Mikropłatności w świetle ustawy o usługach płatniczych oraz dyrektywy PSD 1

Mikropłatności w świetle ustawy o usługach płatniczych oraz dyrektywy PSD 1 Magdalena Chrzan, Associate Monitor Prawa Bankowego, grudzień 2012 r. Potrzeba wyodrębnienia w Ustawie o usługach płatniczych 2 przepisów dla tzw. mikropłatności, to jest usług płatniczych opiewających na niskie kwoty i świadczonych najczęściej przez podmioty niebankowe, podyktowana została kilkoma względami. Z jednaj strony chodziło o umożliwienie konkurencyjnym wobec sektora bankowego przedsiębiorcom pozostania na rynku, z drugiej o zapewnienie konsumentom adekwatnego poziomu ochrony prawnej poprzez poddanie tych usług nadzorowi. Nowy model regulacyjny usługa płatnicza Mikropłatności - poza jedyną wspólną cechą, jaką jest niewielka kwota, na jaką opiewają - stanowią same w sobie grupę usług bardzo niejednorodnych. Mieszczą się pod tym pojęciem takie transakcje jak internetowe przekazy pieniężne, płatności mobilne (jak zwykło się potocznie określać opłaty dokonywane z użyciem telefonów komórkowych) czy pozabankowe formy realizacji opłat związanych z gospodarstwem domowym. Do czasu wejścia w życie Ustawy 3 standard prawny dla realizacji usługi płatniczej zależał przede wszystkim od statusu podmiotu realizującego tę usługę. Brak było jednolitych ram prawnych dla samych usług płatniczych. Obowiązujące akty prawne oparte były bowiem o podmiotowe kryterium regulacji (osobna regulacja działalności banków, agentów rozliczeniowych, instytucji pieniądza elektronicznego), co w konsekwencji prowadziło do stosowania różnych wymogów prawnych dla zbliżonych lub tożsamych usług. Ustawa przyjmuje tymczasem model regulacyjny, w którym punktem wyjścia jest sama usługa płatnicza. W konsekwencji podmioty świadczące takie same usługi mają być przy ich realizacji traktowane jednakowo. Usługi płatnicze dołączyły tym samym do kategorii usług regulowanych, świadczonych przez licencjonowane podmioty objęte nadzorem państwowym oraz wymogami co do kapitału założycielskiego, funduszy własnych, sprawozdawczości finansowej i outsourcingu oraz określonymi obowiązkami wobec klientów. Mikropłatności regulacja poprzez wyłączenia Dla podmiotów realizujących usługi płatnicze na niewielkie kwoty wspomniane wymagania prawne byłyby jednak nadmierne. Dlatego ustawodawca postanowił złagodzić dla nich reżim prawny. W konsekwencji regulacja mikropłatności w Ustawie ma głównie charakter negatywny, oparty na wyłączeniach podmiotowych (w stosunku do określonych kategorii dostawców usług płatniczych) lub przedmiotowych (w stosunku do określonych transakcji płatniczych). W przypadku wyłączeń przedmiotowych można wyróżnić: (i) wyłączenia ze względu ze względu na rodzaj usługi płatniczej (regulacja części tzw. m-payments) oraz (ii) wyłączenia ze względu na kwotę transakcji płatniczej (art.19 i 39 Ustawy). 1 Dyrektywa 2007/65/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 13.11.2007 r. w sprawie usług płatniczych w ramach rynku wewnętrznego zmieniająca dyrektywy 97/7/WE, 2002/65/WE i 2006/48/WE i uchylająca dyrektywę 97/5/WE (dalej Dyrektywa ). 2 Ustawa z dnia 19.08.2011 r. o usługach płatniczych (Dz.U. nr 199 poz.1175, dalej Ustawa ). 3 Ustawa weszła w życie 24.10.2011 r. 1

