Konferencja makrorgionalna: Przedsiębiorczość na wsi współczesne wyzwania i koncepcja rozwoju Grzegorz Cetner CDR w Brwinowie, Oddział w Poznaniu PROW 2014-2020 Wspieranie przedsiębiorczości na obszarach wiejskich w ramach programu Poznań, 3. lutego 2015 r.
Rozwój gospodarstw i działalności gospodarczej Premie na rozpoczęcie działalności pozarolniczej Zakres wsparcia: Pomoc na rozpoczęcie działalności pozarolniczej. Beneficjenci: osoby fizyczne Warunki Pomoc może być przyznana, jeżeli wnioskodawca jest beneficjentem Płatności dla rolników przekazujących małe gospodarstwa lub: - jest ubezpieczony w pełnym zakresie w KRUS jako rolnik, małżonek lub domownik, - gospodarstwo rolne, w którym pracuje, ma wielkość ekonomiczną do 15.000 euro, - za rok poprzedzający rok złożenia wniosku przyznano płatność do gruntów rolnych wchodzących w skład gospodarstwa rolnego, w którym pracuje wnioskodawca, - gospodarstwo rolne wnioskodawcy położone jest w miejscowości należącej do: gminy wiejskiej lub gminy miejsko-wiejskiej, z wyłączeniem miast liczących powyżej 5 tys. mieszkańców, lub gminy miejskiej z wyłączeniem miejscowości liczących powyżej 5 tys. mieszkańców; - przedłoży biznesplan dotyczący planowanej działalności pozarolniczej. BUDŻET: 413 939 978 euro Liczba gospodarstw rolnych otrzymujących wsparcie: 16 550
Rozwój gospodarstw i działalności gospodarczej Premie na rozpoczęcie działalności pozarolniczej KRYTERIA WYBORU BĘDĄ W SZCZEGÓLNOŚCI PREFEROWAĆ OPERACJE: o charakterze innowacyjnym; realizowane przez beneficjentów Płatności dla rolników przekazujących ( ) ; osoby zamieszkujące na terenie powiatów o najwyższym poziomie bezrobocia; zakładające utworzenie miejsc pracy (nie dotyczy samozatrudnienia); osoby, które mają odpowiednie kwalifikacje z zakresu działalności przewidzianej w biznesplanie. RODZAJ WSPARCIA: Premia w wysokości 100 000 zł wypłacana w ratach: I rata 80% kwoty pomocy, II rata 20% kwoty pomocy. Do tej pomocy mają zastosowanie przepisy rozporządzenia Komisji (UE) Nr 1407/2013 z dnia 18 grudnia 2013 r. w sprawie stosowania art. 107 i 108 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej do pomocy de minimis.
Rozwój gospodarstw i działalności gospodarczej Premie na rozpoczęcie działalności pozarolniczej Pomoc z tytułu podjęcia działalności, w szczególności w zakresie: sprzedaży hurtowej i detalicznej produktów nierolnych, rzemiosła lub rękodzielnictwa, turystyki wiejskiej, przetwórstwa i sprzedaży produktów nierolnych, świadczenia usług społecznych ogólnego interesu, w tym opieki nad dziećmi, nad starszymi, opieki zdrowotnej, opieki nad osobami niepełnosprawnymi, działalności informatycznej, komputerowej i elektronicznej, sprzedaży internetowej, działalności architektonicznej i inżynierskiej, rachunkowości, usług księgowych i audytorskich, usług technicznych, działalności weterynaryjnej. Nie przewiduje się wsparcia usług rolniczych oraz działalności agroturystycznej. NAJWAŻNIEJSZE ZOBOWIĄZANIA BENEFICJENTA POMOCY realizacja założeń biznesplanu, w tym utworzenie co najmniej jednego miejsca pracy, zarejestrowanie działalności w odpowiednim rejestrze lub systemie, podleganie ubezpieczeniu społecznemu na podstawie przepisów o systemie ubezpieczeń społecznych do dnia upływu okresu związania celem.
