Program Działań na Rzecz Osób Niepełnosprawnych w Powiecie Koneckim na lata 2011 2015

Projekt Program Działań na Rzecz Osób Niepełnosprawnych w Powiecie Koneckim na lata 2011 2015 Opracował: Wydział Polityki Społecznej, Oświaty i Zdrowia Końskie 2011 r.

2 Wprowadzenie...3 I. PRAWO OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH W UNII EUROPEJSKIEJ I W POLSKIM USTAWODAWSTWIE...5 1.1 Unia Europejska a niepełnosprawność...5 1.2 Polska a niepełnosprawność...6 II. DIAGNOZA STANU WYJŚCIOWEGO...8 2.1 Osoby niepełnosprawne opis problemu...8 2.2 Sytuacja na rynku pracy osób...19 2.3 System instytucjonalny pomocy na rzecz osób...21 III. OBSZARY DZIAŁAŃ...27 3.1 Działania w obszarze integracji społecznej osób...27 3.1.1 Zakres działania w obszarze integracji społecznej osób...29 3.2 Działania w obszarze aktywizacji zawodowej osób...34 3.2.1 Zakres działania w obszarze aktywizacji zawodowej osób...36 3.3 Działania w obszarze przestrzegania praw osób...40 3.3.1 Zakres działania w obszarze przestrzegania praw osób...41 IV. ŹRÓDŁA FINANSOWANIA PROGRAMU...43 V. MONITOROWANIE...44 Spis tabel...45

3 Wprowadzenie Zgodnie z ustawą z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób, niepełnosprawność oznacza trwałą lub okresową niezdolność do wypełniania ról społecznych z powodu stałego lub długotrwałego naruszenia sprawności organizmu, w szczególności powodującą niezdolność do pracy. Z kolei definicja opracowana przez Światową Organizację Zdrowia stanowi, że osoba niepełnosprawna to taka, u której istotne uszkodzenie i obniżenie sprawności funkcjonowania organizmu powodują uniemożliwienie, utrudnienie lub ograniczenie sprawnego funkcjonowania w społeczeństwie, biorąc pod uwagę takie czynniki jak: płeć, wiek oraz uwarunkowania zewnętrzne. Najogólniej stwierdzić można, że niepełnosprawność to stan, który jest efektem dysfunkcji natury fizycznej, psychicznej, ubytku anatomicznego powstałego na skutek urazów, schorzeń lub zaburzeń rozwojowych, powodujący znaczące ograniczenie możliwości wykonywania podstawowych czynności życiowych. Jego przyczyny mogą być bardzo zróżnicowane i indywidualne. Niepełnosprawność może być mierzona i określana: na podstawie możliwości codziennego funkcjonowania, na podstawie zdolności do pełnienia podstawowych ról społecznych, w oparciu o zmienne kliniczne (etiologia, lokalizacja i zakres uszkodzeń). Biorąc pod uwagę krąg osób dotkniętych tym problemem społecznym możemy dokonać podziału na: osoby niepełnosprawne prawnie, posiadające aktualne orzeczenie wydane przez organ do tego uprawniony, osoby niepełnosprawne biologicznie, nieposiadające orzeczenia jednak dotknięte całkowicie lub poważnie ograniczoną zdolnością do wykonywania podstawowych czynności. Za osobę niepełnosprawną uważamy człowieka, którego stan fizyczny, psychiczny lub umysłowy trwale lub okresowo utrudnia, ogranicza, bądź uniemożliwia wypełnianie ról społecznych, jeżeli uzyskał orzeczenie: 1) o zakwalifikowaniu przez zespół ds. orzekania o niepełnosprawności do jednego ze stopni niepełnosprawności:

4 znacznego, umiarkowanego, lekkiego, 2) o niezdolności do pracy orzeczonej przez Lekarza Orzecznika ZUS: orzeczenie o całkowitej niezdolności do pracy i niezdolności do samodzielnej egzystencji, orzeczenie o całkowitej niezdolności do pracy, orzeczenie o częściowej niezdolności do pracy, 3) o zakwalifikowaniu przez zespół ds. orzekania o niepełnosprawności, do osób, dzieci do 16 roku życia. Po ukończeniu tego wieku określany jest stopień niepełnosprawności. Podstawą do opracowania Programu Działań na Rzecz Osób Niepełnosprawnych w Powiecie Koneckim na lata 2011 2015 jest art. 35a ust. 1, pkt 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób (Dz. U. z 2010 r. Nr 214, poz. 1407 z późn. zm.). Głównym celem Programu jest stwarzanie warunków umożliwiających osobom niepełnosprawnym pełne uczestnictwo w życiu społecznym, zawodowym, korzystanie z dóbr kultury, nauki oraz sportu i rekreacji. Realizacji tego celu mają służyć planowane działania na rzecz poprawy warunków funkcjonowania w życiu społecznym, w tym objęcie pomocą osób zagrożonych wykluczeniem społecznym. Ważnym elementem programu jest wspieranie osób w sferze życia zawodowego, poprzez stwarzanie warunków zatrudnienia lub podejmowania przez osoby niepełnosprawne pracy na własny rachunek. W działaniach na rzecz integracji społecznej osób zostanie położony nacisk na zadania sprzyjające kształtowaniu właściwych postaw społecznych wobec niepełnosprawności oraz przestrzeganiu praw osób. Przyjęte cele w Programie (...) stanowić będą podstawę działań w zakresie rehabilitacji społecznej i zawodowej osób realizowanych na terenie Powiatu Koneckiego. Zadania wynikające z Programu(...) będą finansowane z budżetu powiatu, a także ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych oraz ze środków beneficjentów zewnętrznych. Dotychczasowe doświadczenia samorządu powiatowego wskazują, iż efektywność podejmowanych przedsięwzięć na rzecz osób,

5 możliwość dotarcia do osób najbardziej potrzebujących w dużym stopniu zależy od właściwego rozpoznania potrzeb w środowisku lokalnym. Stąd w ramach planowanych działań duży nacisk zostanie położony na ścisłą współpracę zarówno z jednostkami samorządowymi jak i stowarzyszeniami czy organizacjami działającymi na rzecz osób oraz na bieżące monitorowanie potrzeb osób. Do skutecznej realizacji zamierzonych celów niezbędna będzie współpraca władz powiatowych, gminnych, organizacji pozarządowych oraz innych instytucji działających na rzecz osób mogących wspierać realizację programu merytorycznie i finansowo, z uwzględnieniem problemów, zasobów i specyfiki poszczególnych jednostek. Program Działań na Rzecz Osób Niepełnosprawnych w Powiecie Koneckim na lata 2011 2015 wpisuje się w Strategię Rozwiązywania Problemów Społecznych w Powiecie Koneckim na lata 2009-2013 oraz Wojewódzki Program Wyrównywania Szans Osób Niepełnosprawnych i Przeciwdziałania ich Wykluczeniu Społecznemu na lata 2006-2013. I. PRAWO OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH W UNII EUROPEJSKIEJ I W POLSKIM USTAWODAWSTWIE 1.1 Unia Europejska a niepełnosprawność Według Europejskiego Forum do Spraw Niepełnosprawności, w państwach Unii Europejskiej żyje około 37 mln. Stanowią oni około 10% całej ludności Wspólnoty Europejskiej. W 1993 r. Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych przyjęło Standardowe Zasady Wyrównywania Szans Osób Niepełnosprawnych"(48/96), które traktowane są jako normy zwyczajowe prawa międzynarodowego i są podstawą tworzenia nowego prawodawstwa, inspirują też programy działań na rzecz osób z niepełnosprawnością w wielu krajach, w tym w krajach członkowskich Unii Europejskiej. Unia swoje osiągnięcia w dziedzinie polityki wobec niepełnosprawności opiera przede wszystkim na działaniach dwóch organizacji międzynarodowych: Rady Europy i Organizacji Narodów Zjednoczonych, tworząc obecną strategię działań na rzecz osób z niepełnosprawnością.

