Seminarium weterynaryjne z zakresu neurookulistyki oraz geriatrii weterynaryjnej Łódź 10.12.2016 FenixVet VetPlus A Global Leader in Veterinary Nutraceuticals
2 dr Paweł Stefanowicz Właściciel i kierownik Przychodni Weterynaryjnej RETINA. Członek Europejskiego Stowarzyszenia Okulistów Weterynaryjnych (ESVO). Od 2006r. zajmuje się wyłącznie okulistyką weterynaryjną. W 2008r. ukończył specjalistyczne szkolenie z zakresu okulistyki na Uniwersytecie Luksemburskim w Ramach kursu ESAVS. Weterynaryjnych) i ECVO (Europejskiego Koledżu Okulistów Weterynaryjnych) oraz licznych szkoleniach i warsztatach z zakresu oftalmologii weterynaryjnej w Polsce i za granicą. W 2014 r. odbył staż na oddziale okulistycznym renomowanej, referencyjnej kliniki specjalistycznej Animal Health Trust w Newmarket w Wielkiej Brytanii. Jest wiceprzewodniczącym sekcji okulistycznej PSLWMZ. Regularnie uczestniczy w kongresach okulistycznych ESVO (Europejskiego Stowarzyszenia Okulistów Jest autorem wykładów i publikacji naukowych o tematyce okulistycznej w prasie fachowej.
3 Najczęściej spotykane zaburzenia o charakterze neurookulistycznym (utrata wzroku, zaburzenia funkcji aparatu nawilżającego, zaburzenia funkcji źrenicy, syndrom Hornera) Na pograniczu okulistyki i neurologii istnieje labilna granica. W codziennej praktyce lekarze weterynarii spotykają się z koniecznością różnicowania diagnostycznego w przypadkach przebiegających między innymi z utratą lub pogorszeniem wzroku, zaburzeniami działania aparatu nawilżającego oka, lub funkcji powiek i źrenicy. Zaproponowany program wykładów z neurookulistyki weterynaryjnej, prowadzonych przez dr M. Wrzoska i dr P. Stefanowicza jest wstępem do opisanego tematu, przybliżającym tę ważną w praktyce klinicznej problematykę. Zespół Hornera (syndrom Hornera) jest to choroba spowodowana przerwaniem współczulnego unerwienia oka pomiędzy ośrodkiem w pniu mózgu, a samym okiem. Stopień skomplikowania przebiegu tego szlaku neurologicznego bywa przyczyna poważnych trudności w lokalizacji uszkodzenia i jego charakterystyce. Klasycznymi objawami zespołu Hornera związanymi z samym narządem wzroku są: ptosis - zwężenie szpary powiekowej po zajętej stronie, miosis - zwężenie źrenicy oka po stronie uszkodzenia, spowodowane działaniem mięśnia zwieracza źrenicy bez opozycji rozwieracza, czego skutkiem jest nierówność źrenic (anisocoria); enophthalmos - zapadnięcie gałki ocznej do oczodołu, wywołane porażeniem mięśnia oczodołowego unerwionego współczulnie
4 dr n. wet. Marcin Wrzosek DiplECVN Jest adiunktem w Katedrze Chorób Wewnętrznych z Kliniką Chorób Koni, Psów i Kotów, Wydziału Medycyny Weterynaryjnej, Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu, gdzie otrzymał tytuł doktora nauk weterynaryjnych w roku 2010. W roku 2011 uzyskał tytuł Dyplomowanego Specjalisty Europejskiego College u Neurologii Weterynaryjnej. Autor licznych publikacji z zakresu neurologii weterynaryjnej, szkoleń, wykładów oraz warsztatów dla lekarzy weterynarii w dziedzinie neurologii weterynaryjnej, m.in. prowadzenie wykładów kursu II stopnia szkoły Luksemburskiej ESAVS. Od 2015 przewodniczący sekcji neurologicznej PSLWMZ. Ryc. 2 Badanie reakcji obronnej. Ryc. 3 Reakcja umiejscawiania wzrokowego. Ryc. 1 Badanie odruchu źrenicowego. Ryc. 4 Zez dobrzuszny i oczopląs w przebiegu zespołu przedsionkowego. Ryc. 5 Blefarospazm w przebiegu zapalenia nerwu twarzowego. Badanie i lokalizacja neurookulistyczna z diagnostyką różnicową. Zróżnicowanie zaburzeń neurologicznych od okulistycznych przeprowadzane jest za pomocą badania neurookulistycznego, które pozwala na ocenę zaburzeń w zakresie gałki ocznej oraz szlaków wzrokowych. Zadaniem lekarza weterynarii jest neuroanatomiczne zlokalizowanie zmiany, co możliwe jest poprzez wykonanie następujących badań: wzroku, odruchu źrenicy na światło (ryc. 1) oraz ruchu gałek ocznych. Ocena wzroku przeprowadzana jest poprzez wykonanie reakcji
