1. 1. Sesje Sejmiku zwołuje Przewodniczcy Sejmiku lub upowaniony przez niego wiceprzewodniczcy Sejmiku. W przypadku nieobecnoci Przewodniczcego i niewyznaczenia wiceprzewodniczcego sesje zwołuje wiceprzewodniczcy najstarszy wiekiem. 2. O terminie i miejscu sesji zawiadamia si radnych listem zwykłym lub poleconym, poczt elektroniczn lub faxem wysyłanym na adres podany przez radnego, nie póniej ni 7 dni przed terminem sesji. Sposób powiadomienia wybiera radny. 3. O terminie i miejscu sesji zawiadamia si Zarzd Województwa Mazowieckiego pisemnie, nie póniej ni 7 dni przed terminem sesji. 4. Do zawiadomienia, o którym mowa w ust. 2 i 3, dołcza si porzdek obrad, projekty uchwał oraz inne dokumenty zwizane z porzdkiem obrad. 5. Sesje Sejmiku zwoływane s nie rzadziej ni raz na kwartał. 6. W przypadku niezwołania sesji w terminie, o którym mowa w ust. 5, Sejmik zbiera si na sesji w siódmym dniu bdcym dniem roboczym pierwszego miesica po upływie kwartału, o godz. 11.00 w siedzibie Sejmiku. 7. O terminie i miejscu sesji, zwołanej na wniosek co najmniej ¼ ustawowego składu Sejmiku zawiadamia si pisemnie Zarzd Województwa Mazowieckiego i radnych nie póniej ni na 3 dni przed terminem sesji, listem zwykłym lub poleconym, poczt elektroniczn lub faxem wysyłanym na adres podany przez radnego. Rozpoczcie obrad Sejmiku powinno nastpi nie póniej ni 7 dnia od daty złoenia wniosku. Zawiadomienie oraz wniosek rozsyła si niezwłocznie wszystkim radnym. 8. W przypadku niezwołania sesji w terminie, o którym mowa w ust. 7, Sejmik zbiera si na sesji w cigu siedmiu dni liczc od dnia złoenia wniosku, o godz.11.00 w siedzibie Sejmiku. Obradom przewodniczy Radny Senior. 2. 1. Sesje Sejmiku prowadzi Przewodniczcy Sejmiku lub wyznaczony przez niego wiceprzewodniczcy Sejmiku (przewodniczcy obrad). W przypadku nieobecnoci Przewodniczcego i niewyznaczenia wiceprzewodniczcego sesje prowadzi wiceprzewodniczcy najstarszy wiekiem. 1
2. Przewodniczcy obrad wyznacza przed sesj, sporód radnych, sekretarza lub sekretarzy obrad. 3. Do obowizków sekretarzy obrad naley parafowanie protokołu z obrad sesji oraz liczenie głosów w przypadku głosowa jawnych. 4. Potwierdzeniem obecnoci radnego na sesji jest złoony przez niego podpis na licie obecnoci. Przewodniczcy obrad stwierdza na podstawie listy obecnoci prawomocno obrad. 5. Przebieg sesji Sejmiku jest protokołowany oraz dodatkowo moe by utrwalany w inny sposób. 6. Protokół powinien zawiera co najmniej: 1) dat i miejsce sesji; 2) porzdek posiedzenia; 3) wymienienie dyskutantów oraz tre ich wystpie; 4) podjte uchwały; 5) wyniki głosowa; 6) podpis przewodniczcego obrad oraz imi i nazwisko osoby sporzdzajcej protokół; 7) jako załcznik stanowicy integraln cz protokołu - list obecnoci uczestników. 7. Protokół z sesji Sejmiku wykłada si - nie póniej ni w cigu 10 dni od zamknicia sesji. 8. Radny ma prawo wniesienia sprzeciwu do treci protokołu. 9. Wniesione sprzeciwy do treci protokołu z obrad sesji s rozpatrywane na najbliszej sesji odbywajcej si po upływie terminu, o którym mowa w ust. 7. Po rozpatrzeniu sprzeciwów lub w przypadku niewniesienia sprzeciwu do treci protokołu, przewodniczcy obrad podpisuje protokół i informuje o tym radnych na najbliszej sesji. 3. 1. Porzdek obrad i termin sesji Sejmiku ustala Przewodniczcy Sejmiku po zasigniciu opinii wiceprzewodniczcych Sejmiku i przewodniczcych klubów radnych. 2. Sejmik moe wprowadzi zmiany w porzdku obrad bezwzgldn wikszoci głosów ustawowego składu Sejmiku. 3. Do zmiany porzdku obrad sesji zwołanej w trybie 1 ust. 7 stosuje si odpowiednio przepisy ust. 2, z tym e dodatkowo wymagana jest zgoda wnioskodawcy. 2
