8) ograniczony zakres ochrony ubezpieczeniowej odpowiedzialność Towarzystwa za: a) wypadki, które mogą mieć miejsce podczas pracy zawodowej lub wykonywania innych czynności określonych w umowie ubezpieczenia oraz w drodze do i z pracy, b) wypadki, które mogą mieć miejsce wyłącznie podczas pracy zawodowej lub wykonywania innych czynności określonych w umowie ubezpieczenia; 9) klasa ryzyka grupa zawodowa lub uprawiana rekreacyjnie dyscyplina sportu z czynnikiem ryzyka zwiększającym prawdopodobieństwo wystąpienia nieszczęśliwego wypadku; Ustala się 3 klasy ryzyka (I III) w zależności od rodzaju wykonywanego zawodu lub uprawianej rekreacyjnie dyscypliny sportu: Postanowienia ogólne 1 1. Na podstawie niniejszych ogólnych warunków ubezpieczenia, zwanych dalej OWU, Towarzystwo Ubezpieczeń Wzajemnych TUW, zwane dalej Towarzystwem, zawiera z Ubezpieczającymi umowy ubezpieczenia następstw nieszczęśliwych wypadków zaistniałych na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej i poza jej granicami. 2. Ubezpieczający może zawrzeć umowę ubezpieczenia na własną rzecz lub na rachunek osoby trzeciej. W przypadku zawarcia umowy ubezpieczenia na rachunek osoby trzeciej postanowienia OWU dotyczące Ubezpieczającego odnoszą się do osoby trzeciej (Ubezpieczonego), z wyjątkiem obowiązku zapłaty składki ubezpieczeniowej. 3. Zarzut Towarzystwa mający wpływ na jego odpowiedzialność może być podniesiony również przeciwko Ubezpieczonemu. Definicje 2 Określenia użyte w OWU oznaczają: 1) Ubezpieczający osoba fizyczna, prawna lub inna jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej, która zawarła umowę ubezpieczenia i opłaciła składkę ubezpieczeniową; Ubezpieczającym może być Członek Towarzystwa lub osoba przystępująca do Towarzystwa. 2) Ubezpieczony osoba fizyczna, na rzecz której zawarto umowę ubezpieczenia; 3) Uprawniony osoba upoważniona pisemnie przez Ubezpieczonego do otrzymania świadczenia na wypadek jego śmierci; w przypadku gdyby Ubezpieczony nie wyznaczył uprawnionego, świadczenie przysługuje członkowi rodziny zmarłego w następującej kolejności: małżonek, dzieci, rodzice, inni ustawowi spadkobiercy zmarłego; Ubezpieczony może w każdym czasie dokonać zmiany uprawnionego; 4) nieszczęśliwy wypadek nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną, w następstwie którego Ubezpieczony, niezależnie od swojej woli, doznał trwałego uszczerbku na zdrowiu, rozstroju zdrowia lub zmarł; 5) trwały uszczerbek na zdrowiu trwałe uszkodzenie ciała Ubezpieczonego spowodowane nieszczęśliwym wypadkiem potwierdzone orzeczeniem lekarza wskazanego przez Towarzystwo; 6) okres ubezpieczenia okres, na jaki zawarto umowę ubezpieczenia; 7) pełny zakres ochrony ubezpieczeniowej odpowiedzialność Towarzystwa za wypadki, które mogą mieć miejsce podczas pracy zawodowej lub wykonywania innych czynności określonych w umowie ubezpieczenia oraz w drodze do i z pracy oraz w życiu prywatnym; KLASA I praca biurowa, w placówkach oświatowych, naukowych, leczniczych, artystycznych i kulturalnych, rzemiośle ręcznym, duchowni, osoby niepracujące, tenis stołowy, kręglarstwo, szachy, brydż, wędkarstwo, kulturystyka. KLASA II praca poza biurem, w rzemiośle zmechanizowanym, handlu, rolnictwie, budownictwie, leśnictwie, przemyśle (z wyjątkiem ryzyk określonych w klasie III), transporcie, gazownictwie, służbie weterynaryjnej, żegludze, lotnictwie, wojsku, policji i straży pożarnej, KLASA III tenis, gimnastyka, lekkoatletyka, wioślarstwo, żeglarstwo, gry zespołowe (z wyjątkiem ryzyk określonych w klasie III), łyżwiarstwo, kajakarstwo, łucznictwo, strzelectwo, kolarstwo, narciarstwo wodne, szermierka. praca w przemyśle