Instrukcja gospodarowania wodą na korzystanie z wód powierzchniowych za pomocą urządzeń do jej piętrzenia 1 Brzeg, kwiecień 2008 r. M E T R Y K A P R O J E K T U Nazwa obiektu: Odbudowa zbiornika wodnego Kwadratówka na dz. Nr 1 w Parku Wolności Lokalizacja: Miasto Brzeg, powiat brzeski, województwo opolskie Stadium dokumentacji: Instrukcja gospodarowania wodą na korzystanie z wód powierzchniowych za pomocą urządzeń do jej piętrzenia Użytkownik: Burmistrz Miasta Brzegu ul. Robotnicza 12 49-300 Brzeg Jednostka projektująca: Przedsiębiorstwo Usług Melioracyjnych ZAR-MEL pl. Dąbrowskiego 1/1 49-300 Brzeg Autor opracowania: inż. Czesław Zaremba upr. proj. Nr 236/83/Op specjalność: melioracje wodne zam. pl. Dąbrowskiego 1/1 49-300 Brzeg Podpis autora opracowania:
Instrukcja gospodarowania wodą na korzystanie z wód powierzchniowych za pomocą urządzeń do jej piętrzenia 2 Zawartość opracowania: I. Część opisowa 1. Dane ogólne 2.. Cel i zakres opracowania 3. Właściciel, zarządca i użytkownik 4. Określenie pojęć i oznaczeń 5. Wyszczególnienie zadań stawu rekreacyjnego 6. Podstawowe informacje dotyczące stawu rekreacyjnego 6.1. Poziomy piętrzenia i okresy 6.2. Wysokości piętrzenia 6.3. Pojemności zbiornika wodnego Kwadratówka 6.4. Przepływy 6.5. Dopuszczalne prędkości obniżania i podwyższania poziomów wody 6.6. Maksymalna przepustowość zastawki 6.7. Zagrożenia i uwarunkowania w gospodarowaniu wodą 7. Sposób gospodarowania wodą w normalnych warunkach użytkowania 8. Sposób gospodarowania wodą w okresie powodzi 9. Opis sieci obserwacyjno-pomiarowej 10. Wykaz urządzeń pomiarowych 11. Określenie podstawowych czynności związanych z gospodarowaniem wodą i osób odpowiedzialnych za ich wykonywanie 12. Określenie trybu powiadamiania o niebezpiecznych zjawiskach, będących skutkiem sytuacji hydrometeorologicznych II. Część graficzna 1. Mapa sytuacyjna w skali 1:2000 2. Schematy gospodarowania wodą
Instrukcja gospodarowania wodą na korzystanie z wód powierzchniowych za pomocą urządzeń do jej piętrzenia 3 I. Część opisowa do Instrukcji gospodarowania wodą na korzystanie z wód powierzchniowych za pomocą urządzeń do jej piętrzenia w zbiorniku wodnym Kwadratówka na dz. Nr 1 w Parku Wolności w Brzegu 1. Dane ogólne Instrukcja gospodarowania wodą na korzystanie z wód powierzchniowych za pomocą urządzeń do jej piętrzenia w zbiorniku wodnym Kwadratówka na działce nr 1 w Parku Wolności w Brzegu opracowano jako załącznik do operatu wodnoprawnego na pobór wody na wykonanie urządzeń wodnych i retencjonowanie wody powierzchniowej opracowanego w kwietniu 2008 r. w Przedsiębiorstwie Usług Melioracyjnych ZAR-MEL w Brzegu zgodnie z umową Nr OR.IV-342-68/07 z dnia 21 listopada 2007 roku zawartą z Burmistrzem Miasta Brzegu. Autorem opracowania jest inż. Czesław Zaremba posiadający uprawnienia projektowe w specjalności melioracje wodne Nr 236/83/Op. 2. Cel i zakres opracowania Instrukcja gospodarowania wodą zbiornika wodnego Kwadratówka na działce nr 1 w Parku Wolności w Brzegu jest załącznikiem do operatu wodnoprawnego na wykonanie urządzeń wodnych i retencjonowanie wód powierzchniowych. Instrukcja gospodarowania wodą określa zasady użytkowania zbiornika wodnego Kwadratówka w warunkach normalnych i w okresie powodzi. Obowiązek opracowania Instrukcji gospodarowania wodą wynika z art. 128 ust. 3 ustawy Prawo Wodne (jednolite Dziennik Ustaw 2005 Nr 239 poz. 2019). Zakres i sposób opracowania Instrukcji jest zgodny z Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 17 sierpnia 2006 r. w sprawie zakresu instrukcji gospodarowania wodą (Dz.U. Nr 150 z dnia 23 sierpnia 2006 r. poz. 1087). 3. Właściciel, zarządca i użytkownik Właścicielem zbiornika wodnego Kwadratówka na działce nr 1 w Parku Wolności w Brzegu jest Gmina Miasto Brzeg ul. Robotnicza 12 49-300 Brzeg tel. 077-416 99 70. Zarządcą, użytkownikiem i osobą odpowiedzialną jest Burmistrz Miasta Brzegu.
