"Konrad Wallenrod" Adama Mickiewicza Konrad Wallenrod - dzieło Adama Mickiewicza, opublikowane w 1828 roku; Mickiewicz pisał Konrada Wallenroda w latach 1825-1828, a więc między 27. a 30. rokiem życia; pisze ten tekst na zesłaniu w Rosji; w 1823 roku Mickiewicza aresztowano, a następnie skazano za udział w tajnych młodzieżowych organizacjach (m.in. Towarzystwie Filomatów); karą była zsyłka; pracował głównie jako urzędnik państwowy - urzędnik w administracji rosyjskiej, zatem niejako pracował na rzecz wrogiego obozu; bohater jego www.edudu.pl - filmy edukacyjne on-line Strona 1/10
utworu będzie postawiony w podobnej sytuacji; w Konradzie Wallenrodzie zawiera Mickiewicz najważniejsze idee i problemy polskiego romantyzmu Adam Mickiewicz postanowił opisać Polskę uciemiężoną w czasach nie współczesnych mu, ale w czasach dawnych; osadził akcję Konrada Wallenroda w średniowieczu; taki koncept nazywa się historyzmem maski; historyzm maski, zwany również kostiumem historycznym, to ukrycie aktualnych problemów politycznych w odległej przeszłości; ma to na celu zmylenie cenzury, a więc umożliwienie www.edudu.pl - filmy edukacyjne on-line Strona 2/10
publikacji takiego tekstu Mickiewicz postanowił stworzyć dzieło, w którym akcja dzieje się w średniowieczu; romantycy pasjonowali się średniowieczem, chętnie do niego nawiązywali w swoich utworach i wiele z niego czerpali; wieki średnie fascynowały swoją odległością czasową, tajemniczością oraz aurą grozy; akcja utworu rozgrywa się pod koniec XIV wieku na terenie Marienburga (dzisiejszy Malbork), czyli zamku Zakonu Krzyżackiego tytułowy bohater, Konrad Wallenrod, jest jednocześnie głównym bohaterem tej powieści poetyckiej; Konrad Wallenrod to naprawdę www.edudu.pl - filmy edukacyjne on-line Strona 3/10
Walter Alf; jest Litwinem, który postanowił wyzwolić swoją ojczyznę z rąk zaborcy, tj. Zakonu Krzyżackiego; postanowił użyć bardzo sprytnego podstępu: przejdzie na stronę wroga, ukrywając swoje prawdziwe intencje, czyli zniszczenie Zakonu od środka; Walter nie był wolnym rycerzem: miał żonę Aldonę, córkę litewskiego księcia Kiejstuta, którą bardzo kochał; bohater musiał dokonać wyboru: albo zostaje z żoną w ciemiężonej Litwie, albo zwycięży ciemiężców; przytrafił mu się więc konflikt tragiczny konflikt tragiczny - to konieczność wyboru spośród dwóch równorzędnych racji; taki wybór zawsze jest tragiczny, bo cokolwiek by się wybrało, zawsze skończy się to klęską bohatera; bohater skazany jest na porażkę; konflikt tragiczny Konrada Wallendroa; Walter Alf www.edudu.pl - filmy edukacyjne on-line Strona 4/10
wybiera miłość do ojczyzny Adam Mickiewicz skonstruował tragiczną postać; taką konstrukcję bohatera literackiego w literaturze romantyzmu nazywa się bohaterem romantycznym; bohater romantyczny to indywidualista i buntownik, jednostka ponadprzeciętna, często genialna, jest idealistą, skłóconym ze światem; jedną z odmian bohatera romantycznego jest bohater wallenrodyczny; największą inspiracją Mickiewicza dla stworzenia takiego typu postaci była kreacja głównego bohatera dzieła J. W. Goethego pt. Giaur; bohater www.edudu.pl - filmy edukacyjne on-line Strona 5/10
wallenrodyczny - jego dzieje owiane są tajemnicą, jest skłócony z otaczającym go światem, prowadzi samotną walkę: z rzeczywistością i ze sobą; otoczenie nie akceptuje jego wyborów, które są motywowane wysokimi pobudkami (np. miłością); jest rozdarty wewnętrznie; wie, że w celu zwycięstwa musi toczyć nieczystą grę, czyli musi knuć i używać podstępów motto powieści [tłumaczenie polskie]: Macie bowiem wiedzieć, że są dwa sposoby walczenia trzeba być lisem i lwem; słowa Niccolo Machiavellego z dzieła pt. Książę; władzę zdobywa się i utrzymuje dwojako: na drodze podstępu [lis] oraz www.edudu.pl - filmy edukacyjne on-line Strona 6/10
