Dz. U. C 256 z 4 marca 2006 roku, pkt 37. do zamówienia urządzeń, z wyłączeniem wstępnych studiów wykonalności.

Transkrypt

1 Publikacja wydana w ramach projektu współfinansowanego przez Unię Europejską z Europejskiego Funduszu Społecznego oraz budżetu państwa w ramach Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego. Jest ona elementem projektu pod tytułem Biblioteka Przedsiębiorcy przy Państwowej Wyższej Szkole Zawodowej w Sulechowie. Część III Pomoc publiczna dla przedsiębiorstw (Andrzej Łączak) 1. Pojęcie i klasyfikacja pomocy publicznej Pomoc publiczna może przyjmować różne formy. Przedsiębiorcy są szczególnie zainteresowani dotacjami, niskooprocentowanymi pożyczkami lub obniżkami oprocentowania. Dość częstą formą pomocy jest także gwarancja państwa, zakupy pakietu udziałów bądź akcji lub przekazania kapitału na preferencyjnych warunkach. Inną formą są ulgi i zwolnienia z podatków oraz zwolnienia z płacenia składek na ubezpieczenie społeczne lub innych obowiązkowych opłat, względnie ich obniżenia. Formą pomocy może być również przekazanie nieruchomości na przykład gruntów lub towarów albo usług po cenach preferencyjnych 1. Zadaniem pomocy jest zachęta do podejmowania inwestycji, które bez tej pomocy nie mogłyby być zrealizowane. Wynika stąd, iż beneficjent może z niej skorzystać pod warunkiem, że przed rozpoczęciem prac nad realizacją projektu złoży wniosek o przyznanie pomocy. Jeżeli prace rozpoczną się wcześniej, to projekt w całości nie będzie mógł być finansowany 2. 1 Wytyczne w sprawie krajowej pomocy regionalnej na lata , Tekst mający znaczenie dla EOG, Dz. U. C 256 z 4 marca 2006 roku, pkt Przez rozpoczęcie prac należy rozumieć podjęcie prac budowlanych lub pierwszego zobowiązania firmy do zamówienia urządzeń, z wyłączeniem wstępnych studiów wykonalności.

2 2. Pomoc horyzontalna Właściwe funkcjonowanie rynku wewnętrznego wymaga ścisłego i skutecznego stosowania zasad konkurencji dotyczących pomocy państwa. Ocena zgodności pomocy ze wspólnym rynkiem spoczywa zasadniczo na Komisji Europejskiej 3. Przyjmuje ona także przepisy wyłączające kategorie pomocy z obowiązku zgłoszenia przewidzianego w art. 93 ust. 3 Traktatu, określa cel pomocy, kategorie beneficjentów i progi ograniczające pomoc podlegającą wyłączeniu, zasady regulujące kumulację pomocy i warunki monitorowania w celu zapewnienia zgodności ze wspólnym rynkiem pomocy objętej niniejszym rozporządzeniem. Komisja Europejska współpracuje z wszystkimi państwami członkowskimi w celu prowadzenia stałego przeglądu wszystkich systemów istniejącej pomocy. Powinna ona zagwarantować możliwie największy stopień przejrzystości i dostatecznej kontroli. Należało, zatem stworzyć wiarygodny system rejestracji i gromadzenia informacji o zastosowaniu przyjmowanych przez nią rozporządzeń, udostępniony wszystkim państwom członkowskim. Komisja powinna również otrzymywać wszelkie potrzebne informacje od państw członkowskich dotyczące realizacji pomocy wyłączonej z procedury zgłoszenia. Komisja może w drodze rozporządzenia przyjąć, że następujące kategorie pomocy są zgodne ze wspólnym rynkiem i nie podlegają wymogom zgłoszenia 4 : pomoc na rzecz: małych i średnich przedsiębiorstw; badań i rozwoju; ochrony środowiska naturalnego; zatrudnienia i szkolenia; pomoc zgodna z mapą zatwierdzoną przez Komisję dla każdego Państwa Członkowskiego w zakresie udzielenia pomocy regionalnej. Osobno dla każdej kategorii określa się: cel pomocy; kategorie beneficjentów; progi wyrażone w wielkości pomocy w stosunku do zbioru uprawnionych kosztów lub też wyrażone jako maksymalne kwoty pomocy; warunki regulujące kumulację pomocy; warunki monitorowania 5. Komisja w drodze rozporządzenia może także ustalać progi lub też inne warunki dla zgłoszenia o przyznaniu pomocy indywidualnej, wyłączyć niektóre sektory z zakresu rozporządzeń oraz określić dalsze warunki dla zgodności pomocy wyłączonej w ramach takich rozporządzeń. 3 Rozporządzenie Rady (WE) NR 994/98 z dnia 7 maja 1998 r. dotyczące stosowania art. 92 i 93 Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską do niektórych kategorii horyzontalnej pomocy państwa, Opublikowano w Wydaniu Specjalnym Dziennika Urzędowego Unii Europejskiej Rozdział 08 Polityka konkurencji, Tom 01, s Wymogi te zostały określone w art. 93 ust. 3 Traktatu. 5 Rozporządzenie Rady (WE) NR 994/98 z dnia 7 maja 1998 r. dotyczące stosowania art. 92 i 93 Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską do niektórych kategorii horyzontalnej pomocy państwa, art. 3.

3 Komisja może, w drodze rozporządzenia 6 postanowić, że uwzględniając rozwój i funkcjonowanie wspólnego rynku, niektóre kategorie pomocy nie spełniają wszystkich kryteriów i w związku z tym zostają wyłączone z procedury zgłoszenia, pod warunkiem, że pomoc przyznana temu samemu przedsiębiorstwu w ciągu danego okresu nie przekroczy pewnej stałej wielkości 7. Państwa członkowskie są zobowiązane do przekazania wszelkich dodatkowych informacji dotyczących pomocy wyłączonej 8. Określone zostały szczegółowe zasady monitorowania dla zapewnienia przejrzystości pomocy wyłączonej z obowiązku zgłoszenia zgodnie z tymi rozporządzeniami. Podsumowania informacji dotyczących systemów pomocy lub też pomocy indywidualnej, które nie są objęte wyłączonymi systemami pomocy, państwa członkowskie przekazują Komisji, w celu opublikowania w Dzienniku Urzędowym Wspólnot Europejskich. Każde państwo członkowskie rejestruje i przetwarza wszelkie informacje dotyczące stosowania wyłączeń grupowych. W przypadku pojawienia się jakichkolwiek wątpliwości dotyczących nieprawidłowego stosowania rozporządzenia wyłączającego, państwa członkowskie zobowiązane są do przekazania Komisji wszelkich informacji, jakie uzna ona za niezbędne. Przynajmniej raz w roku państwa członkowskie przygotowują sprawozdanie z zastosowania wyłączeń grupowych i przekazują je Komisji Europejskiej, najlepiej w formie elektronicznej. Dostęp do sprawozdań posiadają wszystkie państwa członkowskie. Badanie i ocenę sprawozdań przeprowadza powołany Komitet Doradczy 9. Wyłączenie pomocy na podstawie rozporządzenia następuje w czasie ściśle określonym w rozporządzeniu. Przyjęte rozporządzenia mogą być uchylone lub zmienione, jeżeli pojawią się okoliczności dotyczące ważnego elementu stanowiącego podstawę ich przyjęcia lub też gdy wymaga tego stopniowy rozwój lub funkcjonowanie wspólnego rynku. W takim przypadku nowe rozporządzenie wprowadzi okres sześciu miesięcy dla dostosowania pomocy objętej poprzednim rozporządzeniem. Komisja Europejska przedstawia Parlamentowi Europejskiemu i Radzie sprawozdanie oceniające zastosowanie niniejszego rozporządzenia. Projekt sprawozdania zostaje przedstawiony do rozpatrzenia Komitetowi. Sprawozdanie jest sporządzane raz na pięć lat. Projekt rozporządzenia wprowadzający wyłączenia powinien być poddany procesowi konsultacji społecznych. W tym celu Komisja publikuje jego projekt dla umożliwienia wszystkim zainteresowanym osobom i organizacjom przedstawienia swoich uwag. Komisja ustala czas zgłaszania uwag, nie może być on krótszy niż jeden miesiąc. Komisja Europejska zasięga opinii Komitetu Doradczego ds. Pomocy Państwa przed opublikowaniem projektu rozporządzenia oraz przed wydaniem rozporządzenia. Konsultacje Komitetu odbywają się na posiedzeniach zwołanych przez Komisję. Posiedzenie odbywa się nie wcześniej niż w terminie dwóch miesięcy od wysłania zgłoszenia. Okres określony powyżej może być skrócony w przypadku konsultacji w sprawach pilnych lub gdy chodzi o zwykłe przedłużenie rozporządzenia. 6 Przyjętego zgodnie z procedurą określoną w art. 8 niniejszego Rozporządzenia Rady (WE) NR 994/98 z dnia 7 maja 1998 r. dotyczące stosowania art. 92 i 93 Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską do niektórych kategorii horyzontalnej pomocy państwa. 7 Kryteria zostały określone w art. 92 ust 2 Traktatu a wyłączenie z procedury następuje na podstawie art. 93 ust 3 Traktatu. 8 Szerzej na temat pomocy de minimis w dalszej części niniejszej pracy. 9 Komitet doradczy, zwany Komitetem Doradczym ds. Pomocy Państwa składa się z przedstawicieli Państw Członkowskich pod przewodnictwem przedstawiciela Komisji; Rozporządzenie Rady (WE) NR 994/98 z dnia 7 maja 1998 r. dotyczące stosowania art. 92 i 93 Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską do niektórych kategorii horyzontalnej pomocy państwa, art. 7.