4. Wnioski o zmian porzdku obrad poddaje si pod głosowanie jawne w kolejnoci ich zgłoszenia. 5. Na wniosek Marszałka Województwa, Przewodniczcy Sejmiku jest obowizany wprowadzi do porzdku obrad najbliszej sesji Sejmiku projekt uchwały, jeeli wnioskodawc jest Zarzd Województwa, a projekt wpłynł do Sejmiku co najmniej 7 dni przed dniem rozpoczcia sesji Sejmiku. 4. 1. Nad punktami porzdku obrad przeprowadza si dyskusj, o ile Sejmik nie postanowi inaczej. 2. W dyskusji nad kadym punktem porzdku obrad radny moe zabra głos tylko jeden raz. Powtórnie radny moe zabra głos tylko w celu złoenia sprostowania lub zadania pytania. 3. W uzasadnionych przypadkach, przewodniczcy obrad po zasigniciu opinii wiceprzewodniczcych Sejmiku oraz przewodniczcych klubów radnych moe ustali inne ni okrelone w ust. 1 i 2 zasady przeprowadzania dyskusji. 4. Głosu udziela si w kolejnoci zgłosze. 5. 1. Wystpienie radnego nie moe trwa dłuej ni 8 minut, a przy składaniu sprostowania nie dłuej ni 2 minuty. W szczególnie uzasadnionych przypadkach przewodniczcy obrad moe zezwoli radnemu na przemawianie dłuej ni 8 minut. 2. Jeli tre lub sposób wystpienia zakłóca porzdek obrad lub uchybia powadze Sejmiku, przewodniczcy obrad przywołuje radnego do porzdku, a gdy przywołanie nie skutkuje moe odebra mu głos. Fakt ten odnotowuje si w protokole sesji. 3. Marszałkowi, wicemarszałkom, członkom Zarzdu, Skarbnikowi Województwa oraz przedstawicielowi wnioskodawcy, przysługuje prawo do zabrania głosu poza kolejnoci mówców. Przepisu ust. 1 nie stosuje si. 6. Z inicjatyw uchwałodawcz moe wystpi: 1) Zarzd; 2) Przewodniczcy Sejmiku; 3) komisja Sejmiku; 4) klub radnych; 5) grupa co najmniej 10 radnych. 3
7. Wnioskodawca, wnoszc projekt uchwały, wskazuje swojego przedstawiciela, którego upowanił do reprezentowania w pracach uchwałodawczych nad tym dokumentem. 8. 1. Projekt uchwały powinien zawiera w szczególnoci: 1) tytuł uchwały obejmujcy: a) oznaczenie rodzaju aktu; b) nazw organu podejmujcego uchwał; c) dat uchwały; d) zwizłe okrelenie przedmiotu uchwały; 2) podstaw prawn; 3) postanowienia uchwały; 4) w miar potrzeby: a) wskazanie ródła sfinansowania realizacji uchwały; b) oznaczenie aktów, które trac moc; c) klauzul o ogłoszeniu lub publikacji w przypadku, gdy ogłoszenie lub publikacj przewiduj odrbne przepisy; 5) wskazanie podmiotu odpowiedzialnego za wykonanie uchwały; 6) okrelenie terminu wejcia w ycie uchwały. 2. Projekt uchwały wymaga opinii radcy prawnego co do zgodnoci uchwały z przepisami prawa, a w przypadku uchwał, które mog wywoła skutki finansowe, równie opinii Skarbnika Województwa. 