Technika Chłodnicza i Klimatyzacyjna: wrzesień 2016 Szanowni Czytelnicy! W dniu, kiedy piszę tego wstępniaka kończy się kalendarzowe lato, które tego roku było dość kapryśne, jednak jego wrześniowy finisz pod względem nasłonecznienia, a więc i wysokich temperatur był wyjątkowo udany. Tak się składa, że wraz z końcem letniej kanikuły na uczelniach kończy się sesja poprawkowa, a z nią rok akademicki 2015/2016 i za kilka dni uczelniane kampusy zaleje tłumnie brać studencka, generalnie aby zorientować się w rozkładzie zajęć i zobaczyć, jak wyglądają poszczególni prowadzący wykłady, seminaria, ćwiczenia, laboratoria i wreszcie projekty przejściowe. To dla niektórych ważny moment, bowiem pomijając okres 15. tygodni zajęć, szczególnie tych, na których prowadzący nie odnotowują obecności, warto zapamiętać sylwetkę osoby, u której trzeba będzie zaliczyć przedmiot z początkiem przyszłego roku kalendarzowego. To co nam, nauczycielom akademickim napędza energii i dodaje adrenaliny w czynieniu, jak to nazywam na własny użytek, dobrej jakości posługi dydaktycznej, to ten niestety dość skromny procent młodych ludzi, którzy świadomie wybrali kierunek i specjalność studiów, którzy mają ambicje wyniesienia z pobytu na uczelni wiedzy i umiejętności, które w perspektywie przyszłej pracy zawodowej zamierzają skutecznie wykorzystać. Moje ponad 40-letnie doświadczenie pokazuje, że taką świadomość kierowania swoim życiowym wyborem mają przede wszystkim osoby posiadające rodowód spoza wielkomiejskich aglomeracji, i to ich późniejsza kariera zawodowa pokazuje, że wybór był właściwy, że zdobyta wiedza i umiejętności, w tym głównie przez samodzielne przygotowanie dobrej, użytecznej pracy dyplomowej owocuje satysfakcjonującą pracą w firmach branżowych, bardzo często zagranicznych. Zatem z nadzieją na spotkanie właśnie takich osób na swojej dydaktycznej drodze wielu z nas, nauczycieli akademickich przystępuje do kolejnego roku akademickiego. Przejdę teraz do jak zwykle zwięzłego omówienia zawartości tego powakacyjnego numeru, który otwiera część druga artykułu Piotra Buńko, w którym przedstawione zostały racje techniczne i ekonomiczne wykorzystania tzw. swobodnego chłodzenia (free coolingu) w systemie klimatyzacji precyzyjnej serwerowni. Dynamiczny rozwój branży IT wymusza stosowanie coraz większych mocy obliczeniowych, a jednocześnie coraz mniejszych urządzeń. Powoduje to znaczne zwiększenie gęstości mocy, wzrost poboru energii elektrycznej, i w konsekwencji wzrost generowanych zysków ciepła, a to implikuje konieczność stosowania coraz bardziej wydajnych systemów klimatyzacji, zatem kolejne koszty. W celu ich obniżenia wykorzystuje się m. innymi tzw. swobodne chłodzenie (free cooling). Autor artykułu prezentuje w nim analizę jego zastosowania w systemie klimatyzacji precyzyjnej serwerowni w warunkach klimatu Pomorza. W jego części pierwszej przedstawiona została charakterystyka techniczno-użytkowa i cieplna przyjętej do analizy serwerowni oraz projekt koncepcyjny układu jej chłodzenia z opcją free cooling ( TCHiK, nr 8/2016, s. 276-282). W części drugiej publikacji prezentowane są wyniki analizy techniczno-ekonomicznej dla zaprojektowanego układu, opartej na metodzie LCC (Life Cycle Cost). Uwzględniono w niej zarówno koszty
