Rzadkie ptaki obserwowane w Polsce w roku 2015

Raport nr 32 Report No 32 Ornis Polonica 2016, 57: 117 147 Działalność Komisji Faunistycznej i jej raporty są sponsorowane przez: Rzadkie ptaki obserwowane w Polsce w roku 2015 Komisja Faunistyczna Niniejszy raport zawiera 316 obserwacji z roku sprawozdawczego oraz 57 z lat wcześniejszych (wyróżnione podaniem pełnego roku) akceptowanych przez Komisję i tym samym uznawanych za stwierdzenia. Dotyczą one 95 gatunków i podgatunków. Około 15% zgłoszonych obserwacji nie uzyskało akceptacji (patrz aneks). W roku 2015 do awifauny krajowej przybyły dwa nowe gatunki: kląskawka syberyjska Saxicola maurus i białorzytka saharyjska Oenanthe leucopyga oraz dwa nowe podgatunki: mewa syberyjska Larus fuscus heuglini i czeczotka grenlandzka Acanthis flammea rostrata (schwytana w 2014 r.). Inne najrzadsze stwierdzone ptaki to: drugie stwierdzenia trznadla białogłowego Emberiza leucocephalos, trznadla czarnogłowego E. melanocephala i kowalika syberyjskiego Sitta europaea asiatica, trzecie stwierdzenie zaganiacza małego Iduna caligata, czwarte stwierdzenie rybitwy różowej Sterna dougallii, szóste stwierdzenia markaczki amerykańskiej Melanitta americana, pelikana kędzierzawego Pelecanus crispus i świstunki grubodziobej Phylloscopus schwarzi oraz siódme czajki stepowej Vanellus leucurus. Zwracają też uwagę aż cztery stwierdzenia burzyka szarego Puffinus griseus. Stosunkowo liczne były pojawy kormorana małego Phalacrocorax pygmeus (12 stwierdzeń), raroga Falco cherrug (12) i świstunki żółtawej Phylloscopus inornatus (17), a bardzo liczne kurhannika Buteo rufinus (61). Ten ostatni gatunek został skreślony z listy weryfikacyjnej. Lista ptaków krajowych liczy obecnie 451 gatunków. Stwierdzenia uszeregowano według regionów w kolejności alfabetycznej, a w obrębie województwa chronologicznie. Kod liczbowy po nazwie gatunkowej w pierwszej części dotyczy okresu sprzed roku sprawozdawczego, a w drugiej danych z tego roku; w obu przypadkach liczba stwierdzeń łamana przez liczbę osobników; symbol n wyraża liczby nieustalone, skrót ca liczby przybliżone. Stanowiska gatunków zagrożonych utajniono. W kodach liczbowych uwzględniono zmiany liczby stwierdzeń wynikające z rewizji generalnej, a także wynikające z reinterpretacji pojawów niektórych gatunków. Kolejność gatunków zastosowano według nowej systematyki (Stawarczyk 2014). 117

Komisja dziękuje za konsultacje w kilku trudnych przypadkach następującym ekspertom: L. Svenssonowi, M. Hellströmowi, R. Floodowi, M. Garnerowi, Ch. Collinsowi, D. Lopez-Velasco. Wykaz stwierdzeń List of accepted records Kategorie A i C (pojawy naturalne natural occurrence) Sterniczka jamajska Oxyura jamaicensis 12/12, 1,1 Mazowieckie: 27.05. 04.06.15. 1 (foto), Gałki, pow. węgrowski (T. Górny, www.clanga.com). Kod został pomniejszony o jedno stwierdzenie, które dotyczyło najprawdopodobniej mieszańca. Bernikla kanadyjska Branta canadensis Pomorskie: 23.05. 12.07.2013 1 para z pull. (foto), Gdańsk Zaspa (W. i A. Półtorak). Gęś mała Anser erythropus Śląskie: 16.11.2014 1 ad. (foto), rez. Łężczak, pow. raciborski (W. Miczajka, J. Banaś) [uzupełnienie daty]. Edredon Somateria mollissima Pomorskie: 10. 11.05.2014 1 z gniazdem (foto), Gdańsk Port Północny (S. Bzoma). Birginiak Polysticta stelleri ca 102/240, 1/1 Pomorskie: 18. 19.01.15. 1 imm. (2. r.kal.; fot. 1), Jastarnia, pow. pucki (A. Kośmicki, www.clanga.com). Markaczka amerykańska Melanitta americana 5/5, 1/1 Pomorskie: 23. 26.02.15. 1 ad., Władysławowo, pow. pucki (P. Malczyk, www.clanga.com). Zachodniopomorskie: 18.03.15. 1 imm. (2. r.kal.; foto), Dziwnów, pow. kamieński (Z. Kajzer). Obserwacja z Władysławowa dotyczy najprawdopodobniej osobnika przebywającego tam jesienią 2014 (Komisja Faunistyczna 2015). Gęsiówka egipska Alopochen aegyptiaca Zachodniopomorskie: 15.06.2013 1 para z pull. (foto), Jarosławsko, pow. choszczeński (M. Południewski). Dolnośląskie: 23.05.15. 1 para z 8 pull. (foto), Podgórzyn, pow. jeleniogórski (B. Gramsz). Małopolskie: 20.04. 28.09.15. 1 para z 1 pull./juv. (foto), Malec, pow. oświęcimski (M. Matejko, K. Paciora); 28.05.15. 1 para z 6 pull. (foto), Jankowice, pow. chrzanowski (D. Wiehle). Opolskie: 15.05. 04.08.15. 1 para z gniazdem, 2 juv. (foto), Januszkowice, pow. krapkowicki (W. Michalik, R. Świerad, N. Chmura). Śląskie: 22.04. 17.05.15. 1 para z gniazdem (foto), Grodziec, pow. bielski (J. Gil); 23.08.15. 1 para z 8 pull. (foto), Bieńkowice, pow. raciborski (M. Rojek). Podobnie jak w roku poprzednim, w kraju gniazdowało 6 par. 118

Hełmiatka Netta rufina Śląskie: 16. 27.06.15. 1 z 6 pull. (foto), Landek, pow. bielski (J. Gil, K. Liersz-Żelasko i inni); 27. 29.06.15. 1 z 1 pull. (foto, wideo), Simoradz, pow. cieszyński (J. Gil); 07. 11.07.15. 8 z pull./juv., Wielikąt, pow. wodzisławski (D. Szyra, W. Miczajka); 10.07.15. 5 z pull., rez. Łężczak, pow. raciborski (D. Szyra). Podgorzałka Aythya nyroca Podkarpackie: 09.07.2009 1 z 2 pull.; 09.08.2010 1 z 8 pull.; 24.07.2012 5 z pull., Buda Stalowska, pow. tarnobrzeski (D. Sikora); 10.07.2014 3 z 2, 3 i 8 pull., tamże (D. Sikora, J. Jejno). Lubelskie: 11.06.2011 2 z 7 i 9 pull. (foto), Stary Brus, pow. włodawski (M. Gągała); 15.08.2014 1 z 2 pull. (foto), Krowie Bagno, pow. włodawski (M. Gągała). Mandarynka Aix galericulata Mazowieckie: 09.06.15. 1 z 4 pull. (foto), Warszawa Wawer (B. Lontkowski). Wielkopolskie: 16.03. 05.07.15. 1 z 3 pull. (foto), Siedlec, pow. gostyński (A. Stankowski). Turkawka wschodnia Streptopelia orientalis 3/3, 0/0 Świętokrzyskie: 12.11.15. 05.02.16. 1 ad. o cechach podgatunku S. o. meena (foto), Suchedniów, pow. skarżyski (D. i M. Świtała i inni, www.clanga.com). Ptak ten spędził w Suchedniowie trzecią zimę z rzędu. Szczudłak Himantopus himantopus Dolnośląskie: 09. 20.07.15. 1 para z gniazdem i pull. (foto, wideo), pow. legnicki (G. Orłowski, P. Kołodziejczyk). Mornel Charadrius morinellus Opolskie: 30.08.2014 5 ad. i 2 juv.; 03.09.2014 3 ad. (foto), Agnieszczyn, pow. krapkowicki (W. Michalik i inni); 31.08.2014 8 ad. i 1 juv. (foto), tamże (T. i A. Tańczuk, M. Buchalik); 31.08.2014 23 os.; 01.09.2014 11 os. (foto), Byczyna, pow. kluczborski (M. i T. Maszkało, E. Majchrzak). Podlaskie: 23.08.2014 5 ad. i 1 juv.; 06.09.2014 1 ad. i 15 juv. (foto), Ostrów Północny, pow. sokólski (Ł. Krajewski, A. Henel). Sieweczka morska Charadrius alexandrinus 43/59, 4/4 Pomorskie: 14.05.15. 1 ad. (foto), ujście Wisły, Mikoszewo, pow. nowodworski (P. Malczyk); 27. 31.05.15. 1 (foto), tamże (J. Synowiecki, M. Piasecki, T. Kozakiewicz); 05. 07.08.15. 1 ad. (foto), ujście Wisły, rez. Mewia Łacha, pow. gdański (Z. Pestka, www.clanga.com). Zachodniopomorskie: 16. 17.05.15. 1 ad. (foto), Świnoujście (pow.) (S. Michałowski). Czajka towarzyska Vanellus gregarius 35/37, 2/2 Dolnośląskie: 22.04.15. 1 ad. (foto), Stawno, pow. milicki (J. Zygadło, P. Kołodziejczyk). Łódzkie: 03.06.15. 1 ad. (foto), Warszyce, pow. zgierski (T. Przybyliński). 119

