W jaki sposób należy opodatkować nagrodę przekazywaną zwycięzcy w konkursie organizowanym przez przedsiębiorcę? Coraz częściej w celu zintensyfikowania sprzedaży swoich produktów przedsiębiorcy organizują różnego rodzaju akcje motywujące zarówno klientów, jak kontrahentów lub ich pracowników. Przedsiębiorcy organizują konkursy związane tematycznie z oferowanymi produktami, a o zwycięstwie decyduje ilość ich zakupu lub sprzedaży. I tu pojawia się problem: w jaki sposób należy opodatkować przekazywaną zwycięzcy nagrodę. Jeśli organizowana przez przedsiębiorcę akcja skierowana jest bezpośrednio do klientów indywidualnych, to wartość przekazywanej nagrody należy opodatkować zgodnie z przepisami wynikającymi z art. 30 ust. 1 pkt 2 z uwzględnieniem art. 21 ust. 1 pkt 68 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej: UPIT). Z przepisów tych wynika, że nagrody z tytułu wygranych w konkursach, grach i zakładach wzajemnych oraz nagrody związane ze sprzedażą premiową podlegają opodatkowaniu zryczałtowanym podatkiem dochodowym od osób fizycznych (PIT) w wysokości 10% wartości nagrody. Zwolniona z opodatkowania jest natomiast wartość wygranych w konkursach i grach organizowanych i emitowanych przez środki masowego przekazu oraz konkursach z dziedziny nauki, kultury, sztuki, dziennikarstwa i sportu oraz nagrody związane ze sprzedażą premiową, jeśli ich jednorazowa wartość nie przekracza 760,00 zł. 1 / 7
Jeśli organizowana przez przedsiębiorcę akcja skierowana jest natomiast do pracowników określonego kontrahenta przedsiębiorcy, pojawiają się wątpliwości, w jaki sposób opodatkować przekazaną laureatowi takiej akcji nagrodę. Zgodnie z reprezentowanym przez organy skarbowe stanowiskiem nie możemy uznać, że mamy w takiej sytuacji do czynienia ze sprzedażą premiową. Minister Finansów w piśmie z 29 kwietnia 1998 r., sygnatura PO 2/HD6065/97/0912, wskazuje, że: sprzedaż premiowa związana jest z nagrodą w określonej wysokości przyznawaną każdemu nabywcy towaru, który spełni wymagane warunki, a zatem nie jest wynikiem przypadku lub odgadywania zaistnienia określonych zdarzeń losowych. Cechami sprzedaży premiowej są w szczególności powiązanie przekazania nagrody z faktem zakupu przez osobę otrzymującą premię promocyjnego towaru lub usługi, lub zakupu za określoną kwotę, zebranie określonej liczby punktów itp. oraz gwarancja otrzymania premii po spełnieniu ustalonych warunków". Natomiast organy skarbowe wielokrotnie wskazywały, że akcja promocyjna organizowana przez przedsiębiorcę, jeśli nie jest skierowana do jego klientów, ale do jego pracowników lub dystrybutorów nie może być uznana za sprzedaż premiową. Aby można było uznać, że mamy do czynienia ze sprzedażą premiową, nagroda musi trafić do rzeczywistego nabywcy towaru, zaś akcja powinna być skierowana do nieograniczonego kręgu odbiorców (klientów przedsiębiorcy) i nie może być ograniczona co do zasady innymi przesłankami niż nabycie określonego towaru (ilości towarów) lub usługi. Stanowisko takie prezentowane jest np. w piśmie Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 21 kwietnia 2008 r., sygnatura IPPB2/415-136/08-2/SP, Naczelnika Pierwszego Wielkopolskiego Urzędu Skarbowego w Poznaniu z 13 stycznia 2006 r., sygnatura ZD/406-59/PIT/05. 2 / 7