Wyłączenia przedmiotowe ze względu na kwotę transakcji Ustawa, podobnie jak Dyrektywa, nie zawiera definicji mikropłatności. W oparciu o brzmienie art. 19 i 39 Ustawy należy stwierdzić, iż o mikropłatnościach można mówić w przypadku: indywidualnych transakcji płatniczych na kwotę nieprzekraczającą 30 euro lub płatności dokonywanych za pomocą instrumentów płatniczych, które mają limit wydatków w wysokości 150 euro albo służą do przechowywania środków w kwocie nieprzekraczającej w żadnym momencie 150 euro 4. W odniesieniu do transakcji płatniczych mieszczących się w wyżej wymienionych limitach, Ustawa przewiduje możliwość znacznego ograniczenia wymogów informacyjnych jak i obowiązków związanych bezpośrednio z realizacją usługi płatniczej. Mniej obowiązków informacyjnych Wymogi informacyjne zostały w Ustawie podzielone na dwie kategorie. Pierwszą stanowią obowiązki informacyjne w przypadku zawierania umowy ramowej 5 i dokonywanych na jej podstawie indywidualnych transakcji płatniczych, drugą wymogi informacyjne w przypadku pojedynczych transakcji płatniczych. W przypadku zawarcia umowy ramowej instytucja płatnicza realizująca mikropłatności będzie zobowiązana dostarczyć płatnikowi jedynie informacje o głównych cechach usługi płatniczej. Informacje te mają obejmować przede wszystkim dane niezbędne do podjęcia przez konsumenta decyzji, w tym o: możliwych sposobach korzystania z instrumentu płatniczego, zasadach odpowiedzialności, wysokości pobieranych opłat. Dostawca usług płatniczych będzie musiał również wskazać, gdzie można w łatwy sposób uzyskać dostęp do dalszych informacji i warunków dotyczących realizowanej usługi. Dostawcy mikropłatności korzystają również z ułatwień w zakresie dokonywania zmian w umowie ramowej. Standardowo, zgodnie z art.29 Ustawy wszelkie zmiany w umowie ramowej mają być proponowane przez dostawcę usług płatniczych nie później niż dwa miesiące przed planowaną datą ich zastosowania 6. Dla mikropłatności strony mogą uzgodnić zarówno inny termin jak i wyłączenie standardowych zasad dotyczących sposobu, w jaki propozycje zmian winny zostać przedłożone użytkownikowi usług, takich jak: obowiązek dostarczenia propozycji zmian na papierze lub innym trwałym nośniku w przejrzystej i czytelnej formie 7. Zredukowano również obowiązki informacyjne dla indywidualnych transakcji płatniczych, wykonywanych w oparciu o zawartą umowę ramową. Po wykonaniu mikropłatności, dostawca usługi ma obowiązek umożliwić użytkownikowi jedynie: (i) zidentyfikowanie transakcji płatniczej, (ii) jej kwotę oraz (iii) wszystkie związane z realizacją usługi opłaty 8. Informacje te nie muszą być jednak dostarczane w przypadku instrumentów płatniczych używanych anonimowo lub jeśli instytucja płatnicza nie ma technicznej możliwości dostarczenia ich użytkownikowi. Instytucja płatnicza jest jednakże obowiązana umożliwić użytkownikowi sprawdzenie wysokości kwoty przechowywanych środków. 4 W tym miejscu należy wspomnieć, iż polski ustawodawca zdecydował się skorzystać z opcji narodowych przewidzianych w art. 34 ust.2 oraz 53 ust.2 Dyrektywy i w art.19 ust.2 i 3 oraz art.39 ust.2 i 3 Ustawy przewidział dla krajowych transakcji płatniczych możliwość umownego podwojenia limitu do 300 euro, a dla przepłaconych instrumentów płatniczych do 500 euro. W takich przypadkach obowiązki ciążące na dostawcach zostaną również ograniczone. 5 Zgodnie z definicją z art.2 pkt 31 Ustawy umowa ramowa oznacza umowę o usługę płatniczą regulującą wykonywanie indywidualnych transakcji płatniczych, która może zawierać postanowienia w zakresie prowadzenia rachunku płatniczego. 