PIERZ WŁAŚCIWIE Poradnik jak prać ekologicznie
Dbaj o swoją odzież i środowisko Wszyscy musimy dbać o środowisko dla przyszłych pokoleń niewielka prosta zmiana dla nas, a ogromna różnica dla środowiska. W prosty sposób możesz prać w bardziej ekologiczny sposób, a także wydłużyć czas używania odzieży. Zużywaj możliwie mało energii, a także unikaj stosowania substancji szkodliwych dla środowiska. 5 PROSTYCH RAD, JAK PRAĆ EKOLOGICZNIE 1 2 3 4 5 Najpierw sprawdź, czy odzież rzeczywiście wymaga prania. Być może wystarczy tylko usunąć plamę lub wywiesić odzież do wywietrzenia. Jeśli odzież jest tylko lekko zabrudzona, wypierz ją w niższej temperaturze. Do prania używaj ekologicznego środka piorącego w ilości nie większej niż zaleca producent. Zrezygnuj z płynu do płukania, gdyż zwykle zawiera substancje szkodliwe dla środowiska. Pranie rozwieszaj na sznurku lub suszarce nie używaj suszarki bębnowej. 2
Usuwanie plam W trosce o środowisko powinno się unikać stosowania środków odplamiających. Istnieje wiele domowych sposobów usuwania plam wykorzystujących powszechnie dostępne artykuły spożywcze, które są często równie skuteczne jak środki chemiczne. Przed usunięciem plamy należy zawsze przeczytać zalecenia dotyczące prania danej odzieży. Nie chcąc uszkodzić odzieży, powinno się zawsze wykonać test trwałości koloru. Możesz wypróbować wybrany środek od strony wewnętrznej kieszeni lub w innym niewidocznym miejscu odzieży. Krew Atrament/ tusz Czekolada Tłuszcz Owoce/jagody Trawa Posypać solą, a następnie spłukać zimną wodą. Jeśli plama pozostanie, użyć mydła. Denaturat lub roztwór kwasu cytrynowego uwaga: kwas cytrynowy może odbarwić odzież. Zaprać mydłem w płynie lub mlekiem i spłukać zimną wodą. Jeśli plama jest stara, można ją zwilżyć sokiem z cytryny, wówczas będzie ją łatwiej usunąć. Posypać mąką kartoflaną i zostawić na kilka godzin. Wyczyścić szczotką lub wyprać w ciepłej wodzie z mydłem. Natychmiast spłukać plamę zimną wodą, a następnie usunąć roztworem kwasu cytrynowego lub skażonym alkoholem (denaturat). Uwaga: kwas cytrynowy odbarwia kolory. Plamę przetrzeć gąbką nawilżoną kwasem szczawiowym lub cytrynowym (ew. skażonym alkoholem). Następnie spłukać. 3
Kawa/Herbata Klej Pomadka do ust Napoje orzeźwiające Olej spożywczy Pleśń Lakier do paznokci Olej Podkład/ kosmetyki do makijażu Rdza Spłukać plamę wodą, białą odzież wrzątkiem; kolorową wyprać w mleku lub posmarować żółtkiem i wyprać w letniej wodzie. Plamy od herbaty schodzą najlepiej we wrzątku. Rozpuścić olejem spożywczym. Zaprać środkiem piorącym w płynie, w razie potrzeby użyć terpentyny mineralnej. Spłukać plamę zimną wodą lub mokrą jeszcze plamę posypać solą i poczekać aż napój wsiąknie w sól. Następnie wyprać zgodnie z zaleceniami producenta. Namoczyć plamę i sprać płynem do naczyń. Zanurzyć odzież w zsiadłym mleku, ew. razem z kilkoma kawałkami chrzanu i zostawić na kilka dni. Następnie wyprać zgodnie z zaleceniami producenta. Polać plamę acetonem. UWAGA! Nie dotyczy odzieży wyprodukowanej z acetatu, którego włókna są delikatne i mogą się rozpuścić w acetonie. W plamę można wetrzeć masło lub środek rozpuszczający tłuszcz, np. terpentynę mineralną po kilku godzinach wyprać. Wyprać letnią wodą, ewentualnie polać plamę benzyną. Polać kwasem cytrynowym lub szczawiowym, następnie przykryć plamę ściereczką i prasować plamę, aż zniknie. 4
