Publiczne Gimzjum Wadowice Górne PLAN WYNIKOWY NAUCZANIA CHEMII W GIMNAZJUM KLASA III Nowa Podstawa Programowa Graży Bieniek
Plan uczania chemii w klasie III NOWA PODSTAWA PROGRAMOWA Plan wynikowy uczania chemii w klasie III rok szk. 202/203 godz tygodniowo Rok dopuszczenia: 2009 Numer dopuszczenia: 49/ /2009 Lp. Treści uczania (pismem półgrubym zostały zazczone wymagania obowiązujące egzaminie gimzjalnym) Klasa III Węgiel i jego związki z wodorem ( lekcyjnych) Uczeń:. Występowanie węgla w przyrodzie, Węglowodory i ich podział i występowanie wymienia turalne źródła węglowodorów projektuje doświadczenie pozwalające zbadać właściwości ropy ftowej W wyjaśnia, czym polega destylacja frakcjonowa ropy ftowej i jakie są jej produkty W określa właściwości i zastosowania produktów destylacji ropy ftowej W wyjaśnia, jakie są skutki wycieków ropy ftowej związanych z jej wydobywaniem i transportem W opisuje właściwości i zastosowanie gazu ziemnego W Doświadczenie 6. ropy ftowej Doświadczenie 62. Badanie wpływu ropy ftowej piasek i ptasie pióro Doświadczenie 63. Destylacja frakcjonowa ropy ftowej ropa ftowa gaz ziemny związki organiczne węglowodory benzy fta olej pędowy 2. Szereg homologiczny alkanów definiuje pojęcie węglowodory sycone wyjaśnia, co to są alkany i tworzy ich szereg homologiczny tworzy wzór ogólny szeregu homologicznego alkanów ( podstawie wzorów trzech kolejnych alkanów) układa wzór sumaryczny alkanu o podanej liczbie atomów węgla pisze wzory strukturalne i półstrukturalne alkanów węglowodory sycone szereg homologiczny związki sycone 2
Treści uczania (pismem półgrubym zostały zazczone wymagania obowiązujące egzaminie gimzjalnym) 3. Metan i etan właściwości węglowodorów syconych podaje miejsca występowania metanu opisuje właściwości fizyczne i chemiczne (reakcje spalania) metanu i etanu wyjaśnia, jaka jest różnica między spalaniem całkowitym a niecałkowitym zapisuje równia reakcji spalania całkowitego i niecałkowitego metanu i etanu planuje doświadczenie umożliwiające zbadanie rodzajów produktów spalania metanu opisuje zastosowania metanu i etanu Doświadczenie 64. Badanie rodzajów produktów spalania metanu metan etan spalanie całkowite spalanie niecałkowite 4. Właściwości alkanówrozwiązywanie zadań wyjaśnia zależność między długością łańcucha węglowego a stanem skupienia, lotnością i palnością alkanów zapisuje równia reakcji spalania całkowitego i niecałkowitego alkanów Doświadczenie 65. Obserwacja procesu spalania gazu z zapalniczki (butanu) Doświadczenie 66. benzyny 5. 6. Szeregi homologiczne alkenów i alkinów 2 definiuje pojęcie węglowodory niesycone wyjaśnia budowę cząsteczek alkenów i alkinów i tej podstawie klasyfikuje je jako węglowodory niesycone tworzy szeregi homologiczne alkenów i alkinów podaje wzory ogólne szeregów homologicznych alkenów i alkinów podaje zasady tworzenia zw alkenów i alkinów podstawie zw alkanów zapisuje wzory strukturalne i półstrukturalne alkenów i alkinów węglowodory niesycone alkeny alkiny wiązanie wielokrotne 7. 8. Eten i etyn jako przykłady węglowodorów niesyconych. 2 opisuje właściwości (spalanie, przyłączanie bromu i wodoru) etenu i etynu projektuje doświadczenie umożliwiające odróżnienie węglowodorów syconych od niesyconych Doświadczenie 67. Otrzymywanie etenu i badanie jego właściwości Doświadczenie 68. eten etyn reakcja przyłączania (addycji) 3