Czajka stepowa Vanellus leucurus 6/6, 1/1 Wielkopolskie: 08. 11.05.15. 1 ad. (fot. 2), Żukowo, pow. obornicki (G. Dąbrowski i inni, www.clanga.com). Siódme stwierdzenie po 6-letniej przerwie (Komisja Faunistyczna 2010). Biegus morski Calidris maritima ca 180/n+205, 5/10 Pomorskie: 12.10.2014 1 imm. (foto), Ustka, pow. słupski (M. Goc). Pomorskie: 17. 18.01.15. 1 imm. (foto), rez. Beka, pow. pucki (C. Wójcik, www.clanga. com); 22.11.15. 1 imm. (foto), Hel, pow. pucki (M. Koss). Zachodniopomorskie: 28.09.15. 6 os. (w tym 3 imm.; foto), Darłowo, pow. sławieński (M. Koitka); 08.11.15. 1 imm. (foto), Kołobrzeg (pow.) (M. Przybysz); 01.12.15. 1 os. (foto), Pogorzelica, pow. gryficki (P. Zientek). Biegus arktyczny Calidris melanotos 99/109, 4/4 Opolskie: 05.09.2012 1 juv. (foto), Zb. Otmuchowski (T. Maszkało i inni) [uzupełnienie daty]. Podlaskie: 09. 10.06.15. 1 ad. (foto), Knyszyn-Zamek, pow. moniecki (M. Świtała i inni, www.clanga.com); 26.09.15. 1 juv. (foto), Bachury, pow. białostocki (P. Białomyzy, R. Szczęch). Wielkopolskie: 29.07.15. 1 ad. (foto, wideo), Grzybno, pow. śremski (B. Nowak); 25.09. i 09.10.15. 1 juv. (foto), Ostrówek, pow. pilski (B. Rudzionek). Różnica w kodzie w porównaniu z poprzednimi raportami wynika ze skomasowania niektórych dat obserwacji. Terekia Xenus cinereus 103/112, 5/5 Łódzkie: 18. 25.08.15. 1 juv. (foto), zb. Jeziorsko (T. Janiszewski i inni, www.clanga. com). Mazowieckie: 03. 07.09.15. 1 juv. (foto), zb. Domaniów, pow. przysuski (Ł. Matyjasiak, M. Piasecki, S. Chmielewski). Podkarpackie: 19. 23.08.15. 1 ad. (foto), Korniaktów Północny, pow. łańcucki (A. Gerersdorf i inni). Podlaskie: 18. 22.05.15. 1 ad. (foto, wideo), Knyszyn-Zamek, pow. moniecki (Ł. Krajewski, A. Henel i inni). Opolskie: 19. 21.05.15. 1 os. (foto), Zb. Nyski (M. Zawadzki, www.clanga.com). Łęczak Tringa glareola Podlaskie: 01. i 19.06.15. 2 pary lęgowe (wideo), Lewsze, pow. białostocki (T. Tumiel). Płatkonóg płaskodzioby Phalaropus fulicarius 93/97, 7/7 Dolnośląskie: 17.07.15. 1 imm. (2. r.kal.; foto), Zb. Mietkowski, pow. wrocławski (Z. Marciniak). Lubelskie: 26.06.15. 1 ad. (foto), Kornie, pow. tomaszowski (M. Gałan). Opolskie: 25. 29.05.15. 1 ad. (foto), Zb. Nyski (M. Zawadzki i inni). Podlaskie: 14.08.15. 1 ad. (foto), zb. Siemianówka (G. Grygoruk). Wielkopolskie: 25.05.15. 1 ad. (foto), Ostrowite, pow. gnieźnieński (P. Grabowski, T. Samolik). 120

Fot. 1. Birginiak Polysticta stelleri, Jastarnia, styczeń 2015 (fot. A. Kośmicki) Steller s Eider, Jastarnia, January 2015 Fot. 2. Czajka stepowa Vanellus leucurus, Żukowo, maj 2015 (fot. P. Głowacki) White-tailed Lapwing, Żukowo, May 2015 121

Fot. 3. Żwirowiec łąkowy Glareola pratincola, Spytkowice, maj 2015 (fot. M. Ciołczyk) Collared Pratincole, Spytkowice, May 2015 Fot. 4. Żwirowiec stepowy Glareola nordmanni, Szczodrzykowo, sierpień 2015 (fot. R. Gwóźdź) Blackwinged Pratincole, Szczodrzykowo, August 2015 122

Zachodniopomorskie: 03. 07.11.15. 1 imm. (foto), Darłowo, pow. sławieński (M. Sołowiej, www.clanga.com); 07.12.15. 1 os. (foto), Międzyzdroje ok. 15 km na N (M. Jasiński). Żwirowiec łąkowy Glareola pratincola 10/10, 1/1 Małopolskie: 25. 29.05.15. 1 ad. (fot. 3), Spytkowice, pow. wadowicki (D. Wiehle, www.clanga.com). Żwirowiec łąkowy pojawia się u nas dwukrotnie rzadziej niż stepowy, a większość jego pojawów pochodzi z wiosny. Żwirowiec stepowy Glareola nordmanni 22/29, 3/5 Lubelskie: 08. 16.08.15. 1 juv. (foto), zb. Nielisz, pow. zamojski (S. Śliwiński, M. Sokołowski, H. Krupa); 17.09.15. 3 os. (w tym 1 ad. i 1 juv.), Rożdżałów, pow. chełmski (M. Urban). Wielkopolskie: 08. 12.08.15. 1 os. (2. r. kal.; fot. 4), Szczodrzykowo, pow. poznański (A. Włodarczak, www.clanga.com). Trzy osobniki razem widziano jeszcze tylko w lipcu 2012 (Komisja Faunistyczna 2013). Wydrzyk tęposterny Stercorarius pomarinus ca 248/n+612, 9/10 Podlaskie: 20.09.2014 1 juv. (foto), zb. Siemianówka (R. Szczęch i inni). Zachodniopomorskie: 22.11.14. 2 juv. (foto), Świnoujście (pow.) (M. Jasiński). Pomorskie: 04.01.15. 1 juv., Kąty Rybackie, pow. nowodworski (M. i K. Skakuj); 13. 20.08.15. 1 ad. (foto), ujście Wisły, pow. nowodworski i gdański (W. Guzik, P. Guzik, www.clanga.com); 07.09.15. 1 juv., Kąty Rybackie, pow. nowodworski (M. i K. Skakuj); 26.09.15. 1 ad. (foto), Gdańsk Sobieszewo (S. Niziński); 12.11.15. 1 juv. (foto), Krynica Morska, pow. nowodworski (Ł. Krajewski, D. Kilon, A. Kleszcz); 01.12.15. 1 ad., 1 juv. (foto), Kąty Rybackie, pow. nowodworski (P. Malczyk i inni). Zachodniopomorskie: 30.09.15. 1 juv. martwy (foto), Świnoujście (pow.) (M. Zdziechowski); 08.11.15. 1 juv. (foto), Niechorze, pow. gryficki (M. Sołowiej, Z. Kajzer, S. Guentzel); 08.11.15. 1 ad. (foto), Dąbkowice, pow. sławieński (M. Polakowski, D. Kilon, K. Stępniewska). Wydrzyk długosterny Stercorarius longicaudus ca 143/n+219, 5/6 Pomorskie: 02.09.2013 1 juv., Hel, pow. pucki; 24.09.2013 1 juv., tamże (M. Koss). Dolnośląskie: 25.08.15. 1 juv. (foto), Zb. Mietkowski, pow. wrocławski (G. Orłowski, M. Kasiński). Mazowieckie: 30.08.15. 1 juv. (foto), Jez. Zegrzyńskie, pow. legionowski (K. Bartczak, P. Zakrzewska). Pomorskie: 08.09.15. 1 juv. (foto), Gdańsk Sobieszewo (M. Zimiński); 08.09.15. 2 juv. (foto), Jantar, pow. nowodworski (A. Niemczyk). Zachodniopomorskie: 08.09.15. 1 ad. (foto), Niechorze, pow. gryficki (Z. Kajzer). Wydrzyk wielki Stercorarius skua ca 40/40, 1/1 Pomorskie: 26.09.15. 1 os. (foto), ujście Wisły, Świbno, pow. gdański (D. Kilon). Mewa obrożna Xema sabini 28/36, 1/1 Wielkopolskie: 09.09.15. 1 ad. (foto), Dębnica, pow. ostrowski (A. Jezuita, W.A. Linkowski). 123

