Unieszkodliwianie i zagospodarowanie Odpadów w Zakładzie Zagospodarowania Odpadów w Nowym Dworze w gminie Chojnice Witam Państwa serdecznie, nazywam się Lucyna Perlicka jestem Prezesem Zakładu Zagospodarowania Opadów w Nowym Dworze w gminie Chojnice. Chciałabym zaprezentować Państwu nowo wybudowany obiekt dzięki któremu możliwe jest zagospodarowanie odpadów pochodzących z powiatu chojnickiego i człuchowskiego. Na wstępie kilka słów dotyczących historii powstania zakładu. Pomysł budowy Zakładu Zagospodarowania Odpadów na terenie powiatu chojnickiego i człuchowskiego zrodził się w latach 2003-2004. Na bazie składowiska odpadów w Kiełpinie w gminie Człuchów miał powstać nowoczesny zakład przetwarzający odpady pochodzące od mieszkańców dwóch wspomnianych powiatów. Podczas licznych spotkań przedstawicieli samorządów powiatu chojnickiego i człuchowskiego ostatecznie zadecydowano o zmianie lokalizacji przedsięwzięcia i powstaniu Zakładu w Nowym Dworze w gminie Chojnice. 09.12.2008 r. nastąpiło zawarcie Porozumienia Komunalnego pomiędzy: Gminą Miejską Chojnice, Gminą Wiejską Chojnice, Gminą Czersk, Gminą Brusy, Gminą Konarzyny, Gminą Wiejską Człuchów, Gminą Miejską Człuchów, Gminą Czarne, Gminą Debrzno, Gminą Przechlewo, w celu realizacji obowiązkowych zadań własnych gmin, zapewnienia zasad ochrony środowiska naturalnego oraz osiągnięcia celów polityki ekologicznej państwa. Konsekwencją zawarcia Porozumienia Komunalnego było powstanie Spółki ZZO Nowy Dwór, którą mam zaszczyt reprezentować. Lokalizacja naszego zakładu nie jest przypadkowa. Zakład położony jest w południowo-zachodniej części województwa pomorskiego, w powiecie chojnickim w miejscowość Nowy Dwór/k. Angowic, w odległości ok. 7 km na południe od miasta Chojnice. Jego lokalizacja pozwala na kompleksową obsługę w zakresie zbiórki odpadów mieszkańców powiatów chojnickiego i człuchowskiego. W bezpośrednim sąsiedztwie od 1982r. znajduje się składowisko odpadów o powierzchni 11 ha z dwoma zrekultywowanymi sektorami i już w tym momencie dwoma kolejnymi czekającymi na zamknięcie. Razem powierzchnia przeznaczona pod budowę ZZO wyniosła 23,56 ha. Budowa naszego zakładu nie byłaby możliwa bez wsparcia funduszy unijnych. 05.06.2009r. złożono wniosek o dofinansowanie projektu w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Pomorskiego na lata 2007-2013 pn. Budowa Zakładu Zagospodarowania Odpadów w miejscowości Nowy Dwór w gminie Chojnice. Wniosek został przyjęty do konkursu o dofinansowanie z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego i uzyskał pozytywną ocenę formalną, a następnie został przekazany do oceny wykonalności. Ostateczne źródła finansowania projektu przedstawiają się następującą: 1) Środki publiczne 38,52 %, w tym - Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego 32,74 % oraz - Budżet Państwa 5,78 % 2) Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej 36,48 % 3) Środki własne ZZO 25 % Mając pewność przyznanych środków unijnych złożyliśmy wniosek o pozwolenie na budowę dla inwestycji w Nowym Dworze. Po uzyskaniu pozytywnej decyzji Starosty
