Odnowa i rozwój wsi, a małe projekty w ramach Leadera Program Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 Jarnołtówek, 13 listopada 2008r. Agnieszka Bielak, Aleksandra Czech Departament Programów Rozwoju Obszarów Wiejskich Urząd Marszałkowski Województwa Opolskiego 1
Działanie Odnowa i rozwój wsi w ramach OŚ 4 -LEADER Lokalna grupa działania (LGD) opracowuje Lokalną strategię rozwoju (LSR) Samorząd Województwa dokonuje wyboru LGD do realizacji LSR. 2
W ramach realizacji Lokalnej Strategii Rozwoju, zatwierdzonej przez Samorząd Województwa, Lokalna Grupa Działania wybiera projekty do realizacji w ramach środków przyznanych na realizację strategii.
Opracowując Lokalną Strategię Rozwoju, Lokalna Grupa Działania musi określić budżet LSR dla każdego roku jej realizacji. Wysokość środków przewidzianych na: Działanie 4.13: Wdrażanie LSR nie może być większa niż iloczyn mieszkańców zameldowanych na pobyt stały na obszarze LSR (stan na 31 grudnia 2006r.) i kwoty 116 złotych, z tym że na każdy z rodzajów operacji: Odnowa i rozwój wsi, Różnicowanie w kierunku działalności nierolniczej, Tworzenie i rozwój mikroprzedsiębiorstw oraz małe projekty zaplanować należy nie mniej niż 10% tych środków.
Zakres pomocy w ramach Leadera dla działania Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju Pomoc udzielana będzie dla: 1) działań mieszczących się w ramach osi 3: Jakość życia na obszarach wiejskich i różnicowanie gospodarki wiejskiej: Działanie 313, 322, 323 Odnowa i rozwój wsi ; Działanie 311 Różnicowanie w kierunku działalności nierolniczej ; Działanie 312 Tworzenie i rozwój mikroprzedsiębiorstw ; w tym przypadku projekty musza spełniać kryteria dostępu określone dla poszczególnych działań osi 3 2) małych projektów. 5
Podstawa prawna dla działania Odnowa i rozwój wsi ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ROLNICTWA I ROZWOJU WSI z dnia 14 lutego 2008 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania pomocy finansowej w ramach działania Odnowa i rozwój wsi objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 (Dz. U. Nr 38, poz.220 ze zm.) 6
BENEFICJENT działania osi 4 Leader Wdrażanie LSR - tak jak określono dla działań osi 3, czyli w przypadku Odnowy i rozwoju wsi : 1. Gmina 2. Osoba prawna lub jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej, działająca na podstawie przepisów o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego w Rzeczpospolitej Polskiej, o stosunku Państwa do innych kościołów i związków wyznaniowych oraz o gwarancjach wolności sumienia i wyznania na operacje, w ramach których są ponoszone koszty określone w 4 ust.1 pkt 5, 12, 14 16 3. Instytucja kultury, dla której organizatorem jest jednostka samorządu terytorialnego 4. Organizacja pozarządowa o statusie organizacji pożytku publicznego w rozumieniu ustawy z dnia 24 kwietnia 2003r. o działalności pożytku publicznego i wolontariacie (Dz. U. Nr 96, poz. 873 ze zm.), której cele statutowe są zbieżne z celami działania Odnowa i rozwój wsi. 7
Pomoc finansowa może być przyznana jeżeli: 1) projekt realizowany jest w miejscowości należącej do: - gminy wiesjsiej lub - gminy miejsko-wiejskiej, z wyłączeniem miast liczących powyżej 5 tys. mieszkańców, lub - gminy miejskiej, z wyłączeniem miejscowości liczących powyżej 5 tys. mieszkańców, 2) projekt wpisuje się w zakres Planu Odnowy Miejscowości, 3) projekt nie ma charakteru komercyjnego,
Pomoc finansowa może być przyznana jeżeli: 1) w przypadku, gdy projekt realizowany będzie na nieruchomości nie należącej do beneficjenta, beneficjent posiada prawo do dysoponowania tą nieruchomością na cele określone w projekcie przez okres 7 lat po realizacji projektu, 2) organizacja pozarządowa działa w obszarze zbieżnym z celami Odnowa i rozwój wsi w szczególności na rzecz aktywizacji ludności, rozwoju oraz zachowania dziedzictwa kulturowego lub przyrodniczego, 3) projekt składany przez instytucję kultury, dla której organizotarem jest jednostka samorządu terytorialnego został zaakceptowany przez tę jednostkę.