Orlica Larus ichthyaetus 127/129, 4/4 Lubelskie: 17. 21.12.2014 1 imm. (1. zima; foto), Zb. Zemborzycki, Lublin (S. Aftyka i inni). Kujawsko-pomorskie: 09. i 16. 18.08.15. 1 juv. (foto), Solec Kujawski, pow. bydgoski (M. Radziszewski i inni). Lubelskie: 10. 12.08.15. 1 juv. (foto), Przybysławice, pow. lubelski (M. Filipiuk, S. Aftyka); 04.11.15. 1 imm. (1. zima; foto), Stara Wieś, pow. łęczyński (Ł. Bednarz). Mazowieckie: 22. 28.11.15. 1 imm. (1. zima; foto), zb. Domaniów, pow. przysuski (K. Sieczak, P. Malczyk, www.clanga.com). Mewa delawarska Larus delawarensis 10/10, 0/0 Mazowieckie: 08. 17.01.15. 1 ad. (foto), Pruszków (pow.) (K. Mortka i inni). Warmińsko-mazurskie: 07. 26.02.15., 15.08.15., 14.10. 12.12.15. 1 ad. (foto), Ełk (pow.) (A. Bałdyga, www.clanga.com); 10.08.15. 1 ad. (foto), Olsztyn (pow.) (S. Wręga); 06.12.15. tenże (foto), Ostróda (pow.) (K. Jankowski, A. Włodarczak- -Komosińska). Obserwacje z Pruszkowa i Ełku dotyczą tego samego osobnika, który po raz pierwszy pojawił się w Ełku w końcu listopada 2014 (Komisja Faunistyczna 2015), natomiast obserwacje z Olsztyna i Ostródy dotyczą powracającego, oznakowanego ptaka. Mewa żółtonoga Larus fuscus Lubelskie: 25.03. 10.06.15. 1 ad. (foto), gniazdowanie prawdopodobne, Zastów Karczmiski, pow. opolski (Ł. Bednarz). Mewa syberyjska Larus fuscus heuglini 0/0, 1/1 Pomorskie: 15.05.15. 1 imm. (2. r.kal.; fot. 5), Gdańsk Górki Wschodnie (M. Faber i inni). Pierwsze stwierdzenie tego długo oczekiwanego podgatunku mewy żółtonogiej. Mewa romańska Larus michahellis Dolnośląskie: 16.04.2014 1 z gniazdem (lęg mieszany z L. cachinnans; foto), Zb. Mietkowski, pow. wrocławski; 20.05.2014 1 para z 2 martwymi pull. (foto, wideo), tamże (P. Kołodziejczyk). Dolnośląskie: 04. 06.15. 3 pary z gniazdami (foto), Zb. Mietkowski, pow. wrocławski (P. Kołodziejczyk, G. Orłowski, J. Słowikowski). Mewa blada Larus hyperboreus Lubelskie: 10.12.2014 20.02.15. 1 juv. (foto), Zalew Zemborzycki, Lublin (M. Gałan, M. Flis, Ł. Bednarz); 28.01.15. tenże, Rokitno, pow. lubartowski (Ł. Bednarz). Śląskie: 12.11.15. 1 imm. (1. zima; foto), Gliwice (pow.) (J. Betleja); 22.11.15. 03.01.16. tenże (foto), Zb. Goczałkowicki (R. Krakowczyk i inni, www.clanga.com). Warmińsko-mazurskie: 06.01.15. 1 ad. (wideo), Ełk (pow.) (M. Polakowski, M. Broniszewska). Rybitwa czubata Sterna sandvicensis Pomorskie: 24.06.2014 630 par z gniazdami (foto), ujście Wisły, pow. nowodworski (S. Bzoma). 124

Fot. 5. Mewa syberyjska Larus fuscus heuglini, Gdańsk Górki Wschodnie, maj 2015 (fot. M. Faber) Heuglin s Gull, Gdańsk Górki Wschodnie, May 2015 Fot. 6. Rybitwa różowa Sterna dougallii, Świbno, czerwiec 2015 (fot. M. Wierzbicki) Roseate Tern, Świbno, June 2015 125

Rybitwa różowa Sterna dougallii 3/3, 1/1 Pomorskie: 27.06.15. 1 ad. (fot. 6), ujście Wisły, Świbno, pow. gdański (A. Kośmicki, M. Wierzbicki). Rybitwa popielata Sterna paradisaea Dolnośląskie: 26.05.15. 1 ad. (foto), Jamnik, pow. trzebnicki (G. Orłowski, W. Lenkiewicz). Opolskie: 10. 24.06.15. 1 ad. (foto), Zb. Nyski (M. Zawadzki, www.clanga.com). Podlaskie: 14.05.15. 1 ad. (foto), zb. Siemianówka, (M. Polakowski). Pomorskie: 18.04.15. 1 ad. (foto), Rokitki, pow. tczewski (M. Radziszewski). Wielkopolskie: 26.04.15. 3 ad. (foto), zb. Jutrosin, pow. rawicki (P. Szymański); 28.04.15. 2 ad., Jez. Łoniewskie, pow. leszczyński (J. Stępniewski); 11.05.15. 3 ad. (foto), Objezierze, pow. obornicki (P. Szymański); 21.06.15. 1 ad. (foto), Żukowo, pow. obornicki (G. Dąbrowski). Zachodniopomorskie: 26.04.15. 1 ad. (foto), Police (pow.) (Z. Śnieguła, M. Przybysz). Lodowiec Gavia immer 60/61, 1/1 Lubelskie: 28. 30.12.15. 1 ad. (foto), Puławy (pow.) (S. Ligęza, M. Traciłowska, www. clanga.com). Nur białodzioby Gavia adamsii 30/30, 2/2 Podlaskie: 22.10.15. 1 ad. (foto), zb. Siemianówka (T. Tumiel). Pomorskie: 11.01.15. 1 juv. (wideo), Hel, pow. pucki (M. Koss). Burzyk żółtodzioby/burzyk duży Calonectris diomedea/c. borealis Pomorskie: 01.10.15. 1 os., Krynica Morska, pow. nowodworski (D. Szlama, M. Skóra). Po podziale taksonu niestety nie wszystkie widziane osobniki są oznaczalne do gatunku. Burzyk szary Puffinus griseus 5/5, 4/4 Pomorskie: 04.01.15. 1 os. (foto), Kąty Rybackie, pow. nowodworski (M. i K. Skakuj); 08.09.15. 1 os. (foto), Jantar, pow. nowodworski (A. Niemczyk) i tenże, ujście Wisły, Świbno, pow. gdański (A. Kośmicki, P. Karagianni); 08.11.15. 1 os., Kąty Rybackie, pow. nowodworski (S. Sosnowski i inni) i tenże (foto), Krynica Morska, pow. nowodworski (A. Janczyszyn). Zachodniopomorskie: 11.11.15. 1 os. (foto, wideo), Kołobrzeg (pow.) (R. Rudzionek). Cztery obserwacje w roku niemal podwajają liczbę stwierdzeń tego gatunku, czyniąc go drugim pod względem częstości stwierdzeń (po nawałniku dużym Oceanodroma leucorhoa) przedstawicielem rzędu rurkonosych w kraju. Pelikan kędzierzawy Pelecanus crispus 5/5, 1/1 Łódzkie: 07. 29.03.15. 1 imm. (2. r.kal., fot. 7), Borów, pow. łowicki; w międzyczasie odwiedził kilka innych miejsc w pow. łęczyckim, zgierskim i łowickim (Ł. Matyjasiak, T. Chodkiewicz, P. Malik, www.clanga.com). Indywidualne cechy tego osobnika wskazują, że jest to inny ptak niż ten, który zbiegł z zoo w Münster w Niemczech i przebywał przez długi czas w Polsce (patrz kategoria E). 126

Fot. 7. Pelikan kędzierzawy Pelecanus crispus, Borów, marzec 2015 (fot. M. Faber) Dalmatian Pelican, Borów, March 2015 Fot. 8. Czapla złotawa Bubulcus ibis, Ląd, kwiecień 2015 (fot. S. Niziński) Cattle Egret, Ląd, April 2015 127

Fot. 9. Głuptak Morus bassanus, Kołobrzeg, grudzień 2015 (fot. T. Gołębiewski) Gannet, Kołobrzeg, December 2015 Fot. 10. Ścierwnik Neophron percnopterus, Ogrodniczki, kwiecień 2015 (fot. K. Grochal) Egyptian Vulture, Ogrodniczki, April 2015 128

Czapla modronosa Ardeola ralloides 77/84, 1/1 Śląskie: 02. 04.06.15. 1 imm. (2. r.kal.; foto), Hadra, pow. lubliniecki (K. Belik i inni, www.clanga.com). Czapla złotawa Bubulcus ibis 17/17, 1/1 Wielkopolskie: 30.04.15 1 ad. (fot. 8), Ląd, pow. słupecki (S. Niziński). Czapla biała Ardea alba Łódzkie: 27.06. 25.07.15. 2 4 pary (gniazdowanie pewne 2 par; foto), zb. Jeziorsko (T. Janiszewski, B. Lesner, A. Janiszewska). Podlaskie: 28.04. 22.05.15. 116 par z gniazdami (foto), jez. Gaładuś, pow. sejneński (A. Zbyryt, E. Kapowicz, S. Bzoma); 06.06.15. 13 par z gniazdami (foto), Łoje- Awissa, pow. grajewski (K. Henel, Ł. Krajewski). Warmińsko-mazurskie: 22.05.15. cn. 1 gniazdo (foto), Sątopy-Samulewo, pow. bartoszycki (S. Menderski, A. Włodarczak-Komosińska, M. Wawirowicz). Warzęcha Platalea leucorodia 174/278, 11/11 Opolskie: 09.05.2014 2 ad. (foto), Zb. Turawski (J. Zygadło, T. Tańczuk) [uzupełnienie daty]. Małopolskie: 27.12.15. 1 ad. (foto), Adolfin, pow. oświęcimski (W. Amrozi, R. Rutkowski). Mazowieckie: 17.07.15. 7 os. (w tym co najmniej 4 juv.; foto), Orońsko, pow. szydłowiecki (R. Tęcza). Podkarpackie: 02. 03.05.15. 2 ad. (foto), Babule, pow. mielecki (J. Dołęga, A. Gerersdorf i inni). Śląskie: 27.04.15. 1 ad. (foto), Zb. Goczałkowicki (J. Gil, R. Tkocz); 03.05.15. 1 os. (foto), Wielikąt, pow. wodzisławski (T. Biwo); 22. 24.06.15. 1 ad. (foto, wideo), Drogomyśl, pow. cieszyński (J. Gil, K. Liersz-Żelasko, www.clanga.com); 22.11.15. 1 imm. (foto), Zb. Goczałkowicki (D. Kilon). Wielkopolskie: 12. 13.06.15. 1 ad. (foto), Grzybno, pow. śremski (M. Sołowiej); 30.07.15. 1 juv., Jankowo Dolne, pow. gnieźnieński (S. Kaczorowski). Zachodniopomorskie: 21.07. 03.08.15. 1 juv. (foto), Głowaczewo, pow. kołobrzeski (Z. Kajzer i inni); 27.07.15. 3 os., Police (pow.) (M. Żarek). Głuptak Morus bassanus 22/25, 4/4 Pomorskie: 06.10.15. 1 imm. (2. r.kal.; foto), Krynica Morska, pow. nowodworski (M. Łodziński). Zachodniopomorskie: 23.10.15. 1 ad. (foto), Dąbkowice, pow. sławieński (M. Polakowski); 09.12.15. 1 ad. (foto), Kołobrzeg 11 mil morskich na NW (T. Gołębiewski); 12.12.15. 1 ad. (fot. 9), Mrzeżyno, pow. gryficki (M. Sołowiej). Pierwszy rok, w którym dokonano aż 4 stwierdzeń głuptaków. Kormoran mały Phalacrocorax pygmeus 121/242, 12/59 Dolnośląskie: 08.08.15. 1 os. (foto), Przemków, pow. polkowicki (S. Rubacha, P. Czechowski). Lubelskie: 07.08.15. 1 juv. (foto), Samoklęski, pow. lubartowski (M. Gągała). Łódzkie: 07.08.15. 2 os. (foto), zb. Miedzna, pow. opoczyński (K. i R. Prochowscy). 129