Chojnickiego i zatwierdzonym projekcie budowlanym przystąpiliśmy do ogłoszenia przetargów na Nadzór Inwestorski (Inspektorem została firma Proksen Sp. z o. o. z Torunia) oraz na budowę Zakładu Zagospodarowania Odpadów w Nowym Dworze w gminie Chojnice (Wykonawcą robót budowlanych została firma Skanska, Oddział Budownictwa Ogólnego z Poznania za kwotę ponad 39 mln brutto). Wraz z przystąpieniem Skanska S.A. do robót budowlanych w Nowym Dworze rozpoczęliśmy równolegle przygotowywanie postępowań przetargowych na dostawę mobilnych maszyn i urządzeń do ZZO niezbędnych do obsługi zakładu takich jak kompaktor, hakowiec, ładowarka kołowa przegubowa, teleskopowa, wózek widłowy, rębak do gałęzi i kruszarka. Zgodnie z podpisaną umową na roboty budowlane na zrealizowanie projektu przewidziano termin 13 miesięcy. Ostatecznie ze względu na panujące niekorzystne warunki atmosferyczne w okresie zimowym, a także problemy pojawiające się na budowie, które są nieuniknione przy tego typu dużych inwestycjach, obiekt został oddany do użytku z 3 miesięcznym opóźnieniem. I tak od stycznia bieżącego roku po pomyślnych odbiorach końcowych oraz rozruchu technologicznym funkcjonujemy jako w pełni wyposażony zakład z prawomocnymi decyzjami m.in. pozwoleniem zintegrowanym i instrukcją eksploatacji składowiska. Zakład Zagospodarowania Odpadów w Nowym Dworze został zaprojektowany do przyjmowania odpadów od ponad 150 tys. mieszkańców z 12 gmin powiatu chojnickiego i człuchowskiego. Przepustowość instalacji wynosi ok. 35.000 Mg/rok odpadów komunalnych zmieszanych oraz 1750 Mg/rok odpadów z selektywnej zbiórki przy jednej zmianie roboczej. Obecnie ze względu na ilość dostarczanych odpadów przede wszystkim selektywnie zebranych zakład funkcjonuje w trybie dwuzmianowym. Instalacja wyposażona została w sekcje technologiczne umożliwiające obróbkę strumienia odpadów komunalnych i doczyszczania materiałów opakowaniowych oraz przyjmowania innych rodzajów odpadów. Na zakres rzeczowej instalacji unieszkodliwiania i zagospodarowania odpadów składają się następujące elementy zakładu: - sortownia odpadów - jeden z podstawowych obiektów na terenie zakładu, jest to obiekt kubaturowy, jednonawowy o konstrukcji stalowej z lekką obudową. W hali znajduje się: a) platforma przyjęć odpadów komunalnych zmieszanych przeznaczona do przyjęcia odpadów komunalnych i ich załadunku na linię technologiczną. Powierzchnia platformy wynosi 204,6 m 2, co zapewnia dobowe zgromadzenie całej ilości odpadów. b) hala przyjęć odpadów segregowanych - jest to część hali, w której znajduje się linia do segregacji ręcznej i mechanicznej odpadów oraz prasa do belowania odpadów opakowaniowych. - kompostownia pryzmowa o powierzchni 3480 m 2 wraz z wentylatorownią i betonowymi biofiltrami. Trafia tu frakcja biodegradowlana odsiana w sortowni na sicie obrotowym o średnicy oczek 0-80 mm. Szacujemy, iż całkowita ilość odpadów biodegradowalnych kierowanych do stabilizacji tlenowej wyniesie 18.000 Mg/rok zgodnie z założeniami projektowymi.