Rozważyć natomiast należy, czy organizowana przez przedsiębiorcę akcja może być uznana za konkurs. Jeśli przedsiębiorca przygotuje regulamin takiego konkursu, wskaże zasady wyłaniania zwycięzcy, sposób przekazania nagrody i umieści te wszystkie informacje na swojej stronie internetowej, to czy spełnione są przesłanki uznania, że mamy do czynienia z konkursem. I kolejne pytanie: czy konkurs można uznać za emitowany w środkach masowego przekazu. Ze wskazanych powyżej przepisów wynika, że jedynie nagrody otrzymywane z tytułu uczestnictwa w konkursach emitowanych przez środki masowego przekazu oraz konkursach z dziedziny nauki, kultury, sztuki, dziennikarstwa i sportu mogą skorzystać ze wskazanego w UPIT zwolnienia. Jeśli tematyką konkursu są oferowane przez przedsiębiorcę produkty, to nie możemy uznać, że są związane ze wskazanymi w przepisach dziedzinami. Również umieszczenie informacji o konkursie na stronach internetowych przedsiębiorcy organizującego konkurs nie daje podstawy uznania, że jest on emitowany przez środki masowego przekazu". Stanowisko takie potwierdza Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w piśmie z 24 marca 2010 r., sygnatura IPPB2/415-754/09-4/MK, wskazując, że pojęcie (...) w środkach masowego przekazu" mieści w sobie również pojęcie internetu, jako środka przekazu, pomimo iż nie został on wprost wymieniony w dyspozycji powołanego przepisu. Wyłączona z tego zakresu będzie jedynie ta część internetu, której krąg odbiorców jest ograniczony, tj. usługi poczty elektronicznej czy też strony dostępne przy użyciu odpowiedniego kodu, lub strony korporacyjne kierowane do ściśle określonego kręgu odbiorców, np. pracowników korporacji. W związku z powyższym, w odniesieniu do konkursów i gier organizowanych i emitowanych na stronach internetowych ogólnodostępnych, czyli takich, do których swobodny dostęp ma każda osoba, i każda z nich może wziąć udział w ogłoszonym konkursie (grze) zastosowanie będzie miało zwolnienie przedmiotowe określone w art. 21 ust. 1 pkt 68 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych". 3 / 7
Zatem a contrario - jeśli zasady dotyczące organizowanego konkursu adresowane są do ograniczonego kręgu uczestników, to wygrana wskazana w tej akcji nie będzie mogła skorzystać z zasady opodatkowania wskazanej w art. 21 ust. 1 pkt 68 UPIT. Ponadto należy rozważyć, czy przekazana wygrana zwycięzcy stanowiła będzie w ogóle wygraną w konkursie, a co za tym idzie - będzie podlegała opodatkowaniu PIT w wysokości 10% jej wartości. Wskazać należy, iż za konkurs przyjęto uznawać przedsięwzięcie: - dające możliwość wyboru najlepszych wykonawców, autorów danych prac itp., a nagroda to np. pieniądze lub wartość przedmiotu będącego formą uznania lub wyróżnienia za osiągnięcia, zwycięstwo w konkursie. - jeśli istnieje w nim element współzawodnictwa w celu osiągnięcia najlepszego rezultatu, - jeśli sporządzono regulamin konkursu, w którym określono jego nazwę, organizatora, uczestników, nagrody oraz sposób wyłaniania zwycięzców. Stanowisko takie zaprezentował również Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w piśmie z 13 października 2009 r., sygnatura Nr IPPB1/415-551/09-4/ES: (...) przepisy podatkowe posługują się pojęciami gra" i konkurs", chociaż nie zawierają jego definicji. W tej sytuacji uzasadnione jest zastosowanie wykładni językowej. Zgodnie z definicją zawartą w Słowniku Języka Polskiego, konkurs, to przedsięwzięcie o charakterze artystycznym, rozrywkowym, sportowym, mające określony program i dające możliwość wyboru przez eliminację najlepszych wykonawców, autorów danych prac itp. zwykle wyróżnianych nagrodami". Natomiast gra to czynność o ustalonych zasadach, w której udział bierze zwykle kilka osób (rzadziej jedna), w 4 / 7
