Za co możesz stracić dobrą reputację... 1 Co może Cię uratować przed utratą reputacji... 4 Kiedy odzyskasz dobrą reputację... 4 Kiedy możesz stracić wypisy z licencji wspólnotowej... 5 Od niedawna obowiązuje nowelizacja ustawy o transporcie drogowym. Wprowadziła ona w życie ważne zmiany dla przewoźników i zarządzających transportem, którzy legitymują się certyfikatem kompetencji zawodowych. Od tej chwili łatwiej jest stracić dobrą reputację, a przecież bez niej prowadzenie działalności transportowej jest niemożliwe. Sprawdź, na czym polegają zmiany. Przepisy w zakresie dobrej reputacji dotyczą przewoźników krajowych i międzynarodowych. Niektóre procedury dotyczące ostrzeżenia oraz utraty wypisów z licencji odnoszą się wyłącznie do przewoźników wykonujących przewozy za granicę. Osoba legitymująca się certyfikatem kompetencji zawodowych może stracić dobrą reputację za popełnienie przestępstw w dziedzinach określonych w art. 6 ust. 1 lit. a rozporządzenia nr 1071/2009. Zalicza się do nich: sprowadzenie katastrofy w ruchu lądowym, wodnym lub powietrznym zagrażającej życiu albo zdrowiu wielu osób bądź mieniu w wielkich rozmiarach, sprowadzenie bezpośredniego niebezpieczeństwa katastrofy w ruchu lądowym, wodnym lub powietrznym, przygotowanie do sprowadzenia katastrofy w ruchu lądowym, wodnym lub powietrznym zagrażającej życiu albo zdrowiu wielu osób bądź mieniu w wielkich rozmiarach, spowodowanie wypadku w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego albo ucieczka z miejsca zdarzenia, prowadzenie pojazdu w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego, dopuszczenie do ruchu pojazdu w stanie bezpośrednio zagrażającym bezpieczeństwu, pełnienie czynności związanych bezpośrednio z zapewnieniem bezpieczeństwa ruchu pojazdów w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego, handel ludźmi, złośliwe lub uporczywe naruszanie praw pracowniczych, 1
niezgłoszenie danych lub zgłoszenie fałszywych danych do ZUS, naruszenie przepisów bhp stwarzające zagrożenie dla życia lub mogące spowodować ciężki uszczerbek na zdrowiu, niezawiadomienie w terminie właściwego organu o wypadku przy pracy lub chorobie zawodowej albo niesporządzenie bądź nieprzedstawienie wymaganej dokumentacji, nadużycie zaufania przy prowadzeniu spraw majątkowych innych osób, oszustwo kredytowe, oszustwo ubezpieczeniowe, pranie pieniędzy, udaremnienie lub uszczuplenie zaspokojenia swoich wierzycieli, wyrządzenie szkody przez nieprowadzenie dokumentacji firmy lub prowadzenie jej w sposób nierzetelny albo niezgodny z prawdą, lichwa, udaremnienie lub utrudnianie przetargu publicznego w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, podrabianie lub przerabianie znaków identyfikacyjnych, daty produkcji albo daty przydatności towaru bądź urządzenia, niezgłoszenie wniosku o upadłość spółki handlowej, ogłoszenie nieprawdziwych danych, dopuszczenie do nabycia przez spółkę handlową własnych udziałów lub akcji albo brania ich w zastaw, dopuszczenie do wydania przez spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością dokumentów imiennych, na okaziciela lub dokumentów na zlecenie na udziały albo prawa do zysków, podanie nieprawdziwych danych we wniosku o ogłoszenie upadłości, niewydanie syndykowi całego majątku wchodzącego do masy upadłości, ksiąg rachunkowych lub innych dokumentów dotyczących majątku, obrót narkotykami oraz ich posiadanie, dostarczenie nieprawdziwych informacji w postępowaniu restrukturyzacyjnym, niewydanie zarządcy w postępowaniu restrukturyzacyjnym ksiąg rachunkowych lub innych dokumentów dotyczących majątku. Uwaga! Jeśli przewoźnik lub zarządzający transportem popełnili któreś z tych przestępstw albo poważnie naruszyli przepisy określone w art. 6 ust. 1 lit. b bądź załączniku nr IV rozporządzenia nr 1071/2009 przed wejściem w życie nowelizacji, będą traktowaniu po staremu. Jeżeli przewoźnik (członek zarządu spółki lub osoba zarządzająca spółką, osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą, mikroprzedsiębiorca) lub zarządzający transportem zostanie skazany prawomocnym wyrokiem za którekolwiek z wymienionych przestępstw, wówczas organ udzielający zezwolenia rozpocznie postępowanie w zakresie spełnienia wymogu dobrej reputacji. Takie postępowanie zostanie też wszczęte, jeżeli wobec przedsiębiorcy, zarządzającego transportem lub mikroprzedsiębiorcy: 2