energetycznym przy urządzeniach wysokiego napięcia, przemyśle górnictwa i kopalnictwa, saperzy i inne osoby zatrudnione przy materiałach wybuchowych, nurkowie, oblatywacze samolotów, akrobaci, kaskaderzy, treserzy dzikich zwierząt, ujeżdżacze i trenerzy koni sportowych, sporty walki, hokej na lodzie, piłka nożna, rugby i inne sporty nie wymienione w klasie I i II. 10) wyczynowe uprawianie sportu forma aktywności fizycznej służąca uzyskiwaniu maksymalnych wyników w uprawianej dyscyplinie sportu przez osoby będące członkami wszelkiego rodzaju klubów, związków i organizacji sportowych; 11) zorganizowany wypoczynek zorganizowany przez organizatora wypoczynku (np. biuro podróży, zakład pracy) udział Ubezpieczonego w imprezach wypoczynkowych takich jak np.: wczasy, wycieczki, jak również pobyt w sanatoriach oraz w wynajętych przez organizatora domach, hotelach itp. Przedmiot ubezpieczenia 3 Przedmiotem ubezpieczenia są następstwa nieszczęśliwych wypadków zaistniałych w okresie ubezpieczenia. 1
4 1. Na wniosek Ubezpieczającego, za opłatą dodatkowej składki, przedmiot ubezpieczenia może zostać rozszerzony o następstwa powstałe w wyniku ryzyk dodatkowych: 1) zawału serca i udaru mózgu; 2) chorób tropikalnych; 3) działań wojennych, stanu wojennego i stanu wyjątkowego, za wyjątkiem umów ubezpieczeniowych zawieranych w formie pakietów, o których mowa w 15. 2. W ubezpieczeniu indywidualnym, zawieranym na rzecz osób w wieku do 30 roku życia, przedmiot ubezpieczenia zostaje rozszerzony o dodatkowe ryzyko następstw zawału serca i udaru mózgu - bez konieczności opłaty dodatkowej składki. 3. W ubezpieczeniu indywidualnym zawieranym na rzecz osób, które ukończyły 60 rok życia, przedmiot ubezpieczenia może zostać rozszerzony o ryzyko następstw zawału serca i udaru mózgu wyłącznie w przypadku kontynuowania takiej umowy ubezpieczenia w Towarzystwie co najmniej przez ostatnie 2 lata. W takim przypadku umowę ubezpieczenia z rozszerzonym o następstwa zawału serca i udaru mózgu przedmiotem ubezpieczenia można kontynuować do 65 roku życia Ubezpieczonego. Zakres ubezpieczenia 5 1. Umowa ubezpieczenia następstw nieszczęśliwych wypadków może być zawarta, z określonym w 2 pkt 7 i 8, pełnym lub ograniczonym zakresem ochrony ubezpieczeniowej. 2. Wyboru zakresu ochrony ubezpieczeniowej, o którym mowa w ust.1, dokonuje Ubezpieczający. 3. Umowy ubezpieczenia: 1) rolników; 2) osób niepracujących (w tym emerytów i rencistów), osób wykonujących wolny zawód lub pracujących w nienormowanym czasie pracy; 3) uczestników zorganizowanego wypoczynku (np. wczasów, wycieczek, pielgrzymek, wyjazdów sanatoryjnych), zawiera się wyłącznie z pełnym zakresem ochrony ubezpieczeniowej. 6 1. Na podstawie niniejszych OWU, Towarzystwo udziela ochrony ubezpieczeniowej w zakresie podstawowym (świadczenia podstawowe) i dodatkowym (świadczenia dodatkowe). 2. Zakres podstawowy obejmuje następujące świadczenia podstawowe z tytułu: 1) trwałego uszczerbku na zdrowiu; 2) śmierci Ubezpieczonego; 3) zwrotu kosztów naprawy i nabycia protez i środków pomocniczych poniesionych na terytorium RP; 4) zwrotu poniesionych na terytorium RP i udokumentowanych kosztów przeszkolenia zawodowego inwalidów; 5) niemożności uczestniczenia w zorganizowanym wypoczynku w przypadku zbiorowego ubezpieczenia uczestników zorganizowanego wypoczynku; 6) pobytu Ubezpieczonego w szpitalu w związku z następstwem nieszczęśliwego wypadku (dzienne świadczenie szpitalne) w przypadku umowy ubezpieczenia indywidualnego i zbiorowego pracowników zakładów pracy. 