Małopolskie: 04.08. 28.12.15. 1 15 os. (foto), Spytkowice, pow. wadowicki (P. Malczyk i inni, www.clanga.com). Mazowieckie: 05.08.15. 1 os., Obórki, pow. piaseczyński (Ł. Matyjasiak). Podkarpackie: 06.08.15. 11 os. (foto), Buda Stalowska, pow. tarnobrzeski (D. Sikora, J. Jejno); 07.08.15. 1 os. (foto), tamże (R. Szczerbik, K. Paryś, K. Krasoń); 15.08.15. 26 os.; 22.08.15. 12 os.; 29.08.15. 22 os.; 11.09.15. 11 os.; 18.09.15. 16 os.; 03.10.15 14 os.; 09.10.15 13 os. (foto), tamże (D. Sikora i inni, www.clanga. com); 07.08.15. 2 os. (foto), Grębów, pow. tarnobrzeski (D. Sikora); 11.08.15. 3 os. (foto), Starzawa, pow. przemyski (D. Sikora). Śląskie: 09.08.15. 2 os.; 17. i 24.08.15. 1 os., 30.10.15. 1 os. (foto), Ochaby Małe, pow. cieszyński (J. Gil, M. Nagler, K. Liersz-Żelasko); 11.08.15. 2 os. (foto), Landek, pow. bielski (K. Liersz-Żelasko, J. Gil); 31.08. 01.09.15. 1 os. (foto), Wielikąt, pow. wodzisławski (M. Janosz, www.clanga.com). Świętokrzyskie: 08. 09.08.15. 3 juv. (foto), Górki, pow. buski (M. Łodziński, www.clanga.com). Po kilku słabych latach, latem i jesienią 2015 wystąpił obfitszy nalot, podczas którego największe koncentracje odnotowano w Budzie Stalowskiej i Spytkowicach. Ścierwnik Neophron percnopterus 8/10, 1/1 Podlaskie: 28.04.15. 1 ad. (fot. 10), Ogrodniczki, pow. białostocki (K. Grochal). Kolejne stwierdzenie po 4-letniej przerwie i znowu w północnej części kraju. Gadożer Circaetus gallicus Dolnośląskie: 25.05.15. 1 os., Mysłów, pow. jaworski (K. Struś). Lubelskie: 04. 09.15. 1 para z gniazdem (foto), pow. biłgorajski (P. Stachyra, J. Wójciak, P. Szewczyk). Opolskie: 13.09.15. 1 os., Wysoka, pow. głubczycki (D. Szlama). Podlaskie: 14.05.15. 1 os. (foto), Teremiski, pow. hajnowski (M. Polakowski); 08.08.15 1 ad. (foto), Dolistowo Nowe, pow. moniecki (J. Król); 02.09.15. 1 os., Narejki, pow. białostocki (A. Zbyryt, E. Kapowicz). Orlik grubodzioby Clanga clanga Łódzkie: 29.06. 11.07.15. 1 imm. (2. r.kal.; foto), Ktery, pow. łęczycki (T. Przybyliński, G. Sawicki). Mazowieckie: 04. 09.15. 1 ad. z gniazdem (lęg mieszany z C. pomarina; foto), pow. nowodworski (A. Olszewski i inni); 25.05.15. 1 imm. (3. r.kal.; foto), Grądy Polewne, pow. wyszkowski (M. Twardowski). Orzeł cesarski Aquila heliaca 46/49, 7/7 Dolnośląskie: 10.04.15. 1 os. ( Esperanza ) z nadajnikiem satelitarnym (mapa, www. satellitetracking.eu, odczyt Z. Kajzer). Dolnośląskie Wielkopolskie Kujawsko-pomorskie Pomorskie Warmińsko-mazurskie Kujawsko-pomorskie Wielkopolskie Opolskie: 05. 13.06.15. 1 os. ( Esperanza ) z nadajnikiem satelitarnym (mapa, www.satellitetracking.eu, odczyt Z. Kajzer). Lubelskie: 22. 23.08.15. 1 imm. (4. r.kal.; foto), Machnówek, pow. tomaszowski (S. Śliwiński, M. Sokołowski, K. Kasperek). 130

Małopolskie: 24.03.15. 1 juv. ( Vago, 2. r.kal.) z nadajnikiem satelitarnym (mapa, www. satellitetracking.eu, odczyt Z. Kajzer). 14.08.15. znaleziona lotka 1. rzędu (foto), Wola Rogowska, pow. tarnowski (P. Wrona). Małopolskie Świętokrzyskie Lubelskie: 10. 13.08.15. 1 juv. ( Vago, 2. r.kal.) z nadajnikiem satelitarnym (mapa, www.satellitetracking.eu, odczyt Z. Kajzer). Mazowieckie: 20.05.15. 1 juv. (2. r.kal.; foto), Kiełpiniec, pow. sokołowski (A. Goławski, E. Mróz). Opolskie: 09.08.15. 1 imm. (4. r.kal.; foto), Kazimierz i Głogowiec, pow. prudnicki (D. i M. Świtała). Opolskie Śląskie Świętokrzyskie: 12. 13.04.15. 1 imm. ( Vasarhelyi, 3. r.kal.) z nadajnikiem satelitarnym (mapa, www.satellitetracking.eu, odczyt Z. Kajzer). Świętokrzyskie: 16.04.15. 1 imm. ( Vasarhelyi, 3. r.kal.) z nadajnikiem satelitarnym, martwy (foto), Stara Łagowica, pow. opatowski (P. Szczepaniak, G. Jędro, P. Szafraniec) [osobnik ten odwiedził nasz kraj już w poprzednim roku]. Dane satelitarne wskazują, że niektóre osobniki wizytują nasz kraj po wielokroć, w tym samym roku lub w kolejnych latach. Błotniak stepowy Circus macrourus n+322/n+347, 0/0 Pomorskie: 23.05.2014 1 imm. (2. r.kal.; foto), Kuźnica, pow. pucki (W. Półtorak, A. Sikora). Kurhannik Buteo rufinus 215/231, 61/76 Łódzkie: 30.10.2013 1 juv. (foto), Raczyn, pow. wieluński (B. Smyk, W. Grzesiak). Dolnośląskie: 21. 22.08.15. 1 juv. (foto), Paździorno, pow. średzki (J. Lontkowski i inni); 31.08. i 03.09.15. 1 juv. (foto), Kostomłoty, pow. średzki (Z. Rejniak i inni); 09.10.15. 1 juv. (foto), Piersno, pow. średzki (M. Szeruga); 10.10.15. 1 juv. (foto), tamże (H. Schwarz, J. Słowikowski, T. Zarzycki); 12. 20.12.15. 1 juv. (foto), Świdnica (pow.) (M. Dąbek i inni, www.clanga.com). Lubelskie: 20.06.15. 1 imm. (2. r.kal.; foto), Zamch, pow. biłgorajski (R. Zbroński i inni); 19.07.15. 1 juv. (foto), Sobiborski PK, pow. włodawski (M. Wołowik, O. Karpińska); 21.07.15. 1 ad. (foto), dolina Sołokiji, pow. tomaszowski (D. i J. Gawrońscy); 26.07.15. 1 ad. (foto), Białystok, pow. hrubieszowski (P. Stachyra, W. Michalczuk); 05. 28.08.15. 1 juv. (foto), Janówka, Horyszów Polski i Szopinek, pow. zamojski (M. i M. Pieńkosz, M. Gałan i inni); 13.08.15. 2 juv. (foto), Janówka i Horyszów Polski, pow. zamojski (M. i M. Pieńkosz); 14. i 22.08.15. 1 ad., Ulhówek, pow. tomaszowski (Ł. Matyjasiak i inni); 15. i 29.08.15. 1 juv. (foto), Szczepiatyn, pow. tomaszowski (P. Stachyra, W. Michalczuk, D. i J. Gawrońscy); 16. 20.08.15. 1 juv. (foto), Budynin, pow. tomaszowski (S. Niziński); 22.08.15. 1 juv. (foto), tamże (D. Sikora i inni); 22.08.15. 1 imm. (foto), Klątwy, pow. tomaszowski (P. Stachyra); 22. 30.08.15. 1 juv. (foto), Podedwórze, pow. parczewski (Ł. Bednarz, M. Skałba); 24.08.15. 1 ad. (foto), Podhorce, pow. hrubieszowski (S. Śliwiński); 28.08.15. 2 juv. (foto), Białobrzegi, pow. tomaszowski (P. Stachyra); 28.08. 06.09.15. 2 juv. (foto), Siedliska Kolonia, pow. zamojski (P. Stachyra, P. Marczakowski); 28.08. 18.10.15. 1 ad. (foto), 22.09. 06.10.15. 1 juv. (foto), Czołki, Sitno i Szopinek, pow. zamojski (M. i M. Pieńkosz, M. Gałan); 30.08.15. 1 juv. (foto), Tarnoszyn, pow. tomaszowski (D. i J. Gawrońscy); 02.09.15. 1 juv. (foto), Adamówka, pow. krasnostawski (S. Aftyka); 05. 06.09.15. 3 4 juv. (foto), Zarudzie, pow. zamojski (S. Aftyka, M. Rycak); 06.09.15. 1 juv. (foto), zb. Nielisz, pow. zamojski (M. Rycak); 131