4 3. Pomoc dla małych i średnich przedsiębiorstw Warunki udzielania pomocy publicznej dla małych i średnich przedsiębiorstw 10 zostały określone w Rozporządzeniu Komisji w sprawie stosowania art. 87 i 88 Traktatu WE w odniesieniu do pomocy dla małych i średnich przedsiębiorstw 11. Rozporządzenie ma zastosowanie do udzielania pomocy we wszystkich sektorach z wyjątkiem produktów rybołówstwa i akwakultury 12 oraz działalności związanych z uprawą produktów rolnych. Nie ma ono także zastosowania dla produkcji i obrotu produktami mającymi imitować lub zastępować mleko i przetwory mleczne. Rozporządzenie nie obejmuje również pomocy udzielanej dla działalności eksportowej, pomocy uwarunkowanej użyciem towarów produkcji krajowej 13 oraz w stosunku do pomocy w ramach rozporządzenia Rady (WE) nr 1407/ Wszystkie programy pomocowe są wyłączone z wymogu zgłoszenia określonego w art. 88 ust. 3 Traktatu pod warunkiem, że pomoc, która może być przyznana w ramach tego programu spełnia wszystkie wymogi rozporządzenia i zawiera wyraźne do niego odwołanie. Podobnie rzecz się ma z pomocą indywidualną przyznawaną poza programem. Może być ona przyznana pod warunkiem, że spełnia wszystkie warunki niniejszego rozporządzenia i zamieszcza jego tytuł i dane dotyczące publikacji w Dzienniku Urzędowym Wspólnot Europejskich 15. Wyłączeniu podlegają również niektóre inwestycje. Sprawy te reguluje artykuł 4 rozporządzenia. Zgodnie z nim zwolnieniu podlegają inwestycje w aktywa materialne oraz wartości niematerialne i prawne wewnątrz i na zewnątrz Wspólnoty, jeżeli są zgodne ze wspólnym rynkiem. Ponadto muszą one spełniać kilka warunków. Inwestycje, które są dokonywane na obszarach lub w sektorach kwalifikujących się do pomocy regionalnej, intensywność pomocy brutto 16 nie może przekroczyć 15% w przypadku małych przedsiębiorstw i 7,5% w przypadku średnich przedsiębiorstw. Intensywność pomocy może ulec zwiększeniu na obszarach lub w sektorach kwalifikujących się do regionalnej pomocy inwestycyjnej i przekroczyć pułap intensywności zatwierdzony w planie przez Komisję nie 10 Zobacz także na ten temat: Z. Gorzelak, Pomoc publiczna dla małych i średnich przedsiębiorstw w prawie Unii Europejskiej, (w:) Prawo gospodarcze w Unii Europejskiej, pod red. A. Mani, Kraków Rozporządzenie Komisji (WE) nr 70/2001 z dnia 12 stycznia 2001 r. w sprawie zastosowania art. 87 i 88 Traktatu WE w odniesieniu do pomocy państwa dla małych i średnich przedsiębiorstw, Dz. U. L nr 10 z dnia 13 stycznia 2001 r. z późn. zm. 12 Wymienionych w rozporządzeniu Rady (WE) nr 104/2000, Dz. U. L nr 17 z 21 stycznia 2001 roku. 13 Zob. Dz. U. C nr 89 z 28 marca 2000 roku. 14 Rozporządzenie Rady (WE) nr 1407/2002 z 2 sierpnia 2002 r. w sprawie pomocy państwa dla przemysłu węglowego, Dz. U. L nr 205 z 2 sierpnia 2002 roku. 15 Rozporządzenie Komisji (WE) nr 70/2001 z dnia 12 stycznia 2001 r. w sprawie zastosowania art. 87 i 88 Traktatu WE w odniesieniu do pomocy państwa dla małych i średnich przedsiębiorstw, art Intensywność pomocy brutto oznacza kwotę pomocy wyrażoną jako odsetek uznanych kosztów projektu. Wszystkie stosowane kwoty będą wielkościami przed potrąceniem podatków bezpośrednich. W przypadkach, gdy pomoc udzielana jest w formie innej niż dotacja, kwotą pomocy jest równowartość udzielonej dotacji. Pomoc wypłacana w kilku ratach będzie zdyskontowana do wartości w momencie przyznania dotacji. Stopa procentowa stosowana do celów dyskontowych oraz do wyliczenia kwoty pomocy w przypadku pożyczki uprzywilejowanej będzie stopą referencyjną stosowaną w momencie przyznania dotacji. Intensywność pomocy brutto dla projektu BiR przeprowadzanego we współpracy między publicznymi zakładami badawczymi a przedsiębiorstwami powinna być obliczana na podstawie pomocy łączonej, pochodzącej z bezpośredniego rządowego wsparcia określonych projektów badawczych oraz, w przypadkach, kiedy składają się one na pomoc, wkładu pomocy dla inwestycji ze strony publicznych niedochodowych zakładów edukacji wyższej lub zakładów badawczych.

5 więcej niż o 10% brutto na obszarach, o których mowa w art. 87 ust. 3, lit. c, pod warunkiem, że ogólna intensywność pomocy netto 17 nie przekracza 30% i nie więcej niż 15% brutto na obszarach, o których mowa w art. 87 ust. 3, lit. a, pod warunkiem, że ogólna intensywność pomocy netto nie przekracza 75% 18. Rozporządzenie dopuszcza jeszcze wyższy pułap pomocy regionalnej pod warunkiem, że inwestycja będzie utrzymana w regionie otrzymującym pomoc przez co najmniej pięć lat, a wkład beneficjenta wyniesie nie mniej niż 25%. Dopuszcza się trzy metody ustalania pułapów intensywności pomocy. Można ją obliczać jako odsetek uznanych kosztów inwestycji. W przypadku tym za uznane koszty inwestycji materialnych uznaje się koszty związane z inwestycjami w grunty, budynki, maszyny i urządzenia. W sektorze transportowym, kosztami niekwalifikowanymi są inwestycje w środki transportu i urządzenia transportowe. Zasada ta nie dotyczy taboru kolejowego. Drugą metodą ustalania intensywności pomocy jest ustalenie jej jako odsetek kosztów płac roboczych zatrudnienia powstałego dzięki podjęciu inwestycji. Wysokość pomocy obliczana jest na podstawie tworzonych miejsc pracy i stanowi odsetek kosztów płac roboczych w okresie dwóch lat. Projekt inwestycyjny powinien doprowadzić do wzrostu liczby zatrudnienia w przedsiębiorstwie w porównaniu ze średnią zatrudnienia z poprzednich dwunastu miesięcy. Jeżeli tworzenie miejsc pracy będzie związane z inwestycjami w aktywa materialne i w wartości niematerialne oraz prawne to, miejsca pracy muszą zostać utworzone w okresie trzech lat od daty zakończenia inwestycji. Zwiększenie zatrudnienia powinno zostać utrzymane przez okres co najmniej pięciu lat. Trzecim sposobem obliczania pułapu pomocy jest kombinacja dwóch poprzednio wymienionych. Szczególne zasady stosuje się do określenia intensywności pomocy w przypadku inwestycji dotyczących przetwarzania i obrotu produktami rolnymi wymienionymi w załączniku I do Traktatu. Intensywność pomocy brutto nie może w tych przypadkach przekroczyć 75% inwestycji kwalifikowanych w regionach najbardziej oddalonych, 65% inwestycji kwalifikowanych na małych wyspach Morza Egejskiego 19, 50% inwestycji kwalifikowanych w regionach kwalifikowanych na mocy art. 87 ust. 3 lit. a oraz 40% inwestycji kwalifikowanych we wszystkich innych regionach. Małe i średnie przedsiębiorstwa mogą także uzyskać pomoc związaną z usługami doradczymi. Pomoc taka jest zgodna z art. 87 ust. 3 Traktatu pod warunkiem, że usługi te są świadczone przez doradców zewnętrznych i nie będą miały charakteru ciągłego lub okresowego oraz nie będą związane z kosztami operacyjnymi przedsiębiorstwa, takimi jak rutynowe usługi doradztwa podatkowego, regularne usługi prawnicze czy usługi związane z reklamą. Wielkość pomocy brutto w tych przypadkach nie może przekroczyć 50% wartości kosztów usług. Wyłączeniu podlega również pomoc związana z udziałem w targach i wystawach, ale tylko w przypadku pierwszego udziału przedsiębiorstwa. Wielkość pomocy brutto nie może przekroczyć 50% wartości dodatkowych kosztów poniesionych na wynajem, ustawienie i prowadzenie stoiska Intensywność pomocy netto oznacza kwotę pomocy pomniejszoną o podatek, wyrażony jako odsetek uznanych kosztów projektu. 18 Art. 87 ust. 3, lit. c mówi, że za pomoc zgodną ze wspólnym rynkiem uważana jest pomoc ułatwiająca rozwój niektórych dziedzin lub obszarów gospodarczych, jeżeli nie zmienia warunków wymiany handlowej w zakresie sprzecznym ze wspólnym interesem. Natomiast art. 87 ust 3, lit. a uważa za zgodną pomoc wspierającą rozwój gospodarczy regionów, w których poziom życia jest szczególnie niski lub gdzie występuje poważne bezrobocie. 19 W rozumieniu rozporządzenia Rady (EWG) nr 2019/93, Dz. U. L nr 184 z 27 lipca 1993 roku. 20 Rozporządzenie Komisji (WE) nr 70/2001 z dnia 12 stycznia 2001 r. w sprawie zastosowania art. 87 i 88 Traktatu WE w odniesieniu do pomocy państwa dla małych i średnich przedsiębiorstw, art. 5.