Rozwój gospodarstw i działalności gospodarczej Rozwój usług rolniczych Beneficjenci: Osoba fizyczna, osoba prawna, jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej, prowadząca działalność gospodarczą w zakresie usług rolniczych jako mikro- lub małe przedsiębiorstwo przez co najmniej dwa lata przed złożeniem wniosku o przyznanie pomocy. Warunki: wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą w zakresie usług rolniczych, przedłożenie biznesplanu przewidującego rozwój działalności gospodarczej, zobowiązanie do dokumentowania świadczenia usług rolniczych. Pomocy nie udziela się podmiotom, które skorzystały z pomocy finansowej w ramach działania Modernizacja gospodarstw rolnych - PROW 2007-2013. BUDŻET: 64 999 372 euro Przewidywana liczba operacji: 520
Rozwój gospodarstw i działalności gospodarczej Rozwój usług rolniczych Zakres wsparcia: Wsparcie dotyczy inwestycji dotyczących rozwoju działalności polegającej na świadczeniu usług rolniczych. Koszty kwalifikowalne: zakup (wraz z instalacją) lub leasingu nowych maszyn, urządzeń lub sprzętu komputerowego, do wartości rynkowej majątku; koszt zakupu ciągnika rolniczego może być kosztem kwalifikowanym w części nie przekraczającej 50% pozostałych kosztów kwalifikowanych; leasing zwrotny, dodatkowe koszty związane z umową leasingu, takie jak np. marża finansującego i ubezpieczenie oraz podatek VAT nie są kosztami kwalifikowalnymi.
Rozwój gospodarstw i działalności gospodarczej Rozwój usług rolniczych Kryteria wyboru: Innowacyjności (uruchomienie nowych usług lub zmianę technologii oferowanych usług, z wykorzystaniem, nowych maszyn i urządzeń, które dotychczas nie były stosowane u danego usługodawcy; przeciwdziałania zmianom klimatu (przeciwdziałania zmianom klimatu poprzez wykonywanie usług za pomocą technologii, maszyn, urządzeń i sprzętu ograniczających niekorzystne oddziaływanie na środowisko naturalne, natomiast w organizacji wykonywania usług zastosowane będą rozwiązania służące oszczędności zasobów, energii, wody, w sposób niskoemisyjny) realizacja inwestycji w powiatach o wysokim rozdrobnieniu agrarnym Podmioty, które nie korzystały ze wsparcia w ramach PROW 2007-2013 dla działań: Tworzenie i rozwój mikroprzedsiębiorstw lub Różnicowanie w kierunku działalności. Kwoty i stawki pomocy: Maksymalnie 50% kosztów kwalifikowalnych. Maksymalnie 500 000 zł. W ramach działania stosowana będzie zasada de minimis.
Inwestycje w środki trwałe Przetwórstwo i marketing produktów rolnych Zakres wsparcia: Pomoc na materialne lub niematerialne inwestycje dotyczące przetwarzania i wprowadzania do obrotu na poziomie handlu hurtowego produktów rolnych (tj. produktów wymienionych w Załączniku nr 1 do TFUE - nie rybnych). Koszty kwalifikowalne: koszty budowy, modernizacji lub przebudowy budynków produkcyjnych lub magazynowych i budowli stanowiących infrastrukturę zakładów przetwórstwa, niezbędną do wdrożenia inwestycji w zakresie zakupu maszyn i urządzeń lub infrastruktury służącej ochronie środowiska, koszty zakupu (wraz z instalacją) lub leasingu zakończonego przeniesieniem prawa własności: maszyn lub urządzeń do przetwarzania, magazynowania lub przygotowania produktów do sprzedaży, aparatury pomiarowej, kontrolnej oraz sprzętu do sterowania procesem produkcji lub magazynowania, urządzeń służących poprawie ochrony środowiska, koszty zakupu oprogramowania, koszty wdrożenia procedury certyfikowanych systemów zarządzania jakością, opłaty za patenty i licencje, koszty ogólne przygotowanie dokumentacji technicznej, biznesplanu, nadzoru budowlanego itd.
