dr Magdalena Rzadkowolska Zał. 2 do wniosku o wszczęcie postępowania habilitacyjnego Autoreferat 1. Posiadane dyplomy: 1990 magister teologii ogólnej, Wydział Teologiczny Akademii Teologii Katolickiej w Warszawie; 1997 Studium Podyplomowe Bibliotekoznawstwa i Informacji Naukowej, Uniwersytet Łódzki; 2000 doktor nauk humanistycznych w zakresie bibliologii, Wydział Filologiczny Uniwersytetu Łódzkiego, rozprawa Czytelnictwo powieści w opiniach środowisk katolickich w okresie II Rzeczypospolitej promotor prof. dr hab. Janusz Dunin, recenzenci: ks. prof. dr hab. Jan Sochoń ATK, prof. dr hab. Oskar Stanisław Czarnik IKiCz BN oraz UŁ 2. Dotychczasowe zatrudnienie: 1989-2001 Biblioteka Główna Akademii Medycznej w Łodzi, kustosz; 2001- Katedra Bibliotekoznawstwa i Informacji Naukowej Uniwersytetu Łódzkiego, adiunkt. 3. Wskazanie osiągnięcia wynikającego z art. 16 ust. 2 ustawy z dnia 14 marca 2003 r. o stopniach naukowych i tytule naukowym oraz o stopniach i tytule w zakresie sztuki (Dz. U. Nr 65, poz. 595 ze zm.): Monografia autorska Wydawcy książek w Łodzi w latach 1945-1956, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2013. Publikacje i kierunki badań Ewolucja moich zainteresowań badawczych związana jest drogą zawodową i koniecznością przekwalifikowania się po rozpoczęciu 1 X 2001 r. pracy w Katedrze Bibliotekoznawstwa i Informacji Naukowej Uniwersytetu Łódzkiego. Pracując w Bibliotece Głównej Akademii Medycznej, w latach 1997-2000 uczestniczyłam w seminarium doktorskim prowadzonym przez prof. dr. hab. Janusza Dunina- Horkawicza na UŁ. Pod jego kierunkiem przygotowałam rozprawę doktorską Czytelnictwo powieści w opiniach środowisk katolickich w II Rzeczypospolitej, która w 2003 r. ukazała się nakładem wydawnictwa Ibidem. Wybór tematu pozwolił mi wykorzystać wiedzę z zakresu historii Kościoła zdobytą podczas studiów teologicznych, uzupełnioną studiami podyplomowymi w zakresie bibliotekoznawstwa i informacji naukowej. Również opublikowane w kolejnych latach artykuły poświęcone zostały szczegółowym zagadnieniom czytelnictwa w środowisku katolickim m.in. Recenzje powieści w wybranych tytułach katolickich czasopism kulturalnych w okresie II Rzeczypospolitej ( Zeszyty Prasoznawcze 44 (2001) nr 3-4 s. 119-130), Upodobania czytelnicze Polaków w świetle wybranych badań w okresie II Rzeczypospolitej ( Acta Universitatis Lodziensis. Folia Librorum 11 (2002) s. 7-14), Z dyskusji nad zagadnieniem powieści katolickiej w II Rzeczypospolitej ( Przegląd Humanistyczny 46 (2002) nr 1, s. 81-92) i żydowskim m.in. Lublin ośrodkiem żydowskiego życia wydawniczego do roku 1939 (Lublin a książka, pod red. A. Krawczyka, E. Józefowicz-Wisińskiej, Lublin 2004 s. 203-215), Holocaust a czytanie we wspomnieniach Ocalałych (współaut. T. Przybył, Acta Universitatis Lodziensis. Folia Librorum 12 (2005) s. 131-141), Kobieta żydowska, kobieta czytająca ( Napis, seria 11 (2005) s. 267-276). Odzwierciedlają one wiedzę zdobytą podczas
studiów magisterskich i podyplomowych. Doświadczenie zawodowe wyniesione z pracy w bibliotece naukowej zostawiło ślad na publikacjach poświęconych zagadnieniom bibliotekoznawczym, m.in. Biblioteka XXI wieku (Informacja w społeczeństwie XXI wieku, pod red. M. Rószkiewicz, E. Wędrowskiej. Warszawa, 2005, s. 257-263), Współczesna biblioteka naukowa jako organizacja (Jak możliwa jest filozofia organizacji, red. J. Broda i in., Zabrze, 2006, s. 233-249), The Role of Book and Library in Developing an Educated Man (Świadectwo Petera Druckera, red. Jerzy Broda i in. Zabrze, 2006, s. 295-303), Społeczeństwo informacyjne społeczeństwo bez