inwestycyjne jak i eksploatacyjne zaproponowanego rozwiązania w porównaniu do alternatywnego układu chłodzenia dla analizowanego obiektu. Kolejna pozycja to również część druga opracowania poświęconego analizie teoretycznej wpływu warunków pracy wymienników gruntowych (pionowych i poziomych) na efektywność energetyczną (współczynnik COP) sprężarkowej pompy ciepła w systemach grzewczych wolnostojących budynków mieszkalnych. Autor formułuje założenia projektowe na przykładzie istniejącego budynku znajdującego się w Malborku. Do jego charakterystyki cieplnej i dobranej sprężarkowej pompy ciepła wyznaczone zostały parametry geometryczne GWC oraz wielkości niezbędne do doboru pompy obiegu nośnika ciepła. Część pierwsza publikacji poświęcona była wymiennikowi pionowemu ( TCHiK, nr 8/2016, s.291-295), natomiast część druga poświęcona jest wymiennikowi poziomemu. W dalszej części numeru Grzegorz Mizera prezentuje pierwszy z cyklu artykułów poświęconych wybranym zagadnieniom związanym z łańcuchem chłodniczym bananów, poczynając od ich hodowli, zbioru, transportu, przechowywania, poprzez dojrzewanie i dostawę do punktu sprzedaży. Artykuł ten ukazał się w numerze 7/2016 czasopisma Chłodnictwo & Klimatyzacja, i za zgodą autora publikujemy go w tym numerze Techniki Chłodniczej i Klimatyzacyjnej. W dziale poświęconym urządzeniom chłodniczym prezentujemy artykuł Stefana Golusa poświęcony zastosowaniu tzw. ekonomizera w układach chłodniczych ze sprężarkami śrubowymi, zapewniającego zwiększenie ich wydajności chłodniczej. Autor rozważa dwa przypadki zastosowania tego rozwiązania, jeden w systemie otwartym (Open Flash System) i drugi w systemie zamkniętym (Closed Interstage System). W materiale przedstawione zostały przykłady wzrostu wydajności chłodniczej układów na przykładzie sprężarek firmy MYCOM. W podsumowaniu znajdujemy stwierdzenie, że dzięki zastosowaniu takiego sposobu dochłodzenia ciekłego czynnika w układzie jednostopniowym ze sprężarką śrubową można zwiększyć jego wydajność chłodniczą o ok. 9 do 20%. Temat i wykorzystanie nowych sterowników elektronicznych dla pomp ciepła firmy Emerson omawia Krzysztof Dunowski. Ten uznany na rynku światowym producent opracował rodzinę sterowników przeznaczonych do regulacji działania elektronicznych zaworów rozprężnych stosowanych w sprężarkowych pompach ciepła. Autor omawia cztery sterowniki tej rodziny, a są to sterowniki EXD-HP1 i EXD-HP2, sterownik EXD-TEVI dedykowany do sterowania dochładzaczem cieczy sprężarek w układzie tandem, oraz sterownik EXD-SH do współpracy ze sprężarkami o większej wydajności typu ZHI. Coraz częściej w urządzeniach chłodniczych wykorzystywane są kolektory słoneczne i tej problematyce poświęcona jest publikacja Roberta Obrębskiego i Michała Zalewskiego. Omawiają w niej wprowadzany w tym roku na polski rynek przez firmę Klima-Therm adresowany dla chłodnictwa i klimatyzacji system o nazwie SOLAR COOL. W ocenie autorów opartej na doświadczeniu użytkowników, korzyści wynikające ze stosowania tego rozwiązania mogą prowadzić do wzrostu wskaźnika EER o ok. 40-50%, co przekłada się na spadek zapotrzebowania energii napędowej urządzeń na poziomie ok. 40-60%, zapewniając niezwykle efektywne odciążenie układu chłodniczego. W tym przypadku dodatkową korzyścią jest wydłużenie okresu bezawaryjnej pracy sprężarki. W dziale informacji ogólnych Michał Klugmann prezentuje niezwykle interesującą publikację, będącą efektem wielu lat jego wytrwałych poszukiwań oraz studiów materiałów źródłowych, m. innymi w archiwach, zarówno w Polsce jak i poza jej granicami, głównie w Niemczech. Tematem tej publikacji jest historia rozwoju systemu wodociągowego w Gdańsku, który trwa nieprzerwanie do dnia dzisiejszego. Dzięki wielkiej pasji Pana Michała i innych nią zarażonych osób, dwa najbardziej spektakularne obiekty tego systemu zbiorniki Stary Sobieski i Stara Orunia, po gruntownym remoncie zostaną udostępnione do zwiedzania, za sprawą kompleksowych działań w zakresie zabezpieczenia wartościowych historycznie obiektów podjętych przez Gdańską Infrastrukturę Wodociągowo-Kanalizacyjną w ramach projektu Gdańskiego Szlaku Wodociągowego. Kolejny
