Tomasz Nowacki Zastępca Dyrektora Departamentu Energii Jądrowej KRAJOWY PLAN POSTĘPOWANIA Z ODPADAMI PROMIENIOTWÓRCZYMI I WYPALONYM PALIWEM JĄDROWYM BUDOWA NOWEGO SKŁADOWISKA POWIERZCHNIOWEGO ODPADÓW PROMIENIOTWÓRCZYCH I
2 Plan prezentacji Odpady promieniotwórcze wprowadzenie. Krajowy plan postępowania z odpadami promieniotwórczymi i wypalonym paliwem jądrowym. Budowa nowego składowiska powierzchniowego odpadów promieniotwórczych. Foto: ZUOP Foto: ZUOP
3 Odpady promieniotwórcze wprowadzenie
4 Odpady promieniotwórcze definicja i kwalifikacja Materiały stałe, ciekłe lub gazowe, zawierające substancje promieniotwórcze lub skażone tymi substancjami, których wykorzystanie jest niecelowe lub niemożliwe. Kategorie odpadów: odpady niskoaktywne, przejściowe odpady średnioaktywne, krótkożyciowe odpady wysokoaktywne, długożyciowe zużyte zamknięte źródła promieniotwórcze niskoaktywne krótkożyciowe średnioaktywne wysokoaktywne długożyciowe
5 Pochodzenie odpadów promieniotwórczych i wypalonego paliwa jądrowego Odpady promieniotwórcze nisko i średnioaktywne: Polatom, szpitale i kliniki wykorzystujące techniki izotopowe, NCBJ i inne instytuty badawcze. Zużyte zamknięte źródła promieniotwórcze: Szpitale i kliniki stosujące medycynę nuklearną oraz przemysł wykorzystujący gammagrafię przemysłową, czujki dymu. Reaktor badawczy Maria Wypalone paliwo jądrowe: Reaktor badawczy Maria. Foto: ZUOP
6 Państwowe Przedsiębiorstwo Użyteczności Publicznej Zakład Unieszkodliwiania Odpadów Promieniotwórczych ZUOP utworzony na podstawie art. 114 Ustawy - Prawo atomowe. Do zadań ZUOP należy postępowanie z OP i WPJ, a w szczególności odbiór, transport, magazynowanie, przetwarzanie i składowanie OP i WPJ. Nadzór nad ZUOP oraz funkcję organu założycielskiego sprawuje Minister Gospodarki. ZUOP jest operatorem Krajowego Składowisko Odpadów Promieniotwórczych w Różanie. Foto: ZUOP
7 Postępowanie z odpadami promieniotwórczymi Postępowanie z odpadami promieniotwórczymi nisko- i średnioaktywnymi pochodzącymi z energetyki jądrowej: Wytwarzanie odpadów Przetwarzanie i przechowywanie odpadów Składowanie odpadów w KSOP Elektrownia jądrowa ZUOP Postępowanie z odpadami promieniotwórczymi nisko- i średnioaktywnymi spoza energetyki jądrowej: Wytwarzanie odpadów, wstępne przetwarzanie i przechowywanie Przetwarzanie i przechowywanie Składowanie odpadów w KSOP Szpitale, ośrodki naukowe, inne ZUOP
8 Postępowanie z wypalonym paliwem jądrowym Składowanie w SGOP Wypalenie paliwa jądrowego Przechowywanie czasowe wypalonego paliwa ZUOP Wysokoaktywne odpady promieniotwórcze Elektrownia jądrowa Elektrownia jądrowa Przerób wypalonego paliwa i wytworzenie paliwa MOX Paliwo MOX Zakład przerobu wypalonego paliwa
9 Krajowy plan postępowania z odpadami promieniotwórczymi i wypalonym paliwem jądrowym
10 Krajowy plan postępowania z odpadami promieniotwórczymi i wypalonym paliwem jądrowym Cel: Zapewnienie w Polsce efektywnego i bezpiecznego postępowania z odpadami promieniotwórczymi i wypalonym paliwem jądrowym. Podstawa prawna: - Ustawa z dnia 29 listopada 2000 r. Prawo atomowe (Dz. U. z 2012 r. poz. 264, z późn. zm.), - Dyrektywa Rady 2011/70/Euratom ustanawiająca ramy wspólnotowe w zakresie odpowiedzialnego i bezpiecznego gospodarowania wypalonym paliwem jądrowym i odpadami promieniotwórczym (Dz. Urz. UE L 199 z 2 sierpnia 2011 r., str. 48), - Wspólna konwencja bezpieczeństwa w postępowaniu z wypalonym paliwem jądrowym i bezpieczeństwa w postępowaniu z odpadami promieniotwórczymi, sporządzona w Wiedniu dnia 5 września 1997 r. (Dz.U. z 2002 r. Nr 202, poz. 1704).