3. Zakres dodatkowy obejmuje następujące świadczenia dodatkowe: 1) zasiłek dzienny z tytułu czasowej niezdolności do pracy; 2) jednorazowe świadczenie z tytułu całkowitej niezdolności do pracy; 3) zwrot kosztów leczenia następstw nieszczęśliwego wypadku poniesionych na terytorium RP; 4) zwrot kosztów operacji plastycznych, przeprowadzonych w związku z następstwem nieszczęśliwego wypadku, poniesionych na terytorium RP. 4. Towarzystwo udziela ochrony ubezpieczeniowej w zakresie dodatkowym pod warunkiem zawarcia umowy ubezpieczenia w zakresie podstawowym z 12 miesięcznym okresem ubezpieczenia i po opłaceniu dodatkowej składki. Rodzaje i wysokość świadczeń A. Świadczenia podstawowe 7 1. Świadczenie z tytułu trwałego uszczerbku na zdrowiu przysługuje Ubezpieczonemu według wariantu wynikającego z umowy ubezpieczenia: 1) Wariant I wysokość świadczenia odpowiada takiemu procentowi sumy ubezpieczenia jaki odpowiada orzeczonemu przez lekarza procentowi trwałego uszczerbku na zdrowiu; 2) Wariant II wysokość świadczenia ustalana jest progresywnie według poniższej tabeli; wysokość świadczenia stanowi iloczyn procentu orzeczonego przez lekarza trwałego uszczerbku na zdrowiu, współczynnika progresji i sumy ubezpieczenia określonej w umowie ubezpieczenia: 2. Świadczenie z tytułu śmierci Ubezpieczonego, która nastąpiła nie później niż w okresie 24 miesięcy licząc od daty zaistnienia zdarzenia objętego umową ubezpieczenia, wypłacane jest Uprawnionemu w wysokości wynikającej z umowy ubezpieczenia: 1) 50% sumy ubezpieczenia określonej w umowie ubezpieczenia wariant 50% lub 2) 100% sumy ubezpieczenia określonej w umowie ubezpieczenia wariant 100%. 3. Świadczenie z tytułu zwrotu kosztów naprawy lub nabycia protez i środków pomocniczych poniesionych w związku z nieszczęśliwym wypadkiem - do 10% sumy ubezpieczenia nie więcej jednak niż wynoszą rzeczywiste koszty i nie więcej niż 2.500 zł pod warunkiem, że zostały one udokumentowane oryginalnymi rachunkami i naprawa/ nabycie ich nie zostało pokryte z innego ubezpieczenia, a zlecenie ich przez lekarza nastąpiło przed upływem 2 lat od daty wypadku. 4. Świadczenie z tytułu zwrotu poniesionych na terytorium RP i udokumentowanych kosztów przeszkolenia zawodowego inwalidów do 10% sumy ubezpieczenia, nie więcej jednak niż 2.500 zł. 5. Jednorazowe świadczenie z tytułu niemożności skorzystania ze zorganizowanego wypoczynku z powodu nieszczęśliwego wypadku - 5% sumy ubezpieczenia, nie 2
więcej jednak niż 1.250 zł. Świadczenie to ma zastosowanie w zbiorowym ubezpieczeniu uczestników zorganizowanego wypoczynku i wypłacane jest na podstawie dowodu wpłaty za rezerwację zorganizowanego wypoczynku, oświadczenia organizatora wypoczynku o rezygnacji Ubezpieczonego z uczestnictwa w nim oraz dokumentacji medycznej. 6. Dzienne świadczenie szpitalne za pobyt Ubezpieczonego w szpitalu spowodowany nieszczęśliwym wypadkiem przysługuje w wysokości 2 sumy ubezpieczenia, nie więcej jednak niż 50 zł dziennie. Świadczenie szpitalne wypłacane jest od 3-go dnia pobytu Ubezpieczonego w szpitalu przez maksymalny okres 90 dni od daty zaistnienia nieszczęśliwego wypadku. Maksymalny 90-dniowy okres wypłaty świadczenia z tytułu dziennego świadczenia szpitalnego dotyczy każdego nieszczęśliwego wypadku zaistniałego w czasie trwania umowy ubezpieczenia. Następujące po sobie okresy pobytu Ubezpieczonego w szpitalu z powodu tego samego nieszczęśliwego wypadku uważane są za następstwa jednego wypadku. Dzienne świadczenie szpitalne wypłacane jest na podstawie karty informacyjnej wystawionej przez szpital, potwierdzającej pobyt Ubezpieczonego w szpitalu i nie obejmuje pobytu w domach opieki, hospicjach, sanatoriach itp. B. Świadczenia dodatkowe 8 1. Zasiłek dzienny może być włączony jedynie do umów ubezpieczenia z rocznym okresem ubezpieczenia i przysługuje osobom pracującym zawodowo. 