materiał zamieszczony w tym dziale, to informacja o seminariach firm ebm-papst Polska, DAIKIN i Fundacji Ochrony Klimatu PROZON, które odbyły się na Politechnice Gdańskiej w minionym roku akademickim, i tradycyjnie były adresowane do pracowników oraz studentów tej uczelni. Publikujemy również informację o 6-tej Edycji Międzynarodowych Targów Energii Odnawialnej i Efektywności Energetycznej RENEXPO Poland, które odbędą się pod koniec października w Warszawskim Centrum EXPO XXI. W dziale materiałów sponsorowanych firma TRANE informuje o rozszerzeniu swojej oferty klimakonwektorów UniTraneTM. Firma De Dietrich przedstawia hybrydowe systemy grzewcze, zapewniające efektywną pracę, a zatem mniejsze zużycie energii i w konsekwencji redukcję emisji dwutlenku węgla do atmosfery. Z kolei firma Air Products informuje o wprowadzeniu na rynek nowego zintegrowanego systemu schładzania FRESFLINE, zapewniającego pełną kontrolę nad temperaturą sypkich i suchych składników na linii produkcyjnej, np. mąki. Jestem przekonany, że prezentowane w tym numerze Techniki Chłodniczej i Klimatyzacyjnej materiały problemowe, informacyjne i przygotowane przez współpracujące z nami firmy będą dla Państwa interesującą, a również użyteczną lekturą. W NUMERZE 9(247)/2016 Artykuł wstępny /321 WENTYLACJA I KLIMATYZACJA Racje techniczne i ekonomiczne wykorzystania tzw. swobodnego chłodzenia (free coolingu) w systemie klimatyzacji precyzyjnej serwerowni. Część 2 Dynamiczny rozwój branży IT wymusza stosowanie coraz większych mocy obliczeniowych, a jednocześnie coraz mniejszych urządzeń. Powoduje to znaczne zwiększenie gęstości strumieni ciepła, wzrost poboru energii elektrycznej, i w konsekwencji wzrost generowanych zysków ciepła, a to implikuje konieczność stosowania coraz bardziej wydajnych systemów klimatyzacji, zatem kolejne koszty. W celu ich obniżenia wykorzystuje się m. innymi tzw. swobodne chłodzenie (free cooling). W jego części pierwszej przedstawiona została charakterystyka techniczno-użytkowa i cieplna przyjętej do analizy serwerowni oraz projekt koncepcyjny układu jej chłodzenia z opcją free cooling ( TCHiK, nr 8/2016, s. 276-282). W części drugiej publikacji prezentowane są wyniki analizy techniczno-ekonomicznej dla zaprojektowanego układu, opartej na metodzie LCC (Life Cycle Cost). Uwzględniono w niej zarówno koszty inwestycyjne jak i eksploatacyjne zaproponowanego rozwiązania w porównaniu do alternatywnego układu chłodzenia dla analizowanego obiektu-piotr BUŃKO /322 POMPY CIEPŁA I ICH ZASTOSOWANIE
Badania teoretyczne wpływu warunków pracy wymienników gruntowych na efektywność energetyczną sprężarkowej pompy ciepła. Część 2 Część druga opracowania poświęconego analizie teoretycznej wpływu warunków pracy wymienników gruntowych (pionowych i poziomych) na efektywność energetyczną (współczynnik COP) sprężarkowej pompy ciepła w systemach grzewczych wolnostojących budynków mieszkalnych. Autor formułuje założenia projektowe na przykładzie budynku znajdującego się w Malborku. Do jego charakterystyki cieplnej i dobranej sprężarkowej pompy ciepła wyznacza parametry geometryczne pionowego GWC oraz wielkości niezbędne do doboru pompy obiegu nośnika ciepła. Część pierwsza publikacji poświęcona była wymiennikowi pionowemu ( TCHiK, nr 8/2016, s.291-295), natomiast część druga poświęcona jest wymiennikowi poziomemu-mariusz KOPKA /326 