3. Do projektu uchwały dołcza si uzasadnienie obejmujce: 1) przedstawienie istniejcego stanu w dziedzinie objtej unormowaniem z wyjanieniem potrzeb i celu wydania aktu; 2) wykazanie rónic midzy dotychczasowym a projektowanym stanem prawnym i faktycznym; 3) ródła finansowania oraz opis przewidywanych skutków społecznych, gospodarczych i finansowych, zwizanych z wejciem aktu w ycie. 4. Projekt uchwały o utworzeniu wojewódzkiej samorzdowej jednostki organizacyjnej zawiera, jako załcznik, projekt statutu tej jednostki. 9. 1. Projekt uchwały wnioskodawca składa Przewodniczcemu Sejmiku. 2. Projekt uchwały, który nie dotyczy organizacji wewntrznej i trybu pracy Sejmiku lub jego organów oraz nie jest przygotowany przez Zarzd, Sejmik moe rozpatrywa jedynie po zasigniciu opinii Zarzdu. 4
3. Projekt, o którym mowa w ust. 2, Przewodniczcy Sejmiku niezwłocznie kieruje do Zarzdu. Zarzd opiniuje projekt uchwały w cigu 14 dni od daty jego otrzymania. Po tym terminie Sejmik moe rozpatrywa projekt uchwały. 4. Przewodniczcy Sejmiku po otrzymaniu projektu uchwały lub po otrzymaniu opinii Zarzdu: 1) zarzdza druk projektu uchwały; 2) umieszcza przedstawiony projekt uchwały w porzdku obrad jednej z najbliszych sesji Sejmiku lub kieruje projekt uchwały do pierwszego czytania na posiedzeniu komisji; 3) projekt, który nie spełnia wymogów 8, zwraca wnioskodawcy. 10. 1. Sejmik rozpatruje projekt uchwały w dwóch czytaniach, z zastrzeeniem 14. 2. Sejmik moe, w uzasadnionych przypadkach, skróci procedur uchwałodawcz poprzez: 1) przystpienie do pierwszego czytania niezwłocznie po otrzymaniu druku zawierajcego projekt uchwały; 2) przystpienie do drugiego czytania niezwłocznie po zakoczeniu pierwszego czytania, bez odsyłania projektu do komisji, z zastrzeeniem 11 ust. 3a; 3) przystpienie do drugiego czytania niezwłocznie po otrzymaniu przez radnych druku zawierajcego sprawozdanie komisji. 11. 1. Pierwsze czytanie odbywa si na sesji Sejmiku, bd na posiedzeniu właciwej komisji. Decyzj o tym, gdzie odbdzie si pierwsze czytanie podejmuje Przewodniczcy Sejmiku, informujc o tym wnioskodawc. Kierujc projekt uchwały do pierwszego czytania na posiedzenie Komisji, Przewodniczcy Sejmiku okrela termin opracowania sprawozdania. 1a.O skierowaniu projektu uchwały do pierwszego czytania, bd jego kontynuacji na posiedzeniu komisji, zawiadamia si wszystkich radnych. Przepisy 1 ust. 2 i 4 stosuje si odpowiednio. 2. Pierwsze czytanie projektu uchwały obejmuje: 1) przedstawienie projektu uchwały przez wnioskodawc; 2) pytania radnych i odpowiedzi wnioskodawcy; 3) dyskusj w sprawie projektu, w ramach której radni mog zgłasza poprawki, a wnioskodawca autopoprawki. 3. Pierwsze czytanie przeprowadzone na sesji Sejmiku kontynuowane jest we właciwej komisji wskazanej w trybie okrelonym w ust. 1, chyba e w zwizku ze zgłoszonym wnioskiem Sejmik odrzuci projekt uchwały albo, ze wzgldu na pilny charakter sprawy, przystpi do drugiego czytania, z zastrzeeniem ust. 3a. 5