Instrukcja gospodarowania wodą na korzystanie z wód powierzchniowych za pomocą urządzeń do jej piętrzenia 4 4. Określenie pojęć i oznaczeń Ilekroć w instrukcji jest mowa o: - minimalnym poziomie piętrzenia rozumie się przez to najniższe położenie zwierciadła wody umożliwiające prawidłową pracę urządzenia wodnego Min PP, - normalnym poziomie piętrzenia rozumie się przez to najwyższe położenie zwierciadła wody spiętrzonej wody w okresach poza wezbraniami NPP, - maksymalnym poziomie piętrzenia rozumie się przez to najwyższe położenie zwierciadła wody spiętrzonej - ze względu na brak pojemności powodziowej, - maksymalny poziom piętrzenia jest równy normalnemu poziomowi piętrzenia Max PP ( = NPP), - maksymalnej przepustowości urządzenia wodnego rozumie się przez to przepustowość zastawki i koryta rzeki Odrzyca poniżej zastawki, - pojemności martwej zbiornika rozumie się przez to pojemność p0oniżej minimalnego poziomu piętrzenia V m, - pojemności użytkowej rozumie się przez to pojemność przeznaczoną do wykorzystania zawartą między minimalnym poziomem piętrzenia a normalnym poziomem piętrzenia V u, - normalnych warunkach użytkowania rozumie się przez to użytkowanie zbiornika wyrównawczego przy poziomach wody w granicach od minimalnego poziomu piętrzenia do normalnego poziomu piętrzenia, - warunkach użytkowania w okresie powodzi rozumie się przez to użytkowanie stawu rekreacyjnego przy poziomach wody powyżej normalnego poziomu piętrzenia, - przepływie średnim niskim SNQ rozumie się przez to przepływ naturalny średni niski, - przepływie gwarantowanym rozumie się przez to przepływ poniżej zastawki, będący sumą przepływu nienaruszalnego oraz przepływu niezbędnego do pokrycia potrzeb wodnych innych użytkowników posiadających pozwolenie wodnoprawne Q gw, - przepływie nienaruszalnym rozumie się przez to przepływ poniżej zastawki, niezbędny do zachowania życia biologicznego Q nh, - przepływie dozwolonym rozumie się przez to przepływ poniżej zastawki, który nie powoduje szkód powodziowych poniżej budowli Q doz., - wysokości piętrzenia rozumie się przez to różnicę rzędnej maksymalnego poziomu piętrzenia i rzędnej zwierciadła wody dolnej odpowiadającej przepływowi średniemu niskiemu (MaxPP rz. zw. SNQ), - zjawisku suszy w stawie rozumie się przez to sytuację, w której przy gospodarowaniu wodą zgodnie z instrukcją gospodarowania wodą, zachodzi obawa szybkiego wyczerpania pojemności użytkowej.