książek? (Problemy społeczeństwa informacyjnego, pod red. A. Szewczyk. T. 1, 2007, s. 98-107). Od 10 lat głównym obszarem moich zainteresowań badawczych jest działalność łódzkich wydawców książek po zakończeniu II wojny światowej. Wynikają one z połączenia badań nad historią Łodzi oraz kwestiami znaczenia małych ojczyzn i poszukiwaniem tożsamości przez zbiorowości lokalne. Tematy te dominowały w piśmiennictwie naukowych i w publicystyce na przełomie XX i XXI w. (Z. Bauman, P.L. Berger, A. Giddens, S. Nicieja, P. Sztompka). W 2004 r. pracowałam nad projektem badawczym Łódź wielokulturowa 1918-1939 finansowanym ze środków UŁ. Jego wyniki zaprezentowałam podczas Warsaw Special Convention of ASN Nationalities and Pluralism From Old to New Worlds. East Central Europe and Post-Soviet Countries (Warszawa 2004), w publikacjach: Konflikt w relacjach wielokulturowych ( Transformacje 3-4 (2004) & 1-4 (2005) s. 176-182), Książka w Łodzi wielokulturowej 1918-1939 (Książka ponad podziałami, pod red. A. Krawczyka, Lublin 2007, s. 309-320); oraz wykładach monograficznych prowadzonych dla studentów bibliotekoznawstwa i informacji naukowej ( Europejscy twórcy kultury i nauki a świat polityki w pierwszej połowie XX w., Książka w komunikacji międzykulturowej, Książka w Łodzi wielokulturowej 1918-1939 ). W toku prowadzonych badań stwierdziłam brak studiów nad dziejami lokalnych edytorów aktywnych w okresie powojennym. Polityka kulturalna, której istotną częścią była polityka wydawnicza prowadzona przez władze PRL, zniszczyła tożsamość środowisk lokalnych. W poszczególnych regionach kraju zacierano różnorodność kultur, preferując homogeniczność treści i ukierunkowanie na potencjalnie masowy odbiór. Moją uwagę zwróciło działające w latach 1957-1996 Wydawnictwo Łódzkie. Jego powstanie było efektem złagodzenia polityki kulturalnej władz w szczególnym zdarzeniu: Październiku 1956 r. Zachowany po likwidacji oficyny zespół akt, przechowywany w Archiwum Państwowym w Łodzi (uzupełniony kwerendami w innych ośrodkach), pozwolił opisać jej działalność od powołania do momentu likwidacji. Na aktywność Wydawnictwa miały wpływ takie wydarzenia historyczne, jak Marzec 1968 r., wprowadzenie stanu wojennego w grudniu 1981 r., przemiany polityczne i gospodarcze, które nastąpiły w 1989 r. Wskazałam w pracy dyrektorów redaktorów naczelnych, którzy w kolejnych latach oficyną kierowali; omówiłam cele, które stawiali, wielkość produkcji wydawniczej, współpracę ze środowiskiem literackim i naukowym Łodzi, wpływającym na repertuar. Prowadziłam także badania bibliograficzne, po raz pierwszy w literaturze przedmiotu zarejestrowałam dorobek Wydawnictwa od 1982 do 1996 r. (spis za lata 1957-1981 zestawił Andrzej Gawroński 1 ). Moje ustalenia zawarłam w publikacjach Przerzucanie kładki nad czasem. Problemy w badaniach nad historią regionalnego ruchu wydawniczego po 1956 r. (na przykładzie działalności P.P. Wydawnictwo Łódzkie ) (Bibliologia, pod 1 A. Gawroński, Bibliografia publikacji Wydawnictwa Łódzkiego 1957-1981, Łódź, Wydaw. Łódzkie, 1982. 2
red. D. Kuźminy, Warszawa, 2007, s. 326-334), Wydawnictwo Łódzkie na tle wydarzeń Marca 1968 r., ( Między Wschodem a Zachodem, t. 2 (2009), s. 105-123). Końcowym wynikiem przeprowadzonych badań i kwerend była monografia Oficyna przy ulicy Piotrkowskiej (Łódź 2007). Moje zainteresowanie historią ruchu wydawniczego w Łodzi zaowocowało współpracą z Muzeum Książki Artystycznej podczas przygotowywania Bibliofilskiej mapy Łodzi (Łódź 2007), do której opracowałam 7 haseł omawiających historię instytucji wydawniczych działających w okresie międzywojennym