Wymagania edukacyjne niezbędne do uzyskania poszczególnych śródrocznych i rocznych ocen klasyfikacyjnych z chemii w klasie II, wynikające z realizowanego programu nauczania chemii w gimnazjum K.M. Pazdro DZIAŁ 3: ROZTWORY WODNE OCENA ŚRÓDROCZNA Wymienia stany skupienia wody; Opisuje obieg wody w przyrodzie; Rysuje model cząsteczki wody; Wymienia właściwości fizyczne i chemiczne wody; Wymienia czynniki przyspieszające rozpuszczanie substancji w wodzie; Określa pojęcia: substancja rozpuszczana, rozpuszczalnik, rozpuszczanie, roztwór właściwy, zawiesina; Proponuje metody rozdziału mieszanin wykorzystujące zjawiska sedymentacji, dekantacji, sączenia; Definiuje pojęcie rozpuszczalności i stężenia procentowego; Opisuje różnicę między roztworem rozcieńczonym a stężonym; Odczytuje z wykresu rozpuszczalność danej substancji w różnej temp., Interpretuje informację, że roztwór jest x-procentowy; Opisuje sposób usuwania z wody niektórych zanieczyszczeń; Wymienia warunki powodujące zmianę stanu skupienia wody; Nazywa procesy, podczas których zmieniają się stany skupienia wody; Planuje doświadczenie ukazujące wpływ różnych czynników na szybkość rozpuszczania substancji w wodzie; Wymienia produkty używane w życiu codziennym, które są roztworami o określonym stężeniu; Oblicza stężenie procentowe roztworu, mając daną masę substancji i masę roztworu; Proponuje doświadczenie ilustrujące różną rozpuszczalność substancji w wodzie; Podaje definicję krystalizacji; Wyjaśnia zastosowanie procesów sedymentacji, dekantacji, destylacji i sączenia w procesach: rozdzielania mieszanin, oczyszczania ścieków, uzdatniania wody; Wymienia źródła zanieczyszczeń wód naturalnych; Wyjaśnia zmiany stanu skupienia wody na podstawie teorii ziarnistej budowy materii; Wykonuje eksperyment: badanie wpływu różnych czynników na szybkość rozpuszczania się różnych substancji w wodzie; Przedstawia mechanizm rozpuszczania różnych substancji w wodzie na modelu lub na rysunku; Oblicza stężenia procentowe roztworu, mając np. masę substancji, objętość rozpuszczalnika i jego gęstość; Wykonuje doświadczenie ilustrujące różną rozpuszczalność substancji w wodzie; Oblicza masę substancji, jaka wykrystalizuje z roztworu nasyconego po obniżeniu temp., oraz masę substancji, jaka może rozpuścić się dodatkowo w roztworze nasyconym po podwyższeniu temp., Wyjaśnia, dlaczego lód jest lżejszy od wody i dlaczego butelki z wodą pozostawione na mrozie pękają; Oblicza stężenie procentowe mieszaniny roztworów; Oblicza stężenie procentowe roztworu po odparowaniu określonej ilości rozpuszczalnika oraz po dodaniu do roztworu określonej ilości rozpuszczalnika lub substancji rozpuszczonej; Podaje zależność miedzy rozpuszczalnością a stężeniem procentowym roztworu i stosuje tę zależność do rozwiązywania zadań rachunkowych; Proponuje sposoby zapobiegania zanieczyszczaniu wód naturalnych;
DZIAŁ 4: REAKCJE CHEMICZNE OCENA ŚRÓDROCZNA Odszukuje w tablicach masę atomową i zaokrągla ją do wartości zalecanej w obliczeniach chemicznych; Oblicza masę cząsteczkową na podstawie wzoru sumarycznego; Rysuje wzór strukturalny związku dwupierwiastkowego o znanych wartościowościach; Układa wzór sumaryczny na podstawie wzoru strukturalnego; Uzgadnia proste równania reakcji i podaje interpretację jakościową; Oblicza zawartość procentową pierwiastka w związku chemicznym Podaje treść prawa zachowania masy; Podaje teść prawa stałości składu; Zapisuje i uzgadnia proste równania reakcji, np. syntezy, rozkładu tlenków; Odczytuje zapisane równania reakcji, wyjaśnia znaczenie współczynników stechiometrycznych; Określa skład substancji, podając stosunek atomowy, masowy i skład procentowy składników; Oblicza masę produktów, znając masę substratów; Wyjaśnia jak można odróżnić mieszaninę od związku chemicznego; Oblicza masowy stosunek reagentów; Układa równania chemiczne na podstawie zapisu słownego; Dobiera współczynniki stechiometryczne w równaniu reakcji; Sprawdza poprawność bilansu atomów; Oblicza masę pierwiastka w określonej próbce związku chemicznego; Oblicza masę próbki związku chemicznego, w której znajduje się określona ilość pierwiastka; Rozwiązuje zadania ze stechiometrii z uwzględnieniem prawa zachowania masy i prawa stosunków stałych, interpretując odpowiednio wzór chemiczny i równanie reakcji;