Instrukcja gospodarowania wodą na korzystanie z wód powierzchniowych za pomocą urządzeń do jej piętrzenia 5 5. Wyszczególnienie zadań zbiornika wodnego Kwadratówka Zbiornik wodny Kwadratówka na działce nr 1 w Parku Wolności w Brzegu ma za zadanie retencjonowanie wody pobranej z rowu K-7 km 0+523. Retencja wodna stwarza możliwość poprawy walorów estetycznych Parku, a ponadto możliwość utrzymywania form przyrodniczych przez cały rok. 6. Podstawowe informacje dotyczące zbiornika wodnego Kwadratówka Zbiornik wodny Kwadratówka w konstrukcji żelbetowej na podłożu uszczelnionym folią PVC ze skarpami na działce nr 1 o powierzchni całkowitej 0,18 ha, leży pomiędzy rowem K-7 a Potokiem Kościelna. Retencja wodna powstaje dzięki piętrzeniu wody na istniejącej zastawce w km 0+523 i skierowanie jej rurociągiem doprowadzającym do zbiornika wodnego Kwadratówka. Elementami regulacyjnymi korzystanie z wody powierzchniowej są: 1. zastawka na rowie K-7 km 0+523 (1), 2. zawór na rurociągu wlotowym (2), 2. przelew górny zbiornika wodnego Kwadratówka (3), 3. spust denny zbiornika wodnego Kwadratówka (4) W nawiasie podano numery oznaczenia elementu na schemacie funkcjonalnym. 6.1. Poziomy piętrzenia i okresy Piętrzenie wody na zastawce na rowie K-7 km 0+523 (1) jest warunkiem pierwotnym tworzenia retencji wodnej w zbiorniku. Rzędna dna progu zastawki (1) 140,93 m n.p.m. Rzędna MaxPP (1) 141,55 m n.p.m. Spiętrzenie wody na zastawce (1) spowoduje skierowanie wody do rurociągu doprowadzającego o średnicy 150 mm PVC, która po oczyszczeniu na filtrze żwirowo-koksowym wpłynie do zbiornika wodnego Kwadratówka. Zbiornik wodny nie posiada urządzeń do bezpośredniego piętrzenia wody. W zbiorniku będzie przelew górny (3), którego dolna krawędź wyznaczy poziom MaxPP = 140,85 m n.p.m. W dnie zbiornika będzie spust denny (3), którego górna krawędź wyznaczy MinPP = 139,90 m n.p.m. Napełnianie zbiornika wodnego Kwadratówka przewidziano na okres od 1-10 kwietnia każdego roku. Okres retencji wody w zbiorniku przewidziany jest na okres od 11 kwietnia do 15 listopada każdego roku. Okres zrzutu zretencjonowanej wody przewidziano na okres od 16 30 listopada każdego roku. Piętrzenie wody na zastawce (1) winno zapewnić odpływ przepływu nienaruszalnego Q nh = 0,0049 m 3 /s.
Instrukcja gospodarowania wodą na korzystanie z wód powierzchniowych za pomocą urządzeń do jej piętrzenia 6 Odpływ wody ze zbiornika w całym okresie eksploatacji tj. od 1 kwietnia do 30 listopada zapewni rurociąg odprowadzający. Odpływ przewidziano do Potoku Kościelna km 4+927. Na rurociągu znajdzie się studzienka zasuw z zaworem żeliwnym ze spustu dennego oraz osadnik pionowy o średnicy 1500 mm, głębokości 2,5 m. Poziomy wody w zbiorniku wodnym Kwadratówka pośrednie pomiędzy MaxPP = 140,85 a MinPP = 139,90 można regulować poprzez spust denny. 6.2. Wysokości piętrzenia Wysokość piętrzenia na zastawce (1) tj. różnica rzędnej maksymalnego poziomu piętrzenia (Max PP (1) = NPP ) i rzędnej progu wynosi: 141,55 140,93 = 0,62 m. Wysokość piętrzenia wody w zbiorniku wodnym Kwadratówka ro różnica MaxPP = 140,85 i MinPP = 139,90 i wynosi 0,95 m. 6.3. Pojemności zbiornika wodnego Kwadratówka Zbiornik wodney Kwadratówka na działce nr 1 w Parku Wolności w Brzegu ma następującą objętość: - pojemność martwa zbiornika przy MinPP = 139,90 V m = 6 m 3, - pojemność całkowita (po spiętrzeniu wody do rzędnej projektowej (MaxPP (7) ) = 140,85 m n.p.m.) V c = 1464 m 3. - objętość użytkowa (retencja) t.j. różnica poziomów wody spiętrzonej do rzędnej 140,85m n.p.m. i górną krawędzią spustu dennego (MinPP) - V u - 1458 m 3. 6.4. Przepływy Źródłem retencji wodnej w stawie jest przepływ rowu K-7. Użytkowanie zbiornika wodnego przewidziano od 1 kwietnia do 30 listopada, z tym, że; - od 1 10 kwietnia jest okresem napełniania zbiornika (retencji), - od 11 kwietnia do 15 listopada okres eksploatacji z częściową wymianą wody w zbiorniku, - od 16-30 listopada okres zrzutu wody. Zbiornik po jednorazowym napełnieniu do poziomu MaxPP, będzie przez cały okres eksploatacji wymagał bieżącej wymiany wody i uzupełnienie strat wskutek parowania. Przewiduje się napełnianie zbiornika w okresie 10 dni tj. od 1 10 kwietnia w ilości 1,6 dm 3 /s przy przepływie nienaruszalnym poniżej zastawki (1), gwarantującym utrzymanie życia biologicznego w rowie K-7. Po tym okresie pobór będzie wynosił do 1,4 dm 3 /s. W miesiącach letnich może nastąpić niewielki deficyt wody uniemożliwiający wymianę wody w ilości 10 dm 3 /s