1) Zasiłek dzienny przysługuje za okres niezdolności do pracy. Niezdolność do pracy winna być potwierdzona zaświadczeniem lekarskim honorowanym przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych. 2) Zasiłek dzienny przysługuje w wysokości 1 sumy ubezpieczenia, nie więcej jednak niż 25 zł za dzień: a) od 1-go dnia niezdolności do pracy - w przypadku leczenia szpitalnego, b) od 15-go dnia niezdolności do pracy - w przypadku leczenia ambulatoryjnego, przez maksymalny okres 90 dni w rocznym okresie ubezpieczenia; 3) W przypadku zaistnienia w jednym okresie ubezpieczenia więcej niż jednego zdarzenia objętego umową ubezpieczenia wypłata zasiłku nie może przekroczyć łącznie 90 dni w rocznym okresie ubezpieczenia. 4) Ubezpieczony traci prawo do zasiłku dziennego w przypadku, gdy w okresie za który przysługiwał mu zasiłek wykonywał pracę zarobkową lub stosunek pracy, w którym pozostawał w dniu zawarcia umowy ubezpieczenia, został zakończony. 2. Jednorazowe świadczenie z tytułu całkowitej niezdolności do pracy przysługuje Ubezpieczonemu w wysokości 100% sumy ubezpieczenia określonej w umowie ubezpieczenia, pod warunkiem orzeczenia przez lekarza orzecznika ZUS całkowitej niezdolności do pracy spowodowanej nieszczęśliwym wypadkiem. Świadczenie przysługuje pod warunkiem, że całkowita niezdolność do pracy zostanie orzeczona w ciągu 24 miesięcy od wypadku. 3. Towarzystwo zwraca koszty leczenia następstw nieszczęśliwych wypadków do wysokości 20% sumy ubezpieczenia określonej w umowie ubezpieczenia, nie więcej jednak niż wynoszą rzeczywiste koszty leczenia i nie więcej niż 5.000 zł. 1) Za koszty leczenia uważa się niezbędne z medycznego punktu widzenia wydatki poniesione na terytorium RP z tytułu: a) udzielenia doraźnej pomocy lekarskiej lub ambulatoryjnej, b) wizyt lekarskich, leczenia szpitalnego, zabiegów i operacji (z wyłączeniem operacji plastycznych) oraz badań zleconych przez lekarza, c) zakupu niezbędnych lekarstw i środków opatrunkowych, d) transportu Ubezpieczonego z miejsca wypadku do szpitala lub ambulatorium. 2) Koszty leczenia podlegają zwrotowi na podstawie oryginalnych rachunków pod warunkiem, że zostały poniesione: a) w przypadku leczenia ambulatoryjnego - w ciągu 1 roku od wypadku, b) w przypadku leczenia szpitalnego - w ciągu 2 lat od wypadku, i nie zostały pokryte z innego ubezpieczenia. 4. Towarzystwo zwraca poniesione na terytorium RP koszty operacji plastycznych wykonanych w celu usunięcia oszpeceń, okaleczeń ciała Ubezpieczonego, powstałych w następstwie nieszczęśliwego wypadku, do wysokości 15% sumy ubezpieczenia określonej w umowie ubezpieczenia, nie więcej jednak niż wynoszą rzeczywiste koszty i nie więcej niż 3.500 zł. Koszty te podlegają zwrotowi na podstawie oryginalnych rachunków pod warunkiem, że zostały poniesione w ciągu 2 lat od wypadku i nie zostały pokryte z innego ubezpieczenia. 9 1. Świadczenia określone w 7 ust. 3 6 i w 8 przyznawane są równolegle i ich wypłata jest niezależna od świadczenia z tytułu trwałego uszczerbku na zdrowiu. 