Załącznik nr 1 STOWARZYSZENIE NARODÓW ZJEDNOCZONYCH W POLSCE UNITED NATIONS ASSOCIATION POLAND SPRAWOZDANIE Z DZIAŁALNOŚCI STOWARZYSZENIA NARODÓW ZJEDNOCZONYCH W POLSCE UNITED NATIONS ASSOCIATION POLAND W ROKU 2012 WSTĘP Okres 2012 r. stanowił dla Stowarzyszenia Narodów Zjednoczonych w Polsce (United Nations Association Poland) pierwszy pełny rok kalendarzowy działalności, który charakteryzował się zarówno przemianami strukturalnymi, jak i rozwojem aktywności programowej organizacji. Należy podkreślić, że w sposób dynamiczny dokonano rozbudowy zespołu Stowarzyszenia oraz podłożono podwaliny pod zwiększenie partycypacji osób zainteresowanych celami statutowymi UNAP. Przełomowymi wydarzeniami w mijającym roku było bezsprzecznie podpisanie listu intencyjnego pomiędzy Ministerstwem Spraw Zagranicznych a UNAP (związane z późniejszą realizacją pilotażowej edycji programu UN Youth Delegate), a także organizacja konferencji Warsaw Model United Nations 2012. Obydwie inicjatywy stanowią widoczny charakter efektywnego rozwoju profilu działalności Stowarzyszenia, a także sygnalizują elastyczność i gotowość do podejmowania przez Stowarzyszenie nowych wyzwań oraz inicjatyw, służących szerzeniu wiedzy o Organizacji Narodów Zjednoczonych w świadomości społecznej wszystkich pokoleń Polaków. Poniższy dokument stanowi sprawozdanie z działalności Stowarzyszenia przygotowane przez Zarząd UNAP w rozumieniu Statutu, jednak nie zawiera wszystkich działań i aktywności podejmowanych przez członków Zarządu i organizacji w ramach wykonywania swoich obowiązków lub przygotowań do poszczególnych projektów, a także realizacji bieżącego zarządzania Stowarzyszeniem. Przed właściwą częścią niniejszego sprawozdania należy także zaznaczyć, że choć formalnie dotyczy ono działalności UNAP w roku 2012, to efektywnie opisuje projekty, aktywności i inicjatywy rozpoczęte lub kontynuowane po 3 kwietnia 2012 roku, kiedy to Walne Zebranie Członków przyjęło ostatnie sprawozdanie merytoryczne z działalności Stowarzyszenia w okresie od zebrania założycielskiego do 3 kwietnia br. DZIAŁANIA MERYTORYCZNE WawMUN 2012 Jako jeden z tegorocznych flagowych projektów UNAP, konferencja Warsaw Model United Nations w roku 2012 stanowiła główny punkt koncentracji wysiłków całego zespołu Stowarzyszenia. Przeprowadzona w dniach 25-27 października, we współpracy z II Liceum Ogólnokształcącym im. Stefana Batorego, konferencja zgromadziła 300 delegatów uczniów szkół średnich i studentów z 10 krajów świata: Niemiec, Danii, Ukrainy, Litwy, Wielkiej Brytanii, Czech, Węgier, Norwegii, Kolumbii, Egiptu oraz Polski. Zarówno pod względem ilości uczestników, jak i środków zaangażowanych w organizację oraz zasięg oddziaływania programowego inicjatywy, konferencja stanowiła największe tego typu wydarzenie w Polsce, zakończone bezsprzecznym sukcesem organizacyjnym. Patronat Honorowy nad konferencją objęli: Marszałek Sejmu RP Ewa Kopacz, Minister Spraw Zagranicznych Radosław Sikorski, Minister Edukacji Narodowej Krystyna Szumilas oraz Prezydent m.st. Warszawy Hanna Gronkiewicz-