i po II wojnie światowej: Księgarnia Szarlotty Seipelt; Księgarnia Czytaj ; Spółdzielnia Wydawnicza Czytelnik ; Wydawnictwo Poligrafika ; Spółdzielnia Wydawnicza Polonista z odpowiedzialnością udziałami; Spółdzielnia Wydawnicza Prawo z odpowiedzialnością udziałami; Przedsiębiorstwo Państwowe Wydawnictwo Łódzkie. Dorobek Wydawnictwa Łódzkiego pozostaje nadal w kręgu moich zainteresowań: w publikowanych artykułach staram się scharakteryzować wybrane pozycje z jego repertuaru np. Horacy Safrin autor Wydawnictwa Łódzkiego (Ludzie i książki, red. E. Andrysiak, Łódź 2011, s. 405-410), Tradycje Łodzi wielokulturowej w repertuarze Wydawnictwa Łódzkiego ( Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej. Organizacja i Zarządzanie, z. 65, 2013, s. 361-374). Szukając przyczyn zabiegów czynionych przez lokalne środowisko twórcze w celu powołania Wydawnictwa, podjęłam się przedstawienia działalności edytorskiej w mieście po zakończeniu II wojny. W oparciu o materiały archiwalne, artykuły przyczynkarskie i wzmianki w publikacjach dotyczących historii miasta oraz we wspomnieniach łodzian, przygotowałam szkic Ruch wydawniczy w Łodzi w latach 1945-1956 (Historia i współczesność w badaniach bibliologicznych, pod red. J. Koniecznej, Łódź 2007, s. 95-110). Zwróciłam wówczas uwagę na brak szczegółowych informacji i opracowań poświęconych dorobkowi edytorów we wskazanym okresie. Jedną z przyczyn tego stanu był brak bibliografii łódzkiej produkcji wydawniczej po 1945 r. Podjęłam więc jako pierwsza trud zestawienia opisów bibliograficznych druków zwartych wydanych w Łodzi w latach 1945-1956 oraz charakterystyki zjawisk z pogranicza polityki oraz kultury. Daty graniczne wyznacza wyzwolenie miasta spod okupacji hitlerowskiej (19 I 1945 r.) i powołanie Wydawnictwa Łódzkiego (1957). Zamieszczona w rozprawie Wydawcy książek w Łodzi w latach 1945-1956, licząca 2110 pozycji bibliografia, pozwoliła oszacować wielkość produkcji wydawniczej, zidentyfikować działających w Łodzi edytorów i zaprezentować ich repertuar. Spis ma układ chronologiczny, a w obrębie kolejnych lat alfabetyczny. Każdej pozycji przyporządkowane zostały hasła przedmiotowe pozwalające określić tematykę. Celem badań było ustalenie: kto, w jakim zakresie i dla jakich grup odbiorców podejmował się wydawania książek. Pominęłam natomiast zagadnienie wydawania prasy, gdyż temat ten wymaga odrębnych kwerend i metod badawczych. Problematyka powojennego ruchu wydawniczego nie stanowi głównego nurtu we współczesnych badaniach bibliologicznych. Do 1989 r. prace naukowe z tej dyscypliny, podobnie jak wszystkie ogłaszane drukiem publikacje, podlegały ocenie Głównego Urzędu Kontroli Prasy Publikacji i Widowisk. Ich autorzy nie mogli więc przedstawić obiektywnych analiz przemian społecznych i politycznych zachodzących w powojennych dziejach Polski, ani wpływu środowisk partyjno-rządowych na aktywność wydawców. Po transformacji ustrojowej, zapoczątkowanej 6 II 1989 r. obradami Okrągłego Stołu, po zniesieniu cenzury i udostępnieniu archiwów GUKPPiW i służb inwigilujących m.in. środowisko wydawców, problematyka ta powinna znaleźć się w kręgu zainteresowań księgoznawców. Zwłaszcza, że materiał 3