1) wydano ostateczną decyzję o nałożeniu kary za poważne naruszenie określone w załączniku I do rozporządzenia Komisji (UE) 2016/403, jeśli częstotliwość ich występowania wymaga oceny dobrej reputacji, 2) orzeczono lub nałożono w drodze mandatu lub mandatów prawomocną karę za wykroczenie stanowiące poważne naruszenie określone w załączniku nr I do rozporządzenia Komisji 2016/403 (poważne naruszenie to m.in.: przekroczenie dziennego czasu prowadzenia pojazdu o ponad godzinę, stosowanie nieodpowiedniej wykresówki, korzystanie z uszkodzonego prawa jazdy), 3) wydano ostateczną decyzję o nałożeniu kary pieniężnej za najpoważniejsze naruszenie określone w załączniku nr IV do rozporządzenia 1071/2009, 4) orzeczono lub nałożono prawomocny mandat za wykroczenie stanowiące najpoważniejsze naruszenie określone w załączniku nr IV do rozporządzenia 1071/2009. Katalog naruszeń określonych w załączniku IV do rozporządzenia 1071/2009 obejmuje: przekroczenie maksymalnych sześcio- lub czternastodniowych okresów prowadzenia pojazdu o co najmniej 25%, przekroczenie w rozliczeniu dziennym o co najmniej 50% maksymalnego dziennego czasu prowadzenia pojazdu bez przerwy lub odpoczynku trwającego nieprzerwanie przynajmniej 4,5 godziny, brak tachografu lub ogranicznika prędkości albo korzystanie z nielegalnego urządzenia, które może zmieniać zapisy w urządzeniach rejestrujących lub ograniczniku prędkości, bądź fałszowanie wykresów albo danych pobranych z tachografu lub karty kierowcy, kierowanie pojazdem bez ważnego certyfikatu stwierdzającego zdatność do ruchu drogowego, jeżeli taki dokument jest wymagany na mocy prawa wspólnotowego, lub z poważnym uszkodzeniem między innymi układu hamulcowego, kierowniczego, kół/opon, zawieszenia albo podwozia, które mogłoby stanowić bezpośrednie zagrożenie dla bezpieczeństwa drogowego prowadzące do podjęcia decyzji o unieruchomieniu pojazdu, transport towarów niebezpiecznych, których transport jest zakazany lub które są przewożone w sposób zakazany, bez zezwolenia albo bez oznaczenia ich w pojeździe jako towarów niebezpiecznych, tym samym stanowiąc zagrożenie życia lub środowiska w takim stopniu, że prowadziłoby to do podjęcia decyzji o unieruchomieniu pojazdu, przewóz osób lub towarów bez ważnego prawa jazdy albo przez przedsiębiorcę, który nie posiada ważnej licencji wspólnotowej, posługiwanie się przez kierowcę sfałszowaną kartą kierowcy, kartą, której nie jest posiadaczem lub którą otrzymał na podstawie fałszywych oświadczeń albo sfałszowanych dokumentów, przewóz towarów przekraczających o 20% lub więcej maksymalną dopuszczalną masę całkowitą w przypadku pojazdów o dmc przekraczającej 12 ton oraz przekraczających o 25% lub więcej w przypadku pojazdów o dmc nieprzekraczającej 12 ton. 3
W postępowaniu oceniającym zachowanie dobrej reputacji organ skontroluje warunki wykonywania transportu u danego przewoźnika. Przy dokonaniu ostatecznej oceny zachowania dobrej reputacji weźmie pod uwagę: 1. Czy liczba stwierdzonych naruszeń jest nieznaczna w stosunku do liczby kierowców zatrudnionych przez przedsiębiorcę bądź będących w jego dyspozycji oraz skali prowadzonych operacji transportowych. 2. Czy istnieje możliwość poprawy sytuacji w przedsiębiorstwie, w tym, czy w firmie podjęto działania mające na celu wdrożenie prawidłowej dyscypliny pracy lub wdrożono procedury zapobiegające powstawaniu naruszeń obowiązków albo warunków przewozu. 