6 W trakcie prowadzonych niedawno przez Komisję Europejską konsultacji społecznych w celu przygotowania sprawozdania, o którym mowa w art.87 PSD, pojawiły się głosy o konieczności skrócenia tego terminu. 7 Praktyczna doniosłość tego ograniczenia wymagałaby odrębnej analizy z uwzględnieniem przepisów ustawy o kredycie konsumenckim jak i kodeksu cywilnego w zakresie wzorców umownych. 8 Z wyjątkiem obowiązku podania informacji o zastosowanym kursie walutowym oraz o tzw. dacie waluty. 2

W odniesieniu do pojedynczych transakcji płatniczych 9 należy stwierdzić, iż instytucje płatnicze realizujące mikropłatności nie korzystają z żadnych wyłączeń w zakresie obowiązków informacyjnych. Do takich transakcji znajdą zastosowanie wszystkie obowiązki określone w art. 21-25 Ustawy. Obowiązki związane z realizowaną usługą płatniczą Poza ograniczeniem obowiązków informacyjnych, Ustawa przewiduje również możliwość redukcji obowiązków dotyczących realizacji samej mikropłatności (art. 39 Ustawy). Wyłączenie tych obowiązków wymaga stosownego uzgodnienia pomiędzy instytucja płatniczą a użytkownikiem usługi płatniczej. Jest więc uwarunkowane wprowadzeniem odpowiednich zapisów do umowy ramowej lub do regulaminu obowiązującego w przypadku pojedynczej transakcji płatniczej. Pierwsze z dopuszczalnych wyłączeń dotyczy obowiązku posiadacza instrumentu płatniczego bezzwłocznego poinformowania dostawcy instrumentu o jego utracie, kradzieży lub sprzeniewierzeniu. Dostawca, po otrzymaniu takiego zgłoszenia, jest natomiast obowiązany uniemożliwić dalsze korzystanie z tego instrumentu. Obowiązek ten ulega wyłączeniu w przypadku instrumentów płatniczych, których zablokowanie nie jest technicznie możliwe 10. Oczywiście, wyłączenie dotyczy jedynie instrumentów służących do realizacji mikropłatności. Kolejnym standardowym obowiązkiem, który można wyłączyć, jest wymóg autoryzacji 11 transakcji przez użytkownika. Zgodnie z art. 45 Ustawy, w przypadku kwestionowania prawidłowości transakcji przez użytkownika usługi płatniczej dostawcy tej usługi ciąży obowiązek udowodnienia, iż transakcja była autoryzowana oraz prawidłowo wykonana. Przepis ten nie będzie miał zastosowania, jeśli instrument płatniczy do realizacji mikropłatności jest używany anonimowo lub jeśli jego dostawca z przyczyn nieodłącznie związanych z samym instrumentem nie jest wstanie udowodnić, iż transakcja była autoryzowana. W przypadku transakcji zrealizowanych w oparciu o takie instrumenty płatnicze wyłączeniu podlegają również przepisy Ustawy regulujące odpowiedzialność dostawcy oraz płatnika za nieautoryzowane zlecenia płatnicze (art. 46 ust.1-3). Dodać w tym miejscu należy, iż w przypadku pieniądza elektronicznego wyłączenie przepisów o odpowiedzialności za nieautoryzowane transakcje jest możliwe tylko w odniesieniu do takich instrumentów pieniądza elektronicznego, których nie można zablokować lub - jeśli pieniądz elektroniczny jest powiązany z rachunkiem płatniczym - dla których dostawca płatnika nie jest w stanie zablokować rachunku płatniczego 12. Kolejną istotną modyfikacją przepisów Ustawy w odniesieniu do mikropłatności jest wyłączenie przepisów regulujących terminy realizacji zleceń płatniczych. Do mikropłatności nie znajdzie więc zastosowania obowiązek wykonania zlecenia płatniczego w przeciągu jednego dnia roboczego. Ponadto, w odniesieniu od mikropłatności, Ustawa: na zasadzie