6 Rozporządzenie nie zwalnia dotacji z tytułu pomocy indywidualnej w przypadku, gdy kwota pomocy brutto wyniesie co najmniej 15 mln euro lub całkowity uznany koszt projektu wyniesie co najmniej 25 mln euro oraz jest realizowany na obszarach lub sektorach, które nie kwalifikują się do pomocy regionalnej a intensywność pomocy brutto wynosi co najmniej 50% pułapu określonego w art. 4 ust lub na obszarach, które kwalifikują się do pomocy regionalnej a intensywność pomocy netto wynosi co najmniej 50% pomocy netto określonej w planie pomocy regionalnej dla danego obszaru. Osobnym regulacjom podlega pomoc przyznana małym i średnim gospodarstwom rolnym prowadzącym produkcję pierwotną produktów rolnych 22. Pomoc indywidualna jest wyłączona z obowiązku notyfikacji pod warunkiem, że spełnia ona wszystkie warunki niniejszego rozporządzenia. Rozporządzenie przewiduje kilka kategorii pomocy. a) Pomoc na inwestycje w gospodarstwach rolnych Pomoc na inwestycje w gospodarstwach rolnych w ramach Wspólnoty w zakresie produkcji pierwotnej produktów rolnych nie podlega obowiązkowi zgłoszenia pod warunkiem spełnienia kilku warunków. Po pierwsze intensywność pomocy brutto nie może przekroczyć 15% inwestycji kwalifikowanych 23 : 50% inwestycji kwalifikowanych na obszarach o niekorzystnych warunkach gospodarowania, obszarach górskich, obszarach objętych programem Natura 2000 oraz obszarach posiadających naturalne utrudnienia 24 ; 40% inwestycji kwalifikowanych w innych regionach; 60% inwestycji kwalifikowanych na obszarach o mniej korzystnych warunkach gospodarowania lub na obszarach górskich, obszarach objętych programem Natura 2000 oraz obszarach posiadających naturalne utrudnienia, określonych przez państwa członkowskie 25 oraz 50% w innych regionach w przypadku inwestycji dokonywanych przez młodych rolników w okresie pięciu lat od momentu rozpoczęcia działalności; 75% inwestycji kwalifikowanych w regionach najbardziej oddalonych oraz na małych wyspach Morza Egejskiego 26 ; 75% inwestycji kwalifikowanych w regionach, o których mowa w art. 4 ust. 2 lit. a rozporządzenia 27, oraz 60% w innych regionach, w których inwestycje wymagają 21 W przypadku gdy inwestycja ma miejsce w obszarach lub sektorach niekwalifikujących się do pomocy regionalnej na mocy art. 87 ust. 3 lit. a) i c) Traktatu w momencie udzielania pomocy intensywność pomocy brutto nie przekracza: a) 15% w przypadku małych przedsiębiorstw; b) 7,5% w przypadku średnich przedsiębiorstw; Rozporządzenie Komisji (WE) nr 70/2001 z dnia 12 stycznia 2001 r. w sprawie zastosowania art. 87 i 88 Traktatu WE w odniesieniu do pomocy państwa dla małych i średnich przedsiębiorstw, art. 4 ust.2 22 Rozporządzenie Komisji (WE) NR 1857/2006 z dnia 15 grudnia 2006 r. w sprawie stosowania art. 87 i 88 Traktatu w odniesieniu do pomocy państwa dla małych i średnich przedsiębiorstw prowadzących działalność związaną z wytwarzaniem produktów rolnych oraz zmieniające rozporządzenie (WE) nr 70/2001, Dz. U. UE L 358 z 15 grudnia 2006 r. 23 Zobacz także: A. Jurcewicz, B. Kozłowska, E. Tomkiewicz, Polityka rolna Wspólnoty Europejskiej w świetle ustawodawstwa i orzecznictwa, Warszawa Rozporządzenie Rady (UE) nr 1968/2005 z dnia 20 września 2005 roku w sprawie wsparcia rozwoju obszarów wiejskich przez Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW), Dz. U. L 277 z 20 września 2005 roku, art. 36 lit. a, pkt I, II, III. 25 Wyznaczenie tych obszarów następuje zgodnie z art. 50 i 94 Rozporządzenie Rady (UE) nr 1968/2005 z dnia 20 września 2005 roku w sprawie wsparcia rozwoju obszarów wiejskich przez Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW). 26 W rozumieniu rozporządzenia Rady (EWG) nr 2019/1993, Dz. U. L 184 z 27 lipca 1993.

7 ponoszenia dodatkowych kosztów związanych z ochroną i poprawą środowiska, poprawą warunków higienicznych gospodarstw hodowlanych lub dobrostanu zwierząt gospodarskich. Stawki te mogą otrzymać inwestycje, które przekraczają minimalne obowiązujące wymogi Wspólnoty lub inwestycje dokonywane w celu dostosowania do nowo wprowadzonych norm minimalnych. Zwiększenie stawki pomocy musi być ograniczone do dodatkowych niezbędnych kosztów kwalifikowanych i nie może być stosowane w przypadku inwestycji, które powodują wzrost zdolności produkcyjnych. Po drugie inwestycje muszą zmierzać do osiągnięcia następujących celów: zmniejszenie kosztów produkcji; poprawa i przestawienie produkcji; poprawa jakości; zachowanie i poprawa norm z zakresu środowiska naturalnego lub poprawa warunków higieny lub norm w zakresie dobrostanu zwierząt. Wydatki kwalifikowane mogą obejmować: koszty budowy, pozyskania lub ulepszenia nieruchomości; koszty zakupu lub zakupu w formie leasingu maszyn i sprzętu, w tym oprogramowania komputerowego do wartości rynkowej majątku; koszty ogólne związane z wydatkami wymienionymi w lit. a) i b), takie jak: honoraria dla architektów, inżynierów, opłaty za konsultacje, studia wykonalności, uzyskanie patentów i pozwoleń. Należy pamiętać, że za wydatki kwalifikowane nie można uznać kosztów operacyjnych związanych z umową leasingu takich jak podatek, marża leasingodawcy, koszty refinansowania odsetek, koszty ogólne, koszty ubezpieczenia itp. Gospodarstwo rolne, na które właściciel ubiega się o pomoc nie może znajdować się w trudnej sytuacji. Pomoc może natomiast dotyczyć przystosowania gospodarstwa do norm minimalnych dotyczących ochrony środowiska, higieny i dobrostanu zwierząt. Pomocy nie można ograniczyć do szczególnych produktów rolnych. Musi być ona dostępna dla wszystkich sektorów rolnych. Do ograniczenia może dojść tylko w przypadku, gdy państwo członkowskie wyklucza niektóre produkty z powodu nadmiaru zdolności produkcyjnych lub braku rynków zbytu. Pomocy nie można przyznać w następujących przypadkach: przy zakupie uprawnień do produkcji, zwierząt i roślin jednorocznych; przy sadzeniu roślin jednorocznych; przy pracach drenażowych lub przy zakupie sprzętu irygacyjnego i przy pracach irygacyjnych, chyba że takie inwestycje powodują spadek wykorzystywanej wody o co najmniej 25%; w przypadku prostych inwestycji odtworzeniowych. Wydatkiem kwalifikującym się do wsparcia jest zakup gruntów z wyjątkiem gruntów budowlanych. Koszt zakupu nie może przekroczyć 10% wydatków kwalifikowanych inwestycji. Maksymalna kwota pomocy przyznawanej jednemu gospodarstwu rolnemu nie może przekroczyć EUR w każdym okresie trzech lat podatkowych lub EUR, 27 Rozporządzenie Komisji (WE) NR 1857/2006 z dnia 15 grudnia 2006 r. w sprawie stosowania art. 87 i 88 Traktatu w odniesieniu do pomocy państwa dla małych i średnich przedsiębiorstw prowadzących działalność związaną z wytwarzaniem produktów rolnych oraz zmieniające rozporządzenie (WE) nr 70/2001.