3. Interes społeczny kontynuacji działalności gospodarczej przez przedsiębiorcę, w szczególności jeżeli cofnięcie zezwolenia na wykonywanie zawodu przewoźnika drogowego spowodowałoby w znaczący sposób wzrost poziomu bezrobocia w miejscowości, gminie lub regionie. Ponadto organ oceniający dobrą reputację przedsiębiorcy ma obowiązek zasięgnięcia opinii polskiej organizacji o zasięgu ogólnokrajowym, zrzeszającej przewoźników drogowych, której ten przedsiębiorca jest członkiem. Organizacja ta będzie musiała działać od co najmniej trzech lat. Opinia dotycząca dotychczasowej działalności przedsiębiorcy może mieć istotne znaczenie dla organu wydającego decyzję. Pozytywna opinia może przyczynić się do zachowania dobrej reputacji przez przewoźnika lub zarządzającego transportem. Po zakończeniu postępowania kontrolnego organ wyda decyzję o utracie dobrej reputacji, jeśli uzna, że będzie to proporcjonalna reakcja za popełnione naruszenie. Jeżeli natomiast uzna, że byłaby to reakcja nieproporcjonalna, wówczas stwierdzi, że dobra reputacja nie została naruszona. Wydanie decyzji o utracie dobrej reputacji będzie skutkować zawieszeniem zezwolenia na wykonywanie zawodu przewoźnika drogowego do czasu zastosowania środka rehabilitacyjnego. Przez środki rehabilitacyjne należy rozumieć: 1. Zatarcie skazania za przestępstwa popełnione w dziedzinach określonych w art. 6 ust. 1 lit. a rozporządzenia nr 1071/2009 zgodnie z ogólnymi zasadami Kodeksu karnego zatracie skazania w razie skazania na karę pozbawienia wolności lub karę 25 lat pozbawienia wolności następuje z upływem 10 lat od wykonania lub darowania kary albo od przedawnienia jej wykonania. Na wniosek skazanego sąd może zarządzić zatarcie skazania już po upływie 5 lat, jeżeli skazany w tym okresie przestrzegał porządku prawnego, a wymierzona kara pozbawienia 4
wolności nie przekraczała 3 lat. W razie skazania na karę ograniczenia wolności zatarcie skazania następuje z upływem 3 lat od wykonania lub darowania kary albo od przedawnienia jej wykonania. W przypadku skazania na grzywnę zatarcie skazania następuje z mocy prawa z upływem roku od wykonania lub darowania kary albo od przedawnienia jej wykonania, a w razie odstąpienia od wymierzenia kary zatarcie skazania następuje z mocy prawa z upływem roku od wydania prawomocnego orzeczenia. 2. Zatarcie skazania za wykroczenia stanowiące naruszenia określone w załączniku nr IV do rozporządzenia nr 1071/2009 lub nr I do rozporządzenia Komisji (UE) 2016/403. W przypadku wykroczeń zatarcie skazania następuje po upływie 2 lat od wykonania kary, jej darowania lub przedawnienia karania. 3. Upływ roku od dnia nałożenia grzywny w formie mandatu karnego za wykroczenia stanowiące naruszenia określone w załączniku nr IV do rozporządzenia nr 1071/2009 lub nr I do rozporządzenia Komisji (UE) 2016/403. 4. Upływ roku od dnia wykonania decyzji o nałożeniu kary administracyjnej za naruszenia określone w załączniku nr IV do rozporządzenia nr 1071/2009 lub nr I do rozporządzenia Komisji (UE) 2016/403. Gdy zostaną stwierdzone poważne naruszenia, przedsiębiorcę wykonującego przewozy międzynarodowe można ukarać, zmniejszając liczbę wypisów z licencji. W ten sposób przedsiębiorca utraci część pojazdów wykorzystywanych do prowadzenia działalności. Do takiego efektu będzie mogło doprowadzić wielokrotne popełnianie poważnego naruszenia, o którym mowa w art. 6 ust. 1 lit. b rozporządzenia nr 1071/2009 w państwie Unii Europejskiej. Wówczas GITD wdroży procedurę cofnięcia wypisów z licencji wspólnotowej oraz zawieszenia wydawania dodatkowych wypisów. Przy obliczaniu częstotliwości występowania wielokrotnych naruszeń organ weźmie pod uwagę czas, wagę naruszenia oraz średnią liczbę kierowców wykonujących przewozy dla przedsiębiorcy, zgodnie ze wzorem obliczania zawartym w załączniku nr II do rozporządzenia Komisji (UE) 2016/403. Podstawa prawna: ustawa z 4 listopada 2016 r. o zmianie ustawy o transporcie drogowym (druk nr 459). Adam Hrycak, prawnik, specjalista z zakresu transportu drogowego 5
Redaktor: Izabela Kunowska ISBN: 978-83-269-5994-3 E-book nr: Wydawnictwo: Adres: Kontakt: 2HH0532 Wydawnictwo Wiedza i Praktyka sp. z o.o. 03-918 Warszawa, ul. Łotewska 9a Telefon 22 518 29 29, faks 22 617 60 10, e-mail: cok@wip.pl NIP: 526-19-92-256 Numer KRS: 0000098264 Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy, Sąd Gospodarczy XIII Wydział Gospodarczy Rejestrowy. Wysokość kapitału zakładowego: 200.000 zł Copyright by: Wydawnictwo Wiedza i Praktyka sp. z o.o. Warszawa 2017 6