INTRASTAT WIADOMOŚCI OGÓLNE System INTRASTAT jest to system statystyki obrotów towarowych pomiędzy państwami członkowskimi Unii Europejskiej. System ten funkcjonuje w Unii Europejskiej od 1993 r. i jest narzędziem do przekazywania przez przedsiębiorców w kraju członkowskim informacji o dokonanych przywozach albo wywozach towarów do innych krajów należących do Wspólnoty. Ponadto system INTRASTAT służy gromadzeniu tych danych przez upoważnione organy państwowe, ich kontroli, przetwarzaniu oraz udostępnianiu innym uprawnionym podmiotom. Zebrane w ten sposób informacje są następnie porównywane z informacjami zadeklarowanymi przez te same osoby w podatkowych deklaracjach VAT. W Polsce system INTRASTAT wprowadzony został 1 maja 2004 r. i działa w postaci modułu w Systemie Wspomagania Obsługi Zgłoszeń Celnych CELINA. W związku z jego wdrożeniem, na polskich podmiotach gospodarczych ciąży obowiązek przekazywania informacji o dokonanych obrotach towarowych z 26 krajami należącymi do Wspólnoty. OBRÓT TOWAROWY PODLEGAJĄCY ZGŁOSZENIU Zgłoszeniu do systemu INTRASTAT podlega każdy fizyczny przepływ towarów UE z jednego państwa członkowskiego do innego państwa członkowskiego (np. towary UE, które są wysyłane z Francji bezpośrednio do Niemiec, muszą być zgłoszone do systemu INTRASTAT w obu tych krajach). Przepływ towarów z jednego państwa członkowskiego do innego państwa członkowskiego jest traktowany jako obrót handlowy będący przedmiotem zainteresowania systemu INTRASTAT także wówczas, gdy towary przekraczają granice zewnętrzne Unii Europejskiej (np. towary, które są wysyłane z Niemiec do Włoch i przekraczają - bez przepakowania i rozładunku - granice Szwajcarii, muszą być zgłoszone do systemu INTRASTAT w Niemczech i we Włoszech). Każdy wewnątrzwspólnotowy przepływ towaru jest rejestrowany, jako: wywóz towarów wówczas, gdy rejestracji dokonuje państwo członkowskie wysyłające towary oraz przywóz towarów wtedy, gdy rejestracji dokonuje państwo członkowskie otrzymujące ten sam towar. Zgłoszeniu do systemu INTRASTAT podlegają następujące towary i przepływy towarów: zakupione i sprzedane, transferowane w ramach tej samej osoby prawnej, przetwarzane lub uszlachetniane, zainstalowane lub użyte w konstrukcjach, 1
dostarczane bezpłatnie, realizowane na podstawie leasingu finansowego. W systemie INTRASTAT nie rejestruje się: obrotów dokonywanych przez prywatne osoby fizyczne lub małe przedsiębiorstwa, zwolnione ze składania okresowych deklaracji podatkowych, towarów będących w tranzycie, towarów umieszczonych w składach celnych. TOWARY WYŁĄCZONE Z OBOWIĄZKU ZGŁOSZENIA DO SYSTEMU INTRASTAT Towary oraz przepływy towarów wyłączone z obowiązku zgłaszania do systemu INTRASTAT są wyszczególnione w aktach prawa wspólnotowego i krajowego. Wyłączone są: złoto monetarne; środki płatnicze obejmujące prawne środki płatnicze i papiery wartościowe, w tym płatności za usługi, takie jak usługi pocztowe, podatki, opłaty za użytkowanie; towary przeznaczone do użytkowania czasowego lub po takim użytkowaniu (np. wynajem, wypożyczenie, leasing operacyjny), pod warunkiem że: a) w stosunku do tych towarów uszlachetnianie nie jest, ani nie było, planowane ani wykonywane, b) spodziewany czas trwania użytkowania czasowego nie był, ani nie będzie, dłuższy niż 24 miesiące, c) wywozy/przywozy nie są deklarowane jako dostawy/nabycia dla celów podatkowych; towary przemieszczane pomiędzy: a) państwem członkowskim i jego enklawami terytorialnymi w innych państwach członkowskich oraz b) państwem członkowskim i mieszczącymi się na jego terytorium enklawami innych państw członkowskich lub organizacji międzynarodowych. Do enklaw terytorialnych zalicza się ambasady oraz krajowe siły zbrojne stacjonujące poza terytorium macierzystego kraju; towary używane jako nośniki informacji utworzonych na potrzeby konkretnego klienta, w tym oprogramowanie; oprogramowanie pobrane z internetu; 2
towary dostarczane bezpłatnie, które same w sobie nie są przedmiotem transakcji handlowej, pod warunkiem, że przemieszczane są wyłącznie w celu przygotowania lub wsparcia zamierzonej transakcji handlowej przez zademonstrowanie cech takich towarów lub usług, takie jak: a) materiały reklamowe, b) próbki handlowe; towary przeznaczone do naprawy i po naprawie oraz części zamienne ujęte w planie napraw, oraz wymienione części wadliwe; środki transportu przekraczające granicę w ramach wykonywanej pracy, w tym wyrzutnie statków kosmicznych podczas wystrzeliwania statków kosmicznych; energia elektryczna kod CN 2716 00 00; gaz ziemny kody CN 2711 11 00 oraz 2711 21 00. ZOBOWIĄZANI DO PRZEKAZYWANIA INFORMACJI DO SYSTEMU INTRASTAT Obowiązek przekazywania informacji o dokonanych przywozach i wywozach towarów między Polską a