Inwestycje w środki trwałe Przetwórstwo i marketing produktów rolnych Beneficjenci: Osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej, która: posiada zarejestrowaną działalność w zakresie przetwórstwa lub wprowadzania do obrotu produktów rolnych, działa jako przedsiębiorca wykonujący działalność jako mikro, małe lub średnie przedsiębiorstwo do 250 osób i 50 mln euro rocznego obrotu. Kryteria w zakresie wielkości przedsiębiorstwa na podstawie Zalecenia Komisji z dnia 6 maja 2003 r. dotyczącego definicji mikro, małych i średnich przedsiębiorstw (nr 361/2003). Rolnik, domownik, małżonek rolnika podlegający ubezpieczeniu społecznemu rolników z mocy ustawy w pełnym zakresie dotyczy podmiotów składających wnioski w naborze tematycznym dotyczącym wsparcia rozpoczynania działalności gospodarczej w zakresie przetwórstwa produktów rolnych.
Inwestycje w środki trwałe Przetwórstwo i marketing produktów rolnych Warunki: Udzielenie pomocy możliwe jest wyłącznie w przypadku, gdy realizacja inwestycji nie jest możliwa bez udziału środków publicznych. Realizacja operacji na podstawie biznesplanu (ocena techniczna i ekonomiczna). Wnioskodawca będzie zaopatrywał się w co najmniej 50% całkowitej ilości surowców niezbędnych do produkcji na podstawie umów długoterminowych (co najmniej 3-letnich), zawieranych bezpośrednio z: rolnikami, grupami lub organizacjami producentów, związkami grup lub zrzeszeniami organizacji producentów lub podmiotami wstępnie przetwarzającymi produkty rolne. Powyższego warunku nie stosuje się do podmiotów przetwarzających: produkty rolne wytworzone przez ich członków, miód, produkty runa leśnego lub dziczyznę, wyłącznie wytworzone w ramach prowadzonej przez nie działalności rolniczej.
Inwestycje w środki trwałe Przetwórstwo i marketing produktów rolnych Warunki: Operacje nie mogą dotyczyć sprzedaży detalicznej nie dotyczy podmiotów składających wnioski w naborze tematycznym dotyczącym wsparcia rozpoczynania działalności gospodarczej w zakresie przetwórstwa produktów rolnych. Inwestycje zakładające wzrost mocy produkcyjnych mogą być wspierane pod warunkiem udokumentowania bazy surowcowej i zbytu produkcji. W sektorach przetwórstwa i wprowadzania do obrotu: mleka, mięsa, owoców i warzyw oraz zbóż wsparcie nie może dotyczyć budowy nowych zakładów.
Inwestycje w środki trwałe Przetwórstwo i marketing produktów rolnych Kryteria wyboru preferencje dla: grup lub organizacji producentów oraz związków grup lub zrzeszeń organizacji producentów, spółdzielni, młodych rolników, podlegających ubezpieczeniu KRUS w pełnym zakresie dotyczy składających wnioski w naborze tematycznym, dotyczącym wsparcia rozpoczynania działalności gosp. w zakresie przetwórstwa produktów rolnych, wnioskodawców zaopatrujących się w surowce do produkcji na podstawie długoterminowych umów powyżej 50% ilości nabywanych produktów rolnych, operacji dotyczących innowacyjności, ochrony środowiska, przeciwdziałania zmianom klimatu, wnioskodawców uczestniczących we wspólnotowych lub krajowych systemach jakości lub przetwarzających produkty rolne pochodzące bezpośrednio od producentów ekologicznych, realizacji inwestycji w gminach należących do powiatów o najwyższym poziomie bezrobocia w kraju, wybranych sektorów przetwarzania i wprowadzania do obrotu produktów rolnych.