8 jeżeli przedsiębiorstwo znajduje się na obszarze o niekorzystnych warunkach gospodarowania 28. Z pomocy wyłączona jest produkcja wyrobów imitujących lub zastępujących mleko i przetwory mleczne. b) Zachowanie tradycyjnych krajobrazów i budynków Rolnicy mogą otrzymać pomoc do 100% kosztów rzeczywistych inwestycji lub remontów. Inwestycje te lub kapitalne remonty muszą mieć na celu zachowanie nieprodukcyjnych obiektów dziedzictwa kulturalnego znajdujących się na terenie gospodarstw rolnych. Mogą to być obiekty archeologiczne lub historyczne. Wsparcie obejmuje uzasadnioną kompensację prac przedsięwziętych przez samego rolnika lub jego pracowników, do limitu w kwocie EUR rocznie. Właściciele gospodarstw rolnych mogą również uzyskać pomoc do 60% lub 75% na obszarach o niekorzystnych warunkach gospodarowania, obszarach górskich, obszarach objętych programem Natura 2000 oraz obszarach posiadających naturalne utrudnienia 29. Wsparcie dotyczy rzeczywistych kosztów poniesionych w związku z inwestycjami lub kapitalnymi remontami, których celem jest zachowanie nieprodukcyjnych obiektów dziedzictwa kulturalnego znajdujących się na terenie gospodarstw rolnych. Inwestycje mogą dotyczyć takich obiektów jak budynki gospodarskie, pod warunkiem że inwestycje nie przyczyniają się do zwiększenia zdolności produkcyjnych gospodarstwa. W przypadku, gdy w wyniku inwestycji wzrosną zdolności produkcyjne to do kwalifikacji wydatków kwalifikowanych, stosuje się stawki pomocy dla inwestycji ustanowione w art. 4 ust Pomoc może osiągnąć nawet 100%, w razie konieczności pokrycia dodatkowych kosztów poniesionych w wyniku zastosowania materiałów tradycyjnych, niezbędnych do zachowania obiektów dziedzictwa kulturalnego. c) Przeniesienie budynków gospodarskich w interesie publicznym Z konieczności notyfikacji pomocy zwolnione są koszty przeniesienia budynków gospodarskich w związku z realizowaniem zadań wynikających z interesu publicznego. Jeżeli przeniesienie budynków w interesie publicznym polega tylko na rozbiórce, przeniesieniu i ponownym montażu istniejących urządzeń to do pomocy kwalifikuje się 100% poniesionych kosztów rzeczywistych. Gdy przeniesienie związane jest z korzystaniem przez rolnika z bardziej nowoczesnych urządzeń, musi on wnieść wkład w wysokości co najmniej 60% lub 50% wzrostu wartości danych urządzeń po przeniesieniu na obszarach o niekorzystnych warunkach gospodarowania, obszarach górskich, obszarach objętych programem Natura 2000 oraz obszarach posiadających naturalne utrudnienia. Z większych udogodnień korzystają młodzi rolnicy, ich wkład wynosi odpowiednio co najmniej 55% lub 45%. W przypadku, gdy przeniesienie przyczyni się do zwiększenia zdolności produkcyjnych, wkład ze strony beneficjenta musi być równy co najmniej 60% lub 50% wydatków 28 Rozporządzenie Rady (UE) nr 1968/2005 z dnia 20 września 2005 roku w sprawie wsparcia rozwoju obszarów wiejskich przez Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW), Dz. U. L 277 z 20 września 2005 roku, art. 36 lit. a, pkt I, II, III. 29 Ibidem,, art. 36 lit. a, pkt I, II, III. 30 Zobacz: Rozporządzenie Komisji (WE) NR 1857/2006 z dnia 15 grudnia 2006 r. w sprawie stosowania art. 87 i 88 Traktatu w odniesieniu do pomocy państwa dla małych i średnich przedsiębiorstw prowadzących działalność związaną z wytwarzaniem produktów rolnych oraz zmieniające rozporządzenie (WE) nr 70/2001.

9 związanych z tym wzrostem na obszarach o niekorzystnych warunkach gospodarowania, obszarach górskich, obszarach objętych programem Natura 2000 oraz obszarach posiadających naturalne utrudnienia. Także i w tym przypadku na preferencyjne traktowanie może liczyć młody rolnik. Jego wkład wynosi odpowiednio co najmniej 55% lub 45%. d) Pomoc w podejmowaniu działalności przez młodych rolników Pomoc w podejmowaniu działalności przez młodych rolników jest zgodna ze wspólnym rynkiem. Wsparcie mogą uzyskać osoby, które mają mniej niż 40 lat oraz po raz pierwszy podejmują działalność w gospodarstwie rolnym jako kierujący gospodarstwem, posiadają odpowiednie umiejętności i kwalifikacje zawodowe oraz przedkładają plan biznesowy dotyczący rozwoju ich działalności rolniczej 31. Wysokość wsparcia nie może przekroczyć 55 tys. złotych. e) Pomoc z tytułu przechodzenia na wcześniejszą emeryturę Zgodna ze wspólnym rynkiem jest także pomoc z tytułu przechodzenia rolników na wcześniejszą emeryturę. Rolnicy muszą spełnić szereg kryteriów. Pomoc mogą otrzymać rolnicy, którzy decydują się na zaprzestanie działalności rolniczej w celu przekazania gospodarstwa innym rolnikom oraz robotnicy rolni, którzy decydują się na ostateczne zaprzestanie wszelkiej pracy na roli w momencie przekazania gospodarstwa. Rolnik, który przejmuje gospodarstwo musi mieć nie mniej niż 55 lat, ale nie jest jeszcze w normalnym wieku emerytalnym w momencie przekazania lub ma nie więcej niż 10 lat mniej niż wymagane dla normalnego wieku emerytalnego w danym Państwie Członkowskim w momencie przekazania. Bezwzględnie musi zaprzestać wszelkiej komercyjnej działalności rolniczej. Ponadto działalność rolniczą prowadził przez co najmniej 10 lat poprzedzających przekazanie. Przepisy określają także wymogi w stosunku do osoby przejmującej gospodarstwo. Osoby te muszą zastąpić przekazującego gospodarstwo poprzez podjęcie działalności, określonej w art. 22, lub być rolnikiem poniżej 50 roku życia lub podmiotem prawa prywatnego i przejmuje gospodarstwo rolne odstąpione przez przekazującego w celu zwiększenia wielkości gospodarstwa rolnego. Natomiast robotnik rolny chcąc skorzystać z pomocy musi: mieć nie mniej niż 55 lat, ale nie jest jeszcze w normalnym wieku emerytalnym lub mieć nie więcej niż 10 lat mniej niż wymagane dla normalnego wieku emerytalnego w danym Państwie Członkowskim; poświęcić przynajmniej połowę swojego czasu pracy w poprzedzającym okresie pięciu lat na pomoc rodzinie w prowadzeniu gospodarstwa lub pracę w charakterze robotnika rolnego; 31 Rozporządzenie Rady (UE) nr 1968/2005 z dnia 20 września 2005 roku w sprawie wsparcia rozwoju obszarów wiejskich przez Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW), art. 22.