3a.Jeeli w trakcie pierwszego czytania przeprowadzanego na sesji Sejmiku zostanie zgłoszona poprawka, Przewodniczcy Sejmiku zarzdza przerw w obradach w celu zaopiniowania poprawki przez właciw komisj. 4. Właciwa komisja opiniuje zgłoszone, w trakcie pierwszego czytania, poprawki i opracowuje sprawozdanie zawierajce, w szczególnoci: opini o projekcie uchwały oraz zaopiniowane poprawki i wnioski. 5. Pierwsze czytanie przeprowadzone na posiedzeniu komisji koczy si opracowaniem sprawozdania zawierajcego, w szczególnoci: opini o projekcie uchwały oraz zaopiniowane poprawki i wnioski. 6. W przypadku nieopracowania sprawozdania komisji w terminie, o którym mowa w ust. 1, Przewodniczcy Sejmiku moe podj decyzj o przeprowadzeniu pierwszego czytania na sesji Sejmiku. 7. W przypadku, gdy w czasie pierwszego czytania na posiedzeniu komisji zgłoszono wniosek o odrzucenie projektu w całoci, wniosek ten jest poddawany pod głosowanie. Jeeli wniosek uzyska poparcie wikszoci członków komisji, komisja przerywa prace nad projektem i sporzdza sprawozdanie. Sejmik rozpatruje sprawozdanie na najbliszym posiedzeniu. Decyzj o dalszych pracach nad projektem uchwały podejmuje Sejmik. 8. Przed opracowaniem sprawozdania komisja moe zwróci si do innej komisji z prob o wyraenie opinii o projekcie uchwały. 12. 1. Drugie czytanie odbywa si na sesji nastpujcej po otrzymaniu przez Przewodniczcego Sejmiku sprawozdania komisji. 2. Drugie czytanie obejmuje: 1) przedstawienie sprawozdania komisji o projekcie uchwały; 2) pytania do sprawozdawcy; 3) głosowanie nad projektem uchwały. 3. Po przedstawieniu sprawozdania przewodniczcy obrad zarzdza głosowanie. Od tej chwili mona zabiera głos tylko dla zgłoszenia lub uzasadnienia wniosku formalnego o sposobie lub porzdku głosowania. 4. Wnioskodawca moe, do momentu zarzdzenia głosowania w drugim czytaniu, wnie autopoprawk lub wycofa projekt uchwały. 6
13. Kolejno głosowania, o którym mowa w 12 ust. 3 jest nastpujca: 1) głosowanie wniosku o odrzucenie projektu uchwały w całoci, jeeli taki wniosek został zgłoszony; 2) głosowanie poprawek do poszczególnych przepisów, przy czym w pierwszej kolejnoci głosuje si poprawki, których przyjcie lub odrzucenie rozstrzyga o innych poprawkach; 3) głosowanie projektu uchwały w całoci w brzmieniu przedstawionym przez komisje, ze zmianami wynikajcymi z przegłosowanych poprawek. 14. 1. Uchwały, które wymagaj uzgodnienia z innymi organami Sejmik rozpatruje w trzech czytaniach. 2. Trzecie czytanie koczy procedur uchwałodawcz uchwaleniem uzgodnionej treci uchwały. 15. Głosowanie przeprowadza si w trybie jawnym, jawnym imiennym lub tajnym. 16. 1. Głosowanie jawne polega na uniesieniu przez radnego rki na wezwanie przewodniczcego obrad. Jeeli w sali obrad znajduje si urzdzenie elektroniczne do przeprowadzania głosowa, głosowanie moe by przeprowadzone przy jego wykorzystaniu radni podnosz wówczas rk i naciskaj przycisk urzdzenia. 2. W przypadku koniecznoci wyboru jednego z przedłoonych wariantów (głosowanie alternatywne), przewodniczcy obrad wzywa radnych opowiadajcych si za kolejnym wariantem do podniesienia rki. Radni wstrzymujcy si od głosu podnosz rk w ostatniej kolejnoci. 3. Sekretarze obrad licz głosy. Wynik głosowania podaje przewodniczcy obrad. 4. Reasumpcji głosowania mona dokona na tej samej sesji Sejmiku, wyłcznie w przypadkach ujawnienia oczywistego błdu w uprzednio podjtej uchwale. Reasumpcja głosowania nie dotyczy głosowania uchwały podjtej w wyniku głosowania tajnego i jawnego imiennego. 5. Z wnioskiem o reasumpcj głosowania moe wystpi grupa co najmniej 1/5 ustawowego składu Sejmiku. Ponowne głosowanie nad uchwał odbywa si bezporednio po przyjciu przez Sejmik wniosku o reasumpcj głosowania. 7
