USTAWA O ZBIÓRKACH PUBLICZNYCH I inne możliwości finasowania organizacji pozarządowych
I. ZBIÓRKI - STAN OBECNY Obowiązuje ustawa z 15 marca 1933 roku o zbiórkach publicznych, która wymagała : - Pozwolenia władzy publicznej na prowadzenie zbiórki; - Pozwolenie wydawane było przez organ władzy publicznej w zależności od obszaru na którym zbiórka była organizowana; - Po zakończeniu zbiórki należało się rozliczyć - Ocena czy zbiórka powinna się odbyć, czy prawidłowo ją przeprowadzono, rozliczono i rozdysponowano środki zależała od władz publicznych
NOWA FILOZOFIA USTAWY POTRZEBA ZMIAN Zdecydowanie więcej zaufania do organizacji pozarządowych; Mniej biurokracji; Ciężar kontroli przesunięty na społeczeństwo i darczyńców; Uwzględnienie możliwości technologii cyfrowych; Wpisanie postulatów organizacji pozarządowych.
CO REGULUJE, A CZEGO I DLACZEGO NIE REGULUJE USTAWA Zbiórek na cele religijne jeśli odbywają się na terenach kościelnych; Prowadzonych w formie loterii pieniężnych i fantowych; Wśród grona znajomych osobiście przeprowadzających zbiórkę; Wśród młodzieży szkolnej, na terenie szkoły, za pozwoleniem dyrekcji; W lokalach urzędów publicznych - za zezwoleniem kierownika; Zbiórek SMS owych; Przekazów przelewowych na określony cel darowizn.
DEFINICJE Zbiórka to zbieranie ofiar w gotówce lub w naturze zbieranych w miejscach publicznych ( do puszek, skarbon, koszy, metodą od domu do domu ). Miejsce publiczne, to każde miejsce dostępne dla nieokreślonej liczby osób (ulica, park, cmentarz, a także za zgodą właścicieli: restauracja, firma). Cel zbiórki katalog zadań publicznych z ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie ( nie może być niezgodny z prawem, może być zmieniony). Dotyczy darów, które nie są ewidencjonowane, nie pozostaje ślad w dokumentach
KRĄG UPRAWNIONYCH DO PRZEPROWADZANIA ZBIÓREK Organizacje pozarządowe w rozumieniu ustawy o oppiw; Podmioty kościelne, o których mowa art. 3 w/w ustawy; Komitety społeczne powołane w celu prowadzenia zbiórki; Nie ma tu : stowarzyszeń zwykłych oraz pojedynczych osób fizycznych;
KOMITET SPOŁECZNY Co najmniej trzy osoby fizyczne posiadające zdolność prawną; Akt założycielski dane osobowe, adres, upoważniony, określenie celu zbiórki i komitetu ( będzie wzór); Osobista odpowiedzialność członków komitetu; Oświadczenie o niekaralności pod rygorem odpowiedzialności karnej;
ELEMENTY KONTROLI SPOŁECZNEJ Wszystkie dane o zbiórce na ogólnopolskim portalu zbiorek publicznych ( zgłoszenie, sprawozdania: z efektów zbiórki, ze sposobu rozdysponowania ofiar); Zbierający będą musieli posiadać identyfikator z danymi osobistymi, danymi organizatora oraz numerem rejestrowym zbiórki.
ZASADY PROWADZENIA ZBIÓREK PUBLICZNYCH KROK PO KROKU Organizator zbiórki dokonuje zgłoszenia na formularzu określonym przez MAC i dostępnym na portalu; Zgłoszenie zawierać musi dane organizatora, wskazanie osoby do reprezentowania, cel zbiórki, sposób prowadzenia zbiórki, miejsce prowadzenia, terminy rozpoczęcia i zakończenia, przewidziane koszt organizacji jeśli będą pokryte z ofiar; Opcjonalnie dokładniejsze opisanie celu zbiórki
JESZCZE O ZGŁOSZENIU ZBIÓRKI Może być elektronicznie lub papierowo do MAC; Gdy elektronicznie po weryfikacji zamieszczone będzie na portalu w ciągu 3 dni, papierowo 7 dni; Przy formularzu elektronicznym wymagany będzie podpis elektroniczny lub profil zaufany epuap, papierowo własnoręczny podpis; W przypadku zastrzeżeń wezwanie do uzupełnienia danych; Obowiązek przesłania zmian w celu i komitecie społecznym lub osoby upoważnionej;
OBOWIĄZKI SPRAWOZDAWCZE Sprawozdanie ze zbiórki : wysokość i rodzaj ofiar ( gotówka dary rzeczowe) 30 dni od zakończenia zbiórki; Ze sposobu rozdysponowania ofiar w ciągu 3 miesięcy od zakończenia roku obrotowego lub zakończenia zbiórki ( dla kom. społ); Dla zbiórek trwających dłużej niż rok obowiązkowe będzie rozliczanie ofiar raz na 6m-cy; Za rozliczenie uznaje się nie tylko wydanie środków ale też np. wpłatę na fundusz stypendialny.