10 pracować w gospodarstwie rolnym przekazującego gospodarstwo przynajmniej przez okres równy dwóm latom pracy w pełnym wymiarze czasu pracy podczas czterech lat poprzedzających przejście przekazującego gospodarstwo na wcześniejszą emeryturę; być objęty systemem zabezpieczenia społecznego 32. Beneficjenci mogą uzyskać wsparcie w nie przekraczającej wysokości: euro rocznie na przekazującego gospodarstwo; euro - całkowita kwota na przekazującego gospodarstwo; 4000 na robotnika rocznie 33 ; całkowita kwota na robotnika. e) Pomoc dla grup producentów Pomoc początkową na utworzenie grup producentów lub stowarzyszeń producentów mogą otrzymać grupy producentów lub stowarzyszenia producentów zajmujące się produkcją produktów rolnych oraz stowarzyszenia producentów odpowiedzialne za nadzór stosowania oznaczeń geograficznych i nazw pochodzenia lub znaków jakości zgodnie z prawem Wspólnoty. Grupy lub stowarzyszenia producentów powinny zobowiązać swoich członków do wprowadzania na rynek produkcji zgodnie z określonymi przez grupę czy stowarzyszenie zasadami podaży i wprowadzania na rynek. Rolnik nie musi całości produkcji wprowadzać na rynek za pośrednictwem grupy lub stowarzyszenia. Część produkcji może być wprowadzana na rynek bezpośrednio przez rolnika. Rolnicy przystępując do grupy muszą w niej pozostać przynajmniej przez trzy lata. O wystąpieniu z niej powinni poinformować co najmniej z 12 miesięcznym wyprzedzeniem. Grupa lub stowarzyszenie producentów powinno określić wspólne zasady produkcji. Powinny one określać w szczególności jakość produktu, zasady ochrony środowiska, zasady wprowadzania towarów na rynek oraz zasady informacji o produkcie. Umowy producenckie nie mogą jednak ograniczać odpowiedzialności właścicieli gospodarstw za zarządzanie swymi gospodarstwami. Do wydatków kwalifikowanych można zaliczyć wynajem pomieszczeń, pozyskanie sprzętu biurowego, w tym sprzętu komputerowego i oprogramowania, koszty personelu administracyjnego, koszty ogólne oraz opłaty prawne i administracyjne. Wydatkiem kwalifikowanym nie jest koszt zakupu pomieszczeń. W przypadku zakupu pomieszczeń wydatki kwalifikowane należy ograniczyć do kosztów wynajmu po stawkach rynkowych. Grupa producencka może otrzymać pomoc na pokrycie kosztów poniesionych maksymalnie do piątego lub siódmego roku po uznaniu organizacji producentów. Pomocy nie mogą uzyskać spółki czy spółdzielnie, których celem jest zarządzanie jednym lub kilkoma gospodarstwami rolnymi, które w rezultacie są pojedynczymi producentami. Na pomoc nie mogą również liczyć stowarzyszenia rolnicze, które podejmują działania na poziomie produkcji rolnej, polegające na wzajemnym wsparciu, usługach dla gospodarstw w zakresie pomocy społecznej i zarządzania w gospodarstwach zainteresowanych rolników, bez 32 Rozporządzenie Rady (UE) nr 1968/2005 z dnia 20 września 2005 roku w sprawie wsparcia rozwoju obszarów wiejskich przez Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW), art Rozporządzenie Rady (UE) nr 1968/2005 z dnia 20 września 2005 roku w sprawie wsparcia rozwoju obszarów wiejskich przez Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW), Załącznik.

11 angażowania się we wspólne dostosowywanie podaży do rynku. Całkowita kwota pomocy przyznanej grupie producentów lub stowarzyszeniu nie może przekraczać EUR. f) Pomoc na rzecz chorób zwierząt i roślin oraz epidemii szkodników Zgodna ze wspólnym rynkiem jest pomoc dla rolników w związku z chorobami zwierząt lub roślin. Pomoc z tytułu rekompensaty kosztów kontroli zdrowia, badań i innych środków diagnostycznych, zakupu i zarządzania szczepionkami, lekarstwami oraz środkami ochrony roślin, uboju i kosztów niszczenia zwierząt oraz upraw w ramach zapobiegania i zwalczania chorób zwierząt i roślin oraz epidemii szkodników otrzymywana jest pod warunkiem, że: intensywność pomocy brutto nie przekracza 100%, pomoc jest przyznawana w formie rzeczowej za pośrednictwem usług dotowanych i nie może ona obejmować bezpośrednich wypłat pieniężnych dla producentów. Straty spowodowane chorobami zwierząt i roślin oraz epidemiami szkodników mogą być rekompensowane, jeżeli spełnione są następujące warunki: rekompensatę należy naliczać jedynie w stosunku do: o wartości rynkowej zwierząt padłych lub roślin zniszczonych w wyniku choroby lub epidemii szkodników albo zwierząt zabitych lub roślin zniszczonych w wyniku zarządzenia publicznego w ramach obowiązkowego publicznego programu zapobiegania lub zwalczania; o strat dochodów spowodowanych wymogami przeprowadzenia kwarantanny oraz trudnościami związanymi z odtworzeniem lub ponownym sadzeniem; intensywność pomocy brutto nie może przekroczyć 100%; pomoc musi być ograniczona do strat spowodowanych chorobami, których wystąpienie zostało oficjalnie stwierdzone przez organy publiczne. Trzeba pamiętać, iż nie wolno korzystać z pomocy, gdy zwierzęta bądź uprawy były ubezpieczone. Wówczas kwotę kosztów bądź strat należy pomniejszyć o kwotę otrzymaną w ramach systemu ubezpieczeń. Kwotę pomocy należy także pomniejszyć o koszty nie poniesione z powodu wystąpienia choroby, a które w innej sytuacji zostałyby poniesione. Ponadto wypłaty pomocy mogą nastąpić w sytuacji gdy spełniają następujące warunki: wypłaty mogą dotyczyć chorób i epidemii wchodzących w zakres publicznego programu na poziomie wspólnotowym, krajowym lub regionalnym odnośnie do zapobiegania, kontroli, czy zwalczania danej choroby lub epidemii szkodników; pomoc nie obejmuje chorób, w stosunku do których prawodawstwo wspólnotowe przewiduje określone opłaty w odniesieniu do środków kontroli; pomoc nie można przyznać w sytuacji, gdy prawodawstwo wspólnotowe określa, że koszt takich środków ponosi gospodarstwo rolne, chyba że koszt takich środków pomocy całkowicie równoważą obowiązkowe opłaty dla producentów; pomoc związaną z chorobami zwierząt można przyznać tylko jeżeli choroba jest wymieniona w wykazie chorób zwierząt sporządzonym przez Światową Organizację Zdrowia Zwierząt i/lub w załączniku do decyzji Rady 90/424/EWG 34 ; 34 Dz. U. L 224 z 18 sierpnia1990, str. 19.

12 pomocy można udzielić najpóźniej w ciągu trzech lat od poniesienia wydatku lub poniesienia straty, a wypłata musi być dokonana w ciągu czterech lat od zdarzenia. g) Pomoc na rzecz strat spowodowanych niekorzystnymi zjawiskami klimatycznymi Rolnicy mogą także otrzymać pomoc rekompensującą straty spowodowane klęskami żywiołowymi lub podobnymi. Muszą być spełnione następujące warunki: 2. Intensywność pomocy brutto nie może przekroczyć 80% i 90% obniżenia dochodu ze sprzedaży produktu w wyniku niekorzystnego zjawiska klimatycznego na obszarach o niekorzystnych warunkach gospodarowania, obszarach górskich, obszarach objętych programem Natura 2000 oraz obszarach posiadających naturalne utrudnienia. Obniżenie dochodu wylicza się przez odjęcie: wyniku pomnożenia ilości produktu wyprodukowanego w roku, w którym wystąpiło niekorzystne zjawisko klimatyczne przez średnią cenę sprzedaży otrzymaną w tym roku, od wyniku pomnożenia średniej rocznej ilości wyprodukowanej w okresie ubiegłych trzech lat (lub średniej z trzech lat opartej na okresie pięciu ubiegłych lat, z wyłączeniem wartości najwyższej i najniższej) przez otrzymaną średnią cenę sprzedaży 35. Kwota ta może zostać zwiększona, jeżeli powstaną dodatkowe koszty poniesione przez rolnika z powodu niezebrania plonów w wyniku niekorzystnego zjawiska. Maksymalna kwota strat kwalifikowanych do pomocy na mocy ust. 1 musi być obniżona o: o każdą kwotę otrzymaną w ramach systemu ubezpieczeń oraz o koszty nieponiesione z powodu pojawienia się niekorzystnych zjawisk klimatycznych. Obliczenie straty następuje indywidualnie na poziomie gospodarstwa. Wypłata pomocy powinna nastąpić bezpośrednio danemu rolnikowi lub organizacji producentów, której rolnik jest członkiem. Rekompensata za szkody w budynkach gospodarskich i w sprzęcie gospodarskim spowodowane niekorzystnymi zjawiskami klimatycznymi, które mogą być porównywane z klęskami żywiołowymi, nie mogą przekraczać intensywności pomocy brutto wynoszącej 80% i 90% na obszarach o niekorzystnych warunkach gospodarowania, obszarach górskich, obszarach objętych programem Natura 2000 oraz obszarach posiadających naturalne utrudnienia. Klęska żywiołowa musi być formalnie uznana za klęskę przez organy publiczne. Od dnia 1 stycznia 2010 r. zaoferowane odszkodowanie musi być zmniejszone o 50%, chyba że przyznaje się je rolnikom, którzy dokonali ubezpieczenia pokrywającego co najmniej 50% średniej rocznej produkcji lub dochodu związanego z produkcją i obejmującego zagrożenia związane z niekorzystnymi zjawiskami klimatycznymi statystycznie najczęściej występującymi w danym państwie członkowskim lub regionie. 35 Rozporządzenie Komisji (WE) NR 1857/2006 z dnia 15 grudnia 2006 r. w sprawie stosowania art. 87 i 88 Traktatu w odniesieniu do pomocy państwa dla małych i średnich przedsiębiorstw prowadzących działalność związaną z wytwarzaniem produktów rolnych oraz zmieniające rozporządzenie (WE) nr 70/2001, art. 11.