aktowy wymaga uzupełnienia faktografii relacjami osób, które były zaangażowane w kształtowanie repertuaru wydawniczego 2. Większość czynnych wtedy osób nie pozostawiło opublikowanych wspomnień, brak też przeprowadzonych z nimi wywiadów, czyli cennego źródła wiedzy. Upływ czasu spowodował, że wiele osób, których relacje mogły rzucić nowe światło na historię powojennego ruchu wydawniczego, już nie żyje. Pozostały pytania, na które dziś trudno udzielić wyczerpujących i satysfakcjonujących odpowiedzi. W pracy nad książką poświęconą Wydawnictwu Łódzkiemu i monografią Wydawcy książek w Łodzi w latach 1945-1956, w zgromadzonym materiale zauważa się z tej przyczyny luki, które mogliby wypełnić uczestnicy opisywanych wydarzeń. Na periodyzację historii ruchu wydawniczego w Łodzi wpłynęła polityka państwa, które po 1949 r. zakazało działalności wydawcom nieuspołecznionym. Na podstawie przeprowadzonych kwerend można wskazać 25 wydawców uspołecznionych i prywatnych, aktywnych w latach 1945-1949, ponadto 17 wydawców żydowskich oraz nie mniej niż 200 wydawców nieprofesjonalnych. W latach 1950-1956 działała w mieście tylko jedna profesjonalna oficyna oddział PWN, pozostały dorobek tworzyli edytorzy nieprofesjonalni. Napisana monografia dzieli się na trzy części: pierwsza z nich poświęcona jest działalności wydawców prywatnych, uspołecznionych i nieprofesjonalnych, aktywnych w omawianym okresie; druga zawiera informacje na temat kontrolowania łódzkich publikacji przez GUKPPiW; w części trzeciej zamieszczono wspomniany już rejestr druków zwartych. Dwie pierwsze części zostały podzielone na podrozdziały, w których omówiono szczegółowe zagadnienia. W dziale dotyczącym edytorów zastosowana została periodyzacja. Pierwszy etap kończy utworzenie w 1949 r. Centralnej Komisji Wydawniczej, która wprowadziła nowy podział rynku wydawniczego. W kolejnych podrozdziałach ukazano aktywność wydawców uspołecznionych, prywatnych i nieprofesjonalnych (w tym partii politycznych). W oparciu o zestawiony spis dorobku przeprowadzono analizę ilościową produkcji wydawniczej. Pozwoliła ona ukazać Łódź jako ośrodek edytorski w omawianych latach oraz oszacować wkład miasta w ogólnokrajową produkcję na poziomie 4%. Przedstawione wyniki nie zmieniły w znaczący sposób oceny miejsca Łodzi na wydawniczej mapie powojennej Polski. W oparciu o dane przekazane przez Adama Bromberga, powtórzone przez Łukasza Gołębiewskiego i Piotra Kitrasiewicza, można stwierdzić, że aktywność Łodzi była niewielka w porównaniu z produkcją ukazującą się w Warszawie i Krakowie. Jednak brak podobnych opracowań dla innych miast nie pozwala przeprowadzić porównania wielkości i charakteru produkcji. Dokumentując strukturę produkcji wydawniczej, wykazuję, iż repertuar lokalnych oficyn miał zaspokoić potrzeby mieszkańców miasta. Prócz literatury pięknej i książek dla dzieci i młodzieży w ofercie wydawców obecne były podręczniki akademickie przeznaczone dla studentów łódzkich uczelni i rozprawy naukowe oraz literatura fachowa dla pracowników łódzkich zakładów. Zestawienie produkcji w kolejnych latach pokazało, jaki wpływ na rozwój rynku książki miała polityka wydawnicza państwa. Różnorodność tytułów większa była w latach 1945-1949 niż w następnych latach, gdy ukazywały się podręczniki dla szkół zawodowych i syntezy akademickie, literatura fachowa oraz publikacje okolicznościowe wydawców 2 Przykładem może być Sprawa operacyjnego rozpracowania Europa (IPN Warszawa sygn. BU 0246/398 t. 1-2) skierowana przeciw wieloletniej redaktor SW Czytelnik Irenie Szymańskiej. We wspomnieniach Miałam dar zachwytu I. Szymańska nie odnosi się do inwigilacji swojej osoby, a większość świadków opisywanych w aktach wydarzeń, których wspomnienia należałoby skonfrontować z relacjami zamieszczonymi w dokumentach wytworzonych przez Służbę Bezpieczeństwa, nie żyje. 4