Waltz. Partnerem Strategicznym Projektu był Bank Zachodni WBK S.A. (członek międzynarodowej grupy kapitałowej Santander). Oficjalnym Przewoźnikiem konferencji były Polskie Linie Lotnicze LOT. Delegaci mieli okazję nie tylko poznać swoich rówieśników z różnych zakątków globu, ale także lub też przede wszystkim podjąć poważną, merytoryczną dyskusję on najważniejsze problemy świata i zmierzyć się z teraźniejszymi wyzwaniami stojącymi przed społeczeństwem międzynarodowym. Młodzież musiała zmierzyć się z niezwykle skomplikowaną, ale istotną tematyką, uwzględniającą przede wszystkim problemy mniejszości (narodowych, etnicznych, religijnych etc.) oraz sytuację ekonomiczno-społeczną w krajach o zróżnicowanym stopniu rozwoju gospodarczego. Uroczyste rozpoczęcie konferencji nastąpiło podczas Ceremonii Otwarcia w Sali Wielkiej Asamblowej Zamku Królewskiego. Gośćmi honorowymi Ceremonii byli przedstawiciele partnerów, patronów honorowych, korpusu dyplomatycznego oraz władz lokalnych, w tym: Pani Grażyna Bernatowicz, Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Spraw Zagranicznych (reprezentująca Ministra Radosława Sikorskiego); Pani Victoria González Ariza, Ambasador Nadzwyczajna i Pełnomocna Republiki Kolumbii w Rzeczypospolitej Polskiej; Pani Irena Agata Szyszko, doradca polityczny Podsekretarza Stanu w Ministerstwie Edukacji Narodowej (reprezentująca Minister Krystynę Szumilas); Pan Wojciech Bartelski, Burmistrz Dzielnicy Śródmieście m.st. Warszawy; Pani Joanna Gospodarczyk, Dyrektor Biura Edukacji Urzędu m.st. Warszawy (reprezentująca Prezydent Hannę Gronkiewicz-Waltz); Pani Mariola Ratschka, Dyrektor Ośrodka Informacji ONZ w Warszawie; Pan Michał Szczerba, Poseł na Sejm RP. Obrady Konferencji toczyły się, po raz pierwszy w historii dzięki zgodzie Marszałek Sejmu Ewy Kopacz i uprzejmości Kancelarii Sejmu RP w kompleksie budynków sejmowych przy ul. Wiejskiej. Delegaci obradowali w ośmiu komitetach konferencji: Radzie Bezpieczeństwa, Historycznej Radzie Bezpieczeństwa, Radzie Gospodarczej i Społecznej, Radzie Praw Człowieka, Komisji ds. Statusu Kobiet, Światowej Organizacji Handlu, Światowej Organizacji Zdrowia,
Radzie Unii Europejskiej. Następnie uczestnicy konferencji uczestniczyli w symulacji posiedzenia Zgromadzenia Ogólnego, przeprowadzonego w formule tzw. debaty kryzysowej. Taka forma dyskusji odbywa się wyłącznie na nielicznych konferencjach w formule Model United Nations dla licealistów, bowiem wymaga ogromnego doświadczenia, zaangażowania i wiedzy o procedurach obowiązujących w ONZ. Uczestnicy debaty aż do momentu jej rozpoczęcia nie zostają zapoznani z tematem, wobec czego muszą posiadać wystarczająco dużo informacji o polityce reprezentowanego przez siebie kraju, by móc aktywnie uczestniczyć w dyskusji. Organizatorzy, wraz z przebiegiem debaty, udostępniają delegatom nowe materiały informacyjne, określające rozwój sytuacji (najczęściej jest ona fikcyjna, acz oparta o bieżącą sytuację międzynarodową) oraz problemy, z którymi delegaci muszą się zmierzyć. Debata kryzysowa, przeprowadzona w sesji popołudniowej II dnia obrad oraz sesji porannej ostatniego dnia konferencji, dotyczyła światowego kryzysu energetycznego, związanego z uzależnieniem światowych gospodarek od dostaw ropy z rejonu Zatoki Perskiej. W tym miejscu należy podkreślić, że ta część konferencji odbywała się w Sali Plenarnej Sejmu RP. Należy podkreślić, iż zarówno w trakcie Ceremonii Zamknięcia, jak i w trakcie późniejszego bankietu większość uczestniczących delegacji wyrażała wyrazy uznania dla organizatorów konferencji za sprawność jej przeprowadzenia oraz pełny profesjonalizm jej przygotowania, wliczając w to wsparcie tak szacownych Patronów Honorowych i Partnerów oraz możliwość dyskutowania w budynku polskiego parlamentu, stanowiącego widoczny symbol demokracji i rozwoju społeczeństwa obywatelskiego. Na koniec należy podkreślić, iż inicjatywy o podobnym charakterze stanowią istotny element w edukacji nieformalnej młodzieży i budowie świadomości obywatelskiej. Dzięki profesjonalizmowi