Brudny brzeg Soja Wosk Pot Sos pomidorowy Guma do żucia Wino Np. na kołnierzyku przed praniem głównym można zaprać zabrudzenia płynem do naczyń, mydłem w płynie lub wodą Vichy. Zanurzyć odzież w ciepłej wodzie i poczekać, aż plama się rozpuści. Często zmieniać wodę. Włożyć odzież do zamrażalnika i po zamarznięciu wykruszyć wosk. Następnie położyć na plamie i pod plamą ręcznik papierowy i prasować, aż reszta wosku wsiąknie w papier. Wyprać odzież w maksymalnej dopuszczalnej temperaturze. Wyprać odzież z rozcieńczonym octem, w przypadku okrągłych zacieków przetrzeć nierozcieńczonym alkoholem. Natychmiast spłukać zimną wodą, następnie zanurzyć plamę w glicerynie. Włożyć odzież do zamrażalnika, a po zamarznięciu wykruszyć gumę, jeśli coś jeszcze pozostanie, usunąć czystym alkoholem lub octem winnym. Plamę z czerwonego wina najłatwiej usunąć, jeśli się ją od razu posypie solą lub mąką kartoflaną. Poczekać, aż wsiąknie w sól/mąkę i spłukać wodą. Ewentualnie można też przetrzeć plamę mydłem żółciowym to ekologiczny produkt, który można kupić w zwykłych sklepach wielobranżowych. Plamy z białego wina usuwać zimną wodą lub gorącym mlekiem. 5
Sortowanie Sortuj odzież do prania według kolorów i temperatury prania. W jakiej temperaturze należy wyprać odzież? Jeśli wystarczy 40 stopni, nie pierz w wyższej. Czy na pewno konieczne jest pranie wstępne? Wybierz krótszy program i niższą temperaturę. Takie podejście oszczędza energię oraz chroni środowisko. Środki piorące Najlepiej jest używać środków piorących oznaczonych jako ekologiczne, gdyż nie zawierają one szkodliwych dla środowiska fosforanów. Unikaj środków zawierających chlor i związki chloru. Fosforany spływają do środowiska ze ściekami i powodują przyśpieszony proces eutrofizacji w jeziorach i morzach. Używaj minimalną konieczną ilość środka piorącego, pranie wcale nie będzie czystsze, jeśli dodasz za dużo środków piorących. W przypadku użycia większej ilości środka piorącego niż zaleca producent, może on pozostać na odzieży po zakończeniu prania, co może skutkować podrażnieniem skóry. Stosuj środki piorące w proszku, a nie w płynie, gdyż płyny zawierają substancje konserwujące. Zrezygnuj z płynu do płukania Zrezygnuj z płynu do płukania, gdyż zwykle zawiera substancje, które z trudem ulegają rozkładowi w oczyszczalniach ścieków i są szkodliwe dla środowiska. Płyny do płukania są niezbędne wyłącznie w przypadku materiałów, które bardzo się elektryzują, np. do poliestru. Zapełnij maksymalnie pralkę Zawsze pierz z maksymalnym obciążeniem pralki. W ten sposób oszczędzasz energię w porównaniu z puszczeniem kilku niepełnych cykli prania to spora różnica dla środowiska. 6