- wiata przyjmowania odpadów do kompostowania oraz plac gotowego kompostu gromadzone są tutaj odpady zielone z selektywnej zbiórki, które w momencie pozyskania odpowiedniej ilości zostaną poddane właściwemu procesowi kompostowania w celu produkcji kompostu, który będzie można wykorzystać rolniczo po uzyskaniu odpowiednich certyfikatów nawozowych. - plac przyjmowanie odpadów budowlanych powierzchnia placu wynosi ok. 3.600 m 2 i służy w celu tymczasowego magazynowania odpadów budowlanych oraz ich ewentualnego frakcjonowania poprzez kruszenie za pomocą ustawionej na placu mobilnej kruszarki. - hala wstępnego demontażu sprzętu AGD, RTV oraz odpadów wielkogabarytowych - przystosowana jest do prac demontażowych i rozbiórkowych odpadów elektrycznych i elektronicznych oraz wielkogabarytowych. - kwatera składowania balastu - powierzchnia kwatery wynosi 2,59 ha, która służy przede wszystkim do deponowania odpadów tzw. posortowniczych, balastowych. Kwatera jest wyposażona w drenaż odcieków, które są oczyszczane w instalacji odwróconej osmozy i odprowadzane do kanalizacji sanitarnej. Kwatera jest wyposażona również w sieć studzienek odgazowujących w ilości 12 sztuk w rozstawie co ok. 50 m. Pojemność kwatery wynosi ok. 376.000 m 3. Odpady są składowane w wydzielonych sektorach warstwami o grubości ok. 2,0 m z przesypką izolacyjną o grubości 0,20 m i zagęszczane kompaktorem,. Składowanie odbywa się pod poziomem terenu istniejącego. - kwatera azbestu o powierzchni 0,25 ha służąca do deponowania odpadów budowlanych, azbestowych. Jest to kwatera ziemna, nieuszczelniona o pojemności 1888 m 3. - magazyn kontenerowy na odpady niebezpieczne w postaci mobilnego kontenera służącego do magazynowania wysortowanych odpadów niebezpiecznych, wybranych z dowiezionych odpadów komunalnych, opakowaniowych, zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego. Po zebraniu odpowiedniej ilości odpady niebezpieczne przekazywane są do specjalistycznych firm w celu ich unieszkodliwienia. Oprócz wspomnianych sekcji technologicznych umożliwiających kompleksowe zagospodarowanie dowożonych do naszej Spółki odpadów zakład został wyposażony w szereg innych obiektów niezbędnych do prawidłowej eksploatacji instalacji. W skład infrastruktury towarzyszącej wchodzą m.in: - budynek socjalno-administracyjny - portiernia - brodzik dezynfekcyjny - waga samochodowa o nośności 60 ton - boksy zadaszone do segregacji odpadów - stacja zbiorcza biogazu z pochodnią gazową - kontenerowa podczyszczalnia odcieków - warsztat naprawczy - zbiornik na wody odciekowe i opadowe - zespół przepompowni
Zakład Zagospodarowania Odpadów w Nowym Dworze został zaprojektowany i wybudowany z myślą zagospodarowania odpadów pochodzenia komunalnego. Ze względu na fakt, iż większość strumienia dociera do naszej instalacji z terenów wiejskich obserwujemy bardzo dużo zawartość frakcji bio w odpadach komunalnych, która trafia do stabilizacji tlenowej w kompostowni. Ponadto w pewnym stopniu zagospodarowujemy również odpady przemysłowe m.in. pochodzące z mechanicznego oczyszczania wody np. skratki i piaskowniki docierające do nas z oczyszczalni ścieków z Chojnic. Główne funkcje i procesy zakładu to: - odzysk materiałowy surowców wtórnych - kompostowanie frakcji bio wydzielonej z odpadów komunalnych i produkcja stabilizatu - w przyszłości kompostowanie frakcji zielonej i produkcja kompostu - przerób odpadów budowlanych - wyłapanie ze strumienia odpadów komunalnych odpadów niebezpiecznych i przekazanie ich do odpowiednich firm unieszkodliwiających - składowanie pozostałych odpadów nie nadających się do powtórnego wykorzystania Zakład Zagospodarowania Odpadów w Nowym Dworze to mechaniczno-biologiczna instalacja do przetwarzania odpadów z południowo-zachodniej części województwa pomorskiego. 