organizacji, szerokiemu wsparciu instytucji publicznych i prywatnych oraz partycypacji młodych ludzi z kilkunastu krajów świata, konferencja Warsaw Model United Nations w roku 2012 stała się przykładem projektu, który jednocześnie realizuje ważne funkcje społeczne i przyczynia się do intensyfikacji dialogu międzynarodowego. Program Młodzieżowego Delegata Podczas realizowanej w październiku 2012 r. pilotażowej edycji programu Młodzieżowego Delegata, przedstawiciel Stowarzyszenia uczestniczył w pracach Trzeciego Komitetu Zgromadzenia Ogólnego ONZ w Nowym Jorku, a także współpracował z Młodzieżowymi Delegatami z innych krajów świata oraz wykonywał inne zadania zlecone przez Stałe Przedstawicielstwo RP przy ONZ w Nowym Jorku. Przeprowadzenie pilotażowej edycji projektu poskutkowało przygotowaniem przez Stowarzyszenie projektu realizacji programu Młodzieżowego Delegata w latach kolejnych, który został przekazany Ministerstwu Spraw Zagranicznych. Kampania informacyjna z okazji Dnia Praw Człowieka W ramach działań związanych z obchodami Dnia Praw Człowieka ustanowionego przez ONZ, Stowarzyszenie przeprowadziło w dniach 3-10 grudnia 2012 kampanię
informacyjną w Internecie (ze szczególnym uwzględnieniem mediów społecznościowych) promującą podstawową wiedzę o systemie ochrony praw człowieka na świecie. Seria publikowanych codziennie infografik ukazywała zasady działania oraz fakty dotyczące m.in. Rady Praw Człowieka ONZ, Komitetu Praw Człowieka, Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka czy Międzynarodowego Paktu Praw Obywatelskich i Politycznych. Oprócz infografik codziennie przygotowywano i publikowano przyjazne wizualnie biogramy aktywistów na rzecz ochrony praw człowieka z całego świata. Materiały przygotowane w kampanii zostaną zamieszczone na portalu internetowym UNAP (w wersji polskiej i angielskiej) i będą stanowić zaczątek zasobów edukacyjnych dot. ONZ przygotowywanych pod egidą Stowarzyszenia. Biblioteka audiowizualna materiałów o ONZ Stanowiąca jeden z elementów strategicznego planu działania, biblioteka audiowizualna zasobów z informacjami nt. Organizacji Narodów Zjednoczonych, dystrybuowanych w przystępny sposób za pośrednictwem Internetu stanowi jeden z priorytetowych programów edukacyjnych UNAP. W okresie sprawozdawczym rozpoczęto przygotowania do realizacji pierwszego etapu tego programu, tj. wywiadów video z polskimi kombatantami misji pokojowych ONZ. Zespół Departamentu Projektów Społecznych UNAP przygotował prospekt projektowy, który zostanie następnie przestawiony partnerom inicjatywy, w szczególności Stowarzyszeniu Kombatantów Misji Pokojowych ONZ. Stowarzyszenie od strony logistycznej podjęło również działania zapewniające odpowiednie przygotowanie techniczne, tj. dostęp do urządzeń nagrywających oraz przetwarzających obraz i dźwięk. W przypadku pozytywnego zaopiniowania materiałów projektów przez partnerów, przewiduje się zakończenie realizacji pierwszego etapu programu do końca marca 2013 r. Wykłady akademickie W drugiej połowie 2012 roku rozpoczęto również przygotowania do realizacji kolejnego z projektów wymienionych w strategicznym planie działania, zakładającego organizację cyklu wykładów akademickich związanych z bieżącymi sprawami międzynarodowymi. W ramach projektu osiągnięto porozumienie z Samorządem Studentów Instytutu Stosunków Międzynarodowych UW, który jako partner instytucjonalny cyklu będzie zapewniał wsparcie w zakresie miejsc organizacji wydarzeń oraz kontaktów ze środowiskiem akademickim. Pierwszy wykład zaplanowano na początek letniego semestru roku akademickiego 2012/2013. Prawo o zgromadzeniach Stowarzyszenie aktywnie brało udział w procesie legislacyjnym dotyczącym prezydenckiego projektu ustawy o zmianie ustawy Prawo o zgromadzeniach. W opinii UNAP, zbieżnej w wielu punktach ze stanowiskami m.in. Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka, Stowarzyszenia Liderów Lokalnych Grup Obywatelskich czy BIDiPCz/OBWE, podnoszono zbyt daleko idące naruszenia wolności zgromadzeń gwarantowane przez funkcjonujące w systemie ONZ akty takie jak: Powszechna Deklaracja Praw Człowieka czy też wiążący RP Międzynarodowy Pakt Praw Obywatelskich i Politycznych. W efekcie działań podejmowanych przez UNAP wspólnie z organizacjami
pozarządowymi, Senat RP przyjął część uwag społeczeństwa obywatelskiego, a Sejm RP utrzymał te poprawki w ostatecznej redakcji ustawy. Konferencje MUN w Polsce W ramach wspierania organizacji konferencji w formule Model United Nations na terenie Polski oraz wymiany dobrych praktyk pomiędzy organizatorami takich wydarzeń, UNAP objęło w roku 2012 patronat nad konferencjami: Lublin Model United Nations (w dniach 19-21 września) oraz Wrocław Model United Nations (w dniach 21-23 października). Przedstawiciele Stowarzyszenia uczestniczyli w ceremoniach otwarcia obydwu konferencji (przeprowadzonych odpowiednio w lubelskim Ratuszu oraz kompleksie wrocławskiej Hali Stulecia), a także zapewniali wsparcie w zakresie logistyki, procedur oraz promocji w/w wydarzeń. Obecnie Stowarzyszenie przekazuje również sugestie odnośnie dalszego rozwoju tych konferencji, zwiększania ich profesjonalizmu oraz rozpoznawalności międzynarodowej. Konferencje MUN zagranicą W roku 2012 UNAP rozpoczęło starania o zwiększenie zainteresowania polskiej młodzieży studenckiej i szkolnej uczestnictwem w inicjatywach w formule Model United Nations na całym świecie, stawiając sobie dwa priorytety: informowanie grupy docelowej o możliwościach w zakresie uczestnictwa w zagranicznych konferencjach MUN oraz ułatwianie i wspieranie udziału grup młodzieży w najbardziej prestiżowych inicjatywach o tym charakterze na całym świecie. Przedstawiciele Stowarzyszenia wezmą udział w konferencji London International Model United Nations w lutym 2013 roku. DZIAŁANIA ADMINISTRACYJNE I INSTYTUCJONALNE Rada Programowa Utworzenie oraz skompletowanie składu Rady Programowej UNAP, jako eksperckiego zaplecza organizacji oraz forum współpracy pomiędzy jej najistotniejszymi partnerami, stanowiło jeden ze strategicznych priorytetów Stowarzyszenia w roku 2012. Zarząd Stowarzyszenia przyjął jako zasadną ideę stałej rozbudowy składu Rady wraz z rozwojem organizacji. Niemniej jednak, postanowiono że pierwotnie w Radzie powinno zasiadać ok. 5 ekspertów i przedstawicieli środowisk stanowiących kluczowe wsparcie lub obszar działania UNAP. W związku z powyższym, Stowarzyszenie przeprowadziło szereg rozmów oraz nawiązało kontakt z potencjalnymi członkami Rady. Na dzień sporządzenia niniejszego sprawozdania, uzyskano potwierdzenie woli wejścia w skład Rady i wsparcia działalności UNAP przez następujące osoby: Pan Andrzej Towpik jako osoba kierująca pracami Rady, były Stały Przedstawiciel RP przy ONZ; Pan Michał Szczerba Poseł na Sejm RP, członek Komisji Spraw Zagranicznych oraz Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka, Przewodniczącego parlamentarnego Zespołu ds. Polityki Miejskiej, obserwator wyborów z ramienia OBWE, członek polskiej delegacji do Zgromadzenia Parlamentarnego NATO;