21.09.15. 1 juv. (foto), Podzamcze, pow. świdnicki (S. Aftyka); 23.09.15. 1 juv., 24.09.15. 2 juv. (foto), Piaski, pow. świdnicki (S. Aftyka, J. Wójciak); 29.09.15. 1 juv. (foto), Iłowiec, woj. lubelskie (A. Sawic); 30.09.15. 2 juv., 02. 05.10.15. 1 juv. (foto), Dominów, pow. świdnicki (S. Aftyka, M. Skakuj); 01.10.15. 1 juv. (foto), Świdnik (pow.) (S. Aftyka). Łódzkie: 12. 15.09.15. 1 juv.; 20.09. 04.10.15. max. 1 juv. i 2 os. (foto), Miedzna Murowana, Radwan i Straszowa Wola, pow. opoczyński (K. i R. Prochowscy i inni). Małopolskie: 06.08.15. 1 os. (foto), Szczepanowice, pow. krakowski (M. Kata); 23.08.15. 1 imm. (2. r.kal.; foto), Wola Rogowska, pow. tarnowski (P. Wrona); 24.10.15. 1 os. (foto), Kowary, pow. proszowicki (M. Molicki, K. Chojnacka). Mazowieckie: 28.06.15. 1 imm. (2. r.kal.; foto), Starosiedlice, pow. radomski (P. Malczyk); 26.07.15. 1 imm. (2. r.kal.; foto), Pakosław, pow. radomski (P. Malczyk); 31.07. 27.08.15. 1 imm. (foto), Bogurzynek, pow. mławski (K. Antczak, R. Adamiak); 15. i 22.08.15. 1 juv. (foto), Stryjewo Wielkie, pow. ciechanowski (M. Murawski, M. Rycak); 28.09.15. 1 imm. (foto), Grabowo Wielkie, pow. przasnyski (M. Murawski). Opolskie: 22.08.15. 1 juv. (foto), Ludmierzyce, pow. głubczycki (Z. Wnuk, M. Nagler); 28. 29.08.15. 1 juv. (foto), Śmicz, pow. prudnicki (J. Wójcicki, W. Wójcicki); 02. 23.09.15. 1 juv. (foto), Kazimierz, Głogowiec, pow. prudnicki (P. Szymański, P. Warchoł i inni); 04.09.15. 1 juv. (foto), Ściborowice, pow. krapkowicki (M. Zawadzki, T. Tańczuk); 25.10.15. 1 juv. (foto), Kazimierz, pow. prudnicki (D. i T. Świtała). Podkarpackie: 25.07.15. 1 imm. (2. r.kal.; foto), Lubliniec Nowy Osada, pow. lubaczowski (P. Stachyra); 13. 31.07. i 09.09.15. 1 imm. (2. r.kal.; foto), Besko, pow. sanocki (W. Guzik, P. Guzik). Podlaskie: 28.06.15. 1 imm. (foto), Kapice, pow. grajewski (www.clanga.com). Pomorskie: 09.08.15. 1 juv. (foto), Łeba, pow. lęborski (A. Kośmicki); 01.10.15. 1 juv. (foto), Chełmek Osada, pow. nowodworski (P. Czarnul, J. Napiórkowski). Śląskie: 20.09.15. 1 imm. i 1 os. (foto), Wielowieś, pow. gliwicki (D. Szlama, T. Grochowski); 27.09.15. 1 os. (foto), Lubomia, pow. wodzisławski (A. Kwoka). Świętokrzyskie: 17.07.15. 1 juv. (foto), Obice, pow. kielecki (www.sgo.tbop.org.pl); 21.08.15. 1 juv. (foto), Judasze, pow. jędrzejowski (A. Grzegolec); 06.09.15. 2 juv. (foto), Stawiszyce, pow. pińczowski; 13.09.15. 1 ad. i 2 juv. (foto), tamże (M. Łodziński); 07.10.15. 1 ad. i 2 juv. (foto), Koniecmosty, pow. buski i Stawiszyce, pow. pińczowski (A. Chwierut); 08.09.15. 1 ad. (foto), Kolosy, pow. kazimierski (B. Czerwiński, I. Długosz). Warmińsko-mazurskie: 21.08. 12.09.15. 1 juv. (foto), Kurki i Wierzbowo, pow. działdowski (P. Szczypiński i inni). Wielkopolskie: 12.09.15. 1 ad. (foto), Nowakowo, pow. obornicki (R. Kubacki, G. Dąbrowski). Obfity nalot, który wystąpił latem i jesienią 2015 objął swoim zasięgiem niemal cały kraj i był porównywalny do nalotu w roku 2012. Precyzyjne ustalenie liczby stwierdzeń i osobników jest utrudnione ze względu na możliwość przemieszczania się ptaków, zwłaszcza w woj. lubelskim. Sowa jarzębata Surnia ulula n+11/n+11, 2/2 Podlaskie: 18.01. 01.03.15. 1 os. (fot. 11), Nowy Lipsk, pow. augustowski (M. Śleszyński i inni). Pomorskie: 10.04.15. 1 os. (foto), ujście Płutnicy, pow. pucki (M. Zimiński, A. Kośmicka, M. Romanowski). 132

Fot. 11. Sowa jarzębata Surnia ulula, Nowy Lipsk, styczeń-marzec 2015 (fot. M. Śleszyński) Hawk Owl, Nowy Lipsk, January March 2015 Fot. 12. Czeczotka grenlandzka Acanthis flammea rostrata, Łodź Romanów, styczeń 2014 (fot. M. Faber) Greenland Redpoll, Łodź Romanów, January 2014 133

Syczek Otus scops n+7/n+8, 1/1 Małopolskie: 05.04.15. 1 os. (fono), Ojcowski PN, pow. krakowski (Ł. i I. Fijoł). Uszatka błotna Asio flammeus Podlaskie: 06.15. 3 pary z gniazdami (foto), Bagno Ławki, pow. moniecki (R. Mikusek, M. Kołodziejczyk, B. Głębocka). Znalezienie trzech gniazd nie odzwierciedla liczebności tego gatunku na Bagnach Biebrzańskich w roku 2015, która była kilkakrotnie wyższa. Puszczyk mszarny Strix nebulosa Lubelskie: 04. 06.15. 4 pary z gniazdami (foto), Lasy Sobiborskie, pow. włodawski (S. Aftyka, B. Woźniak i inni); 22.08.15. 1 os. (foto), Sobibór, pow. włodawski (H. Stelmach i inni); 19.12.15. 1 os., tamże (B. i P. Woźniak). Dzięcioł białoszyi Dendrocopos syriacus Łódzkie: 08.05. 05.06.15. 1 para z gniazdem (foto), Łowicz (pow.) (M. Nowicki). Żołna Merops apiaster Podlaskie: 05. 06.2006 1 para, Augustowo, pow. bielski (G. Grygoruk i inni); 05. 07.2008 3 pary (foto), Tykocin, pow. białostocki (P. Świątkiewicz); 05. 07.2008 1 para z 5 pull. (foto), Saniki, pow. białostocki (P. Świątkiewicz). Raróg Falco cherrug 98/103, 12/13 Lubelskie: 15. 23.08.2014 3 juv. (foto), Wasylów i Korczmin, pow. tomaszowski (P. Stachyra i inni) [Jeden z tych osobników był już wcześniej akceptowany]. Dolnośląskie: 16.03.15. 1 imm. (foto), Jawor (pow.) (M. Kapelski, W. Lejb); 21.08. 18.09.15. 1 juv. (foto), Kostomłoty i Zabłoto, pow. średzki (A. Kąkol i inni); 03. 24.10.15. 1 ad. (foto), Zabłoto, pow. średzki (J. Lontkowski i inni); 07.11.15. 1 juv. (foto), Pszenno, pow. świdnicki (T. Zarzycki, J. Słowikowski). Mazowieckie: 25.09.15. 1 imm. (2. r.kal.; foto), Kępa Zawadowska, pow. warszawski (T. Górny). Opolskie: 09.08.15. 1 os. (foto), Kazimierz i Głogowiec, pow. prudnicki (D. i M. Świtała); 30.08.15. 1 juv. (foto), Otoki, pow. prudnicki (T. i A. Tańczuk); 03.09.15. 2 juv. (foto), tamże (T. Tańczuk, M. Zawadzki); 05.09.15. 1 ad. (foto), Śmicz, pow. prudnicki (Z. Wnuk, M. Nagler); 04.10.15. 1 juv. (foto), Zb. Nyski (Ł. Czajka); 21. 22.10.15. 1 juv. (foto), Ścinawa Mała, pow. nyski (Ł. Czajka). Podkarpackie: 26.08.15. 1 juv. (foto), Besko, pow. sanocki (W. Guzik, R. Szczerbik, K. Paryś). Sokół wędrowny Falco peregrinus Zachodniopomorskie: 07.03. 21.07.15. 1 para z pull. (foto, wideo), Puszcza Wkrzańska, pow. policki (Ł. Ławicki i inni). Sokół tundrowy Falco peregrinus calidus Pomorskie: 11.10.2012 1 juv. (foto), Kąty Rybackie, pow. nowodworski (P. Szymański, M. Radziszewski). Podlaskie: 14.10.15. 1 juv. (foto), zb. Siemianówka (G. Grygoruk). 134