17. 1. Głosowanie jawne imienne odbywa si przez kolejne wywoływanie nazwisk radnych i odnotowywanie w protokole, czy radny oddał głos za, przeciw lub wstrzymuje si. 2. Głosowanie jawne imienne moe odbywa si take w trybie pisemnym po powołaniu komisji skrutacyjnej. 3. Przepisy 18 ust. 2-7 stosuje si odpowiednio. 18. 1. Głosowania tajne przeprowadza si tylko w przypadkach okrelonych w ustawach. 2. Liczb radnych uczestniczcych w głosowaniu tajnym ustala si na podstawie liczby oddanych kart do głosowania. 3. Sejmik w głosowaniu jawnym powołuje komisj skrutacyjn dla przeprowadzenia głosowania tajnego. 4. Głosowanie tajne polega na wypełnieniu karty do głosowania tajnego zgodnie z zasadami okrelonymi przez komisj skrutacyjn. 5. Karta do głosowania tajnego okrela przedmiot głosowania tajnego i jest oznaczona pieczci lub podpisami członków komisji skrutacyjnej. 6. Radni wrzucaj kart do głosowania do urny. 7. Komisja skrutacyjna po ustaleniu wyników głosowania sporzdza protokół z głosowania tajnego zawierajcy wyniki głosowania. Protokół na posiedzeniu Sejmiku odczytuje upowaniony członek komisji. 19. 1. Wnioskiem formalnym jest wniosek o: 1) stwierdzenie kworum w czasie głosowania; 2) odroczenie lub zakoczenie dyskusji; 3) zamknicie listy mówców; 4) ogłoszenie przerwy; 5) głosowanie jawne imienne; 6) przerwanie, odroczenie lub zamknicie obrad; 7) głosowanie bez dyskusji; 8) ponowne przeliczenie głosów; 9) reasumpcj głosowania; 10) zwrócenie uwagi na niestosowno wypowiedzi; 11) danie wykrelenia wypowiedzi z protokołu. 8
2. W przypadku zgłoszenia wniosku, o którym mowa w ust. 1 pkt 4, przez przewodniczcego klubu radnych lub upowanion przez niego osob, wniosek taki przyjmuje si bez głosowania. Wniosek taki moe by zgłoszony tylko raz podczas jednej sesji Sejmiku. W uzasadnionym przypadku Przewodniczcy Sejmiku moe wyrazi zgod na powtórne zgłoszenie wniosku. 3. Wniosek formalny mona złoy w kadej chwili poza kolejnoci mówców. 4. Wnioski formalne, o ile jest taka potrzeba, rozstrzyga si niezwłocznie po wysłuchaniu głosu za" i głosu przeciw" w głosowaniu jawnym. 20. 1. Podjte uchwały opatruje si numerem wyraonym kolejn liczb arabsk, znakiem / oraz dwoma cyframi odpowiadajcymi kocowym cyfrom w oznaczeniu roku kalendarzowego. 2. Uchwały Sejmiku podpisuje przewodniczcy obrad. 3. Przewodniczcy Sejmiku kieruje uchwały do publikacji zgodnie z obowizujcymi przepisami. 4. Po podpisaniu uchwał Przewodniczcy Sejmiku przekazuje niezwłocznie Marszałkowi po jednym egzemplarzu uchwał, z wyjtkiem uchwał dotyczcych spraw budetowych i finansowych, które przekazuje w dwóch egzemplarzach. 21. Do projektów uchwał w sprawie stanowiska, opinii lub apeli przepisy 7-8 oraz 10-13 stosuje si odpowiednio. 22. 1. Radny ma prawo wnosi interpelacje i zapytania. 2. Interpelacje i zapytania mog by kierowane do Zarzdu, Marszałka lub Skarbnika Województwa. 3. Interpelacje s wnoszone na pimie za porednictwem Przewodniczcego Sejmiku. 4. Przewodniczcy Sejmiku wprowadza do porzdku obrad kadej sesji Sejmiku punkt pod tytułem: Interpelacje i zapytania. 5. Przewodniczcy Sejmiku moe zwoła sesj Sejmiku tylko dla rozpatrzenia interpelacji. 9
