Spis treści Wykaz skrótów 9 Wprowadzenie 11 Jerzy Stelmasiak Rozdział I. Administracyjnoprawna regulacja wybranych wolności jednostki 15 1. Wolność zgromadzeń 15 1.1. Uwagi ogólne 15 1.2. Wolność zgromadzeń jako element demokratycznego państwa prawnego 16 1.3. Wolność czy prawo organizowania pokojowych zgromadzeń? 19 1.4. Pojęcie zgromadzenia 21 1.5. Wolność zgromadzeń w wybranych dokumentach międzynarodowych 23 1.6. Wolność zgromadzeń w Konstytucji RP 27 1.7. Regulacja ustawowa wolności zgromadzeń 32 2. Wolność zrzeszania się w stowarzyszeniach 43 2.1. Uwagi ogólne 43 2.2. Wolność czy prawo zrzeszania się? 44 2.3. Pojęcie zrzeszenia 44 2.4. Wolność zrzeszania się w wybranych dokumentach międzynarodowych 47 2.5. Wolność zrzeszania się w Konstytucji RP 50 2.6. Wolność zrzeszania się na tle ustawodawstwa zwykłego 53 2.6.1. Stowarzyszenia (zarejestrowane) 55 2.6.2. Stowarzyszenia zwykłe 60 2.6.3. Związki stowarzyszeń 60 3. Wolność sumienia i wyznania 62 3.1. Uwagi ogólne 62 3.2. Wolność sumienia i wyznania (religii) w dokumentach międzynarodowych i Konstytucji RP 64 3.3. Wolność sumienia i wyznania (religii) w ustawodawstwie zwykłym 66 4. Wolność tworzenia fundacji 73 4.1. Uwagi ogólne 73 4.2. Fundacje prawa prywatnego 75 3
4.3. Fundacje prawa publicznego 78 Rozdział II. Ewidencja ludności i dowody osobiste 83 1. Uwagi ogólne 83 2. Zakres podmiotowy i przedmiotowy obowiązku meldunkowego 83 3. Zameldowanie i wymeldowanie 84 3.1. Obowiązek meldunkowy wczasowiczów i turystów 89 3.2. Obowiązek meldunkowy cudzoziemców 89 4. Ewidencja ludności i numer PESEL 93 5. Dowód osobisty 94 Rozdział III. Dokumenty paszportowe 99 1. Uwagi ogólne 99 2. Rodzaje i funkcje dokumentów paszportowych 100 3. Organy paszportowe 100 4. Wydawanie dokumentów paszportowych 101 5. Odmowa wydania i unieważnienie dokumentu paszportowego 105 Rozdział IV. Prawo o aktach stanu cywilnego 109 Marcin Roliński, 1. Uwagi ogólne 109 2. Unieważnienie, sprostowanie, ustalenie treści, odtworzenie i uzupełnienie aktu stanu cywilnego 112 3. Rejestracja urodzeń 114 4. Rejestracja małżeństw 117 5. Rejestracja zgonów 122 6. Szczególne wypadki rejestracji stanu cywilnego 124 7. Odpisy aktów stanu cywilnego i zaświadczenia 125 8. Przepisy karne związane z rejestracją stanu cywilnego 126 Rozdział V. Zmiana imion i nazwisk 129 1. Uwagi wstępne 129 2. Wniosek o zmianę nazwiska (imienia) 136 4
3. Przesłanki zmiany nazwisk 140 3.1. Pozytywne przesłanki zmiany nazwisk 140 3.2. Negatywne przesłanki zmiany nazwiska 149 4. Reminiscencja zmiany nazwiska rodziców dla nazwisk ich małoletnich dzieci. Samoistna zmiana nazwiska małoletnich dzieci 152 5. Zmiana imion 153 6. Właściwość organów oraz prawna forma rozstrzygnięcia w sprawie zmiany imienia i nazwiska 159 7. Dopuszczalna liczba części (członów) nazwiska oraz dopuszczalna liczba imion 162 8. Ustalanie i dostosowanie pisowni imion i nazwisk do zasad pisowni polskiej 166 9. Obowiązek informacyjny 167 10. Organy właściwe w sprawach nadzoru nad sprawami objętymi ustawą o zmianie imion i nazwisk. Organ odwoławczy