celach rozrywkowych. Większość gier, choć nie wszystkie, ma charakter konkurencyjny i celem gracza bądź grupy graczy jest pokonanie pozostałych uczestników". Równie ważna jak element współzawodnictwa jest strona formalna całego przedsięwzięcia. Konieczne jest bowiem sporządzenie regulaminu, w którym określona zostanie nazwa gry lub konkursu, organizator, uczestnicy, nagrody oraz sposób wyłonienia zwycięzców". Zatem wątpliwości budzi fakt, czy wygrana w organizowanym przez przedsiębiorcę konkursie, w którym biorą udział pracownicy określonego kontrahenta, a która zależy od ilości sprzedanych produktów, może być uznana za wygraną w konkursie. Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w piśmie z 22 marca 2010 r., sygnatura Nr IPPB1/415-960/09-4/AC, zaprezentował stanowisko, iż (...) przesłankami uznania akcji marketingowej za konkurs są zatem: - element rywalizacji pozwalający na wyłonienie zwycięzców, - wyłonienie zwycięzców przez komisję konkursową według ustalonych i obiektywnych kryteriów, - ograniczona liczba zwycięzców, - wydanie nagrody zwycięzcom. Istotne zatem jest, by wyłonić zwycięzców poprzez eliminację uczestników wg określonych w regulaminie kryteriów ich działania, a nie tylko wartości wolumenu sprzedaży w uzyskaniu którego uczestniczyli". (...) nagrodę uzyskują tylko najlepsze osoby, a nie wszystkie osoby, które spełnią wymienione w regulaminie warunki, np. osiągną określoną sprzedaż produktów". 5 / 7
Jeśli przedsiębiorca określi w regulaminie konkursu warunki uznania biorącego w nim uczestnika za zwycięzcę w taki sposób, że osiągnięta określona sprzedaż produktów nie będzie jedyną przesłanką uznania go za laureata, to można przyjąć, że przekazana nagroda jest związana z konkursem, a nie akcją marketingową. Zatem jako wygraną w konkursie należy wartość takiej nagrody opodatkować zgodnie z art. 30 ust. 1 pkt 2 UPIT zryczałtowanym podatkiem dochodowym w wysokości 10%. Podatek ten powinien być pobrany przez przedsiębiorcę jako płatnika podatku dochodowego od osób fizycznych, który ma obowiązek przekazać go do Urzędu Skarbowego i przygotować informację PIT-8AR. Natomiast jeśli przekazana zwycięzcy nagroda nie będzie mogła być uznana za wygraną w konkursie, jej wartość należy uznać, zgodnie z art. 20 ust 1 UPIT za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, za które w szczególności uważa się (... ) nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 (tj. przychody ze stosunku pracy, przychody z wykonywania wolnego zawodu, przychody z działalności gospodarczej i zrównane z nimi oraz przychody z kapitałów pieniężnych). Stanowisko takie znajduje potwierdzenie np. w pismach Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie z 22 marca 2010 r., sygnatura Nr IPPB1/415-960/09-4/AC i z 21 kwietnia 2008 r., sygnatura IPPB2/415-136/08-2/SP. Przyjmując, że wartość przekazanej przez przedsiębiorcę laureatowi konkursu nagrody jest dla niego przychodem z nieujawnionych źródeł, to na przedsiębiorcy ciąży jedynie obowiązek 6 / 7
przygotowania informacji PIT-8C, w której musi wykazać wartość nagrody. Natomiast zwycięzca konkursu, który otrzymał nagrodę, będzie musiał uwzględnić jej wartość w swoim rocznym zeznaniu podatkowym i opodatkować zgodnie z obowiązującymi przepisami wynikającymi z UPIT. Zatem aby wartość przekazanej uczestnikowi organizowanej przez przedsiębiorcę akcji mogła być uznana za wygraną w konkursie, muszą zostać spełnione wskazane przesłanki. Najważniejszym dokumentem potwierdzającym taką klasyfikację przekazanej nagrody jest regulamin konkursu ściśle precyzujący zarówno zasady uczestnictwa, jak i wyłaniania zwycięzcy. 7 / 7