nieprofesjonalnych. Ilościowy spadek produkcji wydawniczej, spowodowany decyzjami o zakończeniu działalności prywatnych edytorów, pokazuje jak istotne znaczenie dla rozwoju powojennego rynku książki i kultury czytelniczej mieli nieuspołecznieni lokalni wydawcy. Zauważa się też, że na wzbogacenie oferty repertuarowej nie mieli wpływu wydawcy ogólnopolscy (SW Czytelnik, Książka, Wiedza ), którzy przez kilka miesięcy 1945 r. prowadzili działalność w Łodzi. Również obecność w mieście wybitnych pisarzy i poetów, mieszkających w tzw. Domu Literatów, nie ożywiała lokalnego środowiska wydawców. W monografii zajęto się też rozpoznaniem sieci drukarń łódzkich, których moce produkcyjne miały istotny wpływ na liczbę książek. Przytoczono także recenzje GUKPPiW dotyczące łódzkich druków zwartych, przedstawianych do kontroli. Zachowany materiał aktowy pozwolił pokazać ograniczanie przez władzę swobody działalności oraz wskazać przypadki, w których przedłożone do ocen tytuły zostały zatrzymane przez cenzurę. Polityka wydawnicza władz nie pozwoliła edytorom zaangażować się w zakrojone na szerszą skalę projekty wydawnicze. Pojawiły się próby specjalizacji wydawniczej: można wskazać wydawców literatury pięknej (W. Bąk, K. Rutski, Poligrafika ), książek dla dzieci i młodzieży (F. Owczarek, Łódzki Instytut Wydawniczy), prac naukowych i popularnonaukowych (Księgarnia Naukowa) przeznaczonych m.in. dla prawników (M. Ginter) czy lekarzy ( Kolumna ). Wydawcy starali się, działając w warunkach zniszczonego gospodarczo i kulturalnie kraju, zaspokajać bieżące potrzeby klientów. Te kwestie poruszyłam w referatach: Książka żydowska w Łodzi w latach 1945 1949 wygłoszonym podczas posiedzenia Wydziału I Łódzkiego Towarzystwa Naukowego (25 X 2011); Literatura piękna wydawana w powojennej Łodzi (1945-1949) (konferencja Druk i biblioteka w życiu codziennym ) oraz w artykułach Książka medyczna w repertuarze łódzkich wydawców 1945-1956 ( Medycyna Nowożytna. Studia nad Kulturą Medyczną, nr 1 (2011), s. 169-183) i Wydawcy książek w Łodzi w latach 1945 1956 ( Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia ad Bibliothecarum Scientiam Pertinentia, X (2012), s. 94-106). Z wykonanego zestawienia produkcji wydawniczej widać także, iż ośrodki pozawarszawskie nie miały być miejscami, w których wydawano by literaturę polityczną, mającą kształtować nową socjalistyczną rzeczywistość. To zadanie było realizowane w stolicy. Analiza ta jest pierwszą tego typu próbą całościowego spojrzenia na powojenny łódzki dorobek edytorski. Wskazując, jak kształtowała się aktywność wydawców w pierwszych latach po zakończeniu II wojny światowej w ośrodku pozawarszawskim, tym samym otwarto drogę przyszłym badaczom. Szczegółowych studiów wymaga m.in. dorobek łódzkich wydawców literatury fachowej czy działalność wydawców nieprofesjonalnych. Zagadnienia te były jedynie poruszane w pracach przyczynkarskich. Istnieje także konieczność zestawienia i omówienia dorobku edytorskiego za lata 1956-1989, bowiem znamy jedynie repertuar Wydawnictwa Łódzkiego z tego okresu. Bibliologiczne prace badawcze podejmowane w XXI w. powinny skupić się również na szczegółowym zbadaniu i omówieniu działalności innych lokalnych i ogólnopolskich firm wydawniczych aktywnych po 1945 r. Zwłaszcza, że związane z Łodzią wydawnictwa SW Czytelnik oraz Książka i Wiedza nie doczekały się dotąd opracowań. Brakuje literatury pozwalającej porównać aktywność łódzkich wydawców z działalnością edytorów w innych wojewódzkich miast powojennej Polski. 5