DZIAŁ 5: KWASY I WODOROTLENKI WYMAGANIA konieczne + podstawowe konieczne + podstawowe konieczne konieczne + podstawowe + rozszerzające + rozszerzające + dopełniające OCENA ROCZNA Wymienia kwasy znane z życia codziennego; Identyfikuje kwas wskaźnikiem; Formułuje definicję kwasu; Wymienia pierwiastki wchodzące w skład poznanych na lekcjach kwasów; Opisuje zastosowanie kwasów; Zapisuje wzory sumaryczne i strukturalne poznanych kwasów i podaje ich pełne nazwy; Opisuje właściwości stężonych kwasów: siarkowego(vi), solnego i azotowego(v) oraz sposoby bezpiecznej pracy z nimi; Określa, co to są wodorotlenki, a co zasady; Zapisuje wzory sumaryczne i strukturalne wodorotlenku sodu, potasu, magnezu i wapnia; Wymienia najważniejsze właściwości zasad i opisuje bezpieczny sposób pracy z nimi; Wyjaśnia, co to jest wapno gaszone i gdzie jest stosowane Podaje definicję wskaźników; Dzieli kwasy na tlenowe i beztlenowe, podaje przykłady; Opisuje właściwości i zastosowanie kwasu fosforowego(v), węglowego i siarkowodorowego; Wymienia tlenki kwasowe, podaje ich wzory; Wyjaśnia pojęcie kwaśne deszcze i opisuje, jaki wpływ mają na środowisko; Określa pojęcie higroskopijności; Wskazuje podobieństwa w budowie kwasów; Wskazuje resztę kwasową i podaje jej wartościowość; Zapisuje wzory poznanych wodorotlenków i podaje ich zastosowania; Zapisuje równanie reakcji tlenku wapnia z wodą; Wyjaśnia, co to jest woda wapienna i jakie jest jej zastosowanie; Wyjaśnia, na czym polega gaszenie wapna ; Wyjaśnia, dlaczego wodorotlenek sodu jest nazywany sodą żrącą; Analizuje wzory poznanych kwasów i zapisuje wzór ogólny; Podaje sposoby otrzymywania kwasów i zapisuje odpowiednie równania reakcji Wyjaśnia, które tlenki są odpowiedzialne za powstawanie kwaśnych opadów; Podaje dwa sposoby otrzymania zasady sodowej lub innej, zapisuje je odpowiednimi równaniami reakcji; Zapisuje wzór ogólny wodorotlenków; Określa właściwości higroskopijne NaOH; Rozwiązuje chemografy typu: S SO 2 H 2 SO 4 Ca CaO Ca(OH) 2, zapisuje odpowiednie równania reakcji, dobierając odpowiednie reagenty; Projektuje eksperyment pozwalający rozróżnić kwas, wodę i zasadę i przeprowadza go, dobierając odpowiednie wskaźniki; Zapisuje równania reakcji otrzymywania zasad w reakcjach metali i tlenków metali z wodą; Porównuje i wyjaśnia poznane sposoby otrzymywania kwasów tlenowych i beztlenowych;
DZIAŁ 6: SOLE OCENA ROCZNA Wymienia przykłady soli znane z życia codziennego; Podaje zastosowania soli kamiennej, Opisuje właściwości fizyczne soli kamiennej; Podaje wzór soli kamiennej i jej nazwę systematyczną; Podaje, z jakich elementów zbudowana jest sól i wskazuje je w podanych wzorach; Zapisuje, na podstawie podanego wzoru soli, równanie reakcji kwasu z zasadą, w wyniku której ta sól powstaje; Podaje wzór i nazwę głównego składnika skał wapiennych; Opisuje zastosowanie skał wapiennych; Opisuje zastosowanie gipsu; Wymienia surowce mineralne niezbędne do produkcji szkła; Wyjaśnia, co to są stopy, podaje przykłady stopów; Wyjaśnia pojęcie korozji, wyjaśnia jej skutki; Opisuje znaczenie soli kamiennej w życie człowieka; Podaje przykłady występowania soli w przyrodzie; Podaje nazwy soli na podstawie wzorów i odwrotnie zapisuje wzory soli na