JAKIE KORZYŚCI I JAKIE SANKCJE Nie trzeba pozwolenia i publikacji informacji; Łatwość korzystania z możliwości zbiórek; Prosta kontrola publiczna; Małe obowiązki administracyjne. Sankcje za nieprawidłowości: - Administracyjne to niezamieszczenie na portalu i w rejestrze ( decyzja w rozumieniu kpa); - Wynikające z przepisów prawa: grzywny z kodeksu wykroczeń i inne kary z kodeksu karnego
II. MOŻLIWOŚCI FINASOWANIA ORGANIZACJI POZARZĄDOWYCH W POLSCE Ocena sytuacji : - Większość o organizacji dysponuje bardzo małymi środkami lub nie posiada ich wcale; - Duże uzależnienie organizacji od środków publicznych; - Zróżnicowanie dostępu do środków publicznych (1%, dotacje, środki UE); - Duża koncentracja środków w małej grupie organizacji; - Duże obowiązki sprawozdawcze i księgowe Trudności w finasowaniu są główną barierą rozwoju III sektora w Polsce i ograniczają jego niezależność!
ŹRÓDŁA FINANSOWANIA ORGANIZACJI POZARZĄDOWYCH Składki członkowskie Darowizny Dotacje ze środków publicznych lub prywatnych Sponsoring Odpis 1% Sms -y Zbiórki publiczne Dochody z majątku Nawiązki sądowe Dochody z działalności odpłatnej pożytku publicznego Dochody z działalności gospodarczej Spadki i zapisy Kredyty i pożyczki
PROBLEMY Z 1% Jest to darowizna publiczna, a nie prywatna my tylko wskazujemy gdzie trafi 1% podatku Osoby, których podatek odlicza ZUS lub KRUS mają trudność z przekazaniem 1% Co ze wskazaniem celu i odbiorcy 1% Jak przeciwdziałać koncentracji ( regionalizacja) Reklama a wysokość pozyskanych środków
DOTACJE I SPONSORING Czym różni się dotacja od darowizny; Konkursy: resorty i programy rządowe (FIO, ASOS), samorządy, programy instytucji finansowych i firm; Forma pozakonkursowa- nowe obowiązki w zakresie jawności Środki z UE w nowej perspektywie; Co to jest sponsoring umowa sponsoringu to tzw. umowa nie nazwana: zobowiązanie sponsora i zobowiązanie organizacji)
DAROWIZNY Darowizny od osób fizycznych mogą być odliczane od podstawy opodatkowania do 6% uzyskanego dochodu ( podstawa: ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych art. 26) Darowizny od osób prawnych( firmy i instytucje) mogą być odliczone od podstawy opodatkowania do 10% uzyskanego dochodu ( podst. ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych art. 18) Darowizny żywnościowe przekazywane przez producentów i dystrybutorów organizacjom pożytku publicznego są zwolnione z VAT, ale wymaga to ewidencjonowania i przeznaczenia na cele charytatywne
DOCHODY Z ODPŁATNEJ DZIAŁALNOŚCI POŻYTKU PUBLICZNEGO Mogą z tego korzystać też organizacje nie mające statusu OPP Nie są działalnością gospodarczą jeśli służą realizacji celów statutowych Opłaty są zwrotem poniesionych nakładów Warto tę formę mieć w zapisach statutowych
ORGANIZACJE POZARZĄDOWE A SEKTOR EKONOMII SPOŁECZNEJ Stowarzyszenia i fundacje są w sektorze ekonomii społecznej gdy prowadzą dz. gospodarczą, jeśli całość nadwyżki bilansowej przeznaczają na działalność statutową; Najczęstsze dziedziny zaangażowania OP w sferze gospodarczej : - Rynkowa działalność gospodarcza. - Prowadzenie szkoleń, świadczenie usług opiekuńczych. - Działania związane z rynkiem pracy.
DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ Mieczysław Augustyn Senator Rzeczypospolitej Polskiej Przewodniczący Komisji Rodziny i Polityki Społecznej.