Srokosz stepowy Lanius excubitor homeyeri Lubelskie: 13.11.15. 1 os. (foto), Mokre, pow. zamojski (A. Zbyryt). Łódzkie: 28.06.15. 1 ad. (foto), Puczniew, pow. pabianicki (M. Faber, S. Dąbrowski); 07.10.15. 1 os. (foto), Małyń, pow. poddębicki (M. Faber). Małopolskie: 15.01.15. 1 os. (foto), Przeręb, pow. oświęcimski (P. Malczyk); 26.07.15. 1 ad. (foto), Grobla, pow. bocheński (M. Łodziński). Mazowieckie: 21.11.15. 1 os. (foto), Iłża, pow. radomski (P. Malczyk). Opolskie: 19.09.15. 1 os. (foto), Ciesznów, pow. prudnicki (G. Gaudnik); 09.10.15. 1 os. (foto), Oleszka, pow. krapkowicki (M. Zawadzki, T. Tańczuk). Podkarpackie: 27.06.15. 1 ad. (foto), Zarszyn, pow. sanocki (W. Guzik, P. Guzik); 29.12.15. 1 os. (foto), Besko, pow. sanocki (W. Guzik). Podlaskie: 13.02.15. 1 os. (foto, wideo), Borek, pow. hajnowski (M. Polakowski); 29.03.15. 1 os. (foto), Płochowo, pow. moniecki (Ł. Krajewski); 02. 08.09.15. 1 os. (foto), Jaryłówka, pow. białostocki (A. Zbyryt, E. Kapowicz); 13.09.15. 1 os. (foto), Harkawicze, pow. sokólski (A. Zbyryt, E. Kapowicz); 25. 31.10.15. 1 os. (foto), Bachury, pow. białostocki (A. Zbyryt i inni); 02.12.15. 1 os. (foto), Topolany, pow. białostocki (M. Polakowski). Śląskie: 31.10.15. 1 os. (foto), Samborowice, pow. raciborski (M. Nagler). Świętokrzyskie: 06.01.15. 1 os. (foto), Brus, pow. jędrzejowski (J. Sułek); 19.09.15. 1 ad. (foto), Zawada, pow. buski (J. Sułek). Wielkopolskie: 11.02.15. szczątki 1 os. (foto), Jarogniewice, pow. kościański (B. Nowak). Zachodniopomorskie: 04.11.15. 1 os. (foto), Brojce, pow. gryficki (P. Zientek). Długa lista stwierdzeń z jednego roku wskazuje, że poprzedni obraz występowania tego podgatunku w naszym kraju był raczej artefaktem spowodowanym nie zwracaniem uwagi na przynależność podgatunkową srokoszy. Pliszka tundrowa Motacilla flava thunbergi Mazowieckie: 02. 15.06.15. 1 (gniazdowanie prawdopodobne; foto), Doziny, pow. mławski (P. Szczypiński). Podlaskie: 28. 29.06.15. 1 (gniazdowanie pewne; foto), Tykocin, pow. białostocki (A. Zbyryt). Pliszka cytrynowa Motacilla citreola Dolnośląskie: 16.06.2007 1 imm., Wrocław Świniary (A. Knychała, T. Maszkało, W. Górka). Mazowieckie: 05.05.2008 i 13.06.2008 1 para (gniazdowanie prawdopodobne, foto), Gutocha, pow. ostrołęcki (M. Rzępała, I. Kaługa). Mazowieckie: 31.05. 07.07.15. 1 para z gniazdem i 3 juv. (foto), Cisie-Zagrudzie, pow. siedlecki (A. Parapura, A. Dombrowski, P. Jabłoński). Podlaskie: 29.05. 21.06.15. 5 par (gniazdowanie pewne) i 13 par (gniazdowanie prawdopodobne; foto), Bagna Biebrzańskie (Ł. Krajewski, A. Henel); 01. i 19.06.15. 4 5 par (gniazdowanie pewne 4 par; foto), Lewsze, pow. białostocki (T. Tumiel); 20.06. 04.07.15. 2 pary (gniazdowanie pewne) i 1 para (gniazdowanie prawdopodobne; foto), zb. Siemianówka (Ł. Krajewski). Pomorskie: 12.04. 26.06.15. 11 par (gniazdowanie pewne) i 2 pary (gniazdowanie prawdopodobne; foto), rez. Beka, pow. pucki (M. Ściborski, A. Kośmicki); 05.05. 25.06.15. 5 par (gniazdowanie pewne) i 2 pary (gniazdowanie prawdopodobne; foto), Bielawskie Błota, pow. pucki (A. Sikora); 06.05. 09.06.15. 5 par (gniazdowa- 135

nie pewne) i 2 pary (gniazdowanie prawdopodobne; foto), Gdańsk Górki Zachodnie (A. Sikora). Warmińsko-mazurskie: 10.06.15. 1 para karmiąca (foto), Rucianka, pow. elbląski (A. Sikora). Wielkopolskie: 09.05. 24.06.15. 2 pary karmiące i 1 (foto, fono), Lipia Góra, pow. chodzieski (M. Lewandowski, W. Plata). Pliszka brytyjska Motacilla alba yarrellii n+26/n+27, 1/1 Zachodniopomorskie: 13.04.15. 1 ad. (foto), Rewal, pow. gryficki (Z. Kajzer). Czeczotka grenlandzka Acanthis flammea rostrata 0/0, 1/1 Łódzkie: 19.01.2014 1 ad. schwytany (fot. 12), Łódź Romanów (M. Faber). Pierwsze stwierdzenie grenlandzkiego podgatunku czeczotki. Czeczotka tundrowa Acanthis hornemanni ca 157/338, 0/0 Pomorskie: 03. 11.02.2014 3 os. (foto), Sopot (pow.) (W. Półtorak) [uzupełnienie daty]. Poświerka Calcarius lapponicus Lubelskie: 06. 08.12.2014 1 3 os. (foto), Zacisze, pow. parczewski (S. Śliwiński i inni); 07.12.2014 1 os., Krobonosz Kolonia, pow. chełmski (S. Śliwiński). Trznadel czarnogłowy Emberiza melanocephala 1/1, 1/1 Pomorskie: 04.06.15. 1 (fot. 13), Krynica Morska, pow. nowodworski (A. Kośmicki, P. i M. Butkiewicz). Jedyne poprzednie stwierdzenie dotyczy okazu zdobytego w czerwcu 1932 pod Lublinem (Szczepski 1968). Trznadel białogłowy Emberiza leucocephalos 1/1, 1/1 Łódzkie: 13.09.15. 1 imm. (fot. 14), zb. Jeziorsko (M. Faber). Drugie stwierdzenie po ponad 20-letniej przerwie (Kowalski & Dyrcz 1995). Skowrończyk krótkopalcowy Calandrella brachydactyla 11/11, 3/3 Dolnośląskie: 23.05.15. 1 ad. (foto, wideo), Wrocław Rędzin (G. Orłowski). Lubelskie: 16.08.15. 1 os. (fot. 15), Wierzbica, pow. tomaszowski (S. Śliwiński). Zachodniopomorskie: 25.05.15. 1 os. (foto), Karsibór Zacisze, pow. Świnoujście (www. clanga.com). Zaganiacz mały Iduna caligata 2/2, 1/1 Pomorskie: 07.06.15. 1 os. schwytany (fot. 16), Krynica Morska, pow. nowodworski (A. i A. Kośmiccy i inni). Trzeci rok z rzędu stwierdzeń tego nieuchwytnego wcześniej gatunku. Zaroślówka Acrocephalus dumetorum 206/228, 0/0 Podlaskie: 19. 20.05.2014 1 (fono), Tyniewicze Wielkie, pow. hajnowski (P. Białomyzy, G. Grygoruk, T. Tumiel); 29.05. 10.06.2014 1 (fono), Żuki, pow. hajnowski (P. Białomyzy); 23.06.2014 1 (fono), Kozły, pow. bielski (P. Białomyzy). 136

Fot. 13. Trznadel czarnogłowy Emberiza melanocephala, Krynica Morska, czerwiec 2015 (fot. A. Kośmicki) Black-headed Bunting, Krynica Morska, June 2015 Fot. 14. Trznadel białogłowy Emberiza leucocephalos, zb. Jeziorsko, wrzesień 2015 (fot. M. Faber) Pine Bunting, Jeziorsko Reservoir, September 2015 137