13 Od dnia 1 stycznia 2011 r. pomoc na rzecz strat spowodowanych suszą może być wypłacana jedynie przez państwo członkowskie, które w pełni wdrożyło art. 9 dyrektywy 2000/60/WE Parlamentu Europejskiego i Rady 36 odnośnie do rolnictwa i gwarantuje, że sektor ten zwraca koszty usług wodnych świadczonych na rzecz rolnictwa w formie odpowiedniego wkładu. Programy pomocy należy wprowadzić w ciągu trzech lat od dokonania wydatku lub poniesienia straty. Pomoc należy wypłacić w ciągu czterech lat od zdarzenia 37. h) Pomoc z tytułu opłat składek ubezpieczeniowych Przyznanie pomocy na rzecz składek ubezpieczeniowych jest zgodna ze wspólnym rynkiem w rozumieniu. Intensywność pomocy brutto nie może przekroczyć: 80% kosztów składek ubezpieczeniowych, jeżeli w polisie wyszczególnione jest objęcie ubezpieczeniem jedynie strat spowodowanych niekorzystnymi zjawiskami klimatycznymi, które mogą być porównane do klęsk żywiołowych; 50% kosztów składek ubezpieczeniowych, jeżeli w polisie wyszczególnione jest objęcie ubezpieczeniem: o strat spowodowanych niekorzystnymi zjawiskami klimatycznymi, które mogą być porównane do klęsk żywiołowych oraz innych strat spowodowanych zjawiskami klimatycznymi i/lub o strat spowodowanych chorobami zwierząt lub roślin. 36 Dz. U. L 327 z Rozporządzenie Komisji (WE) NR 1857/2006 z dnia 15 grudnia 2006 r. w sprawie stosowania art. 87 i 88 Traktatu w odniesieniu do pomocy państwa dla małych i średnich przedsiębiorstw prowadzących działalność związaną z wytwarzaniem produktów rolnych oraz zmieniające rozporządzenie (WE) nr 70/2001, art. 11.

14 i) Pomoc przeznaczona na scalanie gruntów Pomoc otrzymana w związku ze scalaniem gruntów może być przeznaczona na pokrycie kosztów prawnych i administracyjnych oraz kosztów badań. Wysokość pomocy może wynieść 100% rzeczywiście poniesionych kosztów. j) Pomoc na rzecz zachęty do produkcji produktów rolnych wysokiej jakości Produkty rolne wysokiej jakości zasługują na szczególną uwagę w polityce wspólnotowej. Wsparcie nie może być jednak przyznana na inwestycje. Pomoc może być przyznana natomiast na pokrycie kosztów działalności usługowych, jeżeli są one związane z rozwojem wysokiej jakości produktów rolnych: do 100% kosztów działalności w zakresie badań rynkowych, koncepcji i projektowania produktu, w tym pomoc przyznawana na przygotowanie wniosków o zatwierdzenie oznaczeń geograficznych i nazw pochodzenia lub świadectw na szczególnego rodzaju produkty zgodnie z odpowiednimi przepisami Wspólnoty; do 100% kosztów wprowadzenia systemów zapewnienia jakości, takich jak normy serii ISO 9000 lub ISO 14000, programów opartych na analizach ryzyka i krytycznych punktów kontroli (HACCP), systemów odtworzenia historii produktu, systemów zapewniających przestrzeganie norm w zakresie autentyczności oraz norm marketingowych lub audytów środowiskowych; do 100% kosztów szkolenia personelu w celu zastosowania programów i systemów określonych wyżej; do 100% kosztów opłat pobieranych przez uznane organy certyfikujące za początkową certyfikację zapewnienia jakości i podobne systemy; do 100% kosztów obowiązkowych środków kontroli podejmowanych zgodnie z prawodawstwem wspólnotowym lub ustawodawstwem krajowym przez lub w imieniu właściwych organów, chyba że prawodawstwo Wspólnoty wymaga od przedsiębiorstw ponoszenia takich kosztów; do kwot ustanowionych w załączniku do rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 na wsparcie dotyczące środków, o których mowa w art. 32 tego rozporządzenia 38. Pomoc może być przyznana pod warunkiem, że usługi są świadczone przez osoby trzecie takie jak: właściwe organy regulacyjne, organy działające w imieniu organów regulacyjnych, 38 Rozporządzenie Rady (WE) nr 1698/2005 z dnia 20 września 2005 r. w sprawie wsparcia rozwoju obszarów wiejskich przez Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich, Dz U. L 277 z 21 października 2005, zmienione rozporządzeniem (WE) nr 1463/2006, Dz. U. L 277 z 9 października Rozporządzenie Komisji (WE) NR 1857/2006 z dnia 15 grudnia 2006 r. w sprawie stosowania art. 87 i 88 Traktatu w odniesieniu do pomocy państwa dla małych i średnich przedsiębiorstw prowadzących działalność związaną z wytwarzaniem produktów rolnych oraz zmieniające rozporządzenie (WE) nr 70/2001, art. 14. Rozporządzenie Komisji (WE) NR 1857/2006 z dnia 15 grudnia 2006 r. w sprawie stosowania art. 87 i 88 Traktatu w odniesieniu do pomocy państwa dla małych i średnich przedsiębiorstw prowadzących działalność związaną z wytwarzaniem produktów rolnych oraz zmieniające rozporządzenie (WE) nr 70/2001, art. 14.

15 niezależne organizmy odpowiedzialne za kontrolę i nadzór stosowania oznaczeń geograficznych i nazw pochodzenia, oznakowania ekologicznego lub znaków jakości, pod warunkiem, że te nazwy i znaki są zgodne z prawodawstwem Wspólnoty. Pomoc generalnie przyznaje się w formie rzeczowej za pośrednictwem usług dotowanych i nie może ona obejmować bezpośrednich wypłat pieniężnych dla producentów. Wyjątek stanowią kwoty ustanowione w załączniku do rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 na wsparcie dotyczące środków, o których mowa w art. 32 tego rozporządzenia. O przyznaniu pomocy powinny decydować obiektywne warunki, gwarantujące równy dostęp wszystkich uprawnionych podmiotów oraz te same kryteria. k) Zapewnienie wsparcia technicznego w sektorze rolnym Pomoc jest zgodna ze wspólnym rynkiem z zakresu wsparcia technicznego. Może być przyznawana na pokrycie następujących kosztów kwalifikowanych: dotyczących kształcenia i szkolenia rolników i pracowników gospodarstw: o koszty organizacji programu szkolenia; o koszty podróży i utrzymania uczestników; o koszty świadczenia usług zastępczych podczas nieobecności rolnika lub pracownika gospodarstwa; dotyczących usług zastępczych w gospodarstwie - rzeczywiste koszty zastąpienia rolnika, wspólnika rolnika lub pracownika gospodarstwa podczas choroby i dni wolnych; dotyczących usług doradczych świadczonych przez strony trzecie - opłaty za usługi, które nie stanowią działalności ciągłej lub okresowej i nie mają związku ze zwykłymi wydatkami operacyjnymi przedsiębiorstwa, takimi jak: rutynowe usługi doradztwa podatkowego, regularne usługi prawne czy reklama; dotyczących organizacji i uczestnictwa w forach w celu podzielenia się wiedzą między przedsiębiorstwami, konkursach, wystawach i targach: o opłaty z tytułu uczestnictwa, o koszty podróży, o koszty publikacji, o wynajem pomieszczeń wystawowych, o symboliczne nagrody przyznawane w ramach konkursów, do wartości 250 EUR na nagrodę i zwycięzcę; pod warunkiem, że nie podano nazwy indywidualnych przedsiębiorstw, marek lub pochodzenia: o rozpowszechnianie wiedzy naukowej, o udokumentowane informacje dotyczące systemów jakości otwartych na produkty z innych krajów, na produkty generyczne i korzyści żywieniowe produktów generycznych oraz proponowane wykorzystanie tych produktów Pomocy na pokrycie kosztów można udzielić, jeśli wskazano pochodzenie produktów objętych rozporządzeniem Rady (WE) nr 510/2006, Dz. U. L 93 z 31 marca 2006 r., s. 12, oraz art rozporządzenia Rady (WE) nr 1493/1999 Dz. U. L 179 z 14 lipca 1999 r. pod warunkiem, że odniesienia dokładnie odpowiadają odniesieniom, które zostały zarejestrowane przez Wspólnotę.