Drugi nurt mojej działalności badawczej związany jest z przeniesieniem mojego akademickiego etatu do Pracowni Słownika Pracowników Książki Polskiej. W latach 2006-2010 uczestniczyłam w realizacji projektu badawczego Słownika pracowników książki polskiej. Suplement 3, finansowanego z grantu Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego (kierownik prof. dr hab. Hanna Tadeusiewicz) i byłam członkiem zespołu redagującego wydany w 2010 r. ów Suplement 3. Moja aktywność nie ograniczała się jedynie do redagowania nadsyłanych tekstów: śledząc literaturę przedmiotu i prasę, starałam się rejestrować nowe hasła i poszukiwać dla nich autorów. Informowałam o pracach nad suplementem na konferencji Lublin a książka, cz. II Centrum i peryferie (Lublin 2009). Jestem autorką 26 biogramów. Interesowałam się głównie postaciami związanymi z działalnością emigracyjną (m.in. Cz. Bednarczyk, M. Danilewicz-Zielińska, M. Herwich, T. Niewodniczański, Z. Michejda), ilustratorami (m.in. D. Konwicka, J. Lebenstein, J. Lenica, Z. Stryjeńska) oraz bibliotekarzami (m.in. A. Cierniak, A. Czartkowski, K. Walczak). W 2010 r. zostałam kierownikiem Pracowni, w 2012 r. przygotowany przez nasz zespół (prof. dr hab. Hanna Tadeusiewicz, dr A. Walczak-Niewiadomska) projekt Słownik pracowników książki polskiej. Suplement 4 uzyskał grant w konkursie Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego w ranach Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki (2012-2016) kieruję wymienionym grantem. Zamierzamy przygotować i wydać kolejny tom Słownika. W projektowanym wydawnictwie zamieszczone zostaną przede wszystkim biogramy zmarłych w ostatnich latach pracowników książki. Nacisk kładziemy na gromadzenie życiorysów osób związanych z drugim obiegiem wydawniczym, dostrzegając lukę w badaniach księgoznawczych nad tym niezwykle ważnym nurtem działalności edytorskiej oraz brak biogramów osób działających na emigracji. Nawiązałam współpracę ośrodkami naukowymi, bibliotekami publicznymi, organizacjami zawodowymi i towarzystwami bibliofilskimi, a także z regionalistami, którzy bardzo aktywnie włączyli się do pracy nad suplementem 4 i składają propozycje haseł. Równolegle kieruję pracami nad opracowaniem inwentarza Archiwum Pracowni, który zostanie dołączony do tomu. Do przygotowanego suplementu dotychczas złożyłam autorskie 32 biogramy. Odzwierciedlają one moje zainteresowanie badawcze łódzkim ruchem wydawniczym (m.in. A. Angnelius, W. Bąk, S. Jamiołkowski, P. Miks), działalnością wydawniczą po 1945 r. (m.in. I. Szymańska, A. Wat, A. Wasilewski) i drugim obiegiem wydawniczym (m.in. P. Cieślak, M. Krawczyk, L. Trzciński). Aktywnie promuję Słownik pracowników książki polskiej uczestnicząc w konferencjach naukowych, na których prezentuję osiągnięcia Pracowni i zachęcam do podejmowania współpracy z Redakcją. Pozostała działalność naukowa Wyrazem udziału w życiu naukowym jest moje członkowsko w towarzystwach naukowych i praca w redakcjach czasopism naukowych. Od 1999 r. jestem członkiem Polskiego Towarzystwa Bibliologicznego, wiceprezesem Oddziału Warszawskiego (od 2007) i sekretarzem Zarządu Głównego (od 2011). Uczestniczyłam w konferencji naukowej organizowanej przez PTB (podanej w wykazie konferencji). Pod patronatem PTB OW organizuję w Katedrze Bibliotekoznawstwa i Informacji Naukowej UŁ cykliczne sesje naukowe pn. Warsztaty PTB OW, które gromadzą naukowców, bibliotekarzy i studentów. O działalności PTB pisałam w artykule Polskie Towarzystwo Bibliologiczne ( Forum Bibliotek Medycznych 2009 nr 1 s. 79-82). 6