od orzeczeń administracyjnych wydanych na podstawie ustawy 173 11. Ogólne założenia nowej ustawy z dnia 17 października 2008 r. o zmianie imienia i nazwiska 175 Rozdział VI. Obywatelstwo polskie 179 1. Uwagi ogólne 179 2. Zasady prawa o obywatelstwie polskim 181 3. Nabycie obywatelstwa polskiego przez urodzenie 183 4. Nabycie obywatelstwa polskiego przez znalezienie w oparciu o prawo ziemi 184 5. Nabycie obywatelstwa polskiego przez repatriację 184 6. Nabycie obywatelstwa polskiego przez uznanie za repatrianta 186 7. Nadanie obywatelstwa polskiego (naturalizacja) 187 8. Uznanie za obywatela polskiego 188 9. Inne sposoby nabycia obywatelstwa polskiego (tryby uproszczone) 188 10. Utrata obywatelstwa polskiego 189 11. Stwierdzenie posiadania i utraty obywatelstwa polskiego 190 12. Ogólne założenia nowej ustawy z dnia 20 lutego 2009 r. o obywatelstwie polskim 191 5
Rozdział VII. Cudzoziemcy 197 1. Uwagi ogólne 197 2. Wjazd cudzoziemców na terytorium RP 199 2.1. Zasady wjazdu cudzoziemców na terytorium RP w ramach małego ruchu granicznego 212 3. Zasady pobytu cudzoziemców na terytorium RP 214 3.1. Prawo pobytu obywateli UE 215 3.2. Prawo stałego pobytu obywateli UE 216 3.3. Zezwolenie na zamieszkanie na czas oznaczony 217 3.4. Zezwolenie na osiedlenie się i zezwolenie na pobyt rezydenta długoterminowego Wspólnot Europejskich 220 4. Dokumenty wydawane cudzoziemcom 223 5. Kontrola legalności pobytu cudzoziemców na terytorium RP 226 6. Wydalenie cudzoziemców i zobowiązywanie ich do opuszczenia terytorium RP 226 7. Środki detencyjne 233 8. Udzielanie cudzoziemcom ochrony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej 235 8.1. Status uchodźcy i ochrona uzupełniająca 236 8.2. Inne rodzaje ochrony udzielanej cudzoziemcom na terytorium RP 240 Rozdział VIII. Ordery i odznaczenia 245 Marcin Roliński 1. Uwagi ogólne 245 2. Ordery i odznaczenia 246 3. Odznaki 249 Rozdział IX. Ochrona danych osobowych 251 Robert Frey 1. Uwagi ogólne 251 2. Pojęcie danych osobowych 251 3. Organ ochrony danych osobowych 252 4. Zasady i przesłanki przetwarzania danych 254 5. Prawa osoby, której dane dotyczą 257 6. Udostępnianie danych osobowych 258 7. Administrator danych osobowych 259 6
8. Rejestracja danych osobowych 259 9. Przekazywanie danych za granicę 260 Rozdział X. Dostęp do informacji publicznej i ochrona informacji niejawnych 261 Robert Frey 1. Dostęp do informacji publicznej uwagi ogólne 261 2. Pojęcie informacji publicznej 261 3. Podmioty udostępniające i uzyskujące informację publiczną 261 4. Zakres i tryb udostępniania informacji publicznej 262 5. Ochrona informacji niejawnych podstawowe pojęcia 264 6. Klasyfikowanie informacji niejawnych, klauzule tajności 265 7. Dostęp do informacji niejawnych, postępowanie odwoławcze 266 8. Udostępnianie informacji niejawnych 268 9. Kancelarie tajne, kontrola obiegu dokumentów 269 10. Szkolenie w zakresie informacji niejawnych 269 11. Środki ochrony fizycznej informacji niejawnych 270 12. Bezpieczeństwo systemów i sieci teleinformatycznych 270 13. Bezpieczeństwo przemysłowe 271 7