odstępstwa od art. 50 ust. 1-3 zezwala na zwolnienie instytucji płatniczej z obowiązku powiadomienia użytkownika usług o odmowie wykonania zlecenia płatniczego, jeśli odmowa jasno wynika z kontekstu; oraz na zasadzie odstępstwa od art. 51 wprowadza nieodwołalność zlecenia płatniczego przez płatnika po przekazaniu tego zlecenia płatniczego odbiorcy lub udzieleniu odbiorcy swojej zgody na wykonanie transakcji płatniczej. Z uwagi na sposób działania wielu instrumentów płatniczych służących do realizacji mikropłatności czy też instrumentów pieniądza elektronicznego opisane powyżej wyłączenia należy ocenić jako konieczne. Do cech charakterystycznych instrumentów 9 Tj. transakcji nieobjętych umową ramową. 10 Ustawa nie precyzuje jednak czy techniczna niemożliwość ma mieć charakter obiektywny czy też subiektywny. Wątpliwości w praktyce mogą w szczególności rodzić sytuacje, w których zablokowanie jest technicznie możliwe ale wymaga poniesienia przez dostawcę kosztów niewspółmiernych do kwoty przechowywanych na danym instrumencie środków. Wydaje się, iż w przypadku istotnej dysproporcji pomiędzy kwotą przechowywanych na instrumencie środków a kosztami blokady instrumentu należałoby uznać, iż blokada jest niemożliwa. 11 Rozumianej jako udzielenie przez użytkownika zgody na wykonanie transakcji. 12 Patrz przypis nr 10. 3

płatniczych służących do realizacji mikropłatności, w szczególności tych dokonywanych w Internecie, należy zaliczyć możliwość anonimowej realizacji transakcji. Kosztem zachowania anonimowości przy dokonywaniu płatności jest często brak technicznej możliwości autoryzacji transakcji lub jej blokady. Odformalizowanie i uproszczenie schematu dokonywania płatności idzie w parze z osłabioną możliwością kontroli nad tym instrumentem płatniczym, czego świadomość powinien mieć konsument decydując się na użycie danego typu instrumentu. Jego interes jest w tym przypadku chroniony poprzez ograniczenie kwoty, jaka może być przedmiotem transakcji płatniczej z użyciem takiego instrumentu. Płatności mobilne - wyłączenie przedmiotowe ze względu na rodzaj usługi płatniczej Rodzaje usług płatniczych objętych regulacją Ustawy wymienione zostały w art. 3 ust. 1. Obejmuje on siedem pozycji. To, czy dana usługa płatnicza będzie miała charakter mikropłatności zależy oczywiście od wysokości kwoty będącej przedmiotem usługi. Można jednak wskazać usługi płatnicze, które w praktyce zawsze dotyczą niewielkich kwot, więc co do zasady stanowić będą mikropłatności. Za takie należy bowiem uznać transakcje płatnicze, w przypadku których zgoda płatnika na wykonanie transakcji udzielana jest przy użyciu urządzenia telekomunikacyjnego, cyfrowego lub informatycznego, a płatność przekazywana jest jedynie pośrednikowi pomiędzy użytkownikiem zlecającym transakcję płatniczą a odbiorcą 13. W kategorii tej będą się przede wszystkim mieścić wszelkiego rodzaju płatności mobilne, to jest z wykorzystaniem telefonu komórkowego. Jednocześnie, cytowany przepis należy czytać łącznie z art. 6 pkt 12 Ustawy, zgodnie z którym jej postanowień nie stosuje się do transakcji płatniczych przeprowadzanych przy użyciu wszelkich urządzeń telekomunikacyjnych, cyfrowych lub informatycznych, w ramach których nabywane towary lub usługi dostarczane są do urządzenia telekomunikacyjnego, cyfrowego lub informatycznego i mają być wykorzystywane przy pomocy tego urządzenia, jeśli pośrednik świadczy również