Należę do Polskiego Towarzystwa Historycznego. Uczestniczę w działalności Oddziału Łódzkiego, wygłaszając odczyty podczas zebrań otwartych i publikując w Roczniku Łódzkim. W kadencji 2012-2015 jestem członkiem Oddziałowej Komisji Rewizyjnej. W latach 2003-2005 byłam sekretarzem redakcji periodyku naukowego Acta Universitatis Lodzensis. Folia Librorum (lista B Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego). Od 2008 r. ponownie wchodzę w skład redakcji pełniąc funkcję redaktora tematycznego. Od 2005 r. jestem sekretarzem redakcji pisma interdyscyplinarnego Transformacje wydawanego przez Akademię Leona Koźmińskiego w Warszawie i Fundację Edukacyjną Transformacje (red. nacz. prof. dr hab. Lech W. Zacher, lista B Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego, indeksowane przez EBSCO). W latach 2006-2012 byłam członkiem rady naukowej Centrum Badań Ewaluacyjnych i Prognostycznych ALK w Warszawie. Udział w projektach badawczych W 2004 r. realizowałam projekt badawczy własny Łódź wielokulturowa 1918-1939 finansowany ze środków UŁ. Wyniki swoich badań prezentowałam występując na międzynarodowej konferencji naukowej East Central Europe and Post-Soviet Countries: nations, nationalities, culture, religion, history and politics (Warszawa 2004) z referatem Neighbours and strangers. Poles, Germans and Jews in Lodz i konferencji Książka ponad podziałami (Lublin 2004) z referatem Książka w Łodzi wielokulturowej 1918-1939. W latach 2006-2010 uczestniczyłam jako wykonawca w realizacji projektu badawczego Słownik Pracowników Książki Polskiej. Suplement 3 (grant Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego, kierownik prof. dr hab. H. Tadeusiewicz) realizowanego w Katedrze Bibliotekoznawstwa i Informacji Naukowej UŁ. W 2011 r. wraz prof. dr hab. H. Tadeusiewicz i dr A. Walczak-Niewiadomską przygotowałam wniosek projektu badawczego Słownik pracowników książki polskiej. Suplement 4, złożony w pierwszym konkursie Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki moduł 1.1. Od 2012 r. jestem kierownikiem tego projektu. W ramach podjętych prac napisałam 32 biogramy, zredagowałam 70 nadesłanych tekstów. Pracuję także nad opracowaniem inwentarza Pracowni Słownika Pracowników Książki Polskiej. Uczestniczyłam w konferencjach naukowych w Krakowie, Lubostroniu Warszawie i Gorzowie Wielkopolskim (wymienionych w spisie konferencji) prezentując wyniki naszych badań biograficznych. Udział w konferencjach naukowych, działalność organizacyjna Ważną rolę w moim rozwoju naukowym odegrał udział w krajowych i międzynarodowych konferencjach naukowych. Miałam wówczas okazję prezentować wyniki moich badań i uczestniczyć w dyskusjach nad nimi (spis zał. nr 3). Od 1 X 2010 r. jestem Kierownikiem Pracowni Słownika Pracowników Książki Polskiej. Od 2008 r. organizuję w Katedrze Bibliotekoznawstwa i Informacji Naukowej UŁ sesje naukowe pn. Warsztaty PTB OW. Dotychczas odbyły się następujące spotkania: Pamięci prof. dr. hab. Janusza Dunina (10 III 2008 r.), Znaczenie badań biograficznych w księgoznawstwie (23 IV 2009 r.), Biblioteki i księgozbiory klasztorne (23 IV 2010), Bibliotekarze, bibliofile, miłośnicy ksiąg (10 XII 2013 r.). Byłam 7
organizatorką sesji naukowej Izraelska ilustracja dziecięca, która odbyła się w Katedrze 23 II 2012 r. Spotkaniu towarzyszyła prezentacja, wypożyczonej w Ambasady Izraela w Polsce, wystawy pod tym samym tytułem. Przygotowałam wystawę Baśnie Andersena w polskiej ilustracji książkowej, wypożyczoną z Duńskiego Instytutu Kultury i sesję naukową W kręgu Hansa Christiana Andersena (13 III 2014 r.). Przygotowałam również spotkania, w których uczestniczyli pracownicy i studenci Katedry: z pisarzem i publicystą Tomaszem Piątkiem na temat działań ruchu Obywatele Kultury na rzecz promocji czytelnictwa (2011), dyrektorem Filharmonii Łódzkiej im. A. Rubinsteina Lechem Dzierżanowskim na temat funkcjonowania samorządowej instytucji