Forma i wysokość pomocy - Odnowa i rozwój wsi refundacji podlegają koszty kwalifikowalne poniesione przez beneficjenta, w wysokości nieprzekraczającej 75% tych kosztów, z tym ze dla jednej miejscowości nie więcej niż 500 000 zł w okresie realizacji Programu, wysokość pomocy nie może być wyższa niż 500 000 zł, także w przypadku operacji realizowanej w więcej niż jednej miejscowości, z tym że kwotę tę dzieli się proporcjonalnie do kosztów realizacji w każdej z tych miejscowości, wysokość pomocy przyznanej na realizację jednej operacji nie może być niższa niż 25 000 zł, według kalkulacji kosztów we wniosku o przyznanie pomocy. 10
Limit 500 000 zł na miejscowość w okresie realizacji PROW 2007-2013, dotyczy operacji realizowanych w ramach Osi 3 Jakość życia na obszarach wiejskich i różnicowanie gospodarki wiejskiej działanie Odnowa i rozwój wsi, natomiast kolejne 500 000 zł dla miejscowości można uzyskać realizując operacje w ramach osi 4 Leader, działanie Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju.
Odnowa i rozwój wsi Pomoc ma formę refundacji części kosztów kwalifikowanych: inwestycyjnych związanych z realizacją operacji, poniesionych w formie rozliczenia bezgotówkowego oraz od dnia w którym została zawarta umowa, ogólnych (do 10% k.k), które są bezpośrednio związane z przygotowaniem i realizacją operacji - poniesionych nie wcześniej niż dnia 1 stycznia 2007 r., związanych z realizacją operacji, tj. dostawy, roboty budowlane i usługi zostały nabyte w trybie przepisów o zamówieniach publicznych, a postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego zostało wszczęte po dniu złożenia wniosku o przyznanie pomocy. 12
RODZAJ REALIZOWANYCH OPERACJI, DLA KTÓRYCH PRZYZNAWANA JEST POMOC. 1) budowa, przebudowa, remont lub wyposażenie budynków pełniących funkcje rekreacyjne, sportowe i społeczno kulturalne, w tym świetlic i domów kultury, z wyłączeniem szkół, przedszkoli i żłobków; 2) budowa, przebudowa, remont lub wyposażenie obiektów małej architektury; 3) budowa, przebudowa lub remont przeznaczonych do użytku publicznego ścieżek rowerowych, szlaków pieszych, placów zabaw, miejsc rekreacji oraz obiektów sportowych, z wyłączeniem sal sportowych przeznaczonych wyłącznie dla szkół lub przedszkoli; 13
RODZAJ REALIZOWANYCH OPERACJI DLA KTÓRYCH PRZYZNAWANA JEST POMOC. 1) zakup towarów służących przedsięwzięciom związanym z kultywowaniem tradycji społeczności lokalnych lub tradycyjnych zawodów; 2) kształtowanie obszarów o szczególnym znaczeniu dla zaspokojenia potrzeb mieszkańców, sprzyjających nawiązywaniu kontaktów społecznych, ze względu na ich położenie oraz cechy funkcjonalno przestrzenne, w szczególności poprzez odnawianie lub budowę placów parkingowych, chodników lub oświetlenia ulicznego (kościół lub inny związek wyznaniowy); 14