6 Głównym celem strategii Unii Europejskiej wobec niepełnosprawności jest tworzenie społeczeństwa otwartego, dostępnego dla wszystkich, a opiera się ona na pojęciu prawa i poszanowaniu indywidualnych różnic. Do kluczowych jej zadań należy walka z dyskryminacją, budowanie otwartego społeczeństwa i poprawa dostępu do szeroko rozumianego otoczenia, a także przeciwdziałanie społecznej marginalizacji. Strategia podkreśla potrzebę nowego podejścia do kwestii niepełnosprawności koncentrującego się na rozpoznaniu i usunięciu różnego rodzaju barier, które utrudniają lub wręcz uniemożliwiają osobom z niepełnosprawnością osiągnięcie równych szans i uczestniczenie we wszystkich dziedzinach życia. Skupia się też na zagadnieniach współpracy między Komisją Europejską a krajami członkowskimi, promowaniu pełnego uczestnictwa osób z niepełnosprawnością w społeczeństwie oraz upowszechnianiu problematyki niepełnosprawności we wszystkich unijnych inicjatywach. Odpowiedzialność za prowadzenie działań na rzecz osób z niepełnosprawnością w przeważającej większości spoczywa na państwach członkowskich. Wraz z wejściem Polski do Unii Europejskiej, konieczne stało się dostosowanie polskich norm prawnych w zakresie standardów świadczeń i usług na rzecz osób do obowiązujących w Unii. 1.2 Polska a niepełnosprawność Potrzeby osób uwzględnione zostały w polskim ustawodawstwie. Podstawowym aktem prawnym regulującym między innymi prawa osób w Polsce jest Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. W ostatnich latach nastąpiła znaczna aktywność legislacyjna na rzecz osób. Wprowadzono wiele norm, poprawek oraz regulacji prawnych mających na celu polepszenie życia i społecznego funkcjonowania osób. Zmieniono także zasady i tryb orzekania o niepełnosprawności. Sejm Rzeczypospolitej Polskiej 1 sierpnia 1997 r. uchwalił Kartę Praw Osób Niepełnosprawnych (M.P. z 1997 r. Nr 50, poz. 475) broniącą praw osób, czyli osób, których sprawność fizyczna, psychiczna lub umysłowa

7 trwale lub okresowo utrudnia, ogranicza lub uniemożliwia życie codzienne, naukę, pracę oraz spełnienie ról społecznych, zgodnie z normami prawnymi i zwyczajami. Zgodnie z Konstytucją nie jest to akt stanowiący źródło prawa powszechnie obowiązującego, stanowi jednak wyraz podjętego przez Państwo zobowiązania do przestrzegania zawartych w nim zasad i realizacji określonych w nim celów. W Karcie uznaje się przede wszystkim pełne i niezbywalne prawo osób do niezależnego i samodzielnego, aktywnego i wolnego od dyskryminacji życia. Karta zawiera również katalog dziesięciu praw przysługujących osobom niepełnosprawnym, a najważniejsze z nich to: prawo dostępu do dóbr i usług umożliwiających pełne uczestnictwo w życiu społecznym, prawo dostępu do leczenia i opieki medycznej, rehabilitacji i edukacji leczniczej, prawo do życia w środowisku wolnym od barier funkcjonalnych, prawo do swobodnego przemieszczania się i korzystania ze środków transportu, prawo dostępu do informacji. Do najważniejszych aktów prawnych, które mają wpływ na poprawę sytuacji osób w Polsce należy zaliczyć: ustawę z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób (t. j. Dz. U. z 2010 r., Nr 214, poz. 1407 z późn. zm.). ustawę z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (t.j. Dz. U. z 2001 r., Nr 142, poz. 1592 z późn. zm.). ustawę z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej ( t.j. Dz. U. z 2009 r., Nr 175, poz. 1362 z późn. zm.). ustawę z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. z 2003 r., Nr 80, poz. 717 z późn. zm.). ustawę z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t. j. Dz. U. z 2009 r., Nr 153, poz. 1227 z późn. zm.) ustawę z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, (t.j. Dz. U. 2009 r. Nr 205, poz. 1585 z późn. zm.). ustawę z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (t.j. Dz. U. z 2006 r., Nr 156, poz. 1118 z późn. zm.).

8 ustawę z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (t.j. Dz. U. z 2008 r., Nr 69, poz. 415 z późn. zm.) ustawę z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym (t.j. Dz. U. z 2005 r., Nr 108, poz. 908 z późn. zm.). ustawę z dnia 20 czerwca 1992 r. o uprawnieniach do ulgowych przejazdów środkami publicznego transportu zbiorowego (t.j. Dz. U. z 2002 r., Nr 175, poz. 1440 z późn. zm.) ustawę z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (t.j. Dz. U. z 1998 r., Nr 21, poz. 94 z późn. zm.). ustawę z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (t.j. Dz. U. z 2008 r., Nr 164, poz. 1027 z późn. zm.). ustawę z dnia 25 czerwca 2010 r. o sporcie (Dz. U. z 2010 r., Nr 127, poz. 857 z późn. zm.). ustawę z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (t.j. Dz. U. z 2004 r., Nr 256, poz. 2572 z późn. zm.). II. DIAGNOZA STANU WYJŚCIOWEGO 2.1 Osoby niepełnosprawne opis problemu Niepełnosprawność jest jednym z głównych problemów społecznych w Powiecie Koneckim. Znaczenie tego zjawiska wynika zarówno z jego rozmiarów (na przestrzeni lat obserwujemy dynamiczny wzrost liczby osób ) jak i powszechności występowania oraz społecznych i indywidualnych konsekwencji jakie wywołuje. Na podstawie Ostatniego Spisu Powszechnego z 2002 r. w Polsce żyje prawie 5,5 mln osób, co stanowi 14,3% ludności kraju. Oznacza to, że co siódma osoba w Polsce jest niepełnosprawna lub za taką się uważa. Województwo Świętokrzyskie zamieszkuje 187135 osób, co stanowi 14,4% ogółu populacji województwa. Osoby niepełnosprawne z terenu Województwa Świętokrzyskiego stanowią 3,4% osób zamieszkałych w Polsce.

