1. Przedmiot WT 2. Zakres stosowania przedmiotu WT 3. Podział i oznaczenie 4. Wymagania i badania 4.1. Wymagania ogólne 4.1.1. Dodatki przeciwutleniające 4.1.2. Dodatki antyelektrostatyczne 4.1.3. Wygląd 4.1.4. Trwałość 4.1.5. Pakowanie, przechowywanie i transport 4.2. Wymagania szczegółowe 4.2.1. Badania 4.2.2. Ocena wyglądu zewnętrznego 4.2.3. Pobieranie próbek 4.2.4. Tabela wymagań szczegółowych dla benzyny lotniczej OBR 85 UL Opracował: 1. Beata Boguszewska ( Specjalista ds. Zarzadzania Chemikaliami i Technologiami ) Uzgodnień dokonali: 1. mgr inż. Hanna Laskowska ( Kierownik Zakładu Analitycznego ) 2. Tadeusz Głos ( Kierownik Działu Produktów Naftowych ) Zatwierdzam do stosowania od dnia 06-06-2014 Stanisław Bartuś ( Dyrektor Przedsiębiorstwa ) 1/5
1. Przedmiot WT Przedmiotem WT jest benzyna lotnicza, która jest mieszaniną węglowodorów, otrzymaną z zachowawczych i wtórnych procesów przeróbki ropy naftowej. W skład benzyny wchodzą dodatki przeciwutleniające, antyelektrostatyczne. Wymagania dotyczące przedmiotu WT opracowano w oparciu o wymagania normy PN- EN 228. 2. Zakres stosowania WT Benzyna lotnicza OBR 85 UL jest stosowana do napędu lotniczych silników tłokowych w samolotach ultralekkich. Produkt spełnia wymagania normy PN-EN 228 i nie zawiera związków tlenowych. 3. Podział i oznaczenie Podział nie dotyczy Oznaczenie Benzyna lotnicza OBR 85 UL. 4. Wymagania i badania 4.1. Wymagania ogólne Benzyna lotnicza OBR 85 UL, produkowana w OBR S.A. nie zawiera związków tlenowych tj. alkoholi, eterów oraz ołowiu i może być używana do napędu samolotów ultralekkich z silnikami tłokowymi. Benzyna powinna być produkowana według jednoznacznie ustalonej technologii. 4.1.1. Dodatki przeciwutleniające Dodatki przeciwutleniające zapobiegają tworzeniu się żywic i innych produktów utleniania. Zawartość dodatku w przeliczeniu na masę aktywnego składnika, nie powinna wynosić więcej niż 24,0 mg/l benzyny. Jako dodatek przeciwutleniający stosowany jest BHT (2,6- ditertbutylo-4-metylofenol). 4.1.2. Dodatki antyelektrostatyczne Dodatki antyelektrostatyczne zapobiegają powstawaniu elektryczności statycznej podczas przepompowywania i tankowania. Jako dodatek antyelektrostatyczny stosuje się Stadis 450, którego stężenie w benzynie lotniczej nie powinno przekroczyć 3,0 mg/l. 4.1.3. Wygląd Wygląd jasna i przezroczysta ciecz bez osadów, zmętnień i wody. 4.1.4. Trwałość Benzyna lotnicza OBR 85 UL spełnia wymagania WT w okresie 2 lat od daty produkcji pod warunkiem właściwego przechowywania. 2/5
4.1.5. Pakowanie, przechowywanie i transport Benzyna lotnicza OBR 85 UL dostarczana jest w autocysternach dopuszczonych do przewozu benzyn lotniczych lub bębnach stalowych. Należy sprawdzić czy opakowanie, w którym ma być transportowana benzyna jest czyste, suche i nieuszkodzone. Na każdym opakowaniu jednostkowym w przypadku cystern w dokumentach przewozowych należy umieścić trwale napis zawierający: - Nazwę benzyny - Ilość benzyny w opakowaniu - Datę produkcji i nr partii - Ostrzeżenie o zagrożeniu pożarowym i BHP - Numer kontraktu na dostawę, jeżeli jest wymagany Benzynę należy przechowywać w opakowaniach chroniących paliwo przed dostępem powietrza, wilgoci i zanieczyszczeń mechanicznych. W miejscach zabezpieczonych przed bezpośrednim działaniem promieni słonecznych, ogrzewaniem (zbiorniki podziemne z ograniczoną wymianą powietrza). Zastrzeżenie to ma na uwadze ograniczenie zarówno strat związanych z parowaniem jak i utratę najlżejszych składników, co spowoduje zmianę dwóch kluczowych parametrów benzyny: prężność par oraz składu frakcyjnego. Na cysternach należy umieścić tablice informacyjną z numerami identyfikacyjnymi zagrożeń wg ADR i numerami identyfikującymi materiał UN: 33 1203 4.2. Wymagania szczegółowe 4.2.1. Badania Dla każdej partii benzyny lotniczej (po zakończeniu komponowania) należy wykonać następujące analizy zgodnie z tabelą wymagań: - wygląd zewnętrzny, - barwa, - skład frakcyjny, - gęstość w t=15 C, - prężność par w t=37,8 C, - temperatura krystalizacji, - liczbę oktanowa motorowa, - liczba oktanowa badawcza, - zawartość żywic obecnych, - zawartość siarki, - zawartość ołowiu, - zawartość benzenu, - zawartość węglowodorów olefinowych, - zawartość węglowodorów aromatycznych, - wartość opałową, - działanie korodujące na miedź, - indeks lotności, - okres indukcyjny. 3/5
4.2.2. Ocena wyglądu zewnętrznego Badany produkt należy wlać do szklanego cylindra o średnicy od 40 mm do 50 mm, wykonanego ze szkła bezbarwnego, a następnie ocenić wzrokowo w świetle przechodzącym wygląd zewnętrzny produktu. Badanie przeprowadzić w temperaturze 20±5 0 C. Benzyna spełnia wymagania, jeżeli podczas badania jest przezroczystą cieczą, bez osadów, zmętnień i wody. 4.2.3. Pobieranie próbek Próbkę należy pobrać z króćca pompy cyrkulacyjnej po zakończonym mieszaniu (czas mieszania min. 4 godziny) w ilości 5 l na pełen zakres badań wg WT, do butelek ze szkła oranżowego. W trzech butelkach należy pozostawić ok. 50 cm3 powietrza ze względu na rozszerzalność cieczy. Dwie butelki napełnić do objętości ok. 0,8 dm3 (przeznaczone na badanie prężności). 4.2.4. Tabela wymagań szczegółowych dla benzyny lotniczej OBR 85 UL Lp Rodzaj wymagania J.m. Wymagania Metoda badania 1 Wygląd zewnętrzny jasny i przezroczysty WT-10/OBR PR/PD/59 p.4.2.2. 2 Barwa Naturalna Wzrokowo Właściwości przeciwstukowe 3 - liczba oktanowa motorowa, LOM Min 85 PN-EN 5163 - Liczba oktanowa badawcza, LOB Min 95 PN-EN 5164 4 Skład frakcyjny: - do temperatury 70 C destyluje % (v/v) 22-48 - do temperatury 100 C destyluje % (v/v) 46-71 - do temperatury 150 C destyluje % (v/v) Min 75 - koniec destylacji 0 C Max 210 - pozostałość % (v/v) Max 2 ASTM D 86 PN EN ISO 3405 5 Zawartość siarki mg/kg Max 10 ASTM D 2622 PN-EN ISO 20884 PN-EN ISO 20846 ASTM D 5453 6 Zawartość ołowiu mg/l Max 5 PN-EN 237 7 Gęstość w temp. 15 0 C kg/m 3 720 775 8 Zawartość benzenu % obj. Max 1 9 10 Zawartość węglowodorów: - olefiny - aromaty Działanie korodujące na miedź, przez 3h w t=50 0 C PN-EN ISO 3675 PN-EN ISO 12185 PN-EN 12177 PN-EN 238 OBR/BA/AC 22/97 % obj Max 5 PN-EN 15553 Max 35 Klasa korozji Klasa 1 PN-EN ISO 2160 4/5
11 Zawartość żywic obecnych mg/100ml Max 5 12 Prężność par w temp. 37,8 0 C kpa 45-60 letni 45-90 przejściowy 60-90 zimowy ASTM D 381/IP131 PN-EN ISO 6246 PN EN 13016-1 13 Indeks lotności - Max 1150 PN EN 228 pkt. 5.5.2 14 Okres indukcyjny Minuta Min 360 PN-EN ISO 7536 15 Temperatura krystalizacji 0 C Max ( -60 ) ASTM D 2386/IP16 ASTM D 7153 16 Wartość opałowa MJ/kg podawać wynik ASTM D 4529 Instytucja opracowująca WT OBR S.A. KONIEC INFORMACJE DODATKOWE 5/5