04.04 2013r. uzyskaliśmy uchwałą Sejmiku Województwa Pomorskiego status RIPOK-u tj. Regionalnej Instalacji Przetwarzania Odpadów Komunalnych i jesteśmy jedynym tego typu zakładem w naszym regionie. Zgodnie z pozwoleniem zintegrowanym instalacja w Nowym Dworze może przyjmować niektóre z odpadów należące do następujących grup zgodnie z katalogiem odpadów ustanowionym odpowiednim rozporządzeniem przez Ministra Środowiska: - odpady zaliczane do grupy 02 są to odpady z rolnictwa, sadownictwa, upraw hydroponicznych, leśnictwa, łowiectwa rybołówstwa oraz przetwórstwa żywności; - odpady zaliczane do grupy 03 - są to odpady z przetwórstwa drewna oraz z produkcji płyt i mebli, masy celulozowej, papieru i tektury; - odpady zaliczane do grupy 04 są to odpady z przemysłu futrzarskiego, skórzanego i tekstylnego; - odpady zaliczane do grupy 07 są to odpady z produkcji, przygotowania, obrotu i stosowania tworzyw sztucznych oraz kauczuków i włókien syntetycznych; - odpady zaliczane do grupy 10 są to odpady z procesów termicznych m.in. żużle i popioły - odpady zaliczane do grupy 15 są to odpady opakowaniowe z papieru i tektury, szkła, tworzyw sztucznych, metali, drewna, opakowania wielomateriałowe, zmieszane odpady
opakowaniowe, sorbenty, tkaniny do wycierania, materiały filtracyjne i ubrania ochronne, jak i również odpady zbierane selektywnie u źródła; - odpady zaliczane do grupy 16 są to m.in. zużyte opony, odpady urządzeń elektrycznych i elektronicznych, baterie i akumulatory; - odpady zaliczane do grupy 17 są to odpady z budowy, remontów i demontażu obiektów budowlanych, w tym również odpady zawierające azbest; - odpady zaliczane do grupy 19 są to odpady z instalacji i urządzeń służących zagospodarowania odpadów, z oczyszczalni ścieków oraz z uzdatniania wody pitnej i wody do celów przemysłowych m.in. skratki i zawartość piaskowników; - odpady zaliczane do grupy 20 są to odpady komunalne w tym zmieszane niesegregowane, odpady z ogrodów i parków, cmentarzy, a także frakcje gromadzone selektywnie. Odpady, które dojeżdżają do naszej instalacji z największą częstotliwością to odpady z grupy 20, 17, 15, oraz podgrupy 19 08 i 10 01. Ilościowo dane te przedstawiają się następująco: Lp. Miesiąc Odpady komunalne łącznie z frakcjami gromadzonymi selektywnie grupa 20 Rodzaje odpadów (ilości podano w Mg=tona) Odpady z budowy i remontów oraz demontażu obiektów w tym odpady niebezpieczne zawierające azbest grupa 17 Odpady z oczyszczalni ścieków (m.in. skratki, zawartość piaskowników) podgrupa 19 08 Odpady opakowaniowe i zbierane selektywnie u źródła) grupa 15 Odpady z procesów termicznych, m.in. żużle i popioły podgrupa 10 01 1 kwiecień 2 945,88 21,26 99,12 43,96 9,74 2 Maj 2 675,26 13,72 131,67 94,36 0,00 3 Czerwiec 2 506,66 28,00 156,76 74,62 0,00 4 Lipiec 2 720,30 52,70 163,21 174,88 1,92 5 Sierpień 2 241,46 23,30 149,47 170,65 0,00 Ogółem 13 089,56 ton 123,98 ton 700,23 ton 558,47 ton 11,66 ton Odpady trafiające na instalację są zagospodarowywane w dwojaki sposób: 1) poprzez odzysk: - metodą R-15 umożliwiającą przetwarzanie odpadów w celu ich przygotowania do odzysku, tym do recyklingu - dotyczy odpadów z grupy 20 i 15 trafiających do hali sortowni oraz z grupy 17 przyjmowanych na plac odpadów budowlanych z wyjątkiem odpadów niebezpiecznych z tej grupy zawierających azbest; - metodą R-11 dotyczy odpadów z podgrupy 10 01 tj. żużli i popiołów; - metodą R-3 poprzez recykling lub regenerację substancji organicznych włączając procesy kompostowania i inne procesy biologiczne - dotyczy odpadów z grupy 20 trafiających na kompostownię pryzmową;