9 W Powiecie Koneckim jest 10013 osób co stanowi 5% wśród ogółu osób w Województwie Świętokrzyskim. Podstawowym skutkiem niepełnosprawności jest pogorszenie sytuacji finansowej rodziny. Taki stan spowodowany jest z jednej strony utratą pracy przez osobę niepełnosprawną, spadkiem jej aktywności zawodowej i ograniczeniem możliwości zarobkowania przez innych członków rodziny ze względu na świadczoną opiekę, a z drugiej wydatkami związanymi z leczeniem i rehabilitacją osoby niepełnosprawnej. Obszary problemowe osób w Powiecie Koneckim zostały zdiagnozowane i opisane w Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych w Powiecie Koneckim na lata 2009-2013. Do podstawowych problemów osób z terenu Powiatu Koneckiego należą: - brak lub ograniczony dostęp do dóbr i usług umożliwiających pełne uczestnictwo osób w życiu publicznym, społecznym, kulturalnym i sportowym, - brak lub ograniczony dostęp do życia w środowisku wolnym od barier funkcjonalnych (bariery w dostępie do urzędów i innych obiektów użyteczności publicznej), - brak swobodnego przemieszczania się i korzystania ze środków transportu, - brak lub ograniczony dostęp do informacji, - ograniczony dostęp do leczenia i opieki medycznej, rehabilitacyjnej, paliatywnej oraz edukacji leczniczej, - brak środków na pokrycie udziału własnego przy ubieganiu się o dofinansowanie z programów Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych, w tym zaopatrzenia w przedmioty ortopedyczne i środki pomocnicze oraz zakup sprzętu rehabilitacyjnego, - mała liczba organizacji pozarządowych, działających szczególnie na terenach wiejskich brak zaangażowania tych instytucji w przekazywanie informacji na temat przysługujących osobom niepełnosprawnym ulg i uprawnień, - problemy w zakresie edukacji osób od chwili urodzenia aż do zakończenia nauki w ramach posiadanych predyspozycji i możliwości;

10 niedoinwestowanie poradni specjalistycznych i specjalnego ośrodka szkolnowychowawczego. Powyższe problemy władze samorządowe próbują w miarę posiadanych możliwości rozwiązywać. Od roku 1999 tj. od momentu decentralizacji zadań Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych, powiat realizuje zadania z zakresu rehabilitacji zawodowej i społecznej w oparciu o ustawę z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób. Ze środków PFRON mogą być finansowane następujące zadania powiatu: 1) Zadania z zakresu zatrudniania i rehabilitacji zawodowej osób : udzielanie osobom niepełnosprawnym jednorazowo środków na podjęcie działalności gospodarczej, rolniczej albo na wniesienie wkładu do spółdzielni socjalnej (art. 12a), udzielanie dofinansowania do wysokości 50 % oprocentowania kredytów bankowych, zaciągniętych przez osoby niepełnosprawne na kontynuowanie działalności gospodarczej lub prowadzenie własnego lub dzierżawionego gospodarstwa rolnego (art.13), dokonywanie zwrotu kosztów poniesionych przez pracodawcę w związku z przystosowaniem tworzonych lub istniejących stanowisk pracy, stosownie do potrzeb wynikających z niepełnosprawności osób na nich zatrudnionych oraz z rozpoznaniem przez służby medycyny tych potrzeb (art. 26), dokonywanie zwrotów kosztów poniesionych przez pracodawcę w związku z zatrudnieniem pracowników pomagających pracownikowi niepełnosprawnemu w pracy (art. 26 d), dokonywanie zwrotów kosztów poniesionych przez pracodawcę w związku z wyposażeniem stanowiska pracy dla osoby niepełnosprawnej (art. 26 e) finansowanie kosztów szkolenia i przekwalifikowania zawodowego osób (art. 38 i art. 40), dokonywanie zwrotu kosztów poniesionych przez pracodawcę na szkolenia zatrudnionych osób (art. 41), dofinansowanie do realizacji działań wyrównujących różnice między regionami w szczególności w jednostkach samorządu terytorialnego,

11 (realizacja programu uzależniona jest od wysokości stopy bezrobocia na terenie powiatu) (art. 47). 2) Zadania z zakresu rehabilitacji społecznej określone w art. 35 a ww. ustawy: dofinansowanie kosztów tworzenia i działania warsztatów terapii zajęciowej, dofinansowanie uczestnictwa osób i ich opiekunów w turnusach rehabilitacyjnych, dofinansowanie likwidacji barier architektonicznych, w komunikowaniu się i technicznych, w związku z indywidualnymi potrzebami osób, dofinansowanie sportu, kultury, rekreacji i turystyki osób, dofinansowanie zaopatrzenia w sprzęt rehabilitacyjny, przedmioty ortopedyczne i środki pomocnicze przyznawane osobom niepełnosprawnym na podstawie odrębnych przepisów. Ze środków powiatu finansowane są zadania: bieżąca działalność warsztatów terapii zajęciowej, likwidacji barier w zakładach opieki zdrowotnej lub placówkach edukacyjnych w zakresie umożliwienia osobom niepełnosprawnym poruszania się i komunikowania Na obszarze Powiatu Koneckiego skala niepełnosprawności jest trudna do oszacowania ze względu na brak jednej instytucji ewidencjonującej ilość zgłoszeń tego problemu społecznego. Dane gromadzone są jednocześnie przez różne instytucje takie jak: Zakład Ubezpieczeń Społecznych, Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego i Zespół do spraw Orzekania o Niepełnosprawności. Dzieje się tak, ponieważ osoby niepełnosprawne mają możliwość uzyskania orzeczenia o stopniu niepełnosprawności jednocześnie z różnych organów. Taki stan sprawia, że nie ma możliwości ustalenia rzeczywistej liczby osób. Ostatnie zweryfikowane dane dotyczące omawianego zagadnienia zostały przedstawione w wymienionym powyżej spisie, z którego wynika, że na terenie Powiatu Koneckiego było 10013 osób.

12 Biorąc pod uwagę dane z Powiatowego Zespołu ds. Orzekania o Niepełnosprawności w latach 2008-2010 odnotowano wzrost wydanych orzeczeń z określeniem stopnia niepełnosprawności. Łącznie wydano 7536 orzeczeń w tym: w 2008 roku - 2261, w 2009 roku 2503 natomiast w 2010 roku- 2772. Osoby niepełnosprawne zamieszkujące teren Powiatu Koneckiego mogą uzyskać wsparcie w ramach rehabilitacji społecznej i zawodowej. Realizatorem zadań z zakresu rehabilitacji społecznej jest Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Końskich. Procentowe wykorzystanie środków na rehabilitację społeczną w stosunku do ogółu środków PFRON otrzymanych zgodnie z algorytmem, przedstawia się w następujący sposób: - 2008: 82,27 % ogółu środków PFRON, - 2009 : 69,75 % ogółu środków PFRON, - 2010: 68,57 % ogółu środków PFRON. Poniżej przedstawiono zastawienie dotyczące wykorzystania środków PFRON w Powiecie Koneckim na przestrzeni lat 2008 2010 na zadania z zakresu rehabilitacji społecznej osób. Tabela 1 Środki PFRON na dofinansowanie uczestnictwa osób i ich opiekunów w turnusach rehabilitacyjnych w latach 2008 2010 Rok Liczba osób, które otrzymały dofinansowanie Wysokość wykorzystanych środków (w zł) 2008 146 94 770,00 2009 51 36 000,00 2010 200 125 973,00 Źródło: Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Końskich Z zestawienia wynika, że liczba osób objętych omawianą formą wsparcia oraz wysokość środków przyznawanych na ten cel rokrocznie wzrasta. Jedynie w 2009 r. obserwowany był niewielki spadek. W latach 2008-2010 objęto dofinansowaniem 397 osób, a łączna wysokość wykorzystanych środków wyniosła 256 743,00 zł. Kolejną formą pomocy osobom niepełnosprawnym zamieszkującym obszar Powiatu Koneckiego jest dofinansowanie ze środków PFRON do sportu, kultury,