11 Zadanie 1. Przygotowanie do zamknięcia, ostateczne zamknięcie i długotrwały monitoring Krajowego Składowiska Odpadów Promieniotwórczych (KSOP) w Różanie 2015-2017 r. wybór opcji zamknięcia. 2018-2020 r. przygotowanie koncepcji zamknięcia. 2020-2023 r. program zamknięcia i uzyskanie zezwolenia. 2024-2029 r. zamknięcie. 2025 2029 r. raport z zamknięcia i decyzja Prezesa PAA zatwierdzająca raport. 2030 2330 r. długookresowy monitoring. Rys.: ZUOP
12 Zadanie 2. Wybór lokalizacji, budowa i rozpoczęcie eksploatacji nowego składowiska powierzchniowego odpadów promieniotwórczych W dalszej części prezentacji.
13 Zadanie 3. Przygotowanie do budowy składowiska głębokiego odpadów promieniotwórczych (SGOP) - w tym realizacja programu Polskiego Podziemnego Laboratorium Badawczego (PURL), Zadanie 4. Uruchomienie SGOP przed rozpoczęciem likwidacji pierwszej polskiej elektrowni jądrowej Okres od rozpoczęcia prac nad studium wykonalności i koncepcji badań do zakończenia budowy i rozpoczęcia eksploatacji - około 56 60 lat. PURL Podziemne laboratorium badawcze. Okres eksploatacji 65-70. Zamkniecie i długookresowy monitoring.
14 Zadanie 5. Modyfikacja zasad postępowania z odpadami promieniotwórczymi pod kątem uwzględnienia odpadów promieniotwórczych pochodzących z energetyki jądrowej Zadanie 6. Modyfikacja systemu finansowania postępowania z odpadami promieniotwórczymi, opartego na zasadzie zanieczyszczający płaci Do 2016 r. - opracowanie wstępnej koncepcji finansowania systemu postępowania z odpadami promieniotwórczymi w Polsce, w tym pochodzącymi z energetyki jądrowej. Do 2019 r. - opracowanie szczegółowej koncepcji finansowania systemu postępowania z odpadami promieniotwórczymi w Polsce, w tym pochodzącymi z energetyki jądrowej. Fundusz Składowania Odpadów Promieniotwórczych Wypalonego Paliwa Jądrowego Fundusz likwidacyjny Fundusz Likwidacji Obiektu Energetyki Jądrowej Dotacja Celowa dla ZUOP
15 Zadanie 7. Stworzenie programu naukowo-badawczego dotyczącego postępowania z odpadami promieniotwórczymi i wypalonym paliwem jądrowym Cel: włączenie polskich instytutów naukowych, badawczych i przemysłu w prace naukowo - badawcze dotyczące postępowania z odpadami promieniotwórczymi i wypalonym paliwem jądrowym. Główne obszary badawcze: Badania nad cyklem paliwowym. Program prac badawczych dla wytypowania bezpiecznej lokalizacji składowiska powierzchniowego odpadów promieniotwórczych. Program prac badawczych dla wytypowania bezpiecznej lokalizacji składowiska głębokiego odpadów promieniotwórczych wysokoaktywnych. Inne (m. in. rozwój metod przetwarzania odpadów nisko- i średnioaktywnych, przechowywanie i transport wypalonego paliwa jądrowego, technologie pakowania odpadów promieniotwórczych, procedury postępowania z odpadami promieniotwórczymi różnego rodzaju, metody zestalania i utrwalania odpadów promieniotwórczych).