RODZAJ REALIZOWANYCH OPERACJI, DLA KTÓRYCH PRZYZNAWANA JEST POMOC. 1) urządzania i porządkowania terenów zielonych, parków lub innych miejsc wypoczynku; 2) budowa, przebudowa lub remont infrastruktury turystycznej; 3) zagospodarowanie zbiorników i cieków wodnych w celu wykorzystania ich do rekreacji lub w celu poprawy estetyki miejscowości; 4) rewitalizacja budynków wpisanych do rejestru zabytków lub objętych wojewódzką ewidencją zabytków, użytkowanych na cele publiczne oraz obiektów małej architektury, odnawianie lub konserwacja lokalnych pomników historycznych i miejsc pamięci; 15
RODZAJ REALIZOWANYCH OPERACJI DLA KTÓRYCH PRZYZNAWANA JEST POMOC. 1) budowa, przebudowa, remont lub wyposażenie obiektów budowlanych przeznaczonych na cele promocji lokalnych produktów i usług, w tym pawilonów, punktów wystawowych, sal ekspozycyjnych lub witryn; 2) zakup i odnawianie obiektów charakterystycznych dla danego regionu lub tradycji budownictwa wiejskiego i ich adaptacja na cele publiczne; 16
RODZAJ REALIZOWANYCH OPERACJI DLA KTÓRYCH PRZYZNAWANA JEST POMOC. 1 ) odnawianie elewacji zewnętrznych i dachów w budynkach architektury sakralnej wpisanych do rejestru zabytków lub objętych wojewódzką ewidencją zabytków i odnawianie cmentarzy wpisanych do rejestru zabytków (kościół lub inny związek wyznaniowy); 2 ) wyburzenia i rozbiórki zdewastowanych obiektów budowlanych w celu uporządkowania terenu w miejscowości, jeżeli niemożliwe jest ich odnowienie i dalsze użytkowanie w zakresie koniecznym do realizacji operacji wymienionych w pkt 1-12; 17
RODZAJ REALIZOWANYCH OPERACJI, DLA KTÓRYCH PRZYZNAWANA JEST POMOC. 1) zakup materiału siewnego lub nasadzeniowego roślin wieloletnich konieczny do realizacji operacji (kościół lub inny związek wyznaniowy); 2) zakup sprzętu, materiałów i usług, służących realizacji operacji (kościół lub inny związek wyznaniowy); 3) ogólne, które są bezpośrednio związane z przygotowaniem i realizacją operacji (kościół lub inny związek wyznaniowy). 18
LISTA PROJEKTÓW W przypadku operacji, które spełniają warunki przyznania pomocy finansowej, w ramach działania Odnowa i rozwój wsi : - pomoc może byc przyznana na więcej niż 3 operacje w gminie, - rozptrując wniosek właściwy organ samorządu województwa, nie przyznaje punktów planowanej operacji. 19
LISTA PROJEKTÓW, które spełniają warunki przyznania pomocy finansowej w ramach działania Odnowa i rozwój wsi Po rozpatrzeniu wnisoków o przyznanie pomocy Zarząd Województwa dokonuje zatwierdzenia listy operacji wybranych przez LGD, które spełniają warunki przyznania pomocy. Umowy o przyznanie pomocy są zawierane w kolejności wynikajacej z tej listy.