Treści uczania 9. Rozwiązywanie zadań 0. Podsumowanie wiadomości o węglowodorach. Sprawdzian wiadomości z działu Węgiel i jego związki z wodorem Pochodne węglowodorów (2 lekcyjnych) 2. Szereg homologiczny alkoholi 3. Metanol i etanol jako przykłady (pismem półgrubym zostały zazczone wymagania obowiązujące egzaminie gimzjalnym) zapisuje równia reakcji spalania całkowitego i niecałkowitego, przyłączania bromu i wodoru do węglowodorów niesyconych opisuje zastosowania etenu i etynu wyjaśnia, czym polega reakcja polimeryzacji zapisuje równie reakcji polimeryzacji etenu opisuje właściwości i zastosowania polietylenu charakteryzuje tworzywa sztuczne W podaje właściwości i zastosowania wybranych tworzyw sztucznych W Uczeń: opisuje budowę cząsteczki alkoholi wskazuje grupę funkcyjną alkoholi i podaje jej zwę wyjaśnia, co to zczy, że alkohole są pochodnymi węglowodorów tworzy zwy prostych alkoholi zapisuje wzory sumaryczne i strukturalne prostych alkoholi tworzy szereg homologiczny alkoholi podstawie szeregu homologicznego alkanów opisuje właściwości i zastosowania metanolu i etanolu projektuje doświadczenie umożliwiające zbadanie 4 Otrzymywanie etynu i badanie jego właściwości Doświadczenie 69. polietylen katalizator monomer polimer reakcja polimeryzacji tworzywa sztuczne W piroliza metanu W trimeryzacja W alkohole grupa funkcyj grupa hydroksylowa metanol etanol
Treści uczania alkoholi 4. Glicerol jako przykład alkoholu wielowodorotlenow ego 5. Rozwiązywanie zadań z zastosowaniem alkoholi 6. Sprawdzian wiadomości - alkohole 7. Szereg homologiczny kwasów (pismem półgrubym zostały zazczone wymagania obowiązujące egzaminie gimzjalnym) właściwości etanolu bada właściwości etanolu zapisuje równia reakcji spalania metanolu i etanolu opisuje negatywne skutki działania etanolu organizm ludzki wyjaśnia zależność między długością łańcucha węglowego a stanem skupienia i aktywnością chemiczną alkoholi W zapisuje wzór sumaryczny i strukturalny glicerolu wyjaśnia zwę systematyczną glicerolu (propanotriol) projektuje doświadczenie umożliwiające zbadanie właściwości glicerolu zapisuje równia reakcji spalania glicerolu bada i opisuje właściwości glicerolu wymienia zastosowania glicerolu etanolu Doświadczenie 70. Wykrywanie obecności etanolu Doświadczenie 7. glicerolu podaje przykłady kwasów organicznych występujących w przyrodzie i wymienia ich zastosowania opisuje budowę kwasów wskazuje grupę funkcyjną kwasów i podaje jej zwę wyjaśnia, co to zczy, że kwasy karboksylowe są pochodnymi węglowodorów tworzy szereg homologiczny kwasów podstawie szeregu homologicznego alkanów tworzy zwy prostych kwasów i zapisuje 5 fermentacja alkoholowa enzymy kontrakcja spirytus alkoholizm alkohole monohydroksylowe alkohole polihydroksylowe glicerol kwasy organiczne kwasy karboksylowe grupa karboksylowa kwas metanowy kwas etanowy
Treści uczania (pismem półgrubym zostały zazczone wymagania obowiązujące egzaminie gimzjalnym) ich wzory sumaryczne i strukturalne podaje zwy zwyczajowe i systematyczne kwasów 8. Kwas metanowy i kwas etanowy jako przykłady kwasów bada i opisuje właściwości i zastosowania kwasów: metanowego i etanowego (octowego) projektuje doświadczenie umożliwiające zbadanie właściwości kwasu etanowego (reakcja spalania, odczyn, reakcje z: zasadami, metalami i tlenkami metali) zapisuje równia reakcji spalania, dysocjacji jonowej (elektrolitycznej), reakcji z zasadami, metalami i tlenkami metali kwasów metanowego i etanowego (octowego) Doświadczenie 72. kwasu octowego Doświadczenie 73. Badanie odczynu wodnego roztworu kwasu octowego Doświadczenie 74. Reakcja kwasu octowego z magnezem Doświadczenie 75. Reakcja kwasu octowego z zasadą sodową Doświadczenie 76. Reakcja kwasu octowego z tlenkiem miedzi(ii) Doświadczenie 77. Badanie palności kwasu octowego fermentacja octowa sól kwasu karboksylowego 9. Wyższe kwasy karboksylowe - właściwości. wyjaśnia budowę cząsteczek wyższych kwasów podaje zwy wyższych kwasów syconych (palmitynowy, stearynowy) i niesyconych (oleinowy) zapisuje wzory kwasów palmitynowego, stearynowego i oleinowego opisuje właściwości długołańcuchowych kwasów projektuje doświadczenie umożliwiające zbadanie właściwości wyższych kwasów Doświadczenie 78. wyższych kwasów Doświadczenie 79. Reakcja kwasu stearynowego z zasadą sodową wyższe kwasy karboksylowe kwasy tłuszczowe kwas palmitynowy kwas stearynowy kwas oleinowy steary mydło stearynian sodu 6