Inwestycje w środki trwałe Przetwórstwo i marketing produktów rolnych Stawka pomocy: maksymalnie 50% kosztów inwestycji. Maksymalna wysokość pomocy dla beneficjenta wynosi 3 mln zł, (a w przypadku związków grup producentów rolnych lub zrzeszeń organizacji producentów, wynosi 15 mln zł) Minimalna wysokość pomocy przyznana na realizację jednej operacji to 100 tys. zł. W przypadku operacji realizowanych przez rolników składających wnioski w naborze tematycznym dotyczącym wsparcia rozpoczynania działalności gospodarczej w zakresie przetwórstwa produktów rolnych, maksymalna kwota pomocy 300 tys. zł. (wielkość pomocy przyznanej na realizację jednej operacji w tym przypadku nie może być niższa niż 10 tys. zł.) BUDŻET: 693 070 461 euro Liczba wspartych projektów: 1 480
LEADER 2014-20: Obszar Podejście Leader będzie realizowane na następujących obszarach kwalifikujących się do wsparcia: 1) gminy wiejskie 2) gminy miejsko-wiejskie i gminy miejskie z wyłączeniem miast powyżej 20 000 mieszkańców. Jedna Lokalna Strategia Rozwoju będzie realizowana na obszarze zamieszkanym przez minimum 30 000 i maximum 150 000 mieszkańców i obejmującym obszar przynajmniej 2 gmin.
LEADER 2014-20: LEADER Poddziałania: M19: Wsparcie dla rozwoju lokalnego w ramach inicjatywy LEADER (RLKS) 19.1. Wsparcie przygotowawcze (LGD) 19.2. Wsparcie na wdrażanie operacji w ramach strategii rozwoju lokalnego kierowanego przez społeczność (beneficjenci, LGD) 19.3. Przygotowanie i realizacja działań w zakresie projektów współpracy z lokalną grupą działania (LGD) 19.4. Wsparcie na rzecz kosztów bieżących i aktywizacji (LGD)
LEADER 2014-20: Realizacja operacji w ramach LSR Zamiast podziału na działania: Szczegółowy opis rodzajów operacji wdrażanych w ramach LSR: 1. Wzmocnienie kapitału społecznego, w tym z wykorzystaniem rozwiązań innowacyjnych i wspieranie partycypacji społeczności lokalnej w realizacji LSR 2. Zakładanie działalności gospodarczej i rozwój przedsiębiorczości (z wyjątkiem usług rolniczych, produkcji i przetwórstwa ryb, mięczaków i skorupiaków )
LEADER 2014-20: Realizacja operacji w ramach LSR Szczegółowy opis rodzajów operacji w ramach LSR (c.d.): 3. Dywersyfikacja źródeł dochodu, w tym tworzenie i rozwój inkubatorów przetwórstwa lokalnego tj. infrastruktury służącej przetwarzaniu produktów rolnych, w celu udostępniania jej lokalnym producentom (z wyjątkiem usług rolniczych ) 4. Podnoszenie kompetencji osób z obszaru LSR, w powiązaniu z zakładaniem działalności gospodarczej, rozwojem przedsiębiorczości lub dywersyfikacją źródeł dochodów, w szczególności rolników i osób długotrwale pozostających bez pracy
LEADER 2014-20: Realizacja operacji w ramach LSR Szczegółowy opis rodzajów operacji w ramach LSR (c.d.): 5. Podnoszenie wiedzy społeczności lokalnej w zakresie ochrony środowiska, zmian klimatycznych, a także innowacji 6. Rozwój produktów lokalnych 7. Rozwój rynków zbytu, z wyłączeniem targowisk 8. Zachowanie dziedzictwa lokalnego 9. Rozwój ogólnodostępnej i niekomercyjnej infrastruktury turystycznej, rekreacyjnej lub kulturalnej 10. Rozwój infrastruktury drogowej gwarantującej spójność terytorialną w zakresie włączenia społecznego
LEADER 2014-20: Realizacja operacji w ramach LSR c.d. Beneficjenci: Osoby fizyczne. Osoby prawne: w tym m.in. kółka rolnicze, JST z wyłączeniem województw, ich związki bądź ich jednostki organizacyjne, organizacje pozarządowe, spółdzielnie, kościoły, związki wyznaniowe Jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, którym ustawy przyznają zdolność prawną. W przypadku projektów grantowych grantobiorcami mogą być również sformalizowane grupy nieposiadające osobowości prawnej, tj. np. KGW. Grantobiorcy to podmioty nie prowadzące działalności gospodarczej i nie deklarujące jej podjęcia!