oraz 2) poprzez unieszkodliwianie - metodą D5 umożliwiającą składowanie odpadów w kwaterach ziemnych dotyczy odpadów z grupy 19 08 (skratki i zawartość piaskowników), które są unieszkodliwiane na kwaterze deponowania balastu oraz dotyczy również odpadów niebezpiecznych zawierających azbest z grupy 17, które są składowane na kwaterze azbestu. W przypadku odpadów niebezpiecznych zawierających azbest ważne jest aby zostały przywiezione do zakładu przez specjalistyczne firmy i były odpowiednio zabezpieczone. Niezależnie od tego każdorazowo po dostarczeniu do naszej instalacji takiej partii odpadów, po umieszczeniu na składowisku zostaną zabezpieczone przed emisja pyłów, poprzez przykrycie izolacją syntetyczną lub warstwą ziemi. Najbardziej pożądanym działaniem dla naszego zakładu jest oczywiście odzysk surowców wtórnych ze strumienia odpadów komunalnych oraz doczyszczaniem odpadów segregowanych otrzymanych od mieszkańców. Zgodnie z hierarchią postępowania z odpadami, wynikającą z Dyrektywy Unii Europejskiej w sprawie odpadów (dyrektywa 2008/98/WE z 19 listopada 2008 r.) i z polskiego prawa (ustawa o odpadach), recykling i inne metody odzysku winny być traktowane priorytetowo w ramach unieszkodliwiania odpadów. Główny proces odzysku w tego typu zakładach odbywa się w hali sortowni z wykorzystaniem linii technologicznej. Na poszczególnych stopniach ciągu technologicznego składającego się z zestawu maszyn i urządzeń możliwe jest sprawne przeprowadzenie czynności pozyskiwania surowców. W skład linii sortowniczej wchodzi szereg przenośników m.in. kanałowo-załadowczy, wznoszący, rewersyjny, dzięki którym możliwy jest transport odpadów do poszczególnych sekcji. W dwóch kabinach sortowniczych wstępnej i głównej stworzyliśmy 12 miejsc pracy dla sortowaczy, którzy sprawnie pozyskują interesujące nas frakcje. Kabiny są w pełni wyposażone ogrzewane i wentylowane w związku z powyższym warunki pracy ludzi odpowiadają wszelkim standardom. Dzięki nim możliwa jest mechaniczna segregacja, pozyskiwanie surowców wtórnych i wyłapywanie ze strumienia odpadów komunalnych odpadów niebezpiecznych oraz tarasujących tzn. przeszkadzających w dalszej obróbce na linii technologicznej. Sortownie odpadów jest niezbędnym elementem systemu gospodarki odpadami. Prowadzone jest w celu przygotowania odpadów do odzysku, w tym do recyklingu. Dlatego tak ważna jest właściwa jego organizacja, aby pozyskać surowce wtórne o wysokiej czystości, wymaganej przez odbiorców (huty szkła, metali, papiernie, zakłady przetwarzające tworzywa sztuczne itp.). W naszym zakładzie nie ma uniwersalnego systemu sortowania do wszystkich rodzajów odpadów. W zależności od tego, z jakimi odpadami mamy do czynienia, odpowiednio organizujemy proces ich sortowania, aby w efekcie pozyskać jak najwięcej zbywalnych surowców, czy produktów i dzięki temu zmniejszyć strumień odpadów trafiających na składowiska. Część odpadów z sortowni trafia do kompostowni pryzmowej, w celu stabilizacji tlenowej. To frakcja odsiana na sicie obrotowym o oczku 80 mm zawierająca znaczne ilości materiału biodegradowalnego. Zagospodarowanie