Temperatura Temperatura podana na metce to najwyższa temperatura, w jakiej można wyprać odzież, ale dobrze jest się zastanowić, czy zawsze trzeba prać w tak wysokiej temperaturze. Jeśli odzież jest tylko lekko zabrudzona, wystarczy wyprać ją w niższej temperaturze i oszczędzić energię. Ok. 90% energii zużywanej przez pralkę pochłania podgrzewanie wody. Pranie w 40 stopniach wymaga prawie połowy energii niezbędnej do prania w 60 stopniach. 60 40 30 90-40% -67% -80% 60-45% -72% 40-50% Źródło : Procter & Gamble 2010 Susz pranie naturalnie Pranie rozwieszaj na sznurku lub suszarce, jeśli jest taka możliwość, zamiast suszyć w suszarce bębnowej czy szafie suszącej. W ten sposób można zaoszczędzić zarówno wodę, jak i energię. 7
Symbole prania Pranie na mokro 60 Program podstawowy zgodnie z podaną temperaturą. 40 Program do tkanin delikatnych, zgodnie z podaną temp., z krótszym wirowaniem. Program do tkanin bardzo delikatnych zgodnie z podaną temp. Nie prać. Prać ręcznie, postępować ostrożnie Pranie chemiczne Wybielanie Nie czyścić chemicznie Czyścić chemicznie, litera oznacza rodzaj środka Wybielać chlorem Nie wybielać chlorem Suszenie Suszyć rozwieszone na suszarce Suszyć rozłożone na płasko Suszyć rozwieszone bez wykręcania Suszyć rozłożone na płasko bez wykręcania Nie suszyć w suszarce bębnowej Prasowanie Nie prasować Prasować w niskiej temp., maks. 110ºC. Nylon, akryl. Prasować w średniej temp., maks. 150ºC. Wełna, poliester. Prasować w wysokiej temp., maks. 200ºC. Bawełna, len, wiskoza. Suszyć w suszarce bębnowej Suszyć w suszarce bębnowej w niskiej temp., maks. 40ºC. Suszyć w suszarce bębnowej w standardowej temp., maks. 60ºC. 8
MATERIAŁ Elementy dodatkowe i akcesoria Przed praniem, aby uniknąć uszkodzenia odzieży, należy zawsze usunąć wszystkie oddzielne przedmioty, takie jak paski i inne akcesoria. Delikatną i zdobioną odzież należy prać w woreczku. Łańcuszki, rzepy i inne tego typu elementy należy zapiąć przed praniem, aby nie uszkodzić odzieży. Biustonosz Metalowe fiszbiny z biustonoszy mogą uszkodzić pralkę, dlatego aby zminimalizować ryzyko, należy prać biustonosze w woreczku. Jednak KappAhl zaleca ręczne pranie biustonoszy z fiszbinami. Nadruki Aby jak najdłużej zachować nadruk w niezniszczonym stanie, zalecamy przewrócenie odzieży na lewą stronę do prania. Dżins Dżinsy należy wietrzyć i odwlekać ich pranie możliwie najdłużej, gdyż dzięki temu będą dłużej służyły, a także takie postępowanie jest korzystne dla środowiska. Dżinsy należy zawsze prać na lewej stronie z odzieżą o podobnym kolorze im dżinsy są ciemniejsze, tym mogą bardziej farbować. Po zakończeniu prania wyciągnąć dżinsy natychmiast z pralki, aby uniknąć zagnieceń. Powiesić spodnie na wieszaku i nie suszyć ich w suszarce bębnowej. Jedwab Jedwab naturalny jest bardzo delikatną tkaniną i należy z nią postępować bardzo ostrożnie. Prać ostrożnie zgodnie z zaleceniami producenta, aby nie uszkodzić delikatnej faktury materiału. Prać z dodatkiem łagodnych środków piorących. Nigdy nie moczyć jedwabiu. Nie wirować, tylko owinąć w ręcznik i wykręcić ręcznie. Następnie rozwiesić do wyschnięcia. 9