kultury (2012), Suzanne Miller Resource Officer w Sekcji Public Affairs Ambasady USA w Polsce na temat kultury książki w USA (2014). Osiągnięcia dydaktyczne Ważne miejsce w mojej działalności akademickiej zajmuje dydaktyka. Od 1 X 2001 r. prowadzę zajęcia dydaktyczne (wykłady i konwersatoria) na studiach stacjonarnych i zaocznych w Katedrze Bibliotekoznawstwa i Informacji Naukowej UŁ z takich przedmiotów jak: Bibliologia i informatologia kierunki badawcze, Drugi obieg wydawniczy, Książka w Łodzi, Społeczeństwo informacji i wiedzy, Historia nauki i naukoznawstwo, Organizacja zbiorów bibliotecznych, Systemy komunikowania w nauce, Terminologia specjalistyczna z bibliologii i informatologii, Współczesny rynek wydawniczy. Opracowałam wspólnie z prof. dr hab. Jadwigą Konieczną i dr Magdaleną Kwiatkowską program specjalizacji Biblioteki publiczne na studia drugiego stopnia, którymi kieruję od 2010 r. W jej ramach prowadzę zajęcia Literatura popularna w bibliotece, Media i Internet w pracy bibliotek, Zbiory specjalne w bibliotece. Byłam też współautorką programu specjalizacji Bibliotekoznawstwo na studiach drugiego stopnia. Uczestniczyłam w pracach zespołu opracowującego program studiów pierwszego stopnia (2012). Prowadziłam seminaria magisterskie i licencjackie, na których 19 studentów uzyskało stopień magistra bibliotekoznawstwa i informacji naukowej a 33 licencjata. Wielokrotnie byłam recenzentką prac magisterskich i licencjackich promowanych w Katedrze. Prowadzę wykład i konwersatorium Wiedza o książce współczesnej na Podyplomowym Studium Informacji Naukowej i Bibliotekoznawstwa na UŁ. W roku akademickim 2008/2009 i 2012/2013 wykładałam na Studiach podyplomowych dla nauczycieli w zakresie drugiego przedmiotu informacji naukowej i bibliotekoznawstwa oraz posługiwania się nowymi technologiami ICT i językiem obcym finansowanych ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. W latach 2007-2009 prowadziłam wykłady i ćwiczenia z przedmiotów Bibliografia i inne źródła informacji oraz Czytelnictwo na Podyplomowych Studiach Bibliotekarstwa i Przetwarzania Informacji Naukowo- Technicznej w Wyższej Szkole Finansów i Zarządzania w Białymstoku, filia w Ełku. Nigdy nie pełniłam funkcji promotora pomocniczego w przewodzie doktorskim (możliwość taka formalnie istnieje od niedawna). 8
Działalność popularyzatorska Podejmuję działania popularyzujące nie tylko moje badania naukowe, ale również dorobek współczesnego księgoznawstwa i bibliotekoznawstwa. Brałam udział w dyskusjach na temat kultury książki zorganizowanych przez Rektora UŁ i Bibliotekę Uniwersytecką. Uczestniczę w programie UŁ Uniwersytet Zawsze Otwarty prowadząc wykłady dla uczniów szkół ponadgimnazjalnych i seniorów. Byłam organizatorką głośnego czytania w holu BUŁ z okazji Światowego Dnia Książki i Praw Autorskich Jak oni czytają (23 IV 2012). Wygłaszam odczyty podczas zebrań organizowanych przez Łódzkie Towarzystwo Przyjaciół Książki, którego jestem członkiem. Uczestniczyłam w audycjach Studenckiego Radia Żak Politechniki Łódzkiej, wzięłam udział w realizacji filmu dokumentalnego Andrzeja Mosia Stanisław Czernik. Prowadziłam spotkanie z ks. Adamem Bonieckim w Miejskiej Bibliotece Publicznej w Skierniewicach (21 XI 2012). W 2012 r. zdobyłam certyfikat Latarnika Polski Cyfrowej podczas szkolenia zorganizowanego przez Stowarzyszenie Miasta w Internecie i Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji. Prowadzę zajęcia edukacji cyfrowej dla osób w wieku 50+ w parafii pw. Bł. Papieża Jana XXIII w Łodzi i Oddziale Gromadzenia Zbiorów Miejskiej Biblioteki Publicznej Łódź Widzew. 9