Centrum Edukacji dla Uczestników Rynku Wypłacalno Iwona Kraśniewska, Dominika Pawelec Urząd Komisji Nadzoru Finansowego Departament Ubezpieczeniowego Nadzoru Finansowego Warszawa, 13 października 2009 r. 2 1
Wypłacalno 3. Wymogi dotyczące ce kompetencji i reputacji 3 Wypłacalno 3. Wymogi dotyczące ce kompetencji i reputacji 4 2
Struktura nowych regulacji Procedura Lamfalussy ego: Poziom 1 Rada Unii Europejskiej i Parlament Europejski Cele i zasady Poziom 2 Komisja Europejska Środki wykonawcze Poziom 3 CEIOPS Wytyczne i rekomendacje Poziom 4 Komisja Europejska Sprawdzanie zgodności przepisów krajowych z przepisami prawa UE 5 Struktura nowych regulacji Porada dla Komisji Europejskiej w sprawie środków poziomu 2 QIS 5 Uzgodnienie dyrektywy Wypł II pomiędzy Radą UE a Parlamentem Publiczne konsultacje Opracowanie wytycznych poziomu 3 dokumentów 2009 2010 2011 Wnioski wyciągni gnięte z kryzysu na rynkach finansowych Porada CEIOPS w sprawie środków w poziomu 2 zostanie przygotowana do końca 2009 r.! Data implementacji: do 31 października 2012! 6 3
Struktura nowych regulacji DYREKTYWA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY w sprawie podejmowania i prowadzenia działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej (Wypł II) PORADA CEIOPS DLA KOMISJI EUROPEJSKIEJ Consultation Paper No. 33 Draft CEIOPS Advice for Level 2 Implementing Measures on Solvency II: System of Governance 7 Wypłacalno 3. Wymogi dotyczące ce kompetencji i reputacji 8 4
Ogólne wymogi w zakresie zarządzania skuteczny system zarządzania, prawidłowe i ostroŝne zarządzanie prowadzoną działalnością, przejrzysta struktura organizacyjna, jasno przypisane i odpowiednio podzielone zakresy odpowiedzialności, skuteczny system zapewniający przekazywanie informacji, regularne przeglądy wewnętrzne, zapewnienie ciągłości działania, w tym opracowanie planów awaryjnych, zastosowanie zasady proporcjonalności, 9 Ogólne wymogi w zakresie zarządzania sporządzone na piśmie zasady dot. zarządzania ryzykiem, sporządzone na piśmie zasady dot. kontroli wewnętrznej, sporządzone na piśmie zasady dot. audytu wewnętrznego, sporządzone na piśmie zasady dot. outsourcingu, wprowadzenie ww. zasad w Ŝycie, przegląd zasad min. raz w roku, zatwierdzanie ww. zasad przez organ administrujący, zarządzający lub nadzorujący, dostosowywanie ww. zasad do wszelkich zmian w systemie lub obszarze, którego dotyczą. 10 5
Wypłacalno 3. Wymogi dotyczące ce kompetencji i reputacji 11 Wymogi dotyczące ce kompetencji i reputacji Wszystkie osoby, które faktycznie zarządzają zakładem ubezpieczeń (reasekuracji) lub pełnią inne kluczowe funkcje, muszą spełniać następujące wymagania: ich kwalifikacje zawodowe, wiedza i doświadczenie są odpowiednie, aby umoŝliwić prawidłowe i ostroŝne zarządzanie (kompetencje), są osobami o dobrej opinii i uczciwości (reputacja). 12 6
Wymogi dotyczące ce kompetencji i reputacji informowanie organu nadzoru o wszelkich zmianach w kręgu osób, które faktycznie zarządzają zakładem lub pełnią inne kluczowe funkcje, przekazywanie wszystkich informacji niezbędnych do dokonania oceny, czy nowe osoby powołane na stanowiska kierownicze w zakładzie spełniają wymogi dotyczące kompetencji i reputacji, informowanie organu nadzoru, jeŝeli którakolwiek z ww. osób, została zastąpiona, poniewaŝ przestała spełniać wymogi w zakresie kompetencji i reputacji. 13 Wypłacalno 3. Wymogi dotyczące ce kompetencji reputacji 14 7