Treści uczania 20. Mydła i ich zczenie 2. Rozwiązywanie zadań z zastosowaniem alkoholi i kwasów - powtórzenie 22. Sprawdzian wiadomości 23.8 Estry - budowa, otrzymywanie i właściwości. 24. Aminy i aminokwasy (pismem półgrubym zostały zazczone wymagania obowiązujące egzaminie gimzjalnym) (właściwości fizyczne, spalanie, reakcja z zasadą sodową) zapisuje równia reakcji spalania wyższych kwasów i reakcji z zasadą sodową projektuje doświadczenie umożliwiające odróżnienie kwasu oleinowego od palmitynowego lub stearynowego wyjaśnia zależność między długością łańcucha węglowego a stanem skupienia i aktywnością chemiczną kwasów Uczeń wie: co to są mydła, detergenty, z jakich części składa się cząsteczka mydła (P). Uczeń umie: zapisać równia reakcji otrzymywania mydła sodowego, wyjaśnić mechanizm prania (P) wyjaśnia, czym polega reakcja estryfikacji zapisuje równia reakcji prostych kwasów z alkoholami monohydroksylowymi wskazuje grupę funkcyjną we wzorze estru tworzy zwy estrów pochodzących od podanych zw kwasów i alkoholi projektuje doświadczenie umożliwiające otrzymanie estru o podanej zwie opisuje właściwości estrów w aspekcie ich zastosowań podaje występowanie estrów w przyrodzie opisuje budowę amin przykładzie metyloaminy wskazuje grupę funkcyjną amin i podaje jej zwę 7 Doświadczenie 80. Reakcja alkoholu etylowego z kwasem octowym Doświadczenie 8. estry reakcja estryfikacji grupa estrowa hydroliza hydroliza estrów aminy grupa aminowa
Treści uczania (pismem półgrubym zostały zazczone wymagania obowiązujące egzaminie gimzjalnym) pochodne węglowodorów zawierające azot wyjaśnia, co to zczy, że aminy są pochodnymi węglowodorów opisuje właściwości fizyczne i chemiczne amin przykładzie metyloaminy opisuje budowę aminokwasów przykładzie glicyny wskazuje grupy funkcyjne aminokwasów i podaje ich zwy wyjaśnia mechanizm powstawania wiązania peptydowego opisuje właściwości fizyczne i chemiczne aminokwasów przykładzie glicyny fizycznych i chemicznych glicyny metyloami zasady organiczne aminokwasy glicy wiązanie peptydowe 25.Substancje o zczeniu biologicznym (3 lekcyjnych) 25. Składniki chemiczne żywności P Uczeń: wymienia składniki chemiczne żywności i miejsce ich występowania P wyjaśnia rolę składników chemicznych żywności w prawidłowym funkcjonowaniu organizmu P składniki chemiczne żywności P składniki chemiczne żywności P 26. 27. Tłuszcze - podział i otrzymywanie Tłuszcze właściwości i zastosowanie 2 wyjaśnia charakter chemiczny tłuszczów klasyfikuje tłuszcze pod względem pochodzenia, stanu skupienia i charakteru chemicznego opisuje właściwości fizyczne tłuszczów projektuje doświadczenie umożliwiające odróżnienie tłuszczu niesyconego od syconego wyjaśnia, czym polega utwardzanie tłuszczów opisuje, czym polega próba akroleinowa W zapisuje równie reakcji otrzymywania tłuszczu w wyniku estryfikacji glicerolu z wyższym kwasem tłuszczowym W opisuje, czym polega metabolicz przemia tłuszczów W Doświadczenie 82. Badanie rozpuszczalności tłuszczów Doświadczenie 83. Odróżnianie tłuszczów roślinnych od zwierzęcych Doświadczenie 84. Odróżnianie tłuszczu od substancji tłustej tłuszcze cząsteczka tłuszczu tłuszcze zwierzęce tłuszcze roślinne tłuszcze sycone tłuszcze niesycone utwardzanie tłuszczów akrolei W próba akroleinowa W lipazy W hydroliza tłuszczów W 28. Powtórzenie wiadomości 8