inne usługi, w szczególności dostarcza narzędzia dostępu, dystrybucji lub wyszukiwania. Warunkiem wyłączenia jest więc, aby operator systemu telekomunikacyjnego, cyfrowego lub informatycznego nie działał jedynie jako pośrednik między użytkownikiem usług płatniczych a dostawcą towarów i usług. Dokonanie rozróżnienia, które płatności mobilne są traktowane jako usługi płatnicze w rozumieniu Ustawy, a które nie, jest więc możliwe przy zastosowaniu następujących kryteriów: (1) określenia miejsca dostawy nabywanego towaru lub usługi oraz (2) roli operatora telekomunikacyjnego w danej transakcji. Przy stosowanie powyższych kryteriów pomocne może być również wyjaśnienie jakiego dostarcza ustawodawca europejski w motywie 6 preambuły do Dyrektywy: ( ) należy dokonać rozróżnienia w przypadku środków oferowanych przez operatorów systemów telekomunikacyjnych, technologii informacyjnych lub operatorów sieci, aby ułatwić zakup towarów lub usług cyfrowych, takich jak dzwonki do telefonów komórkowych, muzyka lub prasa cyfrowa, poza tradycyjnymi usługami głosowymi, i ich dystrybucję do urządzeń cyfrowych. Zawartość tych towarów lub usług może być wyprodukowana przez osobę trzecią albo przez operatora, który może dodać do nich wartość nierozerwalnie z nimi związaną w formie narzędzi dostępu, dystrybucji lub wyszukiwania. W tym ostatnim przypadku, jeżeli towary lub usługi są dystrybuowane przez jednego z tych operatorów lub, z przyczyn technicznych, przez osobę trzecią, i można z nich korzystać jedynie za pośrednictwem urządzeń cyfrowych, takich jak telefony komórkowe lub komputery, wówczas te ramy prawne nie powinny mieć zastosowania, gdyż działalność operatora wykracza poza zwykłą transakcję płatniczą. 13 Art.3. ust.1 pkt 7 Ustawy. Należy zwrócić uwagę, iż pomimo literalnie odmiennego brzmienia tego przepisu od punktu 7 katalogu usług Dyrektywy ma on stanowić jego odpowiednik. Rozbieżność ta, skutkująca problemami interpretacyjnymi, ma zostać usunięta najbliższą nowelizacją Ustawy. Wątpliwości co do znaczeniowej tożsamości tych przepisów nie miała również Komisja Nadzoru Finansowego udzielając odpowiedzi na zapytanie Polskiej Izby Informatyki i Telekomunikacji w sprawie smsów premium rate (odpowiedź niepublikowana, dostępna w trybie dostępu do informacji publicznej). 4

Te ramy prawne powinny mieć jednak zastosowanie w przypadkach, gdy operator działa wyłącznie jako pośrednik, który zapewnia jedynie dokonanie płatności na rzecz dostawcy będącego osobą trzecią. W kontekście analizowanych przepisów warto szczególnie zwrócić uwagę na pojawiający się w praktyce problem z kwalifikacją prawną smsów premium rate 14. Głos w tej sprawie zabrała zarówno Polska Izba Telekomunikacji i Informatyki 15 (wskazując argumenty za nieuznawaniem tych usług za usługi płatnicze) jak i Komisja Nadzoru Finansowego (wskazując na sytuacje, w których jednak należy uznać tę usługę za usługę płatniczą) 16. Objęcie części płatności mobilnych zakresem stosowania Ustawy stwarza nową sytuację prawną dla operatorów telekomunikacyjnych. Podmioty te, w zakresie w jakim świadczą usługi płatnicze, podlegają obowiązkowi rejestracji oraz nadzorowi KNF. Jednocześnie operatorzy mogą korzystać z opisanych wyłączeń przedmiotowych ze względu na niskie kwoty transakcji lub z opisanych poniżej wyłączeń podmiotowych. Biura usług płatniczych - wyłączenie podmiotowe Zgodnie z motywem 15 preambuły do Dyrektywy: (.) pożądane jest sporządzenie rejestru zawierającego ( ) dane wszystkich dostawców usługi przekazu oraz przyznanie każdemu z nich pewnej formy akceptacji, niezależnie od tego, czy są w stanie spełnić wszystkie warunki uzyskania zezwolenia na prowadzenie działalności w charakterze instytucji płatniczej, tak aby żaden z nich nie był zmuszony przejść do szarej strefy oraz aby objąć wszystkich dostawców tej usługi zakresem pewnych minimalnych wymogów prawnych ( ), właściwe ( ) jest stworzenie mechanizmu pozwalającego na traktowanie jako instytucje płatnicze także tych dostawców usług płatniczych, którzy nie są w stanie spełnić wszystkich stosownych warunków. Do tych celów państwa członkowskie powinny wpisywać takich dostawców do rejestru instytucji płatniczych bez stosowania wszystkich lub części warunków uzyskania zezwolenia. Ta możliwość zastosowania wyłączenia musi jednak podlegać rygorystycznym wymogom odnoszącym się do liczby transakcji płatniczych. Instytucje płatnicze, wobec których zastosowano wyłączenie, nie powinny dysponować prawem przedsiębiorczości ani swobodą świadczenia usług, ani nie powinny pośrednio wykonywać tych praw, będąc członkami systemu płatności. Kluczowym przepisem umożliwiającym poddanie dostawców usług mikropłatności złagodzonemu reżimowi prawnemu jest art.118 i nast. Ustawy, które stanowią implementację art. 26 Dyrektywy (tzw. waivera). Przepisy te zezwalają osobom fizycznym i prawnym świadczącym usługę przekazu pieniężnego na prowadzenie działalności jako tzw. biura usług płatniczych, pod warunkiem że średnia całkowitej kwoty transakcji płatniczych z poprzednich dwunastu miesięcy wykonanych przez zainteresowaną osobę, w tym wszelkich agentów, za działania których ponosi ona pełną odpowiedzialność, nie przekracza 500 000 EUR miesięcznie. Ograniczona do niewysokich przekazów pieniężnych działalność biur nie powinna generować istotnego ryzyka dla ich klientów. Stąd też propozycja ustawodawcy aby zastosować wobec nich łagodniejsze wymagania niż dla innych dostawców usług płatniczych. W stosunku do biur nie znajdują więc zastosowania ani obowiązek uzyskania zezwolenia na działalność 17 ani wymagania co do kapitału założycielskiego, funduszy własnych i sprawozdawczości finansowej. Działalność może być wykonywana po uzyskaniu wpisu do prowadzonego przez KNF rejestru pod warunkiem, że: 14 Por. Krzysztof Korus Pojęcie usługi płatniczej w ustawie o usługach płatniczych, Monitor Prawa Bankowego nr 7-8/2012, str.40-41. 15 http://www.piit.org.pl/_gallery/12/94/12942/listy_piit_do_knf_uslugi_platnicze.pdf 16 Patrz przypis nr 13. 17 W trakcie prowadzonych niedawno przez Komisję Europejską konsultacji społecznych w celu przygotowania sprawozdania, o którym mowa w art.87 PSD, pojawiły się głosy o konieczności doprecyzowania tej usługi poprzez ograniczenie jej jedynie do przekazów gotówkowych. W przypadku wprowadzenia takiej zmiany, mogłoby się okazać, iż, w zależności od przyjętego modelu płatności, część podmiotów kwalifikowanych obecnie jako biura zostanie zmuszona do uzyskania licencji. 5

