PROBLEMY METODOLOGICZNE OPRACOWANIA PLANÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO OBSZARÓW METROPOLITALNYCH dr hab. inż. Tomasz Parteka Kraków, 27 lipca 2004 r.
II. OBSZAR METROPOLITALNY W OPRACOWANIACH STRATEGICZNYCH I PLANISTYCZNYCH Koncepcja polityki przestrzennego zagospodarowania kraju (ogłoszona 26 lipca 2001 r. - Mon. Pol. Nr 26 z dnia 16 sierpnia 2001 r., poz. 432) Formułuje m.in. politykę kształtowania europoli ośrodków o znaczeniu europejskim. Kształtujące się europole: Warszawa Trójmiasto Poznań Kraków Potencjalne europole: Szczecin Wrocław Łódź Katowice Lublin Białystok Rzeszów Bydgoszcz -Toruń 1
KONCEPCJA POLITYKI PRZESTRZENNEGO ZAGOSPODAROWANIA KRAJU ELEMENTY STABILIZUJĄCE 2
STUDIUM STRATEGICZNE DO PLANU ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO WOJEWÓDZTWA POMORSKIEGO Współdziałanie funkcjonalnoprzestrzenne właściwego regionu metropolitalnego z sąsiednimi regionami: słupskim chojnicko-człuchowskim kwidzyńskim elbląskim 3
II. OBSZAR METROPOLITALNY W OPRACOWANIACH STRATEGICZNYCH I PLANISTYCZNYCH Plan zagospodarowania przestrzennego województwa pomorskiego (uchwała Nr 639/XLVI/02 Sejmiku Woj. Pom. z dnia 30 września 2002 r.) MODEL RÓWNOWAŻENIA ROZWOJU METROPOLIA TRÓJMIEJSKA JAKO JEDEN Z POTENCJALNYCH BIEGUNÓW ROZWOJU SPOŁECZNO-GOSPODRACZEGO O ZNACZENIU EUROPEJSKIM (tzw. EUROPOLI), KTÓRE W PROCESIE KONKURENCJI MIĘDZYNARODOWEJ TWORZYĆ BĘDĄ CORAZ SILNIEJSZE WĘZŁY PRZEDSIĘBIORCZOŚCI I INNOWACJI 4
5
II. OBSZAR METROPOLITALNY W OPRACOWANIACH STRATEGICZNYCH I PLANISTYCZNYCH Plan zagospodarowania przestrzennego województwa pomorskiego OBSZAR KSZTAŁTUJĄCEJ SIĘ METROPOLII obszar węzłowy aglomeracji (Gdańsk, Gdynia, Sopot, Rumia, Reda, Wejherowo, Pruszcz Gdański), w tym: obszar centralny (Trójmiasto), strefa podmiejska (Kosakowo, Wejherowo, Luzino, Szemud, Żukowo, Kolbudy, Pruszcz Gdański), gminy urbanizujące się (Łęczyce, Puck, Trąbki Wielkie, Przywidz). 6
II. OBSZAR METROPOLITALNY W OPRACOWANIACH STRATEGICZNYCH I PLANISTYCZNYCH Zintegrowany Program Operacyjny Rozwoju Regionalnego 2004-2006 Działania: 1.1 Modernizacja i rozbudowa regionalnego układu transportowego. 1.2 Infrastruktura ochrony środowiska. 1.3 Regionalna infrastruktura społeczna. 1.4 Rozwój turystyki i kultury. 1.5 Infrastruktura społeczeństwa informacyjnego. 1.6 Rozwój transportu publicznego w aglomeracjach. 7
II. OBSZAR METROPOLITALNY OBSZAREM WSPARCIA Zasady wspierania rozwoju regionalnego (ustawa z dnia 12 maja 2000 r. - Dz.U. Nr 48 poz. 550 z późn. zm. - ustawa utraciła moc 8 czerwca 2004 r., w dniu wejścia w życie ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o Narodowym Planie Rozwoju - Dz.U. 2004 Nr 116 poz.1206) Obszar wsparcia - obszar wyodrębniony ze względu na występujące w nim problemy rozwojowe, podlegający określonym działaniom ze strony Rady Ministrów, administracji rządowej i jednostek samorządu terytorialnego. (na podst. art. 2 ust. 1 pkt 4) Granice obszaru wsparcia nie mogą przecinać granic powiatów. Jeżeli obszarem wsparcia jest miasto na prawach powiatu, obszar wsparcia musi obejmować to miasto wraz z okalającym je powiatem lub powiatami. (na podst. z art. 2 ust 2) 8
9
III. PROJEKT DELIMITACJI OBSZARU METROPOLITALNEGO ANALIZY: mierniki rozwoju społeczno-gospodarczego gmin województwa pomorskiego. ankieta przeprowadzona w gminach potencjalnie wchodzących w skład obszaru metropolitalnego. PREZENTACJA WYNIKOWYCH MAP 10