podstawie nazwy; Zapisuje równania reakcji kwasów z zasadami, metali z kwasami; Opisuje sposób identyfikacji skał wapiennych; Wyjaśnia, na czym polega termiczny rozkład CaCO 3 ; Zapisuje równania reakcji otrzymywania wapna gaszonego oraz otrzymywania zaprawy wapiennej; Wyjaśnia, co to są hydraty; Wyjaśnia, dlaczego gipsu używa się do unieruchomiania złamanych kości; Podaje niezbędne surowce potrzebne do otrzymania różnego rodzaju szkła; Opisuje znaczenie różnych soli w gospodarce człowieka; Proponuje sposób identyfikacji wydzielających się gazów, np. H 2, CO 2 ; Wyjaśnia sposób identyfikacji węglanu wapnia i ilustruje go odpowiednim równaniem reakcji; Zapisuje przebieg termicznego rozkładu węglanu wapnia w postaci równania reakcji; Wyjaśnia proces otrzymywania gipsu palonego i gipsu krystalicznego; Wyjaśnia, co to jest szkło i opisuje rodzaje szkła; Opisuje skutki korozji w gospodarce człowieka; Podaje wzór ogólny soli i stosuje go, pisząc wzór chemiczny dowolnej soli; Rozpoznaje kwas i wodorotlenek, w reakcji których dana sól mogłaby powstać; Zapisuje i uzgadnia dowolne równania reakcji w formie cząsteczkowej, otrzymywania soli; Projektuje i przeprowadza identyfikację skał wapiennych; Proponuje sposób identyfikacji produktów termicznego rozkładu węglanu wapnia; Wyjaśnia, dlaczego zaprawa gipsowa twardnieje po dodaniu wody i zapisuje to równanie reakcji; Proponuje sposoby zapobiegania korozji metali;
DZIAŁ 7: BUDOWA MATERII OCENA ROCZNA Określa, jaki rodzaj drobin nazywany jest atomami; Wymienia cząstki elementarne atomu i opisuje ich parametry; Podaje rozmieszczenie cząstek elementarnych w atomie; Wymienia właściwości, którymi różnią się atomy poszczególnych pierwiastków; Wyjaśnia, dlaczego w atomie liczba elektronów równa się liczbie protonów; Podaje, jakie różnice mogą wystąpić w budowie atomów tego samego pierwiastka; Wyjaśnia pojęcie powłoki elektronowej; Definiuje pojęcie elektronu walencyjnego Wskazuje zastosowanie izotopów w życiu codziennym; Podaje prawo okresowości; Tłumaczy budowę kryształu jonowego NaCl Podaje definicje pierwiastka; Podaje definicję cząsteczki związku chemicznego; Wymienia cząstki elementarne atomu i opisuje ich parametry; Podaje rozmieszczenie cząstek elementarnych w atomie; Definiuje pojęcia: liczba masowa, liczba atomowa; Podaje definicję izotopu; Podaje przykłady izotopów, np. wodoru; Wyjaśnia pojęcie nukleonu; Podaje argumenty ilustrujące potrzebę produkowania radioizotopów; Określa, co to jest masa atomowa; Podaje nazwę cząstek elementarnych biorących udział w powstawaniu wiązań chemicznych; Podaje definicję wiązania kowalencyjnego; Wymienia wszystkie informacje, jakie można odczytać z układu okresowego o danym pierwiastku, wskazuje w tablicy położenie metali i niemetali; Określa zjawisko promieniotwórczości; Definiuje pojęcie wiązania jonowego; Opisuje najprostszy model budowy atomu, wskazując rozmieszczenie w nim cząstek elementarnych; Opisuje, w jaki sposób z atomów mogą powstać jony, Określa rodzaj i liczbę cząstek elementarnych w podanych izotopach; Wymienia i charakteryzuje rodzaje promieniowania; Na podstawie podanych informacji o budowie atomu odszukuje jego położenie w układzie okresowym; Potrafi przedstawić mechanizm tworzenia wiązania jonowego; Podaje cechy substancji jonowych; Podaje przykłady związków kowalencyjnych; Na podstawie liczb A i Z scharakteryzuje budowę atomu; Wymienia kilka pierwiastków, których promieniotwórcze izotopy można znaleźć w przyrodzie; Podaje argumenty i kontrargumenty zwolenników i przeciwników rozwoju energetyki jądrowej; Potrafi przedstawić mechanizm tworzenia wiązania kowalencyjnego; Podaje cechy substancji kowalencyjnych; Podaje przykłady wiązań kowalencyjnych: pojedynczego, podwójnego, potrójnego.