Treści uczania rozwiązywanie zadań estry, aminy, aminokwasy, tłuszcze 29. Sprawdzian wiadomości 30. Białka budowa, podział i właściwości 3. Cukry podział. Właściwości cukrów prostych -glukozy i fruktozy (pismem półgrubym zostały zazczone wymagania obowiązujące egzaminie gimzjalnym) definiuje białka jako związki chemiczne powstające z aminokwasów wymienia pierwiastki chemiczne, których atomy wchodzą w skład cząsteczek białek bada zachowanie się białka pod wpływem ogrzewania, stężonego etanolu, kwasów i zasad, soli metali ciężkich (np. CuSO 4 ) i soli kuchennej wymienia rodzaje białek opisuje właściwości białek planuje doświadczenie umożliwiające zbadanie właściwości białek opisuje różnice w przebiegu deturacji i koagulacji białek wylicza czynniki, które wywołują procesy deturacji i koagulacji białek wykrywa obecność białka w różnych produktach spożywczych planuje doświadczenie umożliwiające zbadanie składu pierwiastkowego białek W wymienia pierwiastki chemiczne, których atomy wchodzą w skład cząsteczek sacharydów (cukrów) dokonuje podziału sacharydów monosacharydy, oligosacharydy i polisacharydy (cukry proste i złożone) podaje wzór sumaryczny monosacharydów: glukozy i fruktozy planuje doświadczalne badanie właściwości fizycznych 9 Doświadczenie 85. Badanie składu pierwiastkowego białka Doświadczenie 86. Wykrywanie białek Doświadczenie 26. białek Doświadczenie 87. Wykrywanie białek we włókch turalnych Doświadczenie 88. Badanie składu pierwiastkowego sacharydów Doświadczenie 89. glukozy białka białka proste białka złożone aminokwasy białkowe aminokwasy niebiałkowe peptydy reakcja ksantoproteinowa reakcja biuretowa koagulacja deturacja wysalanie białka zol żel peptyzacja sacharydy cukry proste monosacharydy oligosacharydy polisacharydy węglowodany glukoza
Treści uczania 32. Disacharydy właściwości i zastosowanie 33. Polisacharydy - właściwości i zastosowanie 34. Podsumowanie wiadomości o substancjach o zczeniu biologicznym 35. Sprawdzian (pismem półgrubym zostały zazczone wymagania obowiązujące egzaminie gimzjalnym) glukozy bada i opisuje właściwości fizyczne, występowanie i zastosowania glukozy planuje doświadczenie umożliwiające zbadanie składu pierwiastkowego sacharydów W doświadczalnie przeprowadza reakcje charakterystyczne glukozy: próbę Trommera i próbę Tollensa W podaje wzór sumaryczny sacharozy bada i opisuje właściwości fizyczne, występowanie i zastosowania sacharozy sprawdza doświadczalnie, czy sacharoza wykazuje właściwości redukujące W wyjaśnia, czym polega reakcja hydrolizy sacharozy i jakie jest jej zczenie w organizmie podczas trawienia zapisuje równie reakcji sacharozy z wodą za pomocą wzorów sumarycznych opisuje występowanie skrobi i celulozy w przyrodzie podaje wzory sumaryczne skrobi i celulozy opisuje właściwości fizyczne skrobi i celulozy, i wymienia różnice wykrywa obecność skrobi w różnych produktach spożywczych bada doświadczalnie właściwości skrobi opisuje zczenie i zastosowania skrobi i celulozy 0 Doświadczenie 90. Próba Trommera W Doświadczenie 9. Próba Tollensa (próba lustra srebrnego) W Doświadczenie 92. sacharozy Doświadczenie 93. Próba Trommera W Doświadczenie 94. skrobi Doświadczenie 95. Wykrywanie obecności skrobi fruktoza izomery próba Trommera W próba Tollensa W disacharydy dwucukry sacharoza cukier trzcinowy cukier buraczany polisacharydy cukry złożone skrobia kleik skrobiowy reakcja charakterystycz skrobi celuloza, błonnik dekstryny W
Treści uczania (pismem półgrubym zostały zazczone wymagania obowiązujące egzaminie gimzjalnym) wiadomości z działu Substancje o zczeniu biologicznym 36. Powtórzenie wiadomości do egzaminu gimzjalnego 3 Rozwiązywanie zadań testowych z zakresu klas I III o charakterze powtórzeniowym i utrwalającym 37. Podsumowanie pracy za cały rok szkolny Uwaga: Powtórzenie wiadomości do egzaminu gimzjalnego odbędzie się w terminie odpowiednio go poprzedzającym