2. Niezależnie od świadczeń objętych umową ubezpieczenia Towarzystwo zwraca Ubezpieczonemu niezbędne, udokumentowane wydatki poniesione na: 1) przejazd w kraju, najtańszym środkiem lokomocji, do wskazanych przez Towarzystwo lekarzy i na zleconą przez nich obserwacje kliniczną; 2) badania lekarskie, zlecone przez wskazanych przez Towarzystwo lekarzy, wymagane dla uzasadnienia roszczeń. Wyłączenia odpowiedzialności 10 1. Z odpowiedzialności Towarzystwa wyłączone są następstwa nieszczęśliwych wypadków powstałych na skutek: 1) prowadzenia wszelkiego rodzaju pojazdów bez wymaganych prawem uprawnień; 2) prowadzenia wszelkiego rodzaju pojazdów po spożyciu alkoholu, użyciu narkotyków lub innych środków odurzających; 3) spożycia przez Ubezpieczonego alkoholu, użycia narkotyków lub innych środków odurzających; 4) popełnienia lub usiłowania popełnienia przez Ubezpieczonego przestępstwa; 5) popełnienia lub usiłowania popełnienia przez Ubezpieczonego samookaleczenia lub samobójstwa; 6) leczenia lub zabiegów leczniczych, zabiegów kosmetycznych, bez względu na to przez kogo były wykonywane; 7) zaburzeń psychicznych lub napadów epileptycznych Ubezpieczonego; 8) używania statków powietrznych (urządzeń lotniczych) bez napędu motorowego, motolotni, samolotów o lekkiej konstrukcji; 9) wyczynowego uprawiania sportów; 10) działań wojennych, stanu wojennego lub stanu wyjątkowego, chyba że ryzyka te zostały objęte umową ubezpieczenia poprzez opłacenie dodatkowej składki; 11) aktów terrorystycznych; 3
12) zamieszek, rozruchów, bójek; 13) chorób tropikalnych, chyba że ryzyko to zostało objęte umową ubezpieczenia poprzez opłacenie dodatkowej składki; 14) winy umyślnej lub rażącego niedbalstwa Ubezpieczonego. 2. Z odpowiedzialności Towarzystwa nie są wyłączone następstwa nieszczęśliwych wypadków powstałych na skutek prowadzenia wszelkiego rodzaju pojazdów przez osobę trzecią bez wymaganych prawem uprawnień, prowadzenia wszelkiego rodzaju pojazdów przez osobę trzecią po spożyciu alkoholu, użyciu narkotyków lub innych środków odurzających, jeżeli Ubezpieczony nie wiedział o tym stanie lub nie miał wpływu na okoliczności powstania wypadku. 3. Z odpowiedzialności Towarzystwa wyłączone są także choroby zawodowe, choroby przewlekłe oraz wszelkie choroby i stany chorobowe, nawet takie jak zawał serca i udar mózgu, chyba że ryzyko zawału serca i udaru mózgu zostało objęte umową ubezpieczenia poprzez opłacenie dodatkowej składki, z zastrzeżeniem 4 ust.2. Zawarcie umowy ubezpieczenia 11 1. Umowę ubezpieczenia zawiera się na podstawie pisemnego wniosku Ubezpieczającego, sporządzonego na formularzu Towarzystwa. 2. Umowę ubezpieczenia zawiera się na okres 12 miesięcy lub na okres krótszy (ubezpieczenie krótkoterminowe). 3. Towarzystwo potwierdza zawarcie umowy ubezpieczenia polisą lub innym dokumentem ubezpieczenia. Formy zawarcia umowy ubezpieczenia 12 Umowa ubezpieczenia następstw nieszczęśliwych wypadków może zostać zawarta: 1) indywidualnie w formie imiennej; 2) zbiorowo w formie: a) bezimiennej, b) imiennej, c) pakietów ubezpieczeniowych: Pakiet Rolnik, Pakiet Rodzina, Pakiet Turysta. 13 Umowa ubezpieczenia indywidualnego zawierana jest z wybranym przez Ubezpieczającego zakresem ubezpieczenia z uwzględnieniem zgodnie z 2 pkt 9 - klasy i czynnika ryzyka zwiększającego prawdopodobieństwo wystąpienia nieszczęśliwego wypadku. 14 1. Ubezpieczenie zbiorowe można zawrzeć dla grupy liczącej co najmniej 5 osób, należących do określonej w umowie zbiorowości. Warunek minimalnej liczby osób nie dotyczy Pakietu Rolnik i Pakietu Rodzina. 2. Umowa ubezpieczenia zbiorowego w formie bezimiennej zawierana jest pod warunkiem objęcia umową ubezpieczenia wszystkich osób należących do określonej w umowie zbiorowości, z jednakowym zakresem ubezpieczenia, sumą ubezpieczenia oraz składką. 3. Umowa ubezpieczenia zbiorowego w formie imiennej zawierana jest na rzecz osób wymienionych w wykazie imiennym, stanowiącym załącznik do umowy ubezpieczenia. Zakres ubezpieczenia, suma ubezpieczenia i składka mogą być jednakowe dla wszystkich zgłoszonych do ubezpieczenia osób lub mogą być określone indywidualnie dla każdej grupy osób. 15 Umowa ubezpieczenia dla wybranych grup klientów może być zawarta w formie niżej wymienionych pakietów ubezpieczeniowych: 1. Pakiet Rolnik 1) Pakiet Rolnik obejmuje ochroną ubezpieczeniową: a) rolnika i członków jego rodziny wspólnie z nim zamieszkujących, b) pracowników najemnych pracujących w gospodarstwie rolnym rolnika, wskazanych imiennie w dokumencie ubezpieczenia. 