16 Zadanie 8. Przygotowanie kadr dla krajowych instytucji i podmiotów gospodarczych zaangażowanych w postępowanie z odpadami promieniotwórczymi i wypalonym paliwem jądrowym oraz nadzór nad tym postępowaniem 2015-2016 r. - oszacowanie potrzeb i opracowanie programów wzrostu zatrudnienia. 2017-2025 r. - realizacja ww. programów (ZUOP 110 etatów, MG -3 etaty).
17 Dalsze działania Konsultacje publiczne Krajowego planu. Konsultacje merytoryczne Krajowego planu z Międzynarodową Agencją Energii Atomowej w Wiedniu i z Komisją Europejską. Przeprowadzenie procesu strategicznej oceny oddziaływania na środowisko Krajowego planu (opracowanie i skierowanie prognozy do konsultacji społecznych planowane zakończenie procesu w marcu 2015 r.). Konsultacje międzyresortowe i przyjęcie Krajowego planu przez Radę Ministrów w drodze uchwały. Notyfikacja Krajowego planu Komisji Europejskiej do dnia 23 sierpnia 2015 r.
18 Budowa nowego składowiska powierzchniowego odpadów promieniotwórczych
19 Wybór lokalizacji, budowa i rozpoczęcie eksploatacji nowego składowiska powierzchniowego odpadów promieniotwórczych 2013-2017 r. znalezienie lokalizacji. 2017-2018 r. wybór lokalizacji. 2020-2023 r. budowa. 2024 r. oddanie do eksploatacji. Rys.: ZUOP
20 Eksploatacja nowego składowiska powierzchniowego odpadów promieniotwórczych 2025 2144 r. 2025 2144 r. eksploatacja. Rys.: ZUOP
2025 2030 2035 2040 2045 2050 2055 2060 2065 2070 2075 2080 2085 2090 2095 2100 2105 2110 2115 2120 2125 2130 2135 2140 2144 21 Prognozy przyszłych dostaw odpadów promieniotwórczych na nowe składowisko powierzchniowe odpadów promieniotwórczych 2500 2000 Prognoza dostaw odpadów nisko- i średnioaktywnych na nowe składowisko powierzchniowe odpadów promieniotwórczych Eksploatacja dwóch elektrowni jądrowych Likwidacja reaktora Maria i laboratoriów NCBJ Likwidacja Dwóch elektrowni jądrowych 80000 70000 Prognozowane ilości odpadów w nowym składowisku powierzchniowym odpadów promieniotwórczych, wg ich pochodzenia na dzień zamknięcia składowiska w 2144 r. m³ 1500 1000 Medycyna, nauka, przemysł 60000 50000 40000 30000 20000 m³ 500 0 10000 0 Medycyna, nauka, przemysł Likwidacja reaktora Maria i laboratoriów NCBJ Ekploatacja dwóch elektrowni jądrowych Likwidacji elektrowni jądrowych
22 Zamknięcie i długookresowy monitoring nowego składowiska powierzchniowego odpadów promieniotwórczych 2145-2155 r. zamknięcie. 2155 2455 r. długookresowy monitoring. Zachowanie wiedzy o składowisku Zamknięte składowisko odpadów nisko i średnioaktywnych w La Manche, Francja
Dziękuję za uwagę W prezentacji wykorzystano materiały PP Zakładu Unieszkodliwiania Odpadów Promieniotwórczych. Pl. Trzech Krzyży 3/5 00-507 Warszawa Tel. +48 22 693 50 00 Fax. +48 22 693 40 46 Email. mg@mg.gov.pl Web www.mg.gov.pl