Wiskoza Odzież z wiskozy należy suszyć rozwieszoną na suszarce, gdyż materiał ten łatwo traci kształt, jeśli jest mokry. Można przywrócić odzieży pierwotny kształt, naciągając ją lekko, kiedy jest mokra. Wełna Włókno wełniane pokryte jest tzw. łuskami, które przypominają stożek, co powoduje, że powierzchnia takiej tkaniny jest kłująca. Łuski te powodują, że tkanina wełniana może się skurczyć podczas obróbki lub w praniu w zbyt wysokiej temperaturze. Tkaniny dziane Odzież z luźno dzianych tkanin należy prać w woreczku. Aby zachować kształt odzieży, po praniu należy ją suszyć na rozłożoną płasko. Odzież puchowa Należy prać zgodnie z zaleceniami producenta. Zawsze suszyć w suszarce bębnowej, najlepiej z kilkoma piłkami tenisowymi, aby puch został odpowiednio rozłożony w odzieży. Odzież przeciwdeszczowa Nigdy nie suszyć w suszarce bębnowej powiesić z wodą w miejscu o niskiej temperaturze. Odzież dwukolorowa Odzież dwu- lub wielokolorową, np. w paski, należy prać zgodnie z zaleceniami producenta. Prać z odzieżą o podobnych kolorach. Za punkt wyjścia koloru przyjąć barwę jaśniejszą. 10
Zalecenia dotyczące postępowania po praniu Prasowanie Również w przypadku prasowania należy zastosować się do zaleceń dotyczących prania. Sortuj odzież przed prasowaniem, oddziel ubrania bawełniane i syntetyczne, gdyż wymagają innej temperatury prasowania. Unikaj prasowania zamków błyskawicznych, guzików i innych tego typu elementów. Zawsze sprawdź, czy żelazko ma odpowiednią temperaturę. Pamiętaj o regularnym czyszczeniu żelazka. Koszule Jeśli to możliwe, najlepiej jest powiesić koszulę na wieszaku. Jeśli jednak zdecydujesz się na jej złożenie, pamiętaj o następujących czynnościach: Zapnij wszystkie guziki i połóż koszulę przodem do dołu na płaskiej powierzchni. Złóż każdą stronę do środka, następnie złóż równolegle rękawy wzdłuż pleców. Pierwsze złożenie od dołu wykonaj na wysokości ok. 10 cm i następnie złóż jeszcze raz. Swetry Swetrów nie należy wieszać na wieszakach. Mogą się wyciągnąć i będą mieć nieładne ślady na ramionach w miejscu zakończenia wieszaka. Złóż swetry w ten sam sposób jak koszule. Spodnie Spodnie należy powiesić. Jeśli mają kanty, należy je złożyć wzdłuż kantów i powiesić na drążku na wieszaku. Spódnice Spódnice należy również powiesić. Można wykorzystać małe tasiemki, które są często przyszyte w pasie spódnicy. Sukienki Sukienki z podszewką można powiesić na lewej stronie. Podszewka jest często uszyta z tkaniny syntetycznej, stanowi dobrą ochronę przed kurzem, brudem i nie gniecie się tak szybko. Jeśli nie chcesz dalej nosić swojej odzieży podaruj ją komuś! 11
KAŻDEGO DNIA KAPPAHL PRACUJE NA RZECZ ZRÓWNO- WAŻONEGO ROZWOJU Każdego dnia pracownicy KappAhl dokładają starań, aby mieć swój udział w tworzeniu podstaw do zrównoważonego rozwoju. Już w 1993 r. zaprezentowaliśmy pierwszą kolekcję eko-odzieży, a w 1999 r. jako pierwsza sieć odzieżowa na świecie otrzymaliśmy eko-certyfikat zgodny z normą ISO 14001. Obecnie 20% naszego asortymentu to odzież ekologiczna. Więcej informacji na temat prac na rzecz zrównoważonego rozwoju na stronie www.kappahl.com.