13 rekreacji i turystyki. Mogą się o nie ubiegać osoby prawne i jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, jeżeli: - prowadzą działalność statutową na rzecz osób przez okres co najmniej 2 lat przed dniem złożenia wniosku, - udokumentują zapewnienie odpowiednich do potrzeb osób warunków technicznych i lokalowych do realizacji zadania, - udokumentują posiadanie środków własnych lub pozyskanych z innych źródeł na sfinansowanie przedsięwzięcia w wysokości nieobjętej dofinansowaniem ze środków Funduszu. Wysokość dofinansowania organizacji sportu, kultury, rekreacji i turystyki osób wynosi do 60% kosztów przedsięwzięcia. Liczbę przedsięwzięć oraz wysokość środków PFRON wykorzystanych na dofinansowanie sportu, kultury, rekreacji i turystyki osób w latach 2008 2010 przedstawia poniższa tabela. Tabela 2 Środki PFRON przeznaczone na dofinansowanie sportu, kultury, rekreacji i turystyki osób z terenu Powiatu Koneckiego w latach 2008 2010 Rok Liczba zrealizowanych imprez Wysokość wykorzystanych środków (w zł) 2008 0 0,00 2009 2 5 956,00 2010 2 3 000,00 Źródło: Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Końskich W ramach ww. zadania w latach 2008-2010 udzielono dofinansowania do 4 imprez o charakterze kulturalno-sportowym na łączną kwotę 8 956,00 zł. Osoby niepełnosprawne mogą również uzyskać ze środków PFRON dofinansowanie do zaopatrzenia w sprzęt rehabilitacyjny, przedmioty ortopedyczne i środki pomocnicze. Dofinansowania te obejmują zakup sprzętu do codziennych ćwiczeń rehabilitacyjnych w warunkach domowych oraz zakup niezbędnych do

14 codziennego funkcjonowania środków i przedmiotów pomocniczych. Katalog przedmiotów ortopedycznych i środków pomocniczych podlegających dofinansowaniu ze środków PFRON, zawarty jest w Rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 29 sierpnia 2009 r. (Dz. U. z 2009 r., Nr 139, poz. 1141). Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Końskich samodzielnie dokonuje kwalifikacji mającej na celu ocenę indywidualnych potrzeb i możliwości osoby niepełnosprawnej. Sprzęt dofinansowany przez PCPR w Końskich to m.in.: rowery rehabilitacyjne, materace rehabilitacyjne, wałki rehabilitacyjne, piłki gimnastyczne, drabinki gimnastyczne, gumy do ćwiczeń HERA BAND, trenażer eliptyczny, fotel do masażu, aparat do masażu Aquavibron, dysk korekcyjny, urządzenia do kąpieli perełkowo-ozonowej. Wielkość udzielonej pomocy w tym obszarze w latach 2008 2010 przedstawia poniższa tabela. Tabela 3 Środki PFRON przeznaczone na dofinansowanie do zaopatrzenia w sprzęt rehabilitacyjny, przedmioty ortopedyczne i środki pomocnicze na terenie Powiatu Koneckiego w latach 2008 2010 Rok Liczba osób, które otrzymały dofinansowanie Wysokość wykorzystanych środków (w zł) 2008 355 479 269,00 2009 304 349 957,00 2010 149 175 449,00 Źródło: Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Końskich Biorąc pod uwagę przedstawione dane, obserwuje się obniżenie środków wykorzystanych na dofinansowanie do zaopatrzenia w sprzęt rehabilitacyjny, przedmioty ortopedyczne i środki pomocnicze dla osób z terenu Powiatu Koneckiego. Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Końskich w latach 2008-2010 ogółem udzieliło pomocy 808 osobom niepełnosprawnym na kwotę 1 004 675,00 zł. Osoby niepełnosprawne zamieszkałe na terenie Powiatu Koneckiego ze środków PFRON mogą również uzyskać dofinansowanie do likwidacji barier architektonicznych, technicznych i w komunikowaniu się w związku z ich indywidualnymi potrzebami, zwanych ogólnie barierami funkcjonalnymi.

15 Bariery architektoniczne, to wszelkie utrudnienia występujące w budynku i w jego najbliższej okolicy, które ze względu na rozwiązania techniczne, konstrukcyjne lub warunki użytkowania uniemożliwiają lub utrudniają swobodę ruchu osobom niepełnosprawnym. Do kolejnego typu barier zaliczane są bariery techniczne. Utrudniają one lub uniemożliwiają osobom niepełnosprawnym normalne funkcjonowanie. Ich likwidacja powinna powodować sprawniejsze działanie takim osobom w społeczeństwie i umożliwić wydajniejsze ich funkcjonowanie. Natomiast bariery w komunikowaniu się, to ograniczenia uniemożliwiające lub utrudniające osobom niepełnosprawnym swobodne porozumiewanie się i/lub przekazywanie informacji. Wysokość środków PFRON przeznaczonych na dofinansowanie likwidacji barier funkcjonalnych w latach 2008 2010 przedstawia poniższa tabela. Tabela 4 Środki PFRON przeznaczone na dofinansowanie do likwidacji barier funkcjonalnych w Powiecie Koneckim w latach 2008 2010 Rok Wysokość środków (w zł) 2008 182 030,15 2009 33 864,00 2010 71 248,14 Źródło: Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Końskich Analizując zestawienie dotyczące udzielania pomocy osobom niepełnosprawnym w postaci dofinansowania do likwidacji barier architektonicznych oraz dane odnoszące się do dofinansowania likwidacji wszelkich barier funkcjonalnych można zauważyć, że najwięcej osób otrzymało dofinansowanie w 2008 roku. W latach 2008-2010 wysokość wszystkich środków na likwidację barier funkcjonalnych wyniosła 287 142,29 zł. Ostatnim zadaniem realizowanym przez PCPR w ramach rehabilitacji społecznej ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych jest dofinansowanie tworzenia i działalności warsztatu terapii zajęciowej. Tabela 5 Środki przeznaczone na dofinansowanie kosztów tworzenia i działania Warsztatów Terapii Zajęciowej w Końskich w latach 2008 2010

16 Rok Wysokość środków PFRON (w zł) 2008 348 764,00 2009 384 696,00 Wysokość środków Powiatu (w zł) 34000,00 52314,00 2010 384696,00 55000,00 Źródło: Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Końskich W latach 2008-2010 kwota dofinansowania ze środków PFRON na tworzenie i działanie warsztatów terapii zajęciowej wyniosła 1118156,00 zł. Wysokość środków przekazywanych w poszczególnych latach nie uległa zmniejszeniu. Inną formą wsparcia dla osób jest rehabilitacja zawodowa. Celem jej jest ułatwienie osobie niepełnosprawnej uzyskanie odpowiedniego zatrudnienia i awansu zawodowego, poprzez umożliwienie korzystania z poradnictwa zawodowego, szkolenia zawodowego i pośrednictwa pracy. Realizacja tych zadań odbywa się głównie poprzez: zwrot kosztów wyposażenia stanowisk pracy dla osób, zwrot kosztów przystosowania stanowiska pracy dla osób stosownie do potrzeb wynikających z ich niepełnosprawności, szkolenie osób, jednorazowe dofinansowanie do rozpoczęcia działalności gospodarczej, rolniczej lub wniesienia wkładu do spółdzielni socjalnej, dofinansowanie oprocentowania kredytu bankowego zaciągniętego na kontynuowanie prowadzonej działalności gospodarczej, zwrot wydatków na instrumenty i usługi rynku pracy na rzecz osób (staże i prace interwencyjne), zwrot kosztów zatrudnienia pracowników pomagających pracownikom niepełnosprawnym. Zadania powiatu z zakresu rehabilitacji zawodowej są realizowane przez Wydział Polityki Społecznej, Oświaty i Zdrowia. Tabela 6 Środki PFRON przeznaczone na zwrot kosztów wyposażenia stanowiska pracy dla osób z terenu Powiatu Koneckiego w latach 2008 2010 Rok Liczba osób, które otrzymały Wysokość wykorzystanych

17 dofinansowanie środków (w zł) 2008 13 356994,00 2009 9 161500,00 2010 5 120000,00 Źródło: Wydział Polityki Społecznej, Oświaty i Zdrowia Jak wynika z powyższego zestawienia w latach 2008-2010 zwrot kosztów wyposażenia stanowiska pracy uzyskało 27 osób na kwotę 638494,00 zł. Tabela 7 Środki PFRON przeznaczone na jednorazowe dofinansowanie rozpoczęcia działalności gospodarczej, rolniczej lub wniesienia wkładu do spółdzielni socjalnej dla osób z terenu Powiatu Koneckiego w latach 2008 2010 Rok Liczba osób, które otrzymały dofinansowanie Wysokość wykorzystanych środków (w zł) 2008 2 62 000,00 2009 7 136 000,00 2010 2 40 000,00 Źródło: Wydział Polityki Społecznej, Oświaty i Zdrowia Z powyższych danych wynika, że w latach 2008-2010 jednorazowe dofinansowanie do rozpoczęcia działalności gospodarczej, rolniczej lub wniesienia wkładu do spółdzielni socjalnej uzyskało 11 osób na kwotę 238 000, 00 zł. Tabela 8 Środki PFRON przeznaczone na realizację programu pn. Osoby niepełnosprawne w służbie publicznej w latach 2008 2010 Rok Liczba osób, które zostały zatrudnione Wysokość wykorzystanych środków (w zł) 2008 4 46 844,08 2009 0 48 353,00 2010 0 32 560,00

18 Źródło: Wydział Polityki Społecznej, Oświaty i Zdrowia Z zestawienia wynika, że liczba osób zatrudnionych w latach 2008-2010, wynosi 4 osoby niepełnosprawne, na które pozyskano łącznie 127 757,08 zł. Tabela 9 Środki PFRON przeznaczone na realizację programu pn. Program wyrównywania szans między regionami w latach 2008 2010 Rok Wysokość środków (w zł) 2008 211490,95 2009 127552,04 2010 0,00 Źródło: Wydział Polityki Społecznej, Oświaty i Zdrowia W latach 2008-2009 uzyskano dofinansowanie ze środków PFRON na realizację programu pn. Program wyrównywania szans między regionami w kwocie 349042,99 zł. W 2010 roku nie pozyskano środków ponieważ program został zawieszony. Tabela 10 Środki PFRON przeznaczone na finansowanie szkoleń dla osób z terenu Powiatu Koneckiego w latach 2008 2010 Rok Liczba osób, które zostały zatrudnione Wysokość wykorzystanych środków (w zł) 2008 7 10 876,00 2009 1 2 442,23 2010 1 5189,31 Źródło: Wydział Polityki Społecznej, Oświaty i Zdrowia Analizując powyższe dane dotyczące uzyskania dofinansowania szkoleń dla osób w latach 2008-2010 wynika, że Powiatowy Urząd Pracy na tą formę

19 wsparcia wykorzystał środki w kwocie 18 507,54 zł, co pozwoliło przeszkolić 9 osób. 2.2 Sytuacja na rynku pracy osób W Powiecie Koneckim pomimo spadku ogólnej liczby bezrobotnych na przestrzeni lat 2008-2010, liczba osób bezrobotnych nieznacznie rośnie. Poniższa tabela obrazuje stosunek osób do ogólnej liczby osób bezrobotnych zarejestrowanych w PUP Końskie na koniec grudnia w poszczególnych latach. Tabela 11 Osoby niepełnosprawne pozostające w ewidencji Powiatowego Urzędu Pracy w Końskich w latach 2008-2010 Rok ogólna liczba bezrobotnych bezrobotni niepełnosprawni udział procentowy osób 2008 7973 171 2,14 % 2009 7074 221 3,12 % 2010 7070 273 3,86 % Źródło: Powiatowy Urząd Pracy w Końskich

20 Tabela 12 Osoby niepełnosprawne wg płci pozostające w ewidencji Powiatowego Urzędu Pracy w Końskich w latach 2008-2010 Rok niepełnosprawni bezrobotni niepełnosprawni poszukujący ogółem kobiety mężczyźni ogółem kobiety mężczyźni 2008 253 107 146 67 26 41 2009 332 162 170 34 12 22 2010 388 185 203 27 9 18 Źródło: Powiatowy Urząd Pracy w Końskich Wśród zarejestrowanych osób w latach 2008-2010 w całej grupie bezrobotnych mieszkańców powiatu koneckiego występuje przewaga mężczyzn nad kobietami. Niepełnosprawni bezrobotni mężczyźni zarejestrowani w 2010 roku w ewidencji PUP stanowili 53%, natomiast kobiety 47%. W analizowanym roku niepełnosprawni mężczyźni poszukujący pracy stanowili 66%, zaś kobiety 44% w stosunku do ogólnej liczy poszukujących pracy. Tabela 13 Osoby niepełnosprawne wg stopnia niepełnosprawności pozostające w ewidencji Powiatowego Urzędu Pracy w Końskich w latach 2008-2010 Rok Stopień niepełnosprawności znaczny umiarkowany lekki 2008 13 153 142 2009 14 244 153 2010 24 295 197 Źródło: Powiatowy Urząd Pracy w Końskich Wśród zarejestrowanych osób, przeważają osoby posiadające umiarkowany stopień niepełnosprawności od 2008 r. występuje tendencja wzrostowa ogólnej liczby osób, bezrobotnych. Tabela 14 Formy aktywizacji osób w ewidencji Powiatowego Urzędu Pracy w Końskich w latach 2008-2010

21 Rok szkolenia staż Formy aktywizacji roboty publiczne prace interwencyjne przygotowanie zawodowe poradnictwo 2008 17 3 4 24 9 19 2009 3 21 5 28 3 16 2010 9 22 5 11-26 Źródło: Powiatowy Urząd Pracy w Końskich Z powyższych danych wynika, że najwięcej osób korzysta z poradnictwa i staży. W latach 2008-2010 ilość osób, które skorzystały z prac interwencyjnych utrzymuje się na tym samym poziomie, natomiast maleje ilość szkoleń a także przygotowania zawodowego. 2.3 System instytucjonalny pomocy na rzecz osób Istotnym ogniwem w systemie wsparcia osób są posiadane przez powiat zasoby instytucjonalne wspomagające zabezpieczenie potrzeb osób w sferze życia codziennego, nauki, pracy oraz możliwości korzystania z dóbr kultury, sportu i rekreacji. 1. POWIATOWE CENTRUM POMOCY RODZINIE W KOŃSKICH Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Końskich jest samodzielną jednostką organizacyjno budżetową wchodzącą w skład powiatowej administracji zespolonej. Działa od stycznia 2000 roku. Nadrzędnym celem jest realizacja zadań w sferze pomocy społecznej określonych w ustawie z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej, w ustawie z dnia 12 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób, a także w ustawie z dnia 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego. Działaniem PCPR jest wykonywanie zadań własnych wynikających z ww. ustaw, z zakresu rehabilitacji społecznej dofinansowania ze środków PFRON przyznawane osobom niepełnosprawnym do: turnusów rehabilitacyjnych, zaopatrzenia w sprzęt rehabilitacyjny, przedmioty ortopedyczne i środki pomocnicze, likwidacji barier

22 architektonicznych w komunikowaniu się i technicznych, oraz do sportu, kultury, rekreacji i turystyki. 2. POWIATOWY ŚRODOWISKOWY DOM SAMOPOMOCY W KOŃSKICH Został utworzony w 2003 roku. Jest placówką dziennego pobytu dla dorosłych osób, typu AB (choroby psychiczne i niepełnosprawność intelektualna). PŚDS organizuje i prowadzi zajęcia wspierająco - rehabilitacyjne dla podopiecznych w oparciu o indywidualne programy wsparcia przygotowane przez kierownika, psychologa i opiekunów we współpracy z uczestnikami i ich rodzinami. Organem prowadzącym jest Powiat Konecki. Dom działa w strukturach Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Końskich. Powiatowy Środowiskowy Dom Samopomocy w Końskich oferuje: bezpieczne miejsce spotkań, stworzenie możliwości samorealizacji w czasie wolnym, pomoc terapeutyczną oraz udział w zajęciach poszczególnych pracowni, umożliwienie uczestnikom kontaktu z psychologiem, rozwijanie umiejętności niezbędnych do samodzielnego funkcjonowania w środowisku społecznym z pomocą różnego rodzaju treningów i zajęć praktycznych, organizowanie wyjść poza teren Domu oraz imprez integracyjnych na terenie i poza Domem, poradnictwo i pomoc edukacyjną dla rodzin, możliwość korzystania ze sprzętu (rekreacyjno-rehabilitacyjnego, audiovideo, Internetu). Liczba miejsc: 30 3. WARSZTATY TERAPII ZAJĘCIOWEJ W KOŃSKICH Warsztat Terapii Zajęciowej jest placówką pobytu dziennego, w której uczestnik przebywa do 7 godzin dziennie. Celem tej placówki jest rehabilitacja osób w aspekcie zawodowym, społecznym, psychologicznym i medycznym. Cel ten jest realizowany poprzez ogólne usprawnianie psychofizyczne (rehabilitacja psychologiczna i lecznicza), rozwijanie umiejętności wykonywania codziennych czynności, przygotowanie do życia w środowisku społecznym (rehabilitacja społeczna), rozwijanie podstawowych i specjalistycznych umiejętności zawodowych umożliwiających podjęcie pracy zarobkowej (rehabilitacja zawodowa). Wspierany jest rozwój każdego uczestnika, poprzez

23 objęcie go indywidualnym programem rehabilitacji. Prowadzona jest także rehabilitacja ruchowa, która obejmuje kinezyterapię, zabiegi z fizykoterapii oraz zajęcia na basenie. W WTZ funkcjonuje 5 pracowni: artystyczna z elementami informatyki, gospodarstwa domowego i zaradności osobistej, krawiecko-hafciarska, plastyczno-ceramiczna oraz przyrodniczo-ogrodnicza. Podopieczni biorą także udział w zajęciach o charakterze edukacyjnym, kulturalno-oświatowym, rekreacyjnym i integracyjnym (prezentacja dorobku artystycznego na ogólnopolskich przeglądach i konkursach, zawody sportowe, wycieczki, wystawy, spotkania integracyjne). Różnorodność form oddziaływań terapeutycznych, stwarza osobom niepełnosprawnym możliwość osiągnięcia maksymalnej sprawności psychicznej, fizycznej oraz społecznej. Liczba miejsc: 26. 4. DOM POMOCY SPOŁECZNEJ ETOLA W RUDZIE PILCZYCKIEJ Dom Pomocy Społecznej Etola w Rudzie Pilczyckiej utworzony został w 1951 roku i aktualnie jest przeznaczony dla osób intelektualnie. Dom realizuje program rehabilitacyjno-terapeutyczny. Oferuje stałą opiekę psychiatryczno-psychologiczną. Dla każdego pensjonariusza jest opracowany i realizowany indywidualny plan wspierania. Rehabilitacja odbywa się w dwóch formach stacjonarnej i wyjazdowej. Celem Domu jest zapewnienie mieszkańcom godnego życia umożliwiającego rozwój ich osobowości przy uwzględnieniu stopnia psychicznego i fizycznego sprawności. Dom Pomocy Społecznej zapewnia pomoc w czynnościach codziennego życia związanych z posiłkami, higieną pomieszczeń, higieną osobistą. Ponadto zapewnia wsparcie w sytuacjach trudnych życiowo (samotność, ograniczona sprawność funkcjonowania w codziennym życiu) przez wsparcie emocjonalne. Dom Pomocy Społecznej jest placówką działającą w standardzie i świadczącą pełny zakres usług. Liczba miejsc: 120. 5. DOM POMOCY SPOŁECZNEJ CICHY ZAKĄTEK W KOŃSKICH Dom Pomocy Społecznej Cichy Zakątek w Końskich został utworzony 1991 r. Dom jest placówką stacjonarną dla dorosłych mężczyzn ze schorzeniami układu

24 nerwowego oraz dla osób dorosłych obojga płci chorych somatycznie. Obszar działalności Domu obejmuje teren Powiatu Koneckiego oraz teren całego kraju. Celem Domu jest zapewnienie mieszkańcom prawa do godnego życia, a w szczególności: zapewnienie mieszkańcom całodobowej opieki, zaspokojenie niezbędnych potrzeb bytowych, społecznych i religijnych na poziomie obowiązującego standardu, zapewnienie ochrony dóbr osobistych oraz możliwości zachowania samodzielności i wyboru stylu życia, zgodnie z zasadami współżycia społecznego, umożliwienie korzystania ze świadczeń przysługujących z tytułu powszechnego ubezpieczenia zdrowotnego, umożliwienie rozwoju osobowości przy uwzględnieniu stopnia psychicznej i fizycznej sprawności mieszkańców, zapewnienie intymności. W Domu działają zespoły terapeutyczno-opiekuńcze składające się z pracowników Domu, prawnych opiekunów mieszkańców, wolontariuszy oraz zaproszonych specjalistów. Liczba miejsc: 150. 6. PORADNIA PSYCHOLOGICZNO - PEDAGOGICZNA W KOŃSKICH Poradnia udziela dzieciom i młodzieży pomocy psychologiczno pedagogicznej dla wszechstronnego rozwoju w sferze społecznej, osobowościowej i zawodowej, a także udzielanie rodzicom i nauczycielom pomocy psychologiczno pedagogicznej związanej z wychowaniem i kształceniem dzieci i młodzieży. 7. SPECJALNY OŚRODEK SZKOLNO-WYCHOWAWCZY W BARYCZY Specjalny Ośrodek Szkolno Wychowawczy w Baryczy jest placówką dla uczniów intelektualnie w stopniu lekkim, umiarkowanym, znacznym oraz głębokim. Ośrodek zajmuje się osobami niepełnosprawnymi poprzez działania dydaktyczne, opiekuńczo-wychowawcze i rewalidacyjne. Głównym zadaniem Ośrodka jest przygotowanie wychowanków do samodzielnego udziału w życiu społecznym w integracji ze środowiskiem. Ośrodek Szkolno-Wychowawczy w Baryczy realizuje zadania w szkole podstawowej, gimnazjum i w szkole przysposabiającej do pracy. Ośrodek prowadzi zajęcia opiekuńczo-wychowawcze i sprawuje całodobową opiekę dla uczniów dojeżdżających i korzystających z noclegów. Do dyspozycji wychowanków jest 64 miejsc.

25 8. ZAKŁAD AKTYWNOŚCI ZAWODOWEJ W KOŃSKICH Zakład został stworzony w celu zatrudnienia osób w stosunku do których orzeczono znaczny stopień niepełnosprawności, a także poprzez rehabilitację zawodową i społeczną przygotowania ich do życia w otwartym środowisku oraz pomocy w realizacji pełnego, niezależnego, samodzielnego i aktywnego życia na miarę ich indywidualnych możliwości. Zakład zatrudnia 56 pracowników, w tym 37 ze znacznym stopniem niepełnosprawności. Zakład prowadzi działalność usługowo produkcyjną. Na terenie Powiatu Koneckiego funkcjonuje szereg organizacji pozarządowych zrzeszających osoby niepełnosprawne i ich rodziny. Działalność organizacji pozarządowych stanowi bardzo cenny element uzupełniający i wspierający wszelkie działania podejmowane na rzecz osób. Dla samorządu terytorialnego sektor pozarządowy jest partnerem co najmniej w trzech płaszczyznach: reprezentuje społeczność lokalną, wyraża jej potrzeby, dążenia i oczekiwania, świadczy pomoc bezpośrednią na rzecz mieszkańców społeczności lokalnej wprowadza nowe, często alternatywne sposoby działania. Dotychczasowe doświadczenia wskazują, że działalność organizacji pozarządowych winna być wspierana, integrowana i koordynowana. Do najbardziej znanych i najprężniej działających na rzecz osób organizacji pozarządowych należą: 1. STOWARZYSZENIE POWIATOWE KONTO POMOCY, ul. Staszica 2, 26-200 Końskie. 2. STOWARZYSZENIE NA RZECZ OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH PRZY OŚRODKU SZKOLNO-WYCHOWAWCZYM W BARYCZY PRZYJAZNE SCHODY, Barycz 64, 26-200 Końskie. 3. STOWARZYSZENIE NA RZECZ ROZWOJU GMINY STĄPORKÓW "GAGAT", ul. Piłsudskiego 103, 26-220 Stąporków. 4. STOWARZYSZENIE "NAD PLEBANKĄ", Grębosze17 B, 26-230 Radoszyce. 5. STOWARZYSZENIE "DWORZANKI", Grodzisko 48, 26-230 Radoszyce. 6. STOWARZYSZENIE INICJATYW LOKALNYCH "ŹRÓDŁO", ul. Strażacka 20, 26-200 Końskie.

26 7. STOWARZYSZENIE POMOCY DZIECIOM NIEPEŁNOSPRAWNYM "NASZ KĄCIK", ul. Wojska Polskiego 3, 26-200 Końskie. 8. TOWARZYSTWO WSPIERANIA ROZWOJU POWIATU "WSZECHNICA KONECKA", ul. Staszica 2, 26-200 Końskie. 9. TOWARZYSTWO PRZYJACIÓŁ DZIECI ODDZIAŁ POWIATOWY W KOŃSKICH, ul. Staszica 2, 26-200 Końskie. 10. STOWARZYSZENIE OPIEKI PALIATYWNO-HOSPICYJNE IM. KS. KAZIMIERZA SYKULSKIEGO, Ruda Białaczowska 1A, 26-225 Gowarczów.

27 III. OBSZARY DZIAŁAŃ 3.1 Działania w obszarze integracji społecznej osób W ramach planowanych działań przez samorząd powiatowy jako priorytetowe przyjęto zadania z obszaru integracji społecznej osób. Sprecyzowane zostały cele działania, które z kolei określają zadania do realizacji. Program ( ) zakłada realizację następujących celów: 1. Poprawa warunków jakości życia mieszkańcu powiatu. 2. Doskonalenie instytucjonalnego zakresu pomocy społecznej. 3. Stworzenie warunków do korzystania przez osoby niepełnosprawne z dóbr kultury, sportu i rekreacji. 4. Likwidacja barier transportowych. 5. Likwidacja barier architektonicznych i w komunikowaniu się w urzędach, instytucjach świadczących pomoc na rzecz oraz placówkach opieki zdrowotnej, obiektach służących rehabilitacji oraz opieki zdrowotnej. 6. Rozwój oferty wsparcia rodzin z osobą niepełnosprawną i dostosowanie jej do rzeczywistych potrzeb. 7. Likwidacja barier dostępności do nauki, sportu i rekreacji. 8. Integrowanie młodzieży niepełnosprawnej ze środowiskiem szkolnym, grupami rówieśniczymi. W ramach powyższych celów zakłada się działania w kierunku umożliwienia osobom niepełnosprawnym pełnego udziału w życiu społecznym poprzez likwidację barier funkcjonalnych w miejscach i budynkach użyteczności publicznej, jak również w miejscu zamieszkania osób. Ze względu na ograniczenia zdrowotne osób, znaczne oddalenie wielu miejscowości powiatu od aglomeracji miejskich oraz brak możliwości zapewnienia dowozu osobom niepełnosprawnym przez rodzinę dla wielu mieszkańców powiatu jedyną szansą jest zorganizowany przewóz. Udział w zajęciach dydaktycznych, rehabilitacyjnych, korzystanie z dóbr kultury sportu i turystyki dla wielu mieszkańców powiatu staje się dobrem nieosiągalnym z powodu barier transportowych. Z uwagi na ograniczone możliwości finansowania zakupu pojazdów z budżetu powiatu planuje się również

28 udział w projektach realizowanych przy udziale środków PFRON zarówno przez samorząd powiatowy jak również wnioskowanie o dofinansowanie przez PFRON projektów składanych przez samorządy gminne oraz fundacje, stowarzyszenia i inne organizacje społeczne prowadzące działalność w zakresie rehabilitacji zawodowej lub społecznej osób. Powiat Konecki będzie sukcesywnie podejmował działania, przy współpracy z Urzędem Wojewódzkim, Urzędem Marszałkowskim oraz gminami powiatu koneckiego mające na celu likwidację barier w zakresie umożliwienia osobom niepełnosprawnym poruszania się i komunikowania w obiektach użyteczności publicznej w szczególności w placówkach edukacyjnych, zakładach opieki zdrowotnej, obiektach kultury i sportu. Przeciwdziałanie wykluczeniu wymaga również wspierania rozwoju infrastruktury służącej rehabilitacji zdrowotnej osób oraz podejmowania działań na rzecz integracji społecznej osób. W latach 2011 2015 planuje się rozwój bazy rehabilitacyjnej powiatu poprzez wyposażanie w sprzęt rehabilitacyjny, jak również dofinansowanie do aktywnego wypoczynku osób w formie turnusów rehabilitacyjnych, a także wspieranie działań samorządów gminnych, stowarzyszeń i fundacji działających na rzecz osób w pozyskiwaniu środków pomocowych na powyższe działania, w tym zlecanie organizacjom pozarządowym zadań z zakresu rehabilitacji społecznej i zawodowej osób. Zakres planowanych przez powiat przedsięwzięć w obszarze integracji społecznej osób szczegółowo przedstawia poniższe zestawienie tabelaryczne pn. Zakres działania w obszarze integracji społecznej osób.

29 3.1.1 Zakres działania w obszarze integracji społecznej osób Lp. Cel działania Nazwa zadania Źródło finansowania Realizator Partnerzy Termin realizacji Dofinansowanie kosztów ponoszonych przez osoby niepełnosprawne, na likwidację barier architektonicznych, PFRON, osoba niepełnosprawna Powiatowe, PCPR organizacje pozarządowe 2011-2015 Dofinansowanie uczestnictwa osób w turnusach rehabilitacyjnych PFRON, osoba niepełnosprawna Powiatowe, PCPR organizacje pozarządowe 2011-2015 I. Poprawa warunków jakości życia mieszkańców powiatu Dofinansowanie zakupu przez osobę niepełnosprawną, przedmiotów ortopedycznych i środków pomocniczych Dofinansowanie kosztów zakupu przez osobę niepełnosprawną sprzętu rehabilitacyjnego Rozwój bazy rehabilitacyjnej powiatu poprzez wyposażenie w sprzęt rehabilitacyjny NFZ, PFRON, osoba niepełnosprawna PFRON, osoba niepełnosprawna budżet powiatu, budżet województwa, PFRON Powiatowe, PCPR Powiatowe, PCPR Powiatowe organizacje pozarządowe organizacje pozarządowe Urząd Marszałkowski, Urząd Wojewódzki, PFRON, jednostki samorządowe, organizacje pozarządowe 2011-2015 2011-2015 2011-2015

30 Zapewnienie dzieciom niepełnosprawnym właściwych warunków pobytu i internacie specjalnego ośrodka szkolnowychowawczego oraz lepszego bezpieczeństwa budżet powiatu, PFRON, środki unijne Powiatowe 2011-2015 II III. Doskonalenie instytucjonalnego zakresu pomocy społecznej Stwarzanie warunków do korzystania przez osoby niepełnosprawne z dóbr kultury, sportu i rekreacji Dofinansowanie do zakupu samochodów i autobusów do przewozu osób Dofinansowanie do budowy i rozbudowy obiektów w tym budowa szybów windowych w obiektach użyteczności publicznej Dofinansowanie sportu, kultury, rekreacji i turystyki osób Dofinansowanie do zakupu samochodu do przewozu osób na rehabilitację, imprezy kulturowe i integracyjne budżet powiatu, PFRON budżet powiatu, PFRON PFRON budżet powiatu, PFRON Powiatowe, jednostki org., gminy Powiatowe, jednostki org. PCPR Powiatowe jednostki org. PFRON Urząd Marszałkowski, organizatorzy imprez, organizacje pozarządowe, jednostki samorządowe PFRON, jednostki samorządowe 2011-2015 2011-2015 2011-2015 2011-2015

31 IV. Likwidacja barier transportowych Organizowanie przewozu osób poprzez dofinansowanie kosztów zakupu lub przystosowania pojazdów do przewozu osób przez samorząd powiatowy i gminny, fundacje, stowarzyszenia i inne organizacje społeczne działające na rzecz osób PFRON, budżet wnioskodawcy Powiatowe PFRON, Urząd Marszałkowski, jednostki samorządowe, 2011-2015 V. Likwidacja barier architektonicznych i w komunikowaniu się w urzędach, instytucjach świadczących pomoc na rzecz oraz placówkach opieki zdrowotnej, obiektach służących rehabilitacji Tworzenie miejsc parkingowych przy obiektach użyteczności publicznej dla osób Likwidacja barier dostępności w obiektach administracji samorządowej powiatu Udział w projektach na rzecz likwidacji barier architektonicznych realizowanych w ramach programów celowych budżet powiatu, jednostki org., budżet gmin, środki wnioskodawcy budżet powiatu, PFRON budżet powiatu, PFRON, budżet wnioskodawcy, jednostki org. wg właściwości - Powiatowe, jednostki org., gminy Powiatowe, jednostki org., gminy PFRON, Urząd Marszałkowski jednostki samorządowe PFRON, Urząd Marszałkowski, jednostki samorządowe 2011-2015 2011-2015 2011-2015

32 VI. VII. Rozwój oferty wsparcia rodzin z osobą niepełnosprawną i dostosowanie jej do rzeczywistych potrzeb Likwidacja barier dostępności młodzieży niepełnosprawnej do nauki, sportu rekreacji Rozbudowa sieci środowiskowych ośrodków wsparcia dla osób z zaburzeniami psychicznymi Dofinansowanie kosztów funkcjonowania Warsztatów Terapii Zajęciowej Likwidacja barier w placówkach edukacyjnych przystosowanie obiektów szkolnych do wymogów wynikających z niepełnosprawności uczniów budżet powiatu, budżet wojewódzki PFRON, budżet powiatu, budżet powiatu, PFRON, budżet gmin Powiatowe, Powiatowe, PCPR Powiatowe, jednostki org., gminy organizacje pozarządowe, jednostki samorządowe Zespół Opieki Zdrowotnej w Końskich placówki oświatowe powiatu, jednostki samorządowe 2011-2015 2011-2015 VIII. Integrowanie młodzieży niepełnosprawnej ze środowiskiem szkolnym, grupami rówieśniczymi Prowadzenie działań edukacyjnych uczniów oraz rodziców/opiekunów uczniów pełnosprawnych w zakresie rozumienia potrzeb osób i przestrzegania ich praw Organizowanie imprez kulturalnych, sportowych, rekreacyjnych wspólnie dla uczniów pełnosprawnych i budżet powiatu PFRON budżet powiatu, PFRON Powiatowe, jednostki org. Powiatowe, jednostki org. szkoły powiatu koneckiego, Specjalny Ośrodek Szkolno- Wychowawczy, Poradnia Psychologiczno- Pedagogiczna, rodzice, opiekunowie, uczniowie szkoły powiatu koneckiego, Specjalny Ośrodek Szkolno- Wychowawczy, Poradnia Psychologiczno- Pedagogiczna, 2011-2015 2011-2015

33 Utworzenie oddziału Integracyjnego w szkole ponadgimnazjalnej budżet powiatu, PFRON Powiatowe, jednostki org. rodzice, opiekunowie, uczniowie jednostki samorządowe, organizacje pozarządowe, jednostki oświatowe, rodzice opiekunowie uczniowie 2011-2015

34 3.2 Działania w obszarze aktywizacji zawodowej osób Powiat Konecki w ramach działań w obszarze aktywizacji zawodowej osób powierza ich realizację Powiatowemu Urzędowi Pracy w Końskich, który wykonuje zadania z zakresu przeciwdziałania bezrobociu oraz aktywizacji zawodowej osób bezrobotnych, w oparciu o ustawę z dnia 20 kwietnia 2004 roku o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy. Terenem działalności Urzędu jest obszar gmin: Fałków, Gowarczów, Końskie, Radoszyce, Ruda Maleniecka, Słupia Konecka, Smyków, oraz Stąporków. Osoby niepełnosprawne zarejestrowane w Powiatowym Urzędzie Pracy mogą skorzystać z następujących form aktywizacji zawodowej wynikających z przepisów ustawy z dnia 27 sierpnia 1997r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób (Dz. U. z 2008r.,Nr 14, poz. 92 z późn. zm.) oraz ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. z 2008r. Nr 69 poz. 415 z późn. zm.): jednorazowe środki na podjęcie działalności gospodarczej, refundacja kosztów wyposażenia lub doposażenia stanowiska pracy dla skierowanego bezrobotnego, staże, prace interwencyjne, roboty publiczne, prace społecznie użyteczne, poradnictwo zawodowe, klub pracy. Osoba niepełnosprawna może być zarejestrowana w Powiatowym Urzędzie Pracy ze statusem: osoby bezrobotnej - posiadającej aktualny orzeczony stopień niepełnosprawności, niezatrudnionej i nie wykonującej innej pracy zarobkowej,