Pan Jarosław Pietras przedstawiciel środowiska byłych członków Studenckiego Stowarzyszenia Przyjaciół ONZ (SSPONZ), były minister ds. europejskich, były wiceminister finansów oraz były podsekretarz stanu w UKIE, obecnie Dyrektor Generalny w Sekretariacie Rady Unii Europejskiej; Pan Włodzimierz Kiciński przedstawiciel środowiska biznesu, I wiceprezes KGHM Polska Miedź S.A., były Prezes Zarządu Nordea Bank Polska oraz były Dyrektor Departamentu Zagranicznego NBP. Na obecnym etapie uzgadniane są teksty oficjalnych biogramów powyższych potencjalnych członków Rady a także kolejne kroki w ramach rozpoczęcia prac tego organu. Intencją Zarządu Stowarzyszenia jest także, by przed oficjalnym początkiem swojej pracy do grona Rady dołączył także przedstawiciel Senatu RP oraz Ministerstwa Spraw Zagranicznych, jeśli obydwie instytucje wyrażą taką wolę. Ministerstwo Spraw Zagranicznych Celem ustanowienia podstawy współpracy pomiędzy UNAP a Ministerstwem Spraw Zagranicznych oraz by wyznaczyć jej ramy oraz perspektywy na przyszłość, w dniu 24 sierpnia 2012 roku Dyrektor Departamentu Narodów Zjednoczonych i Praw Człowieka w MSZ Pani Krystyna Żurek, reprezentująca Ministra Spraw Zagranicznych Pana Radosława Sikorskiego oraz Prezes Zarządu Stowarzyszenia Adam Malczak dokonali aktu podpisania listu intencyjnego pomiędzy obydwoma podmiotami. Koalicja stowarzyszeń i kół naukowych W lipcu 2012 roku Stowarzyszenie stało się jednym z sygnatariuszy koalicji organizacji pozarządowych i uniwersyteckich kół naukowych (UNYA Poland) zmierzających do zintensyfikowania zaangażowania społeczności studenckiej w promowanie działań ONZ. Przedstawiciel Stowarzyszenia utrzymuje stały kontakt z członkami innych organizacji oraz zasiada w Komitecie Wykonawczym koalicji. Współpraca oraz relacje w środowisku organizacji pozarządowych Stowarzyszenie rozpoczęło nawiązywanie kontaktów roboczych w środowisku organizacji pozarządowych z podmiotami o zbieżnych celach lub metodach działania, zarówno poruszających większość jak i tylko część podejmowanych przez UNAP spraw. Obok współpracy z polskimi NGO w ramach projektów opisanych w strategicznym planie działania oraz poszczególnych działań wymienionych w niniejszym sprawozdaniu, przedstawiciele Stowarzyszenia uczestniczyli m.in. w następujących inicjatywach: 3 debaty z cyklu Idee Nowego Wieku pod patronatem Prezydenta RP Bronisława Komorowskiego; seminarium Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka dotyczące roli KBWE w kształtowaniu się europejskiego systemu bezpieczeństwa i ochrony praw człowieka. W konferencji uczestniczyli przedstawiciele polskiej dyplomacji, m.in. prof. Adam Daniel Rotfeld, Jerzy Maria Nowak i Andrzej Towpik; seminarium Ośrodka Studiów Wschodnich dot. relacji międzynarodowych Rosji z udziałem prof. Shigeki Hakamady;
Warsaw Economic Hub (grudzień 2012). WFUNA W okresie objętym niniejszym sprawozdaniem przygotowano tłumaczenia dokumentów (m.in. Statut oraz Regulamin Rady Programowej) oraz materiały niezbędne do sfinalizowania procesu składania aplikacji członkowskiej w Światowej Federacji Stowarzyszeń ONZ (WFUNA). W toku korespondencji z przedstawicielem WFUNA z jej biura regionalnego w Genewie, uzyskano dodatkowe informacje oraz dokumenty niezbędne do zakończenia tego procesu. Podsumowaniem pierwszego etapu współpracy z WFUNA będzie przesłanie ostatniej transzy dokumentów wraz z prezentacją biogramów członków Rady Programowej oraz wnioskiem o przyjęcie UNAP w trybie Artykułu 3(d) Konstytucji WFUNA, zakładającego możliwość akceptacji zgłoszenia przez Komitet Wykonawczy Federacji w okresie pomiędzy posiedzeniami