STREFY DELIMITACJI OBSZARU METROPOLITALNEGO I. KRYTERIUM ROZMIESZCZENIA FUNKCJI METROPOLITALNYCH II. KRYTERIUM SPÓJNOŚCI INFRASTRUKTURALNEJ - ZASIĘG OBSŁUGI PONADLOKALNYCH SYSTEMÓW a. publicznej komunikacji miejskiej b. wodociągowego c. kanalizacyjnego d. gospodarki odpadami III. KRYTERIUM POTENCJAŁU LUDNOŚCIOWEGO IV. MAPA WYNIKOWA 11
I. Kryterium rozmieszczenia funkcji metropolitalnych 1. Przedstawicielstwa państw i organizacji 6. Kultura, sport, turystyka międzynarodowych 1.1 Przedstawicielstwa konsularne 6.1 Ośrodki kulturowe 1.2. Instytucje i organizacje międzynarodowe 6.2 Pomniki historii 2. Administracja publiczna 6.3 Obiekty wpisane na listę Świat. Dziedz. Kulturalnego i Naturalnego (UNESCO) 2.1 Urząd Wojewódzki 6.4 Układy urbanistyczne objęte ochroną konserwatorską 2.2 Urząd Marszałkowski 6.5 Zespoły i obiekty kulturowe 2.3 Urzędy centralne 6.6 Muzea 2.4 Centralne organy administracji rządowej i ich delegatury 6.7 Pomniki Zagłady oraz jednostki podległe lub nadzorowane 3. Przedsiębiorczość 6.8 Symbole narodowe 3.1 Firmy wpływające na rozwój regionu (przychód ze 6.9 Miejsca o wybitnych walorach krajobrazowych sprzedaży > 500 mln zł) 3.2 Inwest. zagr. (nakład inwest. > 15 mln USD) 6.10 Teatry, sale koncertowe 3.3 Firmy międzynarodowe 6.11 Uzdrowiska 3.4 Instytucje wspierające rozwój biznesu 6.12 Parki i ogrody 4. Edukacja, badania i rozwój 6.13 Imprezy kulturalne 4.1 Szkoły wyższe 6.14 Imprezy handlowe i folklorystyczne 4.2 Szkoły średnie o ponadregionalnym znaczeniu 6.15 Obiekty sportowe 4.3 Ośrodki naukowo-badawcze 6.16 Imprezy sportowe 4.4 Firmy wysokich technologii 5. Infrastruktura zarządzanie i obiekty 5.1 Komunikacja 5.2 Paliwo i energetyka 5.3 Wodociągi 5.4 Poczta i telekomunikacja 5.5 Stocznie 5.6 Wojsko 12
IV. Mapa wynikowa 13
WYRAŻENIE WOLI PRZEKAZANIA CZĘŚCI KOMPETENCJI NA RZECZ WSPÓLNEGO DLA METROPOLII ORGANU ADMINISTRACYJNEGO/ZWIĄZKU CELOWEGO Choczewo Krokowa Władysławowo Nowa Wieś Lęborska Lębork Jastarnia Puck Gniewino Puck-gm. Wejherowo-gm. Reda We jhero wo Kos a kowo Łę czyce Luzino Rumia Gdynia Hel Linia Szemud Sopot Źródło: ankieta Sierakowice Sulęczyno Kartuzy-gm. Żukowo Kartuzy Chmielno Żukowo-gm. Pruszcz Gdański-gm. Kolbudy Cedry Wlk. Somonino Pruszcz Gdański Stężyca Przodkowo Przywidz Trąbki Wlk. Gdańsk Suchy Dąb Pszczółki Ostaszewo Tczew-gm. Źródło: ankieta Delimitacja obszaru metropolitalnego Trójmiasta Tc zew Stegna Sztutowo Nw.Dwór Gd.-gm. Nw.Dwór Gd. Krynica Morska Oznaczenia: tak nie brak odpowiedzi 14
I. PODSTAWY PRAWNE Ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. Nr 80 poz. 717 z późn. zm.) Dla obszaru metropolitalnego uchwala się plan zagospodarowania przestrzennego obszaru metropolitalnego jako część planu zagospodarowania przestrzennego województwa (art. 39 ust. 6).... obszar metropolitalny -należy przez to rozumieć obszar wielkiego miasta oraz powiązanego z nim funkcjonalnie bezpośredniego otoczenia ustalony w koncepcji przestrzennego zagospodarowania kraju (art. 2 pkt 9) 15
I. PODSTAWY PRAWNE UCHWAŁA Nr 374/XXV/04 SEJMIKU WOJEWÓDZTWA POMORSKIEGO z dnia 19 lipca 2004 r. w sprawie: przystąpienia do sporządzenia zmiany planu zagospodarowania przestrzennego województwa pomorskiego oraz sporządzenia planu zagospodarowania przestrzennego obszaru metropolitalnego. Na podstawie art. 18 ust. 3 ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie województwa (t.j. Dz.U. z 2001 r. Nr 142 poz. 1590, zmiany: Dz.U. z 2002 r. Nr 23 poz. 220, Nr 62, poz. 558, Nr 214, poz. 1806, Nr 153, poz. 1271, Dz.U. z 2003 r. Nr 162, poz. 1568, Dz.U. z 2004 r. Nr 102 poz. 1055, Nr 116 poz. 1206) oraz art. 38, art. 39, art. 42 ust. 3 oraz art. 47 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz.U. z 2003 r. Nr 80, poz. 717, zmiana: Dz.U. z 2004 r. Nr 6, poz. 41) Sejmik Województwa Pomorskiego uchwala, co następuje: 16