Wymogi dotyczące ce systemu zarządzania ryzykiem Zakłady ubezpieczeń (reasekuracji) będą zobligowane do wprowadzenia skutecznego systemu zarządzania ryzykiem obejmującego: strategie, procesy i procedury sprawozdawcze konieczne do: identyfikacji, pomiaru, monitorowania, zarządzania i raportowania ryzyk, w sposób ciągły oraz zarówno na poziomie indywidualnym, jak i zagregowanym, na które zakłady są lub mogą być naraŝone, oraz współzaleŝności między nimi. System zarządzania ryzykiem jest skuteczny i zintegrowany ze strukturą organizacyjną oraz z procesami decyzyjnymi zakładu ubezpieczeń (reasekuracji), z odpowiednim uwzględnieniem osób, które faktycznie zarządzają zakładem lub pełnią inne kluczowe funkcje. 15 Wymogi dotyczące ce systemu zarządzania ryzykiem System zarządzania ryzykiem obejmuje wszystkie ryzyka: Ryzyka, które naleŝy uwzględnić w obliczeniach kapitałowego wymogu wypłacalności Ryzyka, które są uwzględniane jedynie częściowo Ryzyka, które nie są w ogóle uwzględniane w tych obliczeniach 16 8
Wymogi dotyczące ce systemu zarządzania ryzykiem System zarządzania ryzykiem obejmuje co najmniej następujące obszary: underwriting i tworzenie rezerw lokowanie, w szczególności w instrumenty pochodne i podobne zobowiązania ALM zarządzanie płynnością i ryzykiem koncentracji zarządzanie ryzykiem operacyjnym reasekuracja i inne techniki ograniczania ryzyka 17 Wymogi dotyczące ce systemu zarządzania ryzykiem Zakłady ubezpieczeń (reasekuracji) ustanawiają funkcję zarządzania ryzykiem, której struktura ułatwia wdroŝenie systemu zarządzania ryzykiem. 18 9
Wymogi dotyczące ce systemu zarządzania ryzykiem W przypadku zakładów ubezpieczeń (reasekuracji) stosujących zatwierdzony częściowy lub całościowy model wewnętrzny funkcja zarządzania ryzykiem obejmuje następujące dodatkowe zadania: a) opracowanie i wdroŝenie modelu wewnętrznego, b) sprawdzenie i zatwierdzenie modelu wewnętrznego, c) opracowanie dokumentacji modelu wewnętrznego i wszelkich późniejszych zmian w nim dokonanych, d) analiza działania modelu wewnętrznego i opracowywanie sprawozdań podsumowujących w tym zakresie, e) informowanie organu administrującego, zarządzającego lub nadzorującego o działaniu modelu wewnętrznego ze wskazaniem obszarów wymagających poprawy, oraz powiadamianie tego organu na bieŝąco o wysiłkach podejmowanych w celu usprawnienia poprzednio stwierdzonych słabych stron. 19 Wymogi dotyczące ce systemu zarządzania ryzykiem W ramach systemu zarządzania ryzykiem kaŝdy zakład ubezpieczeń (reasekuracji) będzie zobligowany do przeprowadzania własnej oceny ryzyka i wypłacalności ORSA. 20 10
Wymogi dotyczące ce systemu zarządzania ryzykiem 3. Wymogi dotyczące ce kompetencji i reputacji 21 Wymogi dotyczące ce kontroli wewnętrznej Zakłady ubezpieczeń (reasekuracji) będą zobligowane do wprowadzenia skutecznego systemu kontroli wewnętrznej. System ten obejmuje co najmniej procedury administracyjne i księgowe, ramy kontroli wewnętrznej, odpowiednie raportowanie na wszystkich szczeblach zakładu oraz funkcję compliance. 22 11
Wymogi dotyczące ce kontroli wewnętrznej Funkcja compliance obejmuje doradzanie organowi administrującemu, zarządzającemu lub nadzorującemu w kwestiach zgodności z przepisami ustawowymi, wykonawczymi i administracyjnymi przyjętymi zgodnie z dyrektywą Wypł II. Obejmuje równieŝ ocenę moŝliwego wpływu wszelkich zmian otoczenia prawnego na operacje danego zakładu oraz wskazanie i ocenę ryzyka związanego z przestrzeganiem przepisów. 23 Wypłacalno 3. Wymogi dotyczące ce kompetencji i reputacji 24 12
Wymogi dotyczące ce audytu wewnętrznego Zakłady ubezpieczeń (reasekuracji) będą zobligowane zapewniać skuteczną funkcję audytu wewnętrznego trznego. Funkcja audytu wewnętrznego obejmuje ocenę stosowności i skuteczności systemu kontroli wewnętrznej i innych elementów systemu zarządzania. Funkcja audytu wewnętrznego jest obiektywna i niezaleŝna od funkcji operacyjnych. 25 Wymogi dotyczące ce audytu wewnętrznego O wszelkich wynikach i zaleceniach audytu wewnętrznego informowany jest organ administrujący, zarządzający lub nadzorujący zakładu ubezpieczeń, który określa, jakie działania mają zostać podjęte w odniesieniu do poszczególnych wyników i zaleceń audytu wewnętrznego, oraz zapewnia wykonanie tych działań. 26 13