23. 1. Interpelacje wnosi si w sprawach o zasadniczym znaczeniu, dotyczcych istotnych problemów działalnoci organów Województwa lub wojewódzkich samorzdowych jednostek organizacyjnych. 2. W treci interpelacji radny: 1) wskazuje adresata interpelacji; 2) charakteryzuje stan faktyczny; 3) formułuje pytanie dotyczce zaistniałej sytuacji. 24. 1. Po otrzymaniu interpelacji Przewodniczcy Sejmiku: 1) przesyła niezwłocznie interpelacj do adresata; 2) informuje Sejmik o złoonych interpelacjach, nie póniej, ni na najbliszej sesji Sejmiku. 2. Tekst interpelacji umieszcza si jako załcznik do protokołu z sesji Sejmiku. 25. 1. Odpowiedzi na interpelacje udziela si w formie pisemnej, w terminie 21 dni od daty otrzymania interpelacji i przesyła si w 2 egzemplarzach do Przewodniczcego Sejmiku. 2. Zarzd lub Marszałek mog upowani do udzielenia odpowiedzi na interpelacj wicemarszałka, członka Zarzdu, Skarbnika Województwa lub Dyrektora Urzdu. 3. Odpowiedzi na interpelacje w sprawach nalecych do wyłcznej kompetencji Zarzdu wymagaj akceptacji Zarzdu. 26. 1. W przypadku uznania odpowiedzi za niepełn, radny, który złoył interpelacj moe zwróci si do Przewodniczcego Sejmiku z pisemnym wnioskiem o danie od interpelowanego dodatkowych wyjanie. 2. Udzielenie odpowiedzi na dodatkowe wyjanienia, o których mowa w ust. 1, odbywa si w trybie właciwym dla udzielania odpowiedzi na interpelacj, z zastrzeeniem, i termin udzielenia odpowiedzi na dodatkowe wyjanienia wynosi 14 dni. 3. Po otrzymaniu odpowiedzi, o której mowa w 25 ust. 1 bd w 26 ust. 1 radny moe da umieszczenia interpelacji w porzdku obrad najbliszej sesji Sejmiku. 10
4. Rozpatrzenie interpelacji na sesji Sejmiku obejmuje: 1) informacj o treci interpelacji; 2) udzielenie odpowiedzi na interpelacj, która nie moe trwa dłuej ni 8 minut; 3) udzielenie, na wniosek radnego, dodatkowych wyjanie, które nie mog trwa dłuej ni 5 minut. 5. W sprawie interpelacji moe by przeprowadzona dyskusja. 27. Zapytania wnosi si w sprawach innych, ni okrelone w 23 ust. 1. 28. 1. Zapytanie, wraz ze wskazaniem adresata, składa si na pimie do Przewodniczcego Sejmiku nie póniej ni na 24 godziny przed rozpoczciem sesji Sejmiku. Jeeli termin sesji Sejmiku przypada w poniedziałek, zapytanie wnosi si nie póniej, ni w pitek do godz. 12.00. 2. Przewodniczcy Sejmiku przekazuje zapytanie niezwłocznie do adresata. 3. Odpowiedzi na zapytanie udziela si na sesji Sejmiku przypadajcej bezporednio po dniu, w którym złoono zapytanie. 4. Rozpatrzenie przez Sejmik zapytania obejmuje: 1) przedstawienie treci zapytania, które nie moe trwa dłuej ni 1 minut; 2) udzielenie krótkiej ustnej odpowiedzi, która nie moe trwa dłuej ni 5 minut. 5. Nad zapytaniem i udzielon odpowiedzi nie przeprowadza si dyskusji. 29. 1. Radny ma prawo do wygłoszenia owiadczenia w punkcie porzdku obrad Owiadczenia radnych. 2. Przedmiotem owiadczenia nie moe by sprawa, której merytoryczna tre jest interpelacj lub zapytaniem albo głosem w dyskusji nad jednym z punktów porzdku obrad. 3. Owiadczenie nie moe trwa dłuej ni 5 minut. 4. Nad owiadczeniem nie przeprowadza si dyskusji. 30. W sprawach nieuregulowanych w Regulaminie obrad Sejmiku decyduje Przewodniczcy Sejmiku po zasigniciu opinii Wiceprzewodnczcych Sejmiku i przewodniczcych klubów radnych. 11