki, dożynki); -bliskość siedziby gminy - dogodne położenie przy drodze krajowej - występowanie złóż naturalnychkopaliny żwirownia -niezadowalający stan techniczny świetlicy wiejskiej - brak możliwości aktywnego rozwoju mieszkańców w dziedzinie kultury i sportu - zły stan dróg - zbyt niski poziom wykształcenia - wysokie bezrobocie - słabnące zaangażowanie społeczeństwa w życie wsi - brak kanalizacji i oczyszczalni - słabe oznaczenie miejscowości 7
5. Analiza zasobów miejscowości Brejdyny- wizja rozwoju wsi Diagnoza aktualnej sytuacji Świetlica wiejska Co ją wyróżnia? niedostosowana do potrzeb mieszkańców. Wizja stanu docelowego Wyposażona świetlica wiejska, Co ma ją rozwój turystyki, rozwój produkcji, wyróżniać? ogrodzony park zabytkowy, czyste posesje. Zaangażowani mieszkańcy w życie Kim są mieszkańcy? Rolnicy, emeryci, Kim mają być wsi, podnoszący swe kwalifikacje, renciści, bezrobotni, mieszkańcy? podniesiony poziom wykształcenia, młodzież. aktywna młodzież, podniesienie produkcji rolnej, wydajności z 1ha. Rolnictwo, emerytury, Co ma dać Rolnictwo, turystyka, działalność Co daje utrzymanie? renty, pomoc utrzymanie? gospodarcza, praca w sferze społeczna, zasiłki dla produkcyjno-usługowej. bezrobotnych. Stowarzyszenia turystyczne, Jak zorganizowani są Rada Sołecka w W jaki sposób ma reaktywacja koła gospodyń mieszkańcy? sołectwie Brejdyn. być zorganizowana wiejskich, kurs gotowania i wieś i jej pieczenia, organizacja wiejskich mieszkańcy? dożynek, zimą kuligów oraz Dnia Dziecka. Estetycznie. Jak wygląda wieś? Wieś o zwartej Jak ma wyglądać Kanalizacja sanitarna, segregacja zabudowie. wieś? odpadów i utrzymanie wsi w czystości, remont chodników, remont budynków. 8
Wykorzystanie naturalnych walorów Jaki jest stan W pobliżu wsi lasy i Jaki ma być stan przyrodniczych i turystycznych środowiska, czyste jezioro, brak środowiska, terenu, wyposażenie obszaru w otoczenia? zanieczyszczeń. otoczenia? kosze na śmieci. Jakie są połączenia Niewielka ilość Jakie mają być Regularne połączenie linii komunikacyjne? połączeń autobusowych powiązania autobusowej z pobliskimi z pobliskim miastem komunikacyjne? miejscowościami oraz miastem. oraz miejscowościami. Brak modernizacji Jakie jest rolnictwo? gospodarstw Jakie ma być Ekologiczne, rolniczych. rolnictwo? Innowacyjne. Zajęcia w świetlicy, ścieżki Co proponuje wieś Boisko, Co zaproponujemy rowerowe dookoła jeziora, plac młodzieży i świetlica. młodzieży i zabaw, udział w imprezach dzieciom? dzieciom? folklorystycznych(dożynki),imprezy sportowe(mecze piłki nożnej, tenisa stołowego). 6. Program rozwoju wsi - plan działań Modernizacja i rozwój infrastruktury kulturalnej i rekreacyjno-sportowej 1. Remont świetlicy wiejskiej; 2. Budowa placu zabaw dla dzieci; 3. Odnowa zabytkowego parku; 4. Renowacja boiska; 5. Budowa pomostu oraz ścieżek rowerowych wokół jeziora; 9
II Opis planowanych przedsięwzięć. Plan rozwoju miejscowości Brejdyny opracowany przez mieszkańców wsi zakłada realizację działań w sferze życia społeczno-kulturalnego i gospodarczego. W celu zapewnienia realizacji planowanych działań niezbędny jest remont, modernizacja świetlicy wiejskiej i boiska oraz odbudowa zabytkowego parku wraz z budową pomostu nad jeziorem Brejdyny. Dzięki funkcjonowaniu świetlicy oraz parku mieszkańcy Brejdyn będą mogli organizować i spotykać się na imprezach kulturalnych, integrujących społeczność wiejską, a piękny XV-sto wieczny park stanie się wizytówką miejscowości. Zabytkowy park, świetlica jak i boisko mają stać się miejscami, w których mieszkańcy miejscowości będą mieli możliwość organizacji czasu wolnego. Ma to również zapoczątkować realizację wspólnych planów dążących do poprawy jakości i warunków życia na wsi. Rozwój kulturalny ma silny wpływ na każdą dziedzinę życia. Powoduje wiele przemian społecznych, polegających na łagodzeniu stosunków sąsiedzkich, a także integruje młodzież z okolicznych miejscowości. Rozwój kulturalny jednocześnie przyciąga turystów dając im możliwość poznania bogatych walorów przyrodniczych. 10
Zakres prac obejmuje: roboty budowlane wewnętrzne i wyposażenie świetlicy (instalacja COelektryczne, malowanie, uzupełnienie podłóg, wymiana drzwi wejściowych, wyposażenie w stoliki i krzesła) renowacja boiska (montaż metalowych bramek z siatkami, ławeczki, wyrównanie murawy wałem, ogrodzenie) odnowa parku (alejki, lampy, ławeczki, plac zabaw, rozplanowanie terenu). III Harmonogram planowanych przedsięwzięć. Podpisanie umowy o finansowanie przedsięwzięcia Przeprowadzenie procedury przetargowej Roboty budowlane Rozliczenie projektu 2005 - świetlica; odnowa parku 2006 - kontynuacja prac w parku; renowacja boiska; budowa pomostu. 11