Małe projekty - wdrażanie lokalnych strategii rozwoju w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 21
Poziom pomocy małe projekty do 70 % kosztów kwalifikowalnych, przy czym wysokość pomocy nie może przekroczyć 25 000 zł na realizację jednego projektu oraz 100.000 zł dla jednego beneficjenta w okresie realizacji Programu Całkowity planowany koszt projektu wynosi od 4 500 zł do 100 000 zł 22
Beneficjenci małych projektów a) osoby fizyczne państwa członkowskiego UE, pełnoletnie, zameldowane na pobyt stały na obszarze objętym LSR lub wykonujące działalność gospodarczą na tym obszarze albo b) osoby prawne lub jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, którym ustawy przyznają zdolność prawną: 23
Beneficjenci małych projektów - działające na podstawie przepisów o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej, o stosunku Państwa do innych kościołów i związków wyznaniowych oraz o gwarancjach wolności sumienia i wyznania, które posiadają siedzibę na obszarze objętym LSR lub prowadzą działalność na tym obszarze, - utworzone na podstawie przepisów ustaw, w tym fundacjom albo stowarzyszeniom, które posiadają siedzibę na obszarze objętym LSR lub prowadzą działalność na tym obszarze. 24
Zakres pomocy małe projekty podnoszenie świadomości społeczności lokalnej, w tym przez organizację szkoleń i innych przedsięwzięć o charakterze edukacyjnym i warsztatowym dla podmiotów z obszaru objętego LSR, innych niż realizowane w ramach działania, o którym mowa w art.5 ust.1 pkt 1 ustawy, 25
Zakres pomocy małe projekty podnoszenie jakości życia społeczności lokalnej na obszarze objętym LSR, w tym przez: organizację imprez kulturalnych, rekreacyjnych lub sportowych, udostępnianie urządzeń i sprzętu komputerowego, 26
Zakres pomocy małe projekty rozwijanie aktywności społeczności lokalnej, w tym przez: promocję lokalnej twórczości kulturalnej z wykorzystaniem lokalnego dziedzictwa (kulturowego, historycznego lub przyrodniczego), kultywowanie miejscowych tradycji, obrzędów i zwyczajów, języka regionalnego i gwary, tradycyjnych zawodów i rzemiosła; 27
rozwijanie turystyki lub rekreacji na obszarze objętym LSR, w tym przez: utworzenie lub zmodernizowanie bazy informacji turystycznej oraz stron internetowych, przygotowanie i wydanie folderów, publikacji itp. dotyczących obszaru objętego LSR, Zakres pomocy małe projekty budowę, odbudowę lub oznakowanie małej infrastruktury turystycznej (punktów widokowych, miejsc wypoczynkowych lub biwakowych, szlaków rowerowych, ścieżek spacerowych lub dydaktycznych); 28
Zakres pomocy małe projekty zachowanie, odtworzenie, zabezpieczenie lub oznakowanie cennego, lokalnego dziedzictwa krajobrazowego i przyrodniczego, w szczególności obszarów objętych poszczególnymi formami ochrony przyrody, w tym obszarów Natura 2000; 29
Zakres pomocy małe projekty zachowanie lokalnego dziedzictwa kulturowego i historycznego, w tym przez: odbudowę albo odnowienie lub oznakowanie budowli lub obiektów małej architektury wpisanych do rejestru zabytków lub objętych wojewódzką ewidencją zabytków, odnowienie dachów lub elewacji zewnętrznych budynków wpisanych do rejestru zabytków lub objętych wojewódzką ewidencją zabytków, remont lub wyposażenie muzeów, remont lub wyposażenie świetlic wiejskich; 30
Zakres pomocy małe projekty inicjowanie powstawania, przetwarzania lub wprowadzania na rynek produktów i usług opartych na lokalnych zasobach, tradycyjnych sektorach gospodarki lub lokalnym dziedzictwie, w tym kulturowym, historycznym lub przyrodniczym, albo podnoszeniem jakości takich produktów, wykorzystanie energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych w celu poprawienia warunków prowadzenia działalności kulturalnej lub gospodarczej, w tym rolniczej. 31