2) Umowa ubezpieczenia zawierana jest wyłącznie z podstawowym zakresem świadczeń, według wariantu I ubezpieczenia dotyczącego świadczenia z tytułu trwałego uszczerbku na zdrowiu i świadczeniem z tytułu śmierci w wysokości 50% sumy ubezpieczenia oraz maksymalną sumą ubezpieczenia w wysokości 10.000 zł na osobę. 3) Umowa ubezpieczenia Ubezpieczonego i członków jego rodziny zawierana jest z pełnym zakresem ochrony ubezpieczeniowej i sumą ubezpieczenia jednakową dla wszystkich członków rodziny objętych ochroną ubezpieczeniową. 4) Umowa ubezpieczenia pracowników najemnych zawierana jest z ograniczonym zakresem ochrony ubezpieczeniowej odpowiedzialność Towarzystwa za wypadki, które mogą mieć miejsce podczas wykonywania prac w gospodarstwie rolnym rolnika (Ubezpieczającego) - i sumą ubezpieczenia jednakową dla wszystkich pracowników najemnych objętych ochroną ubezpieczeniową. 2. Pakiet Rodzina 1) Pakiet Rodzina obejmuje ochroną ubezpieczeniową Ubezpieczonego i członków jego rodziny wspólnie z nim zamieszkujących, do wysokości niżej wymienionych sum ubezpieczenia: a) Ubezpieczony 100% sumy ubezpieczenia określonej w umowie ubezpieczenia, b) Członkowie rodziny Ubezpieczonego 50% sumy ubezpieczenia określonej w umowie ubezpieczenia. 2) Umowa ubezpieczenia zawierana jest wyłącznie z podstawowym zakresem świadczeń, według wariantu I ubezpieczenia dotyczącego świadczenia z tytułu trwałego uszczerbku na zdrowiu i świadczeniem z tytułu śmierci w wysokości 50% sumy ubezpieczenia. 3) Maksymalna wysokość sumy ubezpieczenia określonej w umowie wynosi 10.000 zł. 4) Umowa ubezpieczenia Ubezpieczonego i członków jego rodziny zawierana jest z pełnym zakresem ochrony ubezpieczeniowej. 3. Pakiet Turysta 1) Pakiet Turysta obejmuje ochroną ubezpieczeniową uczestników zorganizowanego wypoczynku (wczasów, wycieczek, pielgrzymek, pobytów sanatoryjnych, itp.), wymienionych w wykazie imiennym liczącym co najmniej 5 osób, stanowiącym załącznik do umowy ubezpieczenia. 2) Umowa ubezpieczenia zawierana jest wyłącznie z podstawowym zakresem świadczeń, według wariantu I ubezpieczenia dotyczącego świadczenia z tytułu trwałego uszczerbku na zdrowiu i świadczeniem z tytułu śmierci w wysokości 50% sumy ubezpieczenia, rozszerzonym dodatkowo o świadczenie z tytułu kosztów leczenia ( 8 ust. 3) do wysokości 5% sumy ubezpieczenia określonej w umowie ubezpieczenia, nie więcej jednak niż 1.250 zł, bez konieczności opłacenia dodatkowej składki. 3) Umowa ubezpieczenia zawierana jest z pełnym zakresem ochrony ubezpieczeniowej i sumą ubezpieczenia jednakową dla wszystkich osób objętych ochroną ubezpieczeniową. 4
16 Umowę ubezpieczenia następstw nieszczęśliwych wypadków zawiera się na rzecz osób: 1) w wieku do 65 lat - w podstawowym i dodatkowym zakresie ubezpieczenia; 2) w wieku powyżej 65 lat - wyłącznie w podstawowym zakresie ubezpieczenia, pod warunkiem zachowania przez Ubezpieczonego ciągłości w ubezpieczeniu następstw nieszczęśliwych wypadków w Towarzystwie przez okres co najmniej 2 lat poprzedzających zawarcie umowy ubezpieczenia i opłacenia dodatkowej składki lub w przypadku zawarcia umowy ubezpieczenia w formie Pakietu Turysta. Czas trwania odpowiedzialności 17 1. Odpowiedzialność Towarzystwa rozpoczyna się: 1) od dnia wskazanego w dokumencie ubezpieczenia, jednak nie