Zgromadzenia Plenarnego. POZOSTAŁE Zmiana siedziby Wraz z rozwojem organizacji oraz nieustannym dążeniem do rozszerzania portfolio programów i aktywności Stowarzyszenia, Zarząd podjął decyzję o zmianie oficjalnej siedziby UNAP. Z dniem 5 listopada została rozwiązana umowa o bezpłatne użyczenie lokalu przy ul. Myśliwieckiej 6. Począwszy od tego dnia, w związku z zawarciem uprzednio właściwej umowy, adresem korespondencyjnym Stowarzyszenia oraz miejscem przechowywania dokumentacji jest lokal przy ul. Wyspiańskiego 5/60. W zależności od możliwości finansowych UNAP, Zarząd będzie poszukiwał możliwości zlokalizowania biura Stowarzyszenia lub biura projektowego organizacji w osobnym lokalu na przestrzeni roku 2013. Poprawki do statutu Decyzją Nadzwyczajnego Walnego Zgromadzenia Członków z dnia 6 września 2012 roku dokonano kolejnej aktualizacji zapisów Statutu Stowarzyszenia, dostosowując je do charakteru działalności prowadzonej przez UNAP oraz specyficznego umocowania organizacji. Zmiany, zaakceptowane następnie przez organ nadzoru Prezydenta m.st. Warszawy oraz Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy, dotyczyły m.in.: formalnego potwierdzenia, iż Stowarzyszenie posługuje się swoją nazwą zarówno w j. polskim (Stowarzyszenie Narodów Zjednoczonych w Polsce) jak i j. angielskim (United Nations Association Poland), przy czym ta druga będzie dalej występowała w dokumentach rejestrowych; szczególnego uwzględnienia współpracy z World Federation of United Nations Associations jako nieodłącznego elementu funkcjonowania organizacji; uściślenia możliwości i sposobów zawierania umów z wolontariuszami;
rozszerzenia katalogu celów Stowarzyszenia o następującą tematykę: popularyzacja praw człowieka i wolności obywatelskich; prowadzenie, wspieranie i promowanie badań naukowych, analiz oraz gromadzenia i przekazywania informacji na temat celów i ideałów Karty Narodów Zjednoczonych oraz działalności całego systemu Narodów Zjednoczonych; promowanie działań na rzecz globalnego pokoju, sprawiedliwości, bezpieczeństwa i rozbrojenia; zdefiniowania roli Rady Programowej jako organu określającego kierunki rozwoju Stowarzyszenia, zapewniającego wsparcie merytoryczne strukturom i członkom organizacji oraz wyrażającego opinie o strategicznych celach i sposobach działania Stowarzyszenia; sprecyzowania zasad rozporządzania majątkiem organizacji oraz wdrażania polityki rachunkowości, a także procedury uchwalania budżetu rocznego UNAP. Wprowadzone poprawki w sposób bardziej szczegółowy regulują prace Stowarzyszenia, formalnie określają jego strategiczne cele i zasady działalności, a także uwydatniają konstytutywne elementy struktury oraz podejmowanych przez UNAP działań. PODSUMOWANIE Podsumowując, w opinii Zarządu rok 2012 był niezwykle efektywnym okresem w dotychczasowej działalności Stowarzyszenia oraz niewątpliwie wykazał, iż organizacja podąża konkretną, wyznaczoną przez swoich członków, drogą rozwoju. Czerpiąc wzorce ze swoich odpowiedników w wielu różnych krajach świata, United Nations Association Poland konsekwentnie dąży do rozszerzania portfolio swoich projektów i działań oraz różnorodności osób wspierających aktywności lub będących bezpośrednimi uczestnikami programów Stowarzyszenia. Bazując na powyższym sprawozdaniu należy skonkludować, iż działania podjęte w roku 2012 stanowią realistyczną prognozę dalszej rozbudowy organizacji w roku kolejnym i w efekcie zwiększanie wpływu oraz zaangażowania środowiska osób związanych lub zainteresowanych wiedzą o Organizacji Narodów Zjednoczonych w Polsce.