LEADER 2014-20: Realizacja operacji w ramach LSR c.d. Pomoc może być przyznana przedsiębiorcy, który wykonuje działalność jako mikro- lub małe przedsiębiorstwo. W przypadku operacji mających na celu rozpoczęcie lub rozwój prowadzenia działalności pozarolniczej pomoc może być przyznana : - osobom fizycznym ubezpieczonym w niepełnym zakresie w KRUS, które obok rolniczej prowadzą także działalność pozarolniczą; -osobom prowadzącym działalność gospodarczą; - osobom nieubezpieczonym w KRUS, deklarującym podjęcie działalności pozarolniczej Dla operacji przetwórstwa lub sprzedaży produktów rolnych także osoby fizyczne na pełnym KRUS.
LEADER 2014-20: Realizacja operacji w ramach LSR c.d. W przypadku wsparcia w zakresie rozwijania działalności gospodarczej, uzyskanie pomocy powyżej 25.000 zł wymaga utworzenia co najmniej 1 miejsca pracy. W przypadku zakładania działalności gospodarczej zawsze wymagane jest utworzenie co najmniej 1 miejsca pracy (w tym samozatrudnienie).
LEADER 2014-20: Realizacja operacji w ramach LSR c.d. Premiowane będą operacje spełniające jedno lub kilka z poniższych kryteriów: innowacyjne przewidujące zastosowanie rozwiązań sprzyjających ochronie środowiska lub klimatu generujące nowe miejsca pracy (obowiązkowe dla operacji związanych z przedsiębiorczością) realizowane przez podmioty zakładające działalność, której podstawę będą stanowiły lokalne produkty rolne (lokalny produkt rolny wytwarzany na obszarze LSR) ukierunkowane na zaspokojenie potrzeb grup defaworyzowanych określonych w LSR.
LEADER 2014-20: Realizacja operacji w ramach LSR c.d. Pomoc dla operacji wspólnych: - W przypadku operacji z zakresu tworzenia i funkcjonowania sieci operacja jest realizowana przez co najmniej 2 partnerów, których działalność jest ukierunkowana na tworzenie krótkich łańcuchów żywnościowych, rynków lokalnych lub usług turystycznych (niniejsze wsparcie nie dotyczy tworzenia grup producentów, grup operacyjnych na rzecz innowacji )
LEADER 2014-20: Realizacja operacji w ramach LSR c.d. Pomoc nie może być przyznana na promocję indywidualnych przedsiębiorców, ich produktów i usług. Podmiotowi, który otrzymał pomoc na rozpoczęcie dz. gosp. (możliwa tylko raz w okresie trwania programu!) pomoc na rozwój tej działalności może być przyznana nie wcześniej niż po upływie 2 lat od dnia przyznania tej pomocy. Jeden przedsiębiorca nie może uzyskać pomocy zarówno na utworzenie inkubatora przetwórstwa lokalnego, jak i na tworzenie lub rozwój przedsiębiorczości w zakresie przetwórstwa (konflikt)
LEADER 2014-20: Realizacja operacji w ramach LSR c.d. Kwoty i wielkość wsparcia: Tworzenie inkubatorów przetwórstwa lokalnego do 500.000 zł / beneficjenta w okresie realizacji Programu. Limit dla beneficjentów innych niż jednostki sektora finansów publicznych oraz ww. inkubatorów, realizujących pozostałe operacje 300.000 zł / beneficjenta w okresie realizacji Programu.
LEADER 2014-20: Realizacja operacji w ramach LSR c.d. Kwoty i wielkość wsparcia: Operacje realizowane poza projektami grantowymi mają wartość całkowitą większą niż 50 000 zł. Rozpoczęcie działalności gospodarczej 100.000 zł Wysokość pomocy od 50% do 100% kosztów kwalifikowalnych operacji, w zależności od rodzaju operacji i kategorii beneficjenta, a także zapisów LSR (dla operacji z zakresu dz. gosp. nie więcej niż 50%)
Dziękuję za uwagę! Grzegorz Cetner Zespół Rozwoju Obszarów Wiejskich CDR w Brwinowie, Oddział w Poznaniu