Koszty podlegające refundacji w ramach realizacji małych projektów 3. Koszty ogólne: Przygotowania dokumentacji technicznej małego projektu, obejmujące koszty: kosztorysów, projektów architektonicznych lub budowlanych, dokumentacji geologicznej lub hydrologicznej, wypisów lub wyrysów z katastru nieruchomości, Opłat za patenty lub licencje, Badań lub analiz, Sprawowania nadzoru autorskiego lub inwestorskiego. 32
Koszty podlegające refundacji w ramach realizacji małych projektów 2. Robót budowlanych, 3. Wynagrodzenia za świadczenie usług, w tym usług prawniczych lub księgowych, 4. Podłączenia do Internetu, 5. Opracowania, druku lub powielania oraz dystrybucji materiałów informacyjnych lub szkoleniowych, w tym audiowizualnych, dotyczących małego projektu, zakupu lub wynajęcia powierzchni reklamowych, zakupu czasu antenowego oraz zamieszczania materiałów prasowych w prasie, 33
Koszty podlegające refundacji w ramach realizacji małych projektów 2. Najmu sal lub innych powierzchni lub dzierżawy gruntu, 3. Zakupu materiałów lub przedmiotów, w tym materiału siewnego lub nasadzeniowego roślin wieloletnich, 4. Zakupu, najmu lub dzierżawy oraz montażu maszyn, urządzeń, narzędzi, wyposażenia, sprzętu lub oprogramowania, z wyłączeniem środków transportu, przy czym koszt zakupu podlega refundacji jedynie w przypadku, gdy koszt najmu albo dzierżawy przekraczałby koszt zakupu, 34
Koszty podlegające refundacji w ramach realizacji małych projektów 3. Organizacji i przeprowadzania wydarzeń promocyjnych, kulturalnych, rekreacyjnych lub sportowych, 4. Wytyczenia lub oznakowania szlaków turystycznych, ścieżek dydaktycznych lub przyrodniczych, w tym pomników przyrody, obiektów małej infrastruktury turystycznej, obiektów historycznych, przyrodniczych, kulturowych lub sakralnych, 5. Utworzenia lub aktualizacji baz danych, w tym bazy informacji turystycznej, 6. Tworzenie stron internetowych, 35
Koszty podlegające refundacji w ramach realizacji małych projektów 2. Upominków lub nagród do łącznej wysokości 5 % pozostałych kosztów podlegających refundacji w ramach realizacji małych projektów, 3. Wynagrodzenia lub pobytu osób prowadzących szkolenia, 4. Podróży lub wyżywienia uczestników szkoleń, 5. Noclegu uczestników szkoleń w przypadku szkoleń trwających co najmniej dwa dni, 6. Tłumaczeń, jeżeli osoby prowadzące szkolenia nie posługują się językiem polskim. 36
Schemat : Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju Rada LGD Wybór wniosków do finansowania w ramach LSR wybrane wnioski Wnioski dotyczące: Różnicowanie Mikro Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (ARiMR) Agencja Płatnicza LGD Weryfikacja formalna sprawdzenie zgodności z LSR sprawdzenie dostępności środków Wnioski dotyczące: Odnowa Małe projekty Wymiana informacji o zawarciu umowy Samorząd województwa (SW) Podmiot wdrażający Wniosek o pomoc Wnioskodawca Umowa o dofinansowanie projektu 37
LOKALNE GRUPY DZIAŁANIA na terenie WOJEWÓDZTWA OPOLSKIEGO 38
Limit środków dla Osi 4 Leader 148 zł x 700 244 liczba osób uprawnionych do podejścia LEADER (wg. stanu na 31.12.2006 r.) = 103 636 112 zł (ogółem) w tym na wdrażanie lokalnych strategii rozwoju 116 zł x 700 244 liczba osób uprawnionych do podejścia LEADER (wg. stanu na 31.12.2006 r.) = 81 228 304 zł pod warunkiem, że cały obszar województwa opolskiego objęty będzie LSR 39
Rozporządzenia dotyczące wdrażania lokalnych strategii rozwoju Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 23 maja 2008 r. (Dz. U. Nr 103, poz. 659) w sprawie szczegółowych kryteriów i sposobu wyboru lokalnej grupy działania do realizacji lokalnej strategii rozwoju w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007 2013 Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 8 lipca 2008 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania oraz wypłaty pomocy finansowej w ramach działania Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 (Dz. U. Nr 138, poz. 868) 40
DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ www.minrol.gov.pl www.umwo.opole.pl (w zakładce PROW), tel.(077) 44 83 205 info.prow@umwo.opole.pl 41