wcześniej niż od dnia następnego po opłaceniu składki lub jej pierwszej raty; 2) w przypadku zawarcia umowy ubezpieczenia indywidualnego na rzecz osoby trzeciej - po upływie 7 dni licząc od dnia następnego po dniu zawarcia umowy ubezpieczenia i opłaceniu składki; 3) w stosunku do umów ubezpieczenia rolników i członków ich rodzin oraz pracowników najemnych, będących kontynuacją uprzednio zawartych umów ubezpieczenia - od dnia określonego w dokumencie potwierdzającym zawarcie umowy ubezpieczenia pod warunkiem, iż w terminie 60 dni od daty wskazanej w tym dokumencie jako początek okresu ubezpieczenia złożony zostanie wniosek o zawarcie umowy ubezpieczenia i zostanie opłacona składka; jednakże w przypadku zmiany warunków ubezpieczenia umowy kontynuowanej, za wypadki powstałe do dnia następnego po dniu opłacenia składki, Towarzystwo ponosi odpowiedzialność na podstawie warunków umowy dotychczasowej; 4) w przypadku zawarcia umowy ubezpieczenia zbiorowego uczestników zorganizowanego wypoczynku - z chwilą opuszczenia przez Ubezpieczonego domu/mieszkania w celu udania się w podróż, nie wcześniej jednak niż od dnia wskazanego w umowie ubezpieczenia jako początek okresu ubezpieczenia i po opłaceniu składki. 2. W przypadku wznowienia umowy ubezpieczenia zawartej na okres 12 miesięcy na rzecz osoby trzeciej, przed upływem bieżącego okresu ubezpieczenia, postanowień ust. 1 pkt 2 nie stosuje się. 3. Dniem zapłaty składki jest dzień: 1) uznania rachunku bankowego Towarzystwa pełną kwotą składki; 2) wpłacenia pełnej kwoty składki w kasie Towarzystwa; 3) wręczenia pełnej kwoty składki pośrednikowi ubezpieczeniowemu posiadającemu pełnomocnictwo Towarzystwa. 4. Postanowienia ust. 3 stosuje się odpowiednio do raty składki. 18 1. Odpowiedzialność Towarzystwa kończy się a umowa ulega rozwiązaniu: 1) z upływem okresu na jaki została zawarta umowa ubezpieczenia; 2) w przypadku nie opłacenia raty składki w określonym w umowie terminie, jeżeli po upływie terminu Towarzystwo wezwało Ubezpieczającego do zapłaty z zagrożeniem, że brak zapłaty w terminie 7 dni od dnia otrzymania wezwania spowoduje ustanie odpowiedzialności; 3) z dniem odstąpienia od umowy ubezpieczenia; 4) z dniem rozwiązania umowy ubezpieczenia na skutek jej wypowiedzenia; 5) z chwilą śmierci Ubezpieczonego nie angażującej odpowiedzialności Towarzystwa z tytułu zawartej umowy ubezpieczenia; 6) na skutek wyczerpania się sumy ubezpieczenia. 2. W stosunku do uczestników zorganizowanego wypoczynku odpowiedzialność Towarzystwa kończy się a umowa ulega rozwiązaniu z chwilą powrotu uczestników do domu/ mieszkania, nie później jednak niż o godzinie 24 dnia wskazanego w umowie ubezpieczenia jako koniec okresu ubezpieczenia. 19 1. Ubezpieczający może odstąpić od umowy ubezpieczenia zawartej na okres dłuższy niż 6 miesięcy - w terminie 30 dni, a w przypadku gdy Ubezpieczający jest przedsiębiorcą - w terminie 7 dni, od dnia zawarcia umowy. 2. Ubezpieczający może rozwiązać umowę ubezpieczenia w każdym czasie z zachowaniem 7-dniowego okresu wypowiedzenia. 3. Towarzystwo może rozwiązać umowę ubezpieczenia: 1) z zachowaniem 7-dniowego terminu wypowiedzenia w razie: a) podania przez Ubezpieczającego lub Ubezpieczonego nieprawdziwych okoliczności istotnych dla oceny ryzyka wystąpienia lub rozmiaru szkody, o które Towarzystwo zapytywało w formularzu wniosku, lub niepoinformowania Towarzystwa o zaistnieniu takich okoliczności w czasie trwania umowy ubezpieczenia, b) zawinionego spowodowania zdarzenia ubezpieczeniowego przez Ubezpieczającego lub Ubezpieczonego, c) uzasadnionego podejrzenia wyłudzenia lub usiłowania wyłudzenia odszkodowania przez Ubezpieczającego lub Ubezpieczonego, jeżeli Towarzystwo złożyło w tej sprawie zawiadomienie do organów ścigania, d) niewykonania przez Ubezpieczającego lub Ubezpieczonego obowiązków określonych w OWU; 2) ze skutkiem natychmiastowym - jeżeli Towarzystwo ponosi odpowiedzialność jeszcze przed zapłaceniem składki za ubezpieczenie lub jej pierwszej raty, a składka lub jej pierwsza rata nie została opłacona w terminie. 