Instrukcja gospodarowania wodą na korzystanie z wód powierzchniowych za pomocą urządzeń do jej piętrzenia 7 6.5. Dopuszczalne prędkości obniżania i podwyższania poziomów wody Spuszczanie wody ze zbiornika przewidziano przed planowaną konserwacją tj. w okresie 15 dni tj. od 16-30 listopada w ilości 1,1 dm 3 /s. W okresie normalnej eksploatacji tj. od 11 kwietnia do 15 listopada odprowadzanie wody będzie przybliżone do ilości pobranej wody i będzie wynosiło 1,4 dm 3 /s. 6.6. Maksymalna przepustowość zastawek Zastawka na rowie K-7 (1 ) o szerokości 0,55 m i wysokości 1,13 m ma możliwość przepuszczenia około 1,3 m 3 /s. Rurociąg doprowadzający i odprowadzający o średnicy wewnętrznej 150 mm może przepuścić około 10 dm 3 /s. 6.7. Zagrożenia i uwarunkowania w gospodarowaniu wodą Normalne użytkowanie zbiornika winno odbywać się przy pełnej objętości użytkowej (V u = 1458 m 3 ), czyli przy MaxPP = 140,85 m n.p.m. Przy tym stanie zbiornik będzie spełniał swoje funkcje, dla których odbudowa została wykonana. Zmiana poziomu wody w zbiorniku może wynikać z konieczności przeprowadzania bieżącej konserwacji lub przygotowania do corocznej konserwacji po sezonie. 7. Sposób gospodarowania wodą w normalnych warunkach użytkowania W normalnych warunkach gospodarowanie zbiornikiem odbywa się przy MaxPP. Do retencjonowania wody w zbiorniku należy przystąpić po wykonanej odbudowie i każdorazowej gruntownej konserwacji w okresie od 1-10 kwietnia poprzez zamknięcie zastawki (1). Retencjonowanie wody należy prowadzić przy otwartym zaworze (2) i zamkniętym zaworze na rurociągu ze spustu dennego (4). Po osiągnięciu MaxPP należy prowadzić stałą wymianę wody w zbiorniku w sposób identyczny jak przy napełnianiu. Należy prowadzić stały dogląd przelewu górnego i usuwać wszelkie zanieczyszczenia mogące powodować utrudnienia w swobodnym odpływie wody z poziiomu wyższego niż MaxPP.. W przypadku planowanego spuszczania wody ze zbiornika przed planowaną konserwacją należy: - otworzyć zastawkę na rowie K-7 (1), - zamknąć zawór za wlocie rurociągu doprowadzającego (2) - otworzyć zawór spustu dennego (4) tak, aby odpływ nie przekraczał 1,1 dm 3 /s
Instrukcja gospodarowania wodą na korzystanie z wód powierzchniowych za pomocą urządzeń do jej piętrzenia 8 8. Sposób gospodarowania wodą w okresie powodzi Lokalizacja zbiornika wodnego w zasadzie wyklucza warunki użytkowania w stanie powodziowym W przypadku wystąpienia wysokich stanów wody w rowie K-7 należy: - otworzyć zastawkę na rowie (1), - zamknąć zawór na rurociągu wlotowym (2), Zmniejszenie przepływu wielkich wód w rowie K-7 winien być sygnałem do ponownego przystąpienia do retencjonowania wody jak w pkt. 6 9. Opis sieci obserwacyjno-pomiarowej Na rowie K-7 nie istnieje sieć obserwacyjno-pomiarowa. O wielkości przepływu w danym okresie muszą decydować obserwacje własne. Każdorazowe wystąpienie deszczów nawalnych w zlewni eowu K-7j może powodować dość znaczny i szybki wzrost przepływów, ze względu na odprowadzanie wód deszczowych z części osiedla Skarbimierz. 10. Wykaz urządzeń pomiarowych Na zbiorniku wodnym Kwadratówka nie ma żadnych urządzeń pomiarowych. Maksymalny poziom piętrzenia na zastawce (MaxPP (1) ) wyznacza wysokość zasuwy (1).Maksymalny poziom piętrzenia w zbiorniku (MaxPP0 wyznacza dolna krawędź przelewu górnego. (3). Przy wypełnieniu stawu, nadmiar wody przelewać się będzie przez przelew górny (3). 11. Określenie podstawowych czynności związanych z gospodarowaniem wodą i osób odpowiedzialnych za ich wykonywanie Gospodarowanie wodą w zbiorniku jest przewidziane przez okres od 1 kwietnia do 30 listopada każdego roku. W okresie zimowym tj. od 1 grudnia do 31 marca należy przeprowadzić konserwację polegającą głównie na usunięciu warstwy namułu i umyciu skarp i dna zbiornika. Osobę odpowiedzialną za utrzymanie w należytym stanie zbiornika wodnego Kwadratówka wraz z wszystkim urządzeniami wodnymi wyznaczy Burmistrz Miasta Brzegu. Nadzór winien być prowadzony przez cały rok. 12. Określenie trybu powiadamiania o niebezpiecznych zjawiskach, będących skutkiem sytuacji hydrometeorologicznych Mała powierzchnia i objętość zbiornika nie stwarza żadnych warunków niebezpieczeństwa mogących być skutkiem sytuacji hydrometeorologicznej. O wszelkich zaistniałych przypadkach mogących stwarzać takie zagrożenia należy jedynie powiadomić Burmistrza Mista Brzegu, Powiatowy Sztab Kryzysowy, RZGW we Wrocławiu lub WZMiUW Opole O/Brzeg.