5 obronnej (ryc. 2), test z kłębkiem waty, który zwierzę powinno śledzić, ustawienie przeszkód w pomieszczeniu i przeprowadzenie zwierzęcia oraz test umiejscawiania wzrokowego (ryc. 3). Badania te oceniają reakcję zwierzęcia na bodziec wzrokowy, czyli funkcję siatkówki, nerwu wzrokowego, szlaków wzrokowych oraz kory mózgowej. Wśród najczęstszych zaburzeń neurookulistycznych u psów i kotów obserwuje się: ślepotę (różnicując pacjentów z prawidłowym oraz zaburzonym odruchem źrenicowym), zaburzenia ruchów oraz pozycji gałki ocznej (zez, oczopląs ryc. 4), nieprawidłowości funkcji źrenic (różnoźreniczność, miosis, mydriasis), zaburzenia funkcji powiek (ryc. 5), powieki trzeciej, gruczołu łzowego oraz zmiany czucia gałki ocznej i okolicy oczu. Zaburzenia kognitywne u psów i kotów. Wśród objawów obserwowanych w przebiegu zespołu zaburzeń poznawczych u psów i kotów obserwuje się: dezorientację, osłabioną interakcję z otoczeniem, osłabioną stymulację na bodźce zewnętrzne, moczenie lub oddawanie kału bez rozpoznania otoczenia (np. w domu) oraz obniżenie aktywności ogólnej. Zaburzenia kognitywne mogą być obserwowane przez właścicieli jako zaburzenia behawioralne, strachliwość, drażliwość, agresję, dość często problemy z rozpoznawaniem znanych osób, czy obniżoną aktywność ruchową. Zwierzęta wykazują zmienione reakcje na otoczenie, zaburzenia cyklu sen czuwanie, trudności z zasypianiem, budzenie się w nocy i chodzenie bez celu po mieszkaniu oraz wokalizacja. Szczególnie psy wykazują trudności z uczeniem się i pamięcią, jak również z odnalezieniem się w nowym otoczeniu. Zaburzenia kognitywne wywołane są procesem starzenia się mózgowia w przebiegu choroby neurozwyrodnieniowej, która ma wieloczynnikowe tło. Dochodzi do zmniejszenia masy mózgu, w wyniku między innymi zmniejszenia ilości neuronów, zwiększenie powierzchni komór mózgowych, zwapnienia oponowe, demielinizacja, spadku stężenia serotoniny, wzrostu ilości beta-amyloid, lipofuscyny, czynników stresu oksydacyjnego oraz aktywności peroksydacji lipidowej, co w konsekwencji prowadzi do wywołać zmiany funkcji poznawczych. Zmiany neurodegeneracyjne są nieodwracalne, dlatego istotne znaczenie ma profilaktyka, lub rozpoczęcie leczenia przy wczesnym rozpoznaniu. Celem suplementacji diety jest hamowanie stresu oksydacyjnego, obniżenie ilości wolnych rodników, hamowanie procesu degradacji tłuszczów w tkance mózgowej, wzrost produkcji neurotransmiterów np. serotoniny (powstaje z tryptofanu) oraz hamowanie wchłaniania zwrotnego neurotransmiterów Kealy i wsp. JAVMA, 2002). Zaburzenia poznawcze powinny być rozpoznawane przez lekarzy weterynarii na podstawie informacji uzyskanych w wywiadzie oraz wykluczeniu innych problemów klinicznych wieku starczego. Należy mieć świadomość istnienia problemu, ponieważ tylko wczesne rozpoznanie i wprowadzenie profilaktyki w postępowaniu ze zmianami starczymi poprzez dietę, dodatki żywieniowe, farmaceutyki oraz terapię środowiskową może dać pozytywne efekty.
6 dr n. wet. Grzegorz Wąsiatycz Studia weterynaryjne ukończył we Wrocławiu w 1982 r. Od 1989 r. prowadzi własną praktykę. Tytuł doktora nauk weterynaryjnych uzyskał w 1997r. Specjalizacje: choroby psów i kotów, chirurgia weterynaryjna i radiologia weterynaryjna. Z grupą Koleżanek i Kolegów utworzył Sekcję Chirurgii w Polskim Stowarzyszeniu Lekarzy Weterynarii Małych Zwierząt i był jej pierwszym przewodniczącym. Jest wieloletnim członkiem European Society of Veterinary Ortpopaedics and Traumatology (ESVOT) oraz European Society of Feline Medicine (ESFM). Zapraszany jest do prowadzenia warsztatów i wykładów tak w Polsce jak i poza granicami Kraju Włochy, Francja, Litwa, Rosja, Ukraina. Współorganizował wiele konferencji, seminariów, warsztatów, dyskusji tematycznych. Odbył szkolenie z zakresu rehabilitacji psów i kotów na University of Tennessee w Knoxville. Jest autorem i współautorem artykułów pisanych do prasy weterynaryjnej z dziedziny ortopedii i rehabilitacji. W swojej Klinice zajmuje się przede wszystkim ortopedią małych zwierząt, wykonywaniem specjalistycznych badań i zabiegów, w tym: TPO, TPLO, TTA i inne, a w ostatnim czasie artroskopii i tomografii komputerowej.
7 Osteoarthritis (OA), etiopatogeneza, diagnostyka i leczenie u psów i kotów. Choroba zwyrodnieniowa stawów (osteoarthritis - OA, osteoarthrosis, osteoartroza) - zaburzenia morfologiczne i mechaniczne wpływające na procesy degradacji i syntezy chrząstki stawowej zachodzące w chondrocytach, w macierzy pozakomórkowej oraz zaburzenia w warstwie podchrzęstnej kości. Konsekwencją tego są zmiany zachodzące w nasadach kości (chondrofity, osteofity, sklerotyzacja warstwy podchrzęstnej), w warstwie maziowej torebki stawowej oraz tkankach okołostawowych (torebka stawowa, więzadła, ścięgna i brzuśce mięśni). Klinicznym obrazem rozwoju choroby jest ból stawów i ograniczenie funkcji ruchowej co często potwierdza obraz radiologiczny. Choroba dotyka około 20% psów i kotów, zwłaszcza osobniki starsze a dodatkowym czynnikiem obciążającym jest otyłość. Osteoartroza stawów charakteryzuje się przebiegiem progresywnym, stąd istotna rola lekarza weterynarii w profilaktyce, rozpoznawaniu i leczeniu.
VetPlus