Fot. 15. Skowrończyk krótkopalcowy Calandrella brachydactyla, Wierzbica, sierpień 2015 (fot. S. Śliwiński) Short-toed Lark, Wierzbica, August 2015 Fot. 16. Zaganiacz mały Iduna caligata, Krynica Morska, czerwiec 2015 (fot. A. Kośmicki) Booted Warbler, Krynica Morska, June 2015 138

Fot. 17. Jaskółka rudawa Cecropis daurica, Sopot, maj 2015 (fot. W. Półtorak) Red-rumped Swallow, Sopot, May 2015 Fot. 18. Świstunka żółtawa Phylloscopus inornatus, Krynica Morska, wrzesień 2015 (fot. G. Bela) Yellow-browed Warbler, Krynica Morska, September 2015 139

Fot. 19. Świstunka grubodzioba Phylloscopus schwarzi, Siekierki, październik 2015 (fot. M. Redlisiak) Radde s Warbler, Siekierki, October 2015 Fot. 20. Kowalik syberyjski Sitta europaea asiatica, Augustów, listopad 2015 (fot. A. Wasilewski) Siberian Nuthatch, Augustów, November 2015 140

Jaskółka rudawa Cecropis daurica 11/12, 1/2 Pomorskie: 10.05.15. 2 ad. (fot. 17), Sopot (pow.) (W., A., A. Półtorak). Świstunka żółtawa Phylloscopus inornatus 145/155, 17/24 Podlaskie: 09.10.2014 1 os. (fono), Siemianówka, pow. hajnowski (P. Białomyzy, T. Tumiel). Opolskie: 17.10.15. 1 imm. schwytany (foto), Żywocice, pow. krapkowicki (J. i A. Siekiera). Podlaskie: 27.09.15. 1 os., Łuka, pow. hajnowski (G. Grygoruk); 27.10.15. 1 imm. schwytany (foto), Kleszczele, pow. hajnowski (P. Białomyzy). Pomorskie: 23.09.15. 1 os. (fono), Hel, pow. pucki (M. Koss); 24.09.15. 1 os. (foto, fono), Krynica Morska, pow. nowodworski (A. Janczyszyn); 24.09.15. 4 os.; 25.09.15. 2 os. (foto, wideo), Hel, pow. pucki (D. i M. Świtała, M. Janosz); 27.09.15. 1 os., tamże (M. Łodziński i inni); 27.09.15. 1 os. (fot. 18), Krynica Morska, pow. nowodworski (G. Bela); 28.09.15. 3 os. (foto), Hel, pow. pucki (A. Kośmicki, S. Sosnowski, T. Szuba); 29.09.15. 1 os., Smołdzino, pow. słupski (G. Jędro); 30.09.15. 1 os. (fono), Jastarnia, pow. pucki (Ł. Krajewski); 03.10.15. 1 os., Krynica Morska, pow. nowodworski (A. Kośmicki); 09.10.15. 1 imm. schwytany (foto), Siekierki, pow. nowodworski (M. Redlisiak i inni). Wielkopolskie: 14.09.15. 1 os. (fono), Dopiewo, pow. poznański (B. Nowak). Zachodniopomorskie: 10.09.15. 1 imm. schwytany (foto), Dąbkowice, pow. sławieński (K. Rosińska i inni); 16.09.15. 1 os. (fono), Świnoujście (pow.) (M. Jasiński). Świstunka złotawa Phylloscopus proregulus 44/44, 2/2 Pomorskie: 11.10.15. 1 os. (foto), Krynica Morska, pow. nowodworski (A. Janczyszyn, G. Bela); 14.10.15. 1 os. (foto), tamże (G. Bela, S. Kaczmarek, B. Nowak). Pierwiosnek syberyjski Phylloscopus collybita tristis 55/55, 8/10 Małopolskie: 23.11.15. 1 os. (foto, fono), Kraków Zesławice (K. Kmieć-Kwasek, K. Czajowski). Mazowieckie: 05.05.15. 1 (foto, fono), Bieżuń, pow. żuromiński (P. Szczypiński). Pomorskie: 16.10.15. 1 os. (foto), Gdańsk Westerplatte (M. Faber); 19.10.15 3 os. (foto), Hel, pow. pucki (W. Półtorak); 19.10.15. 1 os. (foto), Jastarnia, pow. pucki (A. Kośmicki); 19.10.15. 1 os. (foto), Kuźnica, pow. pucki (A. Kośmicki). Warmińsko-mazurskie: 04.10.15. 1 os. (fono), Narzym, pow. działdowski (P. Szczypiński). Zachodniopomorskie: 17.10.15. 1 os. (fono), Głowaczewo, pow. kołobrzeski (P. Zientek). Świstunka grubodzioba Phylloscopus schwarzi 5/5, 1/1 Pomorskie: 25.10.15. 1 imm. schwytany (fot. 19), Siekierki, pow. nowodworski (M. Redlisiak i inni). Wójcik Phylloscopus trochiloides Opolskie: 17.05.1997 1, Krzemieniec, pow. namysłowski (M. Stajszczyk). Mazowieckie: 15.06.2009 1, Świdno, pow. grójecki (S. Chmielewski). Małopolskie: 25.05.2014 1 (fono), Złota Góra, Ojcowski PN, pow. krakowski (A. Jirak, M. Leszczyński). 141

Fot. 21. Kląskawka syberyjska Saxicola maurus, Mikoszewo, maj 2015 (fot. M. Faber) Siberian Stonechat, Mikoszewo, May 2015 Fot. 22. Białorzytka saharyjska Oenanthe leucopyga, Winduga, maj 2015 (fot. T. Chodkiewicz) Whitecrowned Wheatear, Winduga, May 2015 142

Pomorskie: 07.06. 22.07.2014 1 para zaniepokojona i 1 para z ok. 2 juv. (fono), Rozewie, pow. pucki; 22.07.2014 1 para z 4 juv. (foto), Jastrzębia Góra, pow. pucki; 05.07.2014 1 para z 2 3 juv., Władysławowo Chałupy, pow. pucki; 06. 22.07.2014. 2 pary z gniazdami i 2 pary z juv. (foto, fono), Jastarnia, pow. pucki; 25.07.2014. 1 ad. z ok. 4 juv., Kuźnica, pow. pucki (wszystkie obs. A. Sikora, W. Półtorak); 07. i 26.07.2014 1 para z gniazdem i 2 pary z juv. (foto, fono), Krynica Morska, pow. nowodworski (A. Sikora). Warmińsko-mazurskie: 17.07.2014 1 para z co najmniej 2 juv. (fono), Olsztyn (A. Sikora). Zachodniopomorskie: 04.06.2014 1 (fono), Łukęcin, pow. kamieński (M. Jasiński); 18.06.2014 1 (fono), Rogowo, pow. gryficki (M. Jasiński); 19.06.2014 1 (fono), Międzyzdroje, pow. kamieński (A. Jirak, M. Leszczyński). Kowalik syberyjski Sitta europaea asiatica 1/1, 1/1 Podlaskie: 08.11.15. 1 (fot. 20), Augustów (pow.) (A. Wasilewski, R. Sołtys). Drugie stwierdzenie tego rzadkiego w Europie podgatunku; poprzednie odnotowano w październiku 1995 (Komisja Faunistyczna 1997). Kląskawka syberyjska Saxicola maurus 0/0, 1/1 Pomorskie: 15.05.15. 1 imm. (2. r.kal.) schwytany (fot. 21), Mikoszewo, pow. nowodworski (M. Faber i inni). Po skreśleniu gatunku z listy krajowej w wyniku rewizji poprzednich zgłoszeń (Komisja Faunistyczna 2015), jest to pierwsze w pełni udokumentowane stwierdzenie w kraju. Białorzytka saharyjska Oenanthe leucopyga 0/0, 1/1 Kujawsko-pomorskie: 05. 18.05.15. 1 imm. (2. r.kal.; fot. 22), Winduga, pow. lipnowski (K. Pietrasz, T. Chodkiewicz, T. Łybko i inni, www.birdwatching.pl). Pojawy tego gatunku w Europie budzą kontrowersje, choć odnotowano go w kilku krajach, m.in. w Wielkiej Brytanii, Holandii, Danii, Niemczech, a także w Hiszpanii, Portugalii i Włoszech. Podczas pobytu tego ptaka w kraju, inny osobnik był obserwowany we Francji (www. tarsiger.com). Kategoria D (pochodzenie niepewne uncertain origin) Gęś tybetańska Anser indicus 97/114, 0/0 Wielkopolskie: 26.09.2014 1 ad. (foto, wideo), zb. Wonieść, pow. kościański (B. Nowak). Śnieżyca mała Anser rossii 3/3, 1/1 Warmińsko-mazurskie: 28. 31.03.15. 1 ad. (foto), Węzina, pow. elbląski (www.clanga. com). Kapturnik Lophodytes cucullatus 10/10, 0/0 Dolnośląskie: 05.07. 06.08.15. 1 (foto), Potasznia, pow. milicki, 07.09. 31.10.15. tenże, zb. Jutrosin, pow. rawicki, woj. wielkopolskie (A. Kuźnia i inni). To powracający osobnik, który pojawia się w tym rejonie od jesieni 2013 (Komisja Faunistyczna 2014). 143