TECHNOLOGIA CHŁODNICZA ŻYWNOŚCI Wybrane problemy technologii transportu, przechowywania i dojrzewania bananów. Część 1 Pierwszy z cyklu artykułów poświęconych wybranym zagadnieniom związanym z łańcuchem chłodniczym bananów, poczynając od ich hodowli, zbioru, transportu, przechowywania, dojrzewania i dostawę do punktu sprzedaży. Artykuł ten ukazał się w numerze 7/2016 czasopisma Chłodnictwo & Klimatyzacja, i za zgodą autora publikujemy go w Technice Chłodniczej i Klimatyzacyjnej -Grzegorz MIZERA /329 URZĄDZENIA CHŁODNICZE Zastosowanie ekonomizera w układach chłodniczych ze sprężarkami śrubowymi Opracowanie poświęcone zastosowaniu tzw. ekonomizera w układach chłodniczych ze sprężarkami śrubowymi, zapewniającego zwiększenie ich wydajności chłodniczej. Autor rozważa dwa przypadki zastosowania tego rozwiązania, jeden w systemie otwartym (Open Flash System) i drugi w systemie zamkniętym (Closed Interstage System). W materiale przedstawia przykłady wzrostu wydajności chłodniczej na przykładzie sprężarek firmy MYCOM. W podsumowaniu stwierdza, że dzięki zastosowaniu takiego sposobu dochłodzenia ciekłego czynnika w układzie jednostopniowym ze sprężarką śrubową można zwiększyć jego wydajność chłodniczą o ok. 9 do 20%-Stefan GOLUS /333 AUTOMATYKA CHŁODNICZA Sterowniki elektronicznych zaworów rozprężnych dla pomp ciepła firmy Emerson W artykule przedstawiono wybrane wyniki badań związanych z wykorzystaniem propanu jako
czynnika chłodniczego w przechowalniczych instalacjach chłodniczych. Badania te od kilku lat prowadzone są przez naukowców z Politechniki Białostockiej, Instytutu Maszyn Przepływowych PAN w Gdańsku oraz Instytutu Ogrodnictwa w Skierniewicach. Jednym z celów tych prac było zbudowanie i praktyczna eksploatacja proponowanego urządzenia chłodniczego realizującego innowacyjną technologię chłodzenia w przechowalniach warzyw-krzysztof DUNOWSKI /338 KOLEKTORY SŁONECZNE I ICH WYKORZYSTANIE Zastosowanie kolektorów słonecznych w instalacjach chłodniczych-robert OBRĘBSKI, Michał ZALEWSKI /343 INFORMACJE OGÓLNE Z pamięci wody. Wyjątki o pionierach gdańskich wodociągów i pogmatwanych losach ich dzieł Niezwykle interesujący materiał będący efektem wielu lat wytrwałych poszukiwań, studiów materiałów źródłowych, m. innymi w archiwach, zarówno w Polsce jak i poza jej granicami, głównie w Niemczech, jego autora, pracownika Politechniki Gdańskiej. Tematem tej publikacji jest historia rozwoju systemu wodociągowego w Gdańsku, który trwa nieprzerwanie do dnia dzisiejszego. Dzięki wielkiej pasji Pana Michała i innych nią zarażonych osób, dwa najbardziej spektakularne obiekty tego systemu - zbiorniki, po gruntownym remoncie zostaną udostępnione do zwiedzania, za sprawą kompleksowych działań w zakresie zabezpieczenia wartościowych historycznie obiektów podjętych przez Gdańską Infrastrukturę Wodociągowo-Kanalizacyjną w ramach projektu Gdańskiego Szlaku Wodociągowego-Michał KLUGMAN /350 VI Edycja Międzynarodowych Targów Energii Odnawialnej i Efektywności Energetycznej RENEXPO Poland /358 Seminaria firm ebm-papst Polska, DAIKIN i Fundacji Ochrony Klimatu PROZON dla pracowników i studentów Politechniki Gdańskiej-Zenon BONCA /359 ARTYKUŁY SPONSOROWANE De Dietrich: Hybrydowe systemy grzewcze oszczędność i ekologia /361 Firma TRANE rozszerza swoją ofertę klimakonwektorów UniTraneTM /362 AirProducts: Nowy zintegrowany system schładzania FRESHLINE /363
GDZIE I JAK Prenumerata, zakup pisma. Co w następnych numerach /364 KONTAKT MASTA E-mail: tchik@tchik.com.pl WWW: www.tchik.com.pl Tel: +48 58 522 64 70 Fax: +48 58 347 51 74 Adres: Budowlanych 27 80-298 Gdańsk