I. PODSTAWY PRAWNE 1 1. Przystępuje się do sporządzenia zmiany planu zagospodarowania przestrzennego województwa pomorskiego stanowiącego załącznik do uchwały Nr 639/XLVI/02 Sejmiku Województwa Pomorskiego z dnia 30 września 2002 r. w sprawie uchwalenia planu zagospodarowania przestrzennego województwa pomorskiego. 2. Przystępuje się do sporządzenia planu zagospodarowania przestrzennego obszaru metropolitalnego, stanowiącego część planu zagospodarowania przestrzennego województwa. 2 1. Plan zagospodarowania przestrzennego województwa sporządza się dla obszaru w granicach administracyjnych województwa. 2. Plan zagospodarowania przestrzennego obszaru metropolitalnego sporządza się dla obszaru wyznaczonego zgodnie z przepisami prawa. 17
I. PODSTAWY PRAWNE 1. Zmiana planu, o którym mowa w 1 pkt 1 odnosić się będzie w szczególności do struktury dokumentu oraz zapisów tekstowych i graficznych dotyczących m.in.: 1) inwestycji celu publicznego o znaczeniu ponadlokalnym; 2) obszarów problemowych oraz zasad ich zagospodarowania; 3) obszarów wsparcia; 4) terenów zamkniętych i ich stref ochronnych; 5) podstaw i innych wymogów prawnych. 2. Zakres projektu planu, o którym mowa w 1 pkt 2 dostosowany zostanie do wymogów rozporządzenia ministra właściwego do spraw budownictwa, gospodarki przestrzennej i mieszkaniowej, o którym mowa w art. 40 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Wykonanie uchwały powierza się Marszałkowi Województwa Pomorskiego. Uchwała wchodzi w życie z dniem podjęcia. 3 4 5 Przewodniczący Sejmiku Województwa Pomorskiego Brunon Synak 18
III. PLAN ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO OBSZARU METROPOLITALNEGO - założenia i struktura CEL STRATEGICZNY Plan będzie służył wzmacnianiu innowacyjnego i rozwojowego potencjału metropolii oraz skoordynowanym działaniom integracyjnym zgodnie z wymogami zrównoważonego rozwoju i ładu przestrzennego. CELE PODSTAWOWE 1. Spełnienie formalnego wymogu przepisów prawa (art. 39 ust. 6 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym). 2. Stworzenie podstawy merytorycznej koordynacji działań samorządów gmin i powiatów wpływających na zagospodarowanie przestrzenne obszaru metropolitalnego. 3. Określenie zakresu integracji strategicznych i planistycznych opracowań województwa i gmin na tym obszarze. 4. Uzyskanie narzędzia do wdrażania polityki przestrzennej samorządu województwa (np. uzgadnianie i opiniowanie dokumentów planistycznych). 5. Uzyskanie narzędzia do programowania rozwoju (formułowanie wniosków do regionalnych programów operacyjnych, celem skuteczniejszego pozyskiwania funduszy strukturalnych i skoordynowania realizacji - oferty inwestycyjne, promocja). 19
III. PLAN ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO OBSZARU METROPOLITALNEGO - założenia i struktura PRZEDMIOT PLANU Plan skupi się na następujących zagadnieniach przestrzennych: 1. Funkcje metropolitalne. 2. System transportowy. 3. System osadniczy metropolii. 4. Struktura przyrodniczo-kulturowa metropolii. 5. Elementy infrastruktury technicznej o charakterze ponadlokalnym. Ponadto, plan powinien zawierać zapisy o charakterze strategicznym w zakresie: Warunków wdrażania planu. 20