4. Każda ze stron może wypowiedzieć umowę ubezpieczenia ze skutkiem natychmiastowym w terminie 14 dni od zgłoszenia przez drugą stronę żądania zmiany wysokości składki w związku z ujawnieniem okoliczności, która pociąga za sobą istotną zmianę prawdopodobieństwa wypadku. 5. Odstąpienie od umowy ubezpieczenia lub wypowiedzenie umowy ubezpieczenia nie zwalnia Ubezpieczającego z obowiązku opłacenia składki za okres, w jakim Towarzystwo udzielało ochrony ubezpieczeniowej. Suma ubezpieczenia 20 1. Górną granicą odpowiedzialności Towarzystwa jest suma ubezpieczenia określona w umowie ubezpieczenia, z zastrzeżeniem postanowień 7 ust.1 pkt 2 i 9 ust. 2. 2. Sumę ubezpieczenia określa Ubezpieczający w uzgodnieniu z Towarzystwem. 3. Minimalna suma ubezpieczenia nie może być niższa niż 1.000 zł. 4. Maksymalna suma ubezpieczenia nie może być wyższa niż 50.000 zł. 5. Na wniosek Ubezpieczającego Centrala Towarzystwa może wyrazić zgodę na zawarcie umowy ubezpieczenia z zastosowaniem sumy ubezpieczenia wyższej niż określona w ust. 4. 5
Składka ubezpieczeniowa 21 1. Wysokość składki ustala się w oparciu o obowiązującą w dniu zawarcia umowy ubezpieczenia Taryfę stawek. 2. Wysokość składki zależy od sumy ubezpieczenia, zakresu ubezpieczenia, wariantu świadczenia z tytułu trwałego uszczerbku na zdrowiu, klasy ryzyka, okresu ubezpieczenia, formy zawarcia umowy ubezpieczenia, zastosowanych zniżek i podwyższeń. 3. Dla umów ubezpieczenia zbiorowego w formie bezimiennej składka obliczana jest z uwzględnieniem tej samej klasy i czynnika ryzyka zwiększającego prawdopodobieństwo zaistnienia nieszczęśliwego wypadku. 4. Dla umów ubezpieczenia zbiorowego w formie imiennej składka obliczana jest indywidualnie dla poszczególnych grup osób z uwzględnieniem klas ryzyka. 5. Dla sum ubezpieczenia wyższych niż określone w 20 ust. 4, składka za ubezpieczenie ustalana jest indywidualnie. 6. Przy naliczaniu składki uwzględnia się: 1) zniżki, w szczególności za bezszkodowy przebieg ubezpieczenia; 2) podwyższenia, w szczególności za płatność składki w ratach. 7. Składkę za ubezpieczenie opłaca się jednorazowo. 8. Przy ubezpieczeniu w formie Pakietu Rolnik i Pakietu Rodzina składkę za ubezpieczenie opłaca się jednorazowo lub w dwóch równych ratach, przy czym druga rata składki płatna jest w wyznaczonym przez Towarzystwo, wskazanym w umowie ubezpieczenia terminie. 9. W przypadku umów ubezpieczenia zbiorowego zawieranych na okres 12 miesięcy oraz w przypadku umów zawieranych w formie Pakietu Turysta, ze składką przekraczającą 1.000 zł, istnieje możliwość opłaty składki w dwóch ratach, przy czym: 1) I rata w wysokości 60% należnej składki płatna jest w dniu zawarcia umowy ubezpieczenia; 2) II rata w wysokości 40% należnej składki płatna jest w wyznaczonym przez Towarzystwo, wskazanym w umowie ubezpieczenia terminie. 10. O ile w dokumencie ubezpieczenia nie określono innego terminu płatności składki, składka płatna jest w dniu zawarcia umowy ubezpieczenia lub najpóźniej do dnia poprzedzającego dzień rozpoczęcia okresu ubezpieczenia i początku odpowiedzialności Towarzystwa. 11. Składka nie podlega indeksacji. 22 1. W przypadku wygaśnięcia stosunku ubezpieczenia przed upływem okresu, na jaki została zawarta umowa ubