przeglad Vol. 89 Nr 2/2017 Miesięcznik Naukowo-Techniczny Welding Technology Review Rok założenia 1928 PL ISSN 0033-2364 Index 37125 Cena w prenumeracie 17 zł (w tym 5% VAT) PRZEGLĄD SPAWALNICTWA Vol. 89 2/2017 NEWSLETTER 2017 1
AGENDA WYDAWNICZA SIMP PRZEGLĄD SPAWALNICTWA ul. Świętokrzyska 14a, 00-050 Warszawa tel.: 22 827 25 42 e-mail: redakcja@pspaw.pl www.pspaw.pl REDAKTOR NACZELNY / EDITOR-IN-CHIEF Prof. Tomasz Chmielewski Politechnika Warszawska Z-CA REDAKTORA NACZELNEGO / DEPUTES EDITOR-IN-CHIEF Mgr inż. Włodzimierz Jacek Walczak Linde Gas Polska; ds. Współpracy z Przemysłem / Industry Cooperation Affairs SEKRETARZ / SUBMISSION OFFICER Lic. Norbert Kozłowski GRAFIK / GRAPHICS mgr Anna Kociemba REDAKTOR STATYSTYCZNY / STATISTICAL EDITOR mgr Marcin R. Konopka REDAKTOR JĘZYKOWY / LANGUAGE EDITOR Damian Bandurski REDAKTORZY DZIAŁÓW / ASSOCIATE EDITORS WYDAWCA / PUBLISHER ZESPÓŁ REDAKCYJNY Dr inż. Paweł Cegielski Politechnika Warszawska Maszyny Urządzenia Materiały / Machines Devices Materials Prof. Leszek A. Dobrzański, dr h.c. Politechnika Śląska Nowe materiały / New Materials Prof. Zbigniew Mirski Politechnika Wrocławska Lutowanie i klejenie / Brazing and Bonding Prof. Jacek Słania Instytut Spawalnictwa w Gliwicach Praktyka spawalnicza / Welding Practice Mgr inż. Bogusław Olech Polskie Towarzystwo Badań Nieniszczących SIMP, Oddział w Szczecinie Prof. Władysław Włosiński, dr h.c. Polska Akademia Nauk Zaawansowane technologie / Advanced Technologies Dr inż. Kwiryn Wojsyk Politechnika Częstochowska Konstrukcje spawane i zgrzewane / Welded structures MIĘDZYNARODOWA RADA PROGRAMOWA / INTERNATIONAL SCIENTIFIC COMMITTEE Prof. Jan Pilarczyk Instytut Spawalnictwa w Gliwicach, Przewodniczący / President Prof. Andrzej Ambroziak Politechnika Wrocławska, Zastępca / Vice-President Prof. Alexander I. Balitskii National Academy of Science, Ukraina Dr.-Ing. Pawel Baryliszyn Volkswagen Aktiengesellschaft, Wolfsburg, Niemcy Prof. Gilmar Ferreira Batalha Polythenic School of University Sao Paulo, Brazylia Dr inż. Hubert Drzeniek Amil Werkstofftechnologie, Berlin, Niemcy Prof. Nikolaos Gouskos University of Athens, Grecja Prof. Gieorgij M. Grigorenko National Academy of Science, Ukraina Prof. Jolanta Janczak-Rusch EMPA, Swiss Federal Laboratories for Materials Science and Technology, Szwajcaria Prof. Andrzej Kolasa Politechnika Warszawska, Polska Prof. Valeriy D. Kuznetsov Kyiv Polytechnical Institute, Ukraina Prof. Jerzy Łabanowski Politechnika Gdańska, Polska Prof. Leonid M. Łobanow National Academy of Science, Ukraina Prof. Jerzy Nowacki Zachodniopomorski Uniwerystet Technologiczny w Szczecinie Prof. George Papadopoulos University of Athens, Grecja Prof. Borys Je. Paton National Academy of Science, Ukraina Dr inż. Jan Plewniak Politechnika Częstochowska, Polska Dr inż. Anna Pocica Politechnika Opolska, Polska Prof. Jacek Senkara Politechnika Warszawska, Polska Prof. Andrzej Skorupa Akademia Górniczo-Hutnicza Kraków, Polska Prof. Božo Smoljan University of Rijeka, Chorwacja Prof. Mirko Sokovic University of Ljubljana, Słowenia Prof. Zhu Sheng National Key Laboratory for Remanufacturing, Pekin, Chiny Prof. Edmund Tasak Akademia Górniczo-Hutnicza, Kraków, Polska Prof. Johannes Wilden University of Applied Sciences, Krefeld, Niemcy Prof. Hongyan Zhang University of Toledo, USA KOMITET DS. WSPÓŁPRACY Z PRZEMYSŁEM / COMMITTEE OF INDUSTRY COOPERATION Prezes Marek Bryś Messer Eutectic Castolin, Polska Dyrektor Michał Kozłowski ESAB Polska, Polska Prezes Mirosław Nowak Technika Spawalnicza Poznań, Polska Wiceprezes Adam Ogrodnik Urząd Dozoru Technicznego, Polska Dyrektor Zbigniew Pawłowski Lincoln Electric Bester, Polska Prezes Andrzej Piłat Związek Zakładów Doskonalenia Zawodowego, Polska Prezes Jacek Rutkowski Kemppi Polska Dr inż. Krzysztof Sadurski Lincoln Electric Bester, Polska Prezes Andrzej Siennicki CLOOS Polska, Polska Prezes Jacek Świtkowski GCE Polska, Polska Dr inż. Marek Węglowski Akademia Spawania SPIS TREŚCI FORUM SPAWALNIKÓW POLSKICH MIESIĘCZNIK NAUKOWO-TECHNICZNY AGENDA WYDAWNICZA SIMP 9 pkt ROK ZAŁOŻENIA 1928 DAWNIEJ przeglad Welding Technology Review Nr 2/2017 PL ISSN 0033-2364 Volumen 89 Ryszard Bielski, Radosław Drozd * Koncepcja usprawnienia procesu spawania sekcji przestrzennych jednostek wielogabarytowych w stoczni X The concept of improving the welding process of large-size unit spatial at the shipyard X with welding methods.................... 5 Natalia Konieczna * Właściwości i struktura złączy spawanych doczołowo z rury kompozytowej 3R12/4L7 przeznaczonych do pracy w przemyśle energetycznym The properties and structure of the butt-welded joints of composite tube 3R12/4L7 intended for use in power industry.................... 10 Jacek Słania, Daniel Ptaszek * Analiza rozrzutu parametrów w Instrukcji Technologicznej Spawania na przykładzie wybranych metod spawania An analysis of dispersion parameters in the Welding Procedure Specification on the example of particular welding methods................................... 14 Wojciech Kramarek Wymagania dotyczące bezpieczeństwa maszyn zgodnie z prawem europejskim............................................... 32 Adam Ogrodnik, Tomasz Chmielewski * Diagnostyka i ocena trwałości elementów kotła ze stali 16Mo3 pracującego w warunkach pełzania Diagnosis and sustainability assessment of boiler components made of 16Mo3 steel operating in creep conditions............................... 37 Jacek Słania, Piotr Janowski * Plan spawania wymiennika ciepła 65 kw A plan of welding the 65 kw plate heat exchanger................................ 44 Marian Jósko, Jakub Kowalczyk, Ryszard Mańczak, Dariusz Ulbrich * Zastosowanie badań nieniszczących w budowie i eksploatacji pojazdów samochodowych Application of non-destructive testing in construction and operation of motor vehicles.................................. 49 Wydarzenia Gala Finału rankingu Lidera Bezpieczeństwa Technicznego..................... 54 IV Konferencja Nauka, technika, gospodarka doświadczenia i perspektywy rozwoju..................................... 55 VI spotkanie Sekcji Spawalniczej SIMP oddział w Poznaniu na Politechnice Poznańskiej............................... 56 Nowość Wydawnicza Dr inż. Kazimierz Ferenc (IWE) Podręcznik Spawania Zagadnienia ogólne.................................... 57 Maszyny Urządzenia Materiały............................................... 58 Kalendarium............................................................... 59 Informacje wydawcy........................................................ 60 * artykuł recenzowany PATRONAT I STAŁA WSPÓŁPRACA / PATRONAGE AND PERMANENT COOPERATION 2 PRZEGLĄD SPAWALNICTWA Vol. 89 2/2017
SPIS OGŁOSZEŃ REKLAMOWYCH Targi Kielce S.A. ul. Zakładowa 1 25-672 Kielce Tel. +48 41 365 12 22 Tel. +48 41 345 62 61 www.targikielce.pl CLOOS Polska Sp. z o.o. ul. Stawki 5 58-100 Świdnica firma@cloos.pl www.cloos.pl Lincoln Electric Bester Sp. z o.o. ul. Jana III Sobieskiego 19A 58-263 Bielawa tel. 48 74 64 61 100 fax 48 74 64 61 100 www.lincolnelectric.eu Instytut Spawalnictwa ul. Bł. Czesława 16-18 44-100 Gliwice tel. +48 32 231 00 11 is@is.gliwice.pl www.is.gliwice.pl FANUC Polska Sp. z o.o. ul. Tyniecka 12 52-407 Wrocław tel. +48 71 77 66 160 sales@fanucrobotics.pl www.fanucrobotics.pl Rywal RHC Sp. z o.o. ul. Polna 140 87-100 Toruń tel. +48 56 669 38 00 rywal@rywal.com.pl www.rywal.eu Messer Eutectic Castolin Sp. z o.o. ul. Leonarda da Vinci 5, 44-109 Gliwice Tel. +48 32 230 67 36 castolin@castolin.pl www.castolin.com/pl-pl Zapraszamy do odwiedzenia i polubienia naszego profilu na Facebooku PRENUMERATA Zamówienia na prenumeratę przyjmujemy przez cały rok, w tym celu należy wypełnić formularz zamieszczony na stronie: www.pspaw.pl/subscription_pl.php, i przesłać go w formie skanu wraz z potwierdzeniem wpłaty na: redakcja@pspaw.pl Cena rocznej prenumeraty miesięcznika Przegląd Spawalnictwa 204 zł, półrocznej 102 zł (w tym 5% VAT), 1 egzemplarz poza prenumeratą 25 zł (w tym 5% VAT), numery archiwalne dostępne do wyczerpania nakładu w cenie 25 zł (w tym 5% VAT). Przegląd Spawalnictwa dostępny jest również u kolporterów prasy: GARMOND PRESS S.A. www.garmondpress.pl tel. 22 836 70 59 tel. 22 836 70 08 KOLPORTER S.A. Biuro Warszawa Prenumerata tel. 22 355 05 60 66 faks. 22 355 05 67 PRZEGLĄD SPAWALNICTWA Vol. 89 2/2017 RUCH S.A. Odział Warszawa www.prenumerata.ruch.com.pl e-mail: prenumerata@ruch.com.pl Biuro Obsługi Klienta tel. 801 800 803, 22 717 59 59 3
NOWOŚĆ WYDAWNICZA Dr inż. Kazimierz Ferenc (IWE) Podręcznik Spawania Zagadnienia ogólne Przegląd Spawalnictwa anonsuje wydawanie cyklu podręczników przeznaczonych do kształcenia spawaczy. Trzonem niniejszej serii wydawniczej jest PODRĘCZNIK SPAWANIA ZAGADNIENIA OGÓLNE, obejmujący tematykę wspólną dla wszystkich metod spawania, dopełniony co najmniej 10 podręcznikami poświęconymi poszczególnym metodom spawania różnych materiałów, które będą ukazywać się w miarę ich opracowywania. W szesnastu rozdziałach PODRĘCZNIKA SPAWANIA ZAGADNIENIA OGÓLNE scharakteryzowano następujące tematy: przegląd podstawowych procesów spawania, zasady budowy i działania urządzeń spawalniczych, złącza spawane, ich właściwości i oznaczanie na rysunkach (wg EN 2553:2013), naprężenia i odkształcenia, pękanie połączeń i zapobieganie im, niezgodności spawalnicze i ich badanie, BHP, szkolenie i egzaminowanie spawaczy (wg PN-EN ISO 9606-1:2013), a także przykładowe pytania egzaminacyjne z odpowiedziami. Obecnie w opracowaniu są specjalistyczne tomy serii PODRĘCZNIK SPAWANIA, będące uzupełnieniem tomu bazowego o wiedzę dostosowaną do specyfiki kursu w zakresie metody spawania oraz głównych grup materiałowych, a mianowicie: Podręcznik spawania aluminium i jego stopów metodą TIG Podręcznik spawania stali nierdzewnych metodą TIG Podręcznik spawania aluminium i jego stopów metodą MIG Podręcznik spawania stali niestopowych metodą TIG Podręcznik spawania stali niestopowych metodą MAG Podręcznik spawania stali niestopowych metodą MMA Podręcznik spawania stali nierdzewnych metodą MAG Podręcznik spawania stali nierdzewnych metodą MMA Podręcznik spawania miedzi i jej stopów metodą TIG Podręcznik spawania gazowego i cięcia stali Treść serii wydawniczej jest spójna ze zintegrowanym systemem modułowego szkolenia spawaczy, opracowanym przez Europejską Federację Spawalniczą (EWF) i zalecanym przez Międzynarodowy Instytut Spawalnictwa (IIW). Ze względu na ten walor i wysoki poziom merytoryczny serii wydawniczej została ona objęta patronatem Urzędu Dozoru Technicznego i Instytutu Spawalnictwa. Podręcznik bazowy, Podręcznik spawania Zagadnienia ogólne ISBN 978-83-87982-92-8 format: B; oprawa: miękka; stron: 188 wraz z tomem specjalistycznym, stanowią pełny, nowoczesny, zwięźle podany kursantowi/czytelnikowi materiał dydaktyczny do każdej metody spawania. Z cyklu podręczników, przeznaczonych przede wszystkim dla słuchaczy, wykładowców i instruktorów na kursach spawania, mogą korzystać również technolodzy i inspektorzy nadzoru spawalniczego w spawalniczych zakładach produkcyjnych. KAZIMIERZ FERENC PODRĘCZNIK SPAWANIA Zagadnienia ogólne 1 egzemplarz książki: 36 zł (w tym 5% VAT) W celu zamówienia książki należy przesłać skan formularza wraz z potwierdzeniem wpłaty na adres: redakcja@pspaw.pl Agenda Wydawnicza SIMP Przegląd Spawalnictwa ul. Świętokrzyska 14a, 00-050 Warszawa tel.: 22 827 25 42 e-mail: redakcja@pspaw.pl Wpłaty należy dokonać na rachunek bankowy: Alior Bank 45 1060 0076 0000 3200 0043 1836 Zamawiam książkę Podręcznik spawania Zagadnienia ogólne w liczbie... egz. Imię i nazwisko Firma/Osoba prywatna Adres NIP Kontakt do osoby zamawiającej (e-mail) Oświadczam, że jestem podatnikiem VAT i upoważniam firmę do wystawienia faktury bez podpisu Podpis 4 PRZEGLĄD SPAWALNICTWA Vol. 89 2/2017
Power Wave C300 / S350 / S500 Doskonałe urządzenia do procesów zaawansowanych Power Wave C300 / S350 / S500 Idealny puls, możliwość wykonania każdej aplikacji Zaawansowane programy do spawania, takie jak Power Mode czy Rapid Arc dostarczane w standardzie Budowa modułowa pozwalająca rozbudowywać zestaw Dedykowane oprogramowanie CheckPoint z darmowymi aktualizacjami internetowy monitoring produkcji Możliwość współpracy z dowolnym cyfrowym podajnikiem drutu stanowiska ręczne, zmechanizowane i zrobotyzowane Łatwa i dokładna kalkulacja energii liniowej dzięki funkcji True Energy Niezawodność 3 letnia gwarancja MASZ PYTANIA: skontaktuj się z Twoim dystrybutorem lub Zapytaj Eksperta na naszej stronie internetowej www.lincolnelectric.pl PRZEGLĄD SPAWALNICTWA Vol. 89 2/2017 5