innymi krajami Unii Europejskiej ciąży na przedsiębiorcach, którzy osiągną pewne ustalone i ogłoszone przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego wartości w ramach tych obrotów. Wartości te to tzw. progi statystyczne. Progi statystyczne są ustalane odrębnie dla przywozu i wywozu towarów oraz są publikowane z odpowiednim wyprzedzeniem tak, aby każdy podmiot mógł stwierdzić, czy i w jakim zakresie podlega obowiązkowi składania deklaracji INTRASTAT. Pierwsza grupa progów to tzw. progi podstawowe. Są to konkretne wartości obrotów określone odrębnie dla transakcji przywozowych i wywozowych. Osoba, której wartość przywozu lub wywozu w ramach Wspólnoty w danym roku przekroczy wartość ustaloną dla tego progu, jest zobowiązana do przekazywania informacji o tych obrotach. Osoba taka będzie zobowiązana do przekazywania takiej informacji nie tylko w tym konkretnym roku, ale również w kolejnym roku sprawozdawczym, niezależnie od tego, czy poziom jej obrotów osiągnie wartość ustaloną dla progu podstawowego czy też nie. Kolejnymi progami statystycznymi stosowanymi w Polsce są tzw. progi szczegółowe. Również w tym przypadku określone są dwa progi dla przywozu i wywozu. Wartość ustalona dla tych progów jest wyższa aniżeli wartość ustalona dla progów podstawowych. Podmioty, których obroty towarowe z krajami UE przekroczyły wartości ustalone dla tych progów są zobowiązane do przekazywania bardziej szczegółowych informacji w deklaracji INTRASTAT, niż osoby, których obroty przekroczyły próg podstawowy, ale nie przekroczyły progu szczegółowego. Należy zaznaczyć, iż te z osób, u których wartości przywozu lub wywozu towarów w ramach państw UE nie przekroczą w roku kalendarzowym (sprawozdawczym) lub w roku poprzedzającym rok sprawozdawczy progów podstawowych, są zwolnione z obowiązku przekazywania informacji dla potrzeb systemu INRASTAT. 3
Wysokość progów statystycznych została określona następująco: Rok 2010 próg podstawowy: w przywozie i w wywozie 1 000 000 zł, próg szczegółowy: w przywozie 33 000 000 zł, w wywozie 60 000 000 zł. Rok 2011 próg podstawowy: w przywozie i w wywozie 1 000 000 zł, próg szczegółowy: w przywozie 33 000 000 zł, w wywozie 60 000 000 zł. OKRES SPRAWOZDAWCZY Deklaracje statystyczne o handlu towarami pomiędzy państwami członkowskimi Unii Europejskiej muszą być składane do systemu INTRASTAT co miesiąc. Okresem sprawozdawczym jest miesiąc kalendarzowy, w którym towary opuściły terytorium statystyczne państwa członkowskiego (wywóz) lub zostały wprowadzone na terytorium statystyczne państwa członkowskiego (przywóz). Termin dostarczenia comiesięcznych deklaracji statystycznych ustala się na okres nie dłuższy niż 10 dni, licząc od daty zakończenia okresu sprawozdawczego, którego dotyczą. Wymieniony wyżej termin złożenia deklaracji statystycznych musi być ściśle przestrzegany. Nie wywiązanie się z dotrzymania terminu naraża podmiot na sankcje karne. ZGŁOSZENIE INTRASTAT Zgłoszenia INTRASTAT dokonuje się odrębnie dla przywozu i wywozu towarów. Zakres danych zawartych w zgłoszeniu INTRASTAT uzależniony jest od wielkości wymiany towarowej realizowanej przez podmiot zobowiązany z innymi krajami członkowskimi UE. Wszyscy przedsiębiorcy objęci obowiązkiem sprawozdawczym INTRASTAT zobowiązani są do przekazywania tzw. danych identyfikacyjnych. Są to przede wszystkim informacje dotyczące organu celnego, do którego przekazywana jest deklaracja, okres sprawozdawczy, dane dotyczące nadawcy (w przypadku zgłoszenia w wywozie) lub dane dotyczące odbiorcy (w przypadku zgłoszenia w przywozie), dane wypełniającego. Ponadto przedsiębiorcy, których wymiana towarowa z krajami UE nie przekroczyła progu szczegółowego są zobowiązani do przekazywania następujących danych: rodzaj transakcji, kod towaru, kraj przeznaczenia (w przypadku wywozu) lub kraj wysyłki (w przypadku przywozu), wartość fakturowa realizowanej wymiany towarowej, rodzaj transakcji, opis towaru, jego masa i ilość. Dodatkowo 4
przedsiębiorstwa, których obrót z innymi państwami członkowskimi UE przekroczył próg szczegółowy są zobowiązani do przedstawiania danych dotyczących warunków dostawy, rodzaju transportu oraz wartości statystycznej. SPOSÓB PRZEKAZYWANIA ZGŁOSZEŃ INTRASTAT Od dnia 1 lutego 2011roku zgłoszenia INTRASTAT i jego korekty dokonuje się w formie elektronicznej, przy zachowaniu formy pisemnej jedynie w uzasadnionych przypadkach, możliwych do zastosowania po wcześniejszym poinformowaniu Dyrektora Izby Celnej w Szczecinie. WŁAŚCIWOŚĆ MIEJSCOWA ORGANÓW CELNYCH Od dnia 1 lutego 2011 roku organem celnym właściwym miejscowo w sprawach zgłoszeń celnych INTRASTAT, w tym w sprawie wezwań, upomnień i postępowań w sprawie kary pieniężnej, jest Dyrektor Izby Celnej w Szczecinie. 5