tych odpadów odbywa się poprzez usypanie pryzm o wysokości 2,5 m, podstawie ok. 6 m i długości ok. 50 m. Następnie dzięki zautomatyzowanemu procesowi i kontroli parametrów takich jak m.in. temperatura wilgotność możliwe jest prowadzenie procesu, mającego na celu ustabilizowanie odpadu pod względem sanitarnym. W zagospodarowaniu tej frakcji towarzyszy zakupiona poza projektem przerzucarka, która w zależności od potrzeb zapewnia napowietrzenie pryzm poprzez ich przerzucenie. Dodatkowo zapewnia odpowiedni stopień wilgotności poprzez zintegrowany
system zraszania. 10-12 tygodniowy proces stabilizacji składający się z fazy intensywnej i fazy dojrzewania umożliwia otrzymanie produktu, który można wykorzystać np. jako warstwa rekultywacyjna składowisk lub do niwelacji terenu. Aby jednak produkt ostatecznie uzyskał miano stabilizatu musi spełniać wymagania najnowszego rozporządzenia w sprawie mechaniczno-biologicznego przetwarzania zmieszanych odpadów komunalnych w zakresie wskazanych w nim parametrów. Na dzień dzisiejszy przeprowadzamy badania z pozytywnym skutkiem. Ustabilizowany materiał jest hałdowany, a w przyszłości być może zostanie wykorzystany w ramach projektu Rekultywacja 15 składowisk odpadów komunalnych zlokalizowanych na obszarze działania Zakładu Zagospodarowania Odpadów w Nowym Dworze, który właśnie jest realizowany. Zakład Zagospodarowania Odpadów w Nowym Dworze przyjmuje i zagospodarowuje również odpady, które zostaną dowiezione do naszej Spółki indywidualnie od mieszkańców. Obowiązek ten narzuciła na nas nowelizacja ustawy o Utrzymaniu czystości i porządku w gminach. W ramach obowiązków wynikających z ustawy utworzony został na terenie naszego zakładu PSZOK, tj. Punkt Selektywnie Zbieranych Odpadów Komunalnych, w którym nieodpłatnie przyjmujemy posegregowane surowce takie jak: makulaturę tworzywa sztuczne, szkło, odpady budowlane i rozbiórkowe, zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny, zużyte opony, chemikalia przeterminowane leki, odpady wielkogabarytowe. Dodatkowo w niektórych gminach zorganizowaliśmy mobilny PSZOK działający na podobnej zasadzie jak ten na terenie zakładu. Zapraszam Państwa na krótki film dotyczący utylizacji i zagospodarowania odpadów w naszym zakładzie. Film ZZO 5 minut z lektorem Jak Państwo zauważyliście na filmie Zakład Zagospodarowania Odpadów w Nowym Dworze kompleksowo zajmuje się gospodarką odpadów komunalnych na terenie powiatu chojnickiego i człuchowskiego. Zakład zapewnia maksymalny stopień odzyskania i przetworzenia odpadów w surowce do ich dalszego wykorzystania. Z gospodarki odpadami możliwe jest uzyskanie konkretnych efektów ekonomicznych, pochodzących ze zbycia głównych produktów tj. wyselekcjonowanych ze strumienia odpadów komunalnych surowców wtórnych oraz sprzedaży kompostu uzyskanego z frakcji zielonej. Ponadto planujemy w najbliższej przyszłości po zrekultywowaniu kolejnych dwóch sektorów starego składowiska zainteresować się możliwością pozyskania biogazu z odpadów wykorzystując zakupioną w ramach projektu budowy naszego zakładu kontenerową stację gazową. Na dzień dzisiejszy projekt przewiduje spalanie metanu poprzez pochodnię. W przypadku uzasadnienia ekonomicznego idealnym rozwiązaniem byłoby zamontowanie silnika kogeneracyjnego oraz wykorzystanie biogazu na potrzeby własne tj. do celów grzewczych i energetycznych ograniczając koszty funkcjonowania ZZO. Jako jeden z czynników może mieć wpływ na cenę przyjęcia odpadów w naszym regionie.