biuro posiada rozwiązania organizacyjne pozwalające na wyliczanie całkowitej miesięcznej kwoty transakcji płatniczych oraz wykonanie obowiązków związanych z przeciwdziałaniem praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu; osoba zarządzająca biurem nie jest osobą prawomocnie skazaną za przestępstwo przeciwko obrotowi gospodarczemu, przestępstwo przeciwko obrotowi pieniędzmi i papierami wartościowymi, przestępstwo, o którym mowa w art. 165a Kodeksu karnego, lub przestępstwo skarbowe. Od biur wymagane będzie także posiadanie planu finansowego oraz programu działalności na okres pierwszych dwunastu miesięcy działalności (art. 120 ust.2). W pozostałym zakresie podmioty korzystające z waivera traktuje się tak samo jak instytucje płatnicze. Nie mogą one jednak korzystać z dobrodziejstw tzw. zasady jednolitego paszportu (single passport), oznaczającej, iż zezwolenie na świadczenie usług płatniczych w jednym z państw członkowskich pozwala na ich świadczenie w obrębie całej Wspólnoty. Ograniczenie działalności biur usług płatniczych do terytorium RP znajduje wyraz w art. 118 ust. 2 Ustawy. Za złagodzenie wymogów prawnych biuro usług płatniczych zapłaci więc cenę w postaci ograniczenia jego prawa do świadczenia usług płatniczych jedynie do terenu naszego kraju. Polska nie wprowadziła natomiast ograniczenia prowadzonej przez biura działalności gospodarczej innej niż usługi płatnicze, którą to możliwość dopuszcza Dyrektywa. Zgodnie z art. 118 ust.5 Ustawy biura usług płatniczych mogą prowadzić działalność gospodarczą również inną niż świadczenie usług płatniczych. Stworzenie możliwości kontynuowania działalności małym podmiotom niebankowym należy ocenić pozytywnie, w szczególności, iż jednocześnie zadbano o ochronę powierzanych im przez użytkowników środków pieniężnych. Ustawa przewiduje bowiem obowiązek zawarcia przez biuro usług płatniczych umowy gwarancji bankowej lub ubezpieczeniowej albo umowy ubezpieczenia a także nadzór KNF 18. Warto w tym miejscu zauważyć, iż Ustawa przewidziała przepisy przejściowe dla podmiotów, które w dniu wejścia w życie ustawy prowadziły działalność gospodarczą w zakresie usług płatniczych. Podmioty te mogły kontynuować swoją działalność na terytorium RP bez zezwolenia przez sześć miesięcy od dnia wejścia w życie Ustawy. Ten okres przejściowy był szczególnie ważny właśnie dla małych podmiotów, które zyskały czas na przygotowanie się na podwyższone koszty prowadzonej działalności 19. Mikropłatności próba znalezienia złotego środka Wprowadzenie stosownych ograniczeń zastosowania przepisów Ustawy w stosunku do mikropłatności jest próbą zniesienia barier prawnych dla rozwoju nowych, tanich i łatwych w użyciu form płatności przy jednoczesnym zapewnieniu użytkownikom usług adekwatnego poziomu ochrony uwzględniającego ograniczone ryzyko z tymi formami związane. W tym kontekście należy ocenić pozytywnie skorzystanie przez polskiego ustawodawcę z wielu opcji narodowych, w szczególności implementację tzw. waivera. Czy niektóre z przyjętych wymogów (jak np. wymóg rejestrowania agentów) nie są jednak zbyt rygorystyczne będzie można natomiast ocenić jedynie z perspektywy czasu. 18 Zgodnie z uzasadnieniem do projektu Ustawy nadzór ma na celu jedynie zapewnienie zgodności działalności biura z przepisami Ustawy oraz ochronę interesów użytkowników usług płatniczych a jednocześnie, ze względu na innych charakter ryzyka, nie jest to nadzór ostrożnościowy jak w przypadku instytucji płatniczych. 19 Chodzi o koszty składki na nadzór sprawowany przez KNF oraz koszty ubezpieczenia powierzanych biurom środków pieniężnych, przy czym obowiązek ochrony środków pieniężnych w postaci zawarcia umowy gwarancji lub ubezpieczenia biura winny były wykonać do dnia 24 stycznia 2012 r. 6