16 Publikacje, takie jak katalogi lub strony internetowe przedstawiające udokumentowane informacje dotyczące producentów z danego regionu lub producentów danego produktu, pod warunkiem, że informacja oraz jej prezentacja są neutralne oraz że wszyscy zainteresowani producenci mają takie same szanse na zaprezentowanie się w publikacji. Pomoc może obejmować 100% kosztów usług zastępczych w gospodarstwie. Przyznać ją należy w formie rzeczowej za pośrednictwem usług dotowanych i nie może ona obejmować bezpośrednich wypłat pieniężnych dla producentów. Pomoc musi być dostępna dla wszystkich kwalifikujących się podmiotów na danym obszarze, na podstawie obiektywnie określonych warunków. Jeżeli zapewnienie wsparcia technicznego jest podejmowane przez grupy producentów lub inne organizacje, członkostwo w takich grupach lub organizacjach nie może być warunkiem dostępu do usługi. Każdy wkład osób nie będących członkami w koszty administracyjne danej grupy lub organizacji musi być ograniczony do kosztów świadczenia usługi. l) Wsparcie dla sektora produkcji zwierzęcej Przedsiębiorstwa prowadzące działalność w sektorze produkcji zwierzęcej mogą otrzymać: pomoc o stawce do 100% na pokrycie kosztów administracyjnych związanych z ustanowieniem i utrzymaniem ksiąg hodowlanych; pomoc o stawce do 70% kosztów badań przeprowadzonych przez strony trzecie lub w ich imieniu, w celu określenia jakości genetycznej lub wydajności inwentarza, z wyjątkiem kontroli podejmowanych przez właściciela inwentarza i rutynowych kontroli jakości mleka; do dnia 31 grudnia 2011 r. pomoc o stawce do 40% kosztów kwalifikowanych wymienionych w art. 4 na wprowadzenie nowatorskich technik lub praktyk hodowli zwierząt w gospodarstwie, z wyjątkiem kosztów związanych z wprowadzeniem lub wykonaniem sztucznego zapłodnienia; pomoc o stawce do 100% kosztów wywozu padłych zwierząt oraz 75% kosztów zniszczenia takich tusz lub pomoc do równoważnej kwoty na pokrycie kosztów składek ubezpieczeniowych płaconych przez rolników na wywóz i usunięcie padłych zwierząt; pomoc o stawce do 100% na pokrycie kosztów wywozu i usunięcia tusz, w przypadku gdy pomoc jest finansowana z opłat lub obowiązkowych składek przeznaczonych na finansowanie usuwania takich tusz, pod warunkiem, że te opłaty lub składki są ograniczone do i nałożone bezpośrednio na sektor mięsa; pomoc do 100% na pokrycie kosztów wywozu i usunięcia padłych zwierząt, w przypadku gdy istnieje obowiązek poddania ich testom na obecność TSE; pomoc o stawce do 100% na pokrycie kosztów testów na obecność TSE; pomoc na przeprowadzenie obowiązkowych testów obecność BSE u bydła poddanego ubojowi w celu spożycia przez ludzi. Całkowite wsparcie bezpośrednie i pośrednie, obejmujące płatności Wspólnoty, nie może przekraczać 40 EUR za test. Kwota ta odnosi się do całkowitych kosztów przeprowadzania testów, obejmujących: zestaw do badań, pobranie, transport, badanie, przechowywanie i zniszczenie próbki Rozporządzenie Komisji (WE) NR 1857/2006 z dnia 15 grudnia 2006 r. w sprawie stosowania art. 87 i 88 Traktatu w odniesieniu do pomocy państwa dla małych i średnich przedsiębiorstw prowadzących działalność związaną z wytwarzaniem produktów rolnych oraz zmieniające rozporządzenie (WE) nr 70/2001, art. 14.

17 Pomoc nie może obejmować bezpośrednich wypłat pieniężnych dla producentów. 4. Pomoc regionalna Obecnie obowiązujące zasady w sprawie stosowania art. 87 i 88 Traktatu w odniesieniu do regionalnej pomocy inwestycyjnej pochodzą z końca 2006 roku 41. Rozporządzenie stosuje się do programów regionalnej pomocy inwestycyjnej oraz do pomocy ad hoc 42, jeżeli pomoc ta stanowi uzupełnienie pomocy przyznanej w oparciu o regionalne programy pomocy inwestycyjnej i nie przekracza 50% całkowitej kwoty pomocy jaka ma zostać przyznana na daną inwestycję. Rozporządzenie nie stosuje się do: sektora rybołówstwa i akwakultury; sektora budownictwa okrętowego; sektora węgla; sektora stali; sektora włókien syntetycznych działalności związanej z produkcją pierwotną produktów rolnych wymienionych w załączniku I do Traktatu. Ma natomiast ono zastosowanie wobec przetwórstwa produktów rolnych i obrotu tymi produktami, z wyłączeniem wytwarzania produktów mających imitować lub zastępować mleko i przetwory mleczne 43. Rozporządzenie nie ma także zastosowania do pomocy związanej z eksportem oraz pomocy uzależnionej od wykorzystania towarów krajowych uprzywilejowanych w stosunku do towarów przywożonych. Regionalne programy pomocy inwestycyjnej, które spełniają wszystkie warunki niniejszego rozporządzenia uznaje się za zgodne ze wspólnym rynkiem i są wyłączone z wymogu zgłoszenia pod warunkiem, że: każda pomoc przyznana w ramach takiego programu pomocy spełnia wszystkie warunki określone w niniejszym rozporządzeniu; program zawiera bezpośrednie odesłanie do niniejszego rozporządzenia, poprzez zacytowanie jego tytułu oraz odesłania do publikacji w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej 44. Rozporządzenie Komisji (WE) NR 1857/2006 z dnia 15 grudnia 2006 r. w sprawie stosowania art. 87 i 88 Traktatu w odniesieniu do pomocy państwa dla małych i średnich przedsiębiorstw prowadzących działalność związaną z wytwarzaniem produktów rolnych oraz zmieniające rozporządzenie (WE) nr 70/2001, art Rozporządzenie Komisji (WE) nr 1628/2006 z 24 października 2006 roku w sprawie stosowania art. 87 i 88 Traktatu w odniesieniu do regionalnej pomocy inwestycyjnej (Tekst mający zastosowanie dla EOG). 42 Pomoc ad hoc oznacza pomoc indywidualną, która nie jest przyznawana w oparciu o program pomocy. 43 O produktach tych mowa w art. 3 ust. 2 rozporządzenia (EWG) nr 1898/ Rozporządzenie Komisji (WE) nr 1628/2006 z 24 października 2006 roku w sprawie stosowania art. 87 i 88 Traktatu w odniesieniu do regionalnej pomocy inwestycyjnej (Tekst mający zastosowanie dla EOG), art. 3.

18 Uznanie pomocy dla inwestycji początkowej 45 za zgodną ze wspólnym rynkiem wiąże się ze spełnieniem dwóch warunków ogólnych. Po pierwsze pomoc przyznaje się w regionach kwalifikujących się do pomocy regionalnej, zgodnie z mapą pomocy regionalnej zatwierdzoną dla danego państwa członkowskiego na lata Po drugie intensywność pomocy brutto nie może przekroczyć pułapu pomocy regionalnej, obowiązującego w chwili przyznawania pomocy dla regionu, w którym następuje inwestycja. Wysokość pomocy inwestycyjnej przyznawanej małym przedsiębiorcom może zostać podwyższona o 20% a średnim przedsiębiorcom o 10% z wyjątkiem dużych projektów inwestycyjnych 46 oraz pomocy dla sektora transportowego. Poza tym pomoc dla inwestycji początkowej musi spełnić kilka warunków szczegółowych: inwestycja musi być utrzymana w regionie otrzymującym pomoc przez okres co najmniej pięciu lat w przypadku dużych przedsiębiorstw i trzech lat w przypadku małych i średnich przedsiębiorstw, liczona od momentu, gdy cała inwestycja zostanie ukończona. Nie uniemożliwia to wymiany przestarzałych maszyn lub urządzeń, o ile działalność gospodarcza zostanie utrzymana w przedmiotowym regionie przez minimalny wymagany okres. inwestycje w aktywa niematerialne i prawne muszą być: o wykorzystywane wyłącznie w zakładzie otrzymującym pomoc regionalną, o uznawane za aktywa podlegające amortyzacji, o nabyte od stron trzecich na warunkach rynkowych, o ujęte w aktywach przedsiębiorstwa i pozostać w zakładzie otrzymującym pomoc regionalną przez okres co najmniej pięciu lat w przypadku dużych przedsiębiorstw i trzech lat w przypadku małych i średnich przedsiębiorstw; beneficjent musi wnieść wkład własny w wysokości co najmniej 25% kosztów kwalifikowanych w przypadkach, w których pomoc obliczona jest na podstawie kosztów inwestycji w aktywa materialne oraz aktywa niematerialne i prawne lub kosztów nabycia w przypadku przejęć. Wkład własny musi pochodzić ze środków własnych lub zewnętrznych (np. kredytu), w formie pozbawionej znamion pomocy publicznej. Jednak w przypadku, gdy maksymalna intensywność pomocy zatwierdzona w ramach krajowej mapy pomocy regionalnej dla danego państwa członkowskiego, przekracza 75%, odpowiednio obniżony zostaje wkład finansowy beneficjenta. Odmienne zasady regulują maksymalną intensywność pomocy dla inwestycji w zakresie przetwórstwa i obrotu produktami rolnymi. Maksymalna intensywność pomocy może wynieść 50% wartości inwestycji kwalifikującej się do objęcia pomocą w regionach 45 Inwestycja początkowa oznacza: a) inwestycję w aktywa materialne oraz aktywa niematerialne i prawne związane z tworzeniem nowego zakładu, rozbudową istniejącego zakładu, dywersyfikacją produkcji zakładu poprzez wprowadzenie nowych dodatkowych produktów lub zasadniczą zmianą dotyczącą procesu produkcyjnego istniejącego zakładu; b) nabycie środków trwałych bezpośrednio związanych z zakładem, który został zamknięty lub zostałby zamknięty, gdyby zakup nie nastąpił, przy czym środki nabywane są przez niezależnego inwestora. Nabycie wyłącznie udziałów/akcji przedsiębiorstwa nie stanowi inwestycji początkowej. 46 Duży projekt inwestycyjny oznacza inwestycję początkową w środki trwałe o kwalifikowanych wydatkach przekraczających 50 mln EUR, obliczonych na podstawie cen i kursów wymiany z dnia przyznania pomocy. Dla uniknięcia sytuacji, w której duży projekt inwestycyjny zostałby sztucznie podzielony na podprojekty, by ominąć w ten sposób postanowienia niniejszych wytycznych, duży projekt inwestycyjny należy uznać za jednostkowy projekt inwestycyjny, jeżeli inwestycja początkowa podjęta przez jedną lub kilka firm, na przestrzeni trzech lat, składa się ze środków trwałych połączonych w sposób ekonomicznie niepodzielny.