poprzez użycie siły [lew]; Mickiewicz, pracujący jako urzędnik cara i obserwujący działania caratu, doskonale zdawał sobie z tego sprawę; uniwersalna wymowa tej powieści sprawia, że aktualność tragicznego wymiaru podejmowanych przez bohatera działań nigdy się nie wyczerpie; świadczą o tym liczne utwory, powstające na kanwie tragicznego konfliktu Konrada Wallenroda powieść poetycka powstała w romantyzmie, jest gatunkiem synkretycznym, tj. łączącym kilka rodzajów literackich: epikę, lirykę i dramat oraz kilka gatunków literackich; w Konradzie Wallenrodzie są to: pieśń, hymn, powieść i ballada; powieść poetycka jest pisana wierszem; chronologia jest w niej zakłócona: brak tu łańcucha przyczynowo-skutkowego; dany utwór jest historyczny, a więc umieszczony w przeszłości; tytuł oznacza jednocześnie głównego bohatera; powieść poetycka musi charakteryzować się tajemniczością oraz nastrojowością; często zawiera także elementy orientalne; powieść poetycka to gatunek literacki był niezwykle www.edudu.pl - filmy edukacyjne on-line Strona 7/10
popularny w romantyzmie, łamał surowe i sztywne normy klasycznego wiersza, pozwalał łączyć rodzaje i gatunki literackie, umożliwiał wykreowanie romantycznego, tragicznego, bohatera indywidualisty i buntownika topos non omnis moriar - to cytat z Pieśni Horacego - nie wszystek umrę; oznacza nieśmiertelność idei czy utworu mimo śmierci jej autora; Konrad Wallenrod dla wielu pokoleń Polaków był przykładem cichego knucia względem zaborcy, by móc w końcu wyzwolić ojczyznę, dawał także nadzieję na odzyskanie wolności; Ignacy Chodźko, przywódca powstania, miał wypowiedzieć www.edudu.pl - filmy edukacyjne on-line Strona 8/10
następujące słowa na rozpoczęcie tego wielkiego buntu przeciw caratowi: Słowo stało się ciałem, a Wallenrod - Belwederem tyrtejska wymowa dzieła Mickiewicza zagrzewała czytelników do walki, prezentowała także postawę życiową autora-poety: on sam również opowiadał się za zbrojnym buntem, mającym wyzwolić Polskę; wajdelota to litewska nazwa wieszcza, wróżbity, ludowego barda; taką postać umieszcza więc Mickiewicz w swojej powieści poetyckiej; Wajdelota snuje pieśń [Pieśń wajdeloty] oraz powieść, w których opowiada historię Konrada Wallenroda, czyli Waltera Alfa, a także śpiewa o niewoli Litwy i Litwinów oraz o roli poezji i poety; wajdelotę można porównać do samego poety - Adama Mickiewicza; możemy zatem uznać Pieśń wajdeloty za wyraz www.edudu.pl - filmy edukacyjne on-line Strona 9/10
Powered by TCPDF (www.tcpdf.org) Ściąga eksperta poglądów Mickiewicza na poezję i rolę poety O wieści gminna! Ty arko przymierza między dawnymi i młodszymi laty: W tobie lud składa broń swego rycerza, swych myśli przędzę i swych uczuć kwiaty. O pieśni gminna, ty stoisz na straży narodowego pamiątek kościoła. Płomień rozgryzie malowane dzieje, Skarby mieczowi spustoszą złodzieje, Pieśń ujdzie cało, tłum ludzi obiega. pieśń barda jest przypomnieniem, przekazaniem dalej pamięci i tradycji, a więc obroną przed zniszczeniem kultury ludowej, narodowej, jej tradycji i wierzeń; mimo że poeta umrze, mimo że nastaną kiedyś nowe czasy, prawdy zawarte w pieśni pozostaną wieczne; poezja jest niezniszczalna Płomień rozgryzie malowane dzieje, Skarby mieczowi spustoszą złodzieje, Pieśń ujdzie cało, tłum ludzi obiega. www.edudu.pl - filmy edukacyjne on-line Strona 10/10