Instrukcja gospodarowania wodą na korzystanie z wód powierzchniowych za pomocą urządzeń do jej piętrzenia 9 Elementy regulacyjne na korzystanie z wody powierzchniowej Oznaczenie Rodzaj elementu elementu 1 Zastawka na rowie K-7 km 0+523 2 Zawór na rurociągu doprowadzającym 3 Przelew górny w zbiorniku Parametry elementu - rzędna piętrzenia Szerokość b 0,55 m, H 0,62 m Rzędna dna 140,93 (MinPP) Rz. piętrz.141,55 (MaxPP) Średnica 110 mm, rzędna dna 141,40 m n.p.m. Szerokość b = 4,0 m, Rzędna dolnej krawędzi (MaxPP) = 140,85 Rz. piętrz.139,70 (MaxPP 4 Spust denny Szerokość 4,0 m Rzędna górnej krawędzi (MinPP) 139,90 Funkcja elementu Pobór wody z rowu i skierowanie do rurociągu doprowadzającego 1. Zamknięcie dopływu wody do zbiornika w czasie przerw w poborze wody 2. Zamknięcie dopływu wody do zbiornika w czasie prac konserwacyjnych 3. Regulacja wielkości dopływu wody do stawu Utrzymywanie poziomu wody w zbiorniku, odprowadzanie nadmiaru wody Zrzut wody ze zbiornika
Instrukcja gospodarowania wodą 10 na korzystanie z wód powierzchniowych za pomocą urządzeń do jej piętrzenia we wsi Popielów, gmina Popielów Warunki * eksploatacja Układy eksploatacyjne przy gospodarowaniu wodą z rz. Budkowiczanka km 8+270 Okres eksploatacji miesiące (dni) Ujęcie wody (1) w tym: Klapa Zasuwa (3) zwrotna (2) Zastawka na rowie BU-7-1 (4) Stan elementu regulacyjnego Zastawka Przepust z Zastawka na rowie zastawką na rowie BU-5-1-2 na rowie A (7) (5) A (6) Mnich zrzutowy na rowie A (8) Zastawka na rowie A (9) I. Warunki normalne użytkowania N 22 III 31 X opuszczona zamknięta otwarta otwarta otwarta otwarta otwarty otwarta NES 22 III 31 III podniesiona uniesiona zamknięta zamknięta otwarta zamknięta otwarty otwarta NEQ i NES 1 IV 31 X podniesiona uniesiona zamknęta zamknięta zamknięta zamknięta zamknięty zamknięta / otwarty NZ 1 XI 10 XI opuszczona zamknięta otwarta otwarta otwarta otwarta otwarty otwarta NM 11 XI 21 III opuszczona zamknięta otwarta otwarta otwarta otwarta otwarty otwarta II. Warunki powodziowe P I - XII opuszczona zamknięta otwarta otwarta otwarta otwarta otwarty otwarta - N warunki normalne - E warunki normalne z poborem wody do rowu A - S warunki normalne z napełnianiem stawu - Q warunki normalne z nawodnieniem podsiąkowym - Z - warunki normalne ze zrzutem wody ze stawu - M okres nieeksploatacyjny - P - warunki powodziowe bez poboru wody do rowu A
Instrukcja gospodarowania wodą 11 na korzystanie z wód powierzchniowych za pomocą urządzeń do jej piętrzenia we wsi Popielów, gmina Popielów II. C Z Ę Ś Ć G R A F I C Z N A