19 kwalifikujących się do pomocy na mocy art. 87 ust. 3 lit. a Traktatu oraz 40% wartości inwestycji kwalifikującej się do objęcia pomocą w innych regionach kwalifikujących się do pomocy regionalnej pod warunkiem, że beneficjent zalicza się do kategorii małych lub średnich przedsiębiorstw. Beneficjent zatrudniający mniej niż 750 osób i obrotach wynoszących mniej niż 200 mln 47 euro może otrzymać 25% wartości inwestycji kwalifikującej się do objęcia pomocą w regionach kwalifikujących się do pomocy na mocy art. 87 ust. 3 lit. a Traktatu oraz 20% wartości inwestycji kwalifikującej się do objęcia pomocą w innych regionach kwalifikujących się do pomocy regionalnej. Wysokość pułapu dofinansowania ma zastosowanie do intensywności pomocy publicznej, liczonej jako odsetek kosztów kwalifikowanych inwestycji w aktywa materialne oraz niematerialne i prawne lub jako odsetek dwuletnich kosztów wynagrodzenia osób zatrudnionych na nowych miejscach pracy, stworzonych w wyniku realizacji projektu. Stworzenie nowych miejsc pracy musi nastąpić w ciągu trzech lat od zakończenia inwestycji i musi zostać utrzymane przez co najmniej pięć lat w przypadku dużych przedsiębiorstw i trzy lata w przypadku małych i średnich przedsiębiorstw. Wartość kosztów kwalifikowanych jest dyskontowana do wartości w chwili przyznania pomocy. W związku z tym zarówno wartość pomocy płatnej w ratach jest dyskontowana do wartości w chwili przyznania pomocy, jak i referencyjna stopa procentowa musi być stopą stosowaną w chwili przyznania dotacji. Z kolei dyskontowanie rat pomocy przyznawanej w postaci zwolnień podatkowych lub obniżenia podatków należnych w przyszłości następuje na podstawie stóp referencyjnych obowiązujących w czasie rozpoczęcia stosowania poszczególnych mechanizmów pomocy. Należy pamiętać o przestrzeganiu określonej intensywności pomocy w postaci EDB 48. Jeżeli pomoc obliczana jest na podstawie kosztów inwestycji, to do wsparcia kwalifikują się wydatki związane z gruntów budynków, budowli oraz maszyn i urządzeń. Wydatkiem kwalifikowanym jest także nabycie zakładu pod warunkiem, że transakcja została przeprowadzona na warunkach rynkowych, a aktywa zostały nabyte od stron trzecich. Dopuszcza się najem lub dzierżawę gruntów, budynków i budowli, ale musi on trwać minimum pięć lat od terminu zakończenia inwestycji w przypadku realizacji projektu przez duże przedsiębiorstwa lub trzech lat w przypadku małych i średnich przedsiębiorstw. Najem lub dzierżawa innych środków trwałych jest możliwa tylko w formie leasingu finansowego, a umowa leasingowa zawiera zobowiązanie do nabycia aktywów z chwilą upływu okresu najmu lub dzierżawy. W przypadku przejęć należy odjąć aktywa, na których nabycie przyznano już pomoc zanim nastąpiło przejęcie. Koszty związane z inwestycjami w aktywa niematerialne i prawne mogą być uwzględnione w wysokości 100% w przypadku projektów realizowanych przez małe i średnie przedsiębiorstwa oraz 50% w przypadku dużych przedsiębiorstw. Pomoc może zostać przyznana pod warunkiem zagwarantowania, iż odbiorcą pomocy regionalnej nie będą inne regiony. Oznacza to, że aktywa niematerialne i prawne nie mogą podlegać transferowi do innych regionów a zgłasza do tych, które nie kwalifikują się do pomocy regionalnej. Dlatego też inwestycje z nimi związane muszą spełnić następujące warunki: muszą one być wykorzystywane wyłącznie w zakładzie otrzymującym pomoc regionalną; 47 Obliczone zgodnie z zaleceniem Komisji 2003/361/WE, Dz. U. L 124 z 5 maja 2003 roku. 48 EDB intensywność pomocy wyrażona jako ekwiwalent dotacji brutto oznacza zaktualizowaną wartość pomocy wyrażoną jako procent zaktualizowanej wartości kosztów kwalifikowanych.

20 muszą być uznawane za aktywa podlegające amortyzacji; muszą zostać nabyte od stron trzecich na warunkach rynkowych; muszą zostać ujęte w aktywach firmy oraz pozostać w zakładzie otrzymującym pomoc regionalną przez okres co najmniej pięciu lat oraz trzech lat w przypadku MŚP 49. Do wsparcia nie kwalifikują się wydatki na zakup środków transportu w projektach realizowanych przez przedsiębiorstwa sektora transportowego. Pomoc może być również obliczana na podstawie spodziewanych kosztów wynagrodzenia, powstałych w wyniku tworzenia nowych miejsc pracy dzięki projektowi inwestycji początkowej. Do obliczenia bierze się pod uwagę wszelkie koszty, które beneficjent ponosi z tytułu zatrudnienia. Na koszty te składają się wynagrodzenia brutto przed opodatkowaniem oraz obowiązkowe składki na ubezpieczenia społeczne. Tworzenie nowych miejsc pracy oznacza wzrost liczby pracowników netto w danym przedsiębiorstwie w porównaniu ze średnią z ostatnich 12 miesięcy. W związku z tym, od liczby utworzonych miejsc pracy w ciągu 12 miesięcy należy odjąć liczbę zlikwidowanych miejsc pracy w tym samym okresie 50. Kwota pomocy nie może przekroczyć odsetka kosztów wynagrodzenia osoby zatrudnionej obliczanej za okres dwóch lat oraz zatwierdzonej intensywności pomocy inwestycyjnej w danym regionie. Pułapy określające maksymalną intensywność pomocy wskazują całkowitą kwotę pomocy ze środków publicznych niezależnie z jakich źródeł pochodzi lokalnych, regionalnych, krajowych czy wspólnotowych. Pomoc regionalna nie jest kumulowana z żadną inną pomocą państwa oraz pomocą wspólnotową w stosunku do tych samych kosztów kwalifikowanych lub tego samego projektu inwestycyjnego, gdyby prowadziło to do przekroczenia intensywności pomocy określonej Rozporządzeniem Komisji w sprawie stosowania art. 87 i 88 Traktatu, w odniesieniu do regionalnej pomocy inwestycyjnej. Obowiązkowi zgłoszenia pomocy do Komisji podlegają projekty w stosunku, do których zachodzi choć jedna z poniższych przesłanek: nieprzejrzyste programy regionalnej pomocy inwestycyjnej; programy pomocy regionalnej dla konkretnych sektorów działalności gospodarczej w obszarze produkcji bądź usług. Programy regionalnej pomocy inwestycyjnej dotyczące działalności turystycznej nie są przy tym traktowane jako ukierunkowane na konkretne sektory; programy pomocy regionalnej, które przewidują pomoc operacyjną; programy pomocy regionalnej, które przewidują pomoc inną niż inwestycyjna, bądź w zakresie doradztwa dla nowo utworzonych małych przedsiębiorstw; pomoc regionalna przyznana na rzecz dużych projektów inwestycyjnych na podstawie istniejących programów pomocy, jeśli całkowita kwota pomocy ze wszystkich źródeł przekracza 75% maksymalnej kwoty pomocy, jaką można przeznaczyć na inwestycję o wydatkach kwalifikowanych w wysokości 100 mln EUR, przy zastosowaniu standardowych pułapów pomocy obowiązujących dla 49 Wytyczne w sprawie krajowej pomocy regionalnej na lata , Tekst mający znaczenie dla EOG, Dz. U. C 256 z 4 marca 2006 roku, pkt Liczba pracowników oznacza liczbę rocznych jednostek roboczych (RJR), czyli liczbę osób zatrudnionych w pełnym wymiarze czasu pracy w ciągu jednego roku, przy czym liczba osób zatrudnionych w niepełnym wymiarze czasu pracy i wykonujących prace sezonowe stanowi ułamkowe części RJR.