Raróg górski Falco biarmicus 0/0, 1/1 Wielkopolskie: 29.08.15. 1 juv. (foto), Chawłodno, pow. wągrowiecki (W. Plata). Pochodzenie tego osobnika jest niejasne, stąd gatunek nie wchodzi na listę krajową. Kategoria E (pojaw nienaturalny unnatural occurrence) Łabędź czarny Cygnus atratus lubelskie: 05.09.15. 1 ad. (foto), Małe Dobre, opolski (J. i S. Snopek i inni). Małopolskie: 09.08.15. 1 ad. (foto), Przeręb, pow. oświęcimski (W. Miczajka); 03.10.15, 11. i 25.11.15. 1 ad. (foto), Adolfin, pow. oświęcimski (S. Gacek i inni). Wielkopolskie: 29.08., 05.09. i 15.11.15. 1 ad. (foto), Smogulec, pow. wągrowiecki (W. Plata). Kaczka chińska Anas zonorhyncha Małopolskie: 25.12.15. 1 os. (foto), Kraków (D. Wiehle). Kaczka pstrodzioba Anas poecilorhyncha Małopolskie: 25.12.15. 2 os. (foto), Kraków (D. Wiehle). Bażant złocisty Chrysolophus pictus Śląskie: 12.05.15. 1 (foto, wideo), Świerklaniec, pow. tarnogórski (E. Paprzycka). Pelikan kędzierzawy Pelecanus crispus Kujawsko-pomorskie: 14. i 16.08.15. 1 imm. (foto), Ślesin, pow. nakielski (K. Sitarek, M. Zelmanowski, P. Butkiewicz); 15.08.15. tenże (foto), Występ, pow. nakielski (M. i T. Blank, W. Bagiński); 24. 28.12.15. tenże (foto), Jez. Mogileńskie, pow. mogileński (S. Kaczorowski). Wielkopolskie: 19.08. i 18.10.15. 1 imm. (foto), Smogulec, pow. wągrowiecki (B. Rudzionek i inni); 29.08., 13. i 15.09., 11. i 18.10.15. tenże (foto), Antoniny, pow. chodzieski (W. Plata i inni); 27.10.15. tenże (foto), Franulka, pow. wrzesiński (R. Biernacik); 14.11.15. tenże (foto), Miłosław, pow. wrzesiński (J. Pietrowiak). Indywidualne cechy tego ptaka wskazują, że jest to osobnik, który 20.11.2014 uciekł z zoo w Münster, był widywany na wolności do grudnia 2014, potem został ponownie stwierdzony na przełomie marca i kwietnia 2015 w środkowych Niemczech (Ch. König in litt.), a następnie latem pojawił się u nas i przemieszczał się po środkowej części kraju, gdzie następnie przezimował. Mnicha Myiopsitta monachus Zachodniopomorskie: 13.07.2014 1 os. (foto), Szczecin Arkońskie (Z. Kajzer). Aleksandretta obrożna Psittacula krameri Dolnośląskie: 13.04.15. 1 (foto), Świdnica (pow.) (B. Adamczyk). Aleksandretta chińska Psittacula derbiana Mazowieckie: 11.09.2014 1 ad. (foto), Sarnowo, pow. żuromiński (P. Szczypiński). Pomorskie: 02.10.15. 1 ad. (martwy), rez. Mewia Łacha, pow. gdański (D. Sikora i inni). Nierozłączka czarnogłowa Agapornis personatus Wielkopolskie: 21.06.15. 1 os. martwy (foto), Nacław, pow. kościański (B. Nowak). 144

Aneks: Obserwacje nieakceptowane Not accepted records Melanitta americana: 06.04.15. 1 ad. (foto), Władysławowo, woj. pomorskie. Mergus serrator: 20.05.15. 1 z 11 pull., jez. Niegocin, woj. warmińsko-mazurskie. Aythya nyroca: 04.07.2013 1 z 3 pull. (foto), Zbąszyń, woj. wielkopolskie. Anas americana: 23.04.15. 1 (foto), Brzostowo, woj. podlaskie. Porzana pusilla: 14.05.2014 1 ad., Ruda, woj. mazowieckie. Vanellus gregarius: 09.11.2014 1 os. (foto), Słońsk, woj. lubuskie. Stercorarius longicaudus: 05.09.15. 1 os. (foto), Żurawce-Osada, woj. lubelskie; 08.09.15. 1 juv. (foto), Świbno, woj. pomorskie. Stercorarius pomarinus: 12.10.2014 1 juv., Krynica Morska, woj. pomorskie. Larus delawarensis: 10.03.15. 1 ad. (foto), Sopot, woj. pomorskie; 05.06.15. 1 ad., jez. Kisajno, woj. warmińsko-mazurskie. Larus hyperboreus: 15.03.15. 1 os. (1. zima; foto), Cupel, woj. mazowieckie. Puffinus griseus: 01.12.15. 1 os. (foto, wideo), Niechorze, woj. zachodniopomorskie. Nycticorax nycticorax: 17.09.15. 1 os. (fono), jez. Śniardwy, woj. warmińsko-mazurskie. Ardea alba: 19.06.15. 1 os. (foto), gniazdowanie niepewne, Cieplice, woj. warmińsko-mazurskie. Circaetus gallicus: 20.05.15. 1 os., Pruszków, woj. mazowieckie. Aquila nipalensis: 12.05.15. 1 imm., Gościęcin, woj. opolskie. Hieraaetus pennatus: 01.05.15 1 ad. (odm. jasna), Pieróg, woj. mazowieckie; 12.05.15. 1 ad. (odm. jasna), Warszkowo, woj. zachodniopomorskie. Haliaeetus vocifer: 05.06.15. 1 ad. (foto), Brzeźce, woj. mazowieckie. Buteo rufinus: 20. 21.08.15. 1 os. (foto), Oserdów, woj. lubelskie; 11.10.15. 1 os. (foto), Brodziszów, woj. dolnośląskie. Surnia ulula: 23.12.15. 1 os. (foto), Klucze, woj. małopolskie. Falco eleonorae: 01.09.2011 1 ad. (foto), Zelgniewo, woj. wielkopolskie. Falco cherrug: 23.08.15. 1 os. (foto), Zb. Goczałkowicki, woj. śląskie; 03.12.15. 1 juv. (foto), Boguszyce, woj. opolskie. Trichoglossus haematodus: 02.10.15. 1 os. martwy (foto), rez. Mewia Łacha, woj. pomorskie. Lanius excubitor homeyeri: 21. i 28.01.15. 1 os. (foto), Okrasin, woj. podlaskie; 03.05.15. 1 os. (foto), Kuligi, woj. podlaskie; 10.05.15. 1 ad. (foto), Grudynia Mała, woj. opolskie; 18.07.15. 1 os. (foto), Palonki, woj. świętokrzyskie; 02.08.15. 1 os. (foto), Mosty, woj. świętokrzyskie; 23.08.15. 1 ad. (foto), Jeziórko, woj. podkarpackie; 28.08.15. 1 os. (foto), Karkowo, woj. zachodniopomorskie; 05.09.15. 1 os. (foto), Mokrsko Górne, woj. świętokrzyskie; 13.09.15. 1 os. (foto), Zagaje, woj. świętokrzyskie; 20.09.15. 1 os. (foto), Grodkowice, woj. małopolskie; 23.09.15. 1 os. (foto), Czerwona Wola, woj. świętokrzyskie; 27.09.15. 1 os. (foto), Korzenno, woj. świętokrzyskie; 18.10.15. 1 os. (foto), Brodna, woj. wielkopolskie; 31.10. i 11.11.15. 1 os. (foto), Baborów, woj. opolskie; 04. 08.11.15 1 os. (foto), Łupiny, woj. mazowieckie; 08.11.15. 1 os. (foto), Brześce, woj. lubelskie; 25.11.15. 1 ad. (foto), Kalitnik, woj. podlaskie; 02.12.15 1 os. (foto), Bachury, woj. podlaskie; 05. i 07.12.15. 1 os. (foto), Pieńki, woj. podlaskie; 05. i 07.12.15. 1 os. (foto), Oziabły, woj. podlaskie; 12.12.15. 1 os. (foto), Gródczanki, woj. śląskie; 13.12.15. 1 ad. (foto), Ponik, woj. świętokrzyskie; 28.12.15. 1 ad. (foto), Dębno, woj. małopolskie; 31.12.15. 1 os. (foto), Występ, woj. kujawsko-pomorskie; 31.12.15. 1 os. (foto), Babica, woj. podkarpackie. Anthus richardi: 25.10.15. 1 os. (fono), Jastarnia, woj. pomorskie. Motacilla flava feldegg: 11.04.15. 1 os. (foto), Wola, woj. śląskie. Motacilla flava iberiae: 11.05.15. 2 os. (foto), Hel, woj. pomorskie. Motacilla alba yarrellii: 22.06.2011 1 ad. (foto), Jastarnia, woj. pomorskie. Fringilla coelebs africana: 29.03.15. 1 (foto), Ostróda, woj. warmińsko-mazurskie. Iduna caligata: 26.10.15. 1 os. (foto, fono), Dąbkowice, woj. zachodniopomorskie. Hippolais polyglotta: 13.06.15. 1 ad. (foto), Pisarzowice, woj. śląskie. Phylloscopus bonelli: 04.08.15. 1 os. (fono), Korbielów, woj. śląskie. Phylloscopus inornatus: 22.09.15. 1 os. (fono), Poznań, woj. wielkopolskie; 04.10.2014 1 os., Kuźnica, woj. pomorskie. Phylloscopus collybita tristis: 18.10.15. 1 os. schwytany (foto), Jez. Łoniewskie, woj. wielkopolskie; 22.10.15. 1 os. (fono), Jastarnia Kuźnica, woj. pomorskie; 06.11.15. 1 os. (wideo), Wrocław Bierdzany, woj. dolnośląskie. 145