Wypłacalno 3. Wymogi dotyczące ce kompetencji i reputacji 27 Wymogi dotyczące ce funkcji aktuarialnej Zakłady ubezpieczeń (reasekuracji) będą zobligowane zapewniać skuteczną funkcję aktuarialną, do której zadań będzie naleŝało co najmniej: a) koordynację obliczania rezerw techniczno-ubezpieczeniowych, b) zapewnienie adekwatności metodologii i stosowanych modeli, jak równieŝ załoŝeń przyjętych do obliczenia rezerw techniczno-ubezpieczeniowych, c) ocenę, czy dane wykorzystane do obliczenia rezerw techniczno-ubezpieczeniowych są wystarczające i czy są odpowiedniej jakości, d) porównanie najlepszych oszacowań z danymi wynikającymi ze zgromadzonych doświadczeń, e) informowanie organu administrującego, zarządzającego lub nadzorującego o wiarygodności i adekwatności obliczeń rezerw techniczno-ubezpieczeniowych, 28 14
Wymogi dotyczące ce funkcji aktuarialnej Zakłady ubezpieczeń (reasekuracji) będą zobligowane zapewniać skuteczną funkcję aktuarialną, do która słuŝy do: f) nadzorowanie obliczeń rezerw techniczno-ubezpieczeniowych w przypadkach określonych w przepisach dyrektywy dotyczących jakości danych i stosowanie przybliŝeń, w tym indywidualnego podejścia w odniesieniu do rezerw techniczno-ubezpieczeniowych, g) wyraŝania opinii na temat ogólnej polityki przyjmowania ryzyka do ubezpieczenia; h) wyraŝania opinii na temat adekwatności rozwiązań w zakresie reasekuracji; i) wnoszenia wkładu w skuteczne wdraŝanie systemu zarządzania ryzykiem, w szczególności w odniesieniu do modelowania ryzyka leŝącego u podstaw obliczeń wymogów kapitałowych oraz w odniesieniu do własnej oceny ryzyka i wypłacalności. 29 Wymogi dotyczące ce funkcji aktuarialnej Funkcję aktuarialną będą mogły pełnić osoby posiadające wiedzę w dziedzinie matematyki ubezpieczeniowej i finansowej, współmierną do charakteru, skali i złoŝoności ryzyk właściwych dla działalności zakładu ubezpieczeń (reasekuracji), i mogące wykazać odpowiednie doświadczenie m.in. w odniesieniu do obowiązujących norm zawodowych. 30 15
Wypłacalno 3. Wymogi dotyczące ce kompetencji i reputacji 31 Wymogi dotyczące ce outsourcingu W przypadku outsourcingu funkcji operacyjnych lub jakichkolwiek operacji ubezpieczeniowych lub reasekuracyjnych zakłady ubezpieczeń (reasekuracji) pozostają w pełni odpowiedzialne za wykonanie wszystkich swoich zobowiązań wynikających z dyrektywy Wypł II. 32 16
Wymogi dotyczące ce outsourcingu Outsourcing podstawowych lub waŝnych funkcji lub działań operacyjnych nie moŝe odbywać się w sposób prowadzący do: istotnego pogorszenia jakości systemu zarządzania nadmiernego zwiększenia ryzyka operacyjnego pogorszenia moŝliwości monitorowania przez organ nadzoru przestrzegania przez zakład jego obowiązków pogorszenia w zakresie świadczenia ciągłych i zadowalających usług ubezpieczającym 33 Wymogi dotyczące ce outsourcingu Zakłady ubezpieczeń (reasekuracji) informują organy nadzoru z odpowiednim wyprzedzeniem o outsourcingu podstawowych lub waŝnych funkcji lub działań oraz o wszelkich późniejszych istotnych zmianach w odniesieniu do tych funkcji lub działań. 34 17
Wypłacalno 3. Wymogi dotyczące ce kompetencji i reputacji 35 Uprawnienia organów w nadzoru Organy nadzoru będą dysponowały odpowiednimi środkami, metodami i uprawnieniami w zakresie weryfikacji systemu zarządzania zakładów ubezpieczeń (reasekuracji) oraz oceny wskazanych przez te zakłady nowych zagroŝeń, które mogą mieć wpływ na ich prawidłową kondycję finansową. Organy nadzoru będą uprawnione do Ŝądania poprawy i wzmocnienia systemu zarządzania tak, aby zapewniona była zgodność z wymogami dot. systemu zarządzania, określonymi w przepisach dyrektywy. 36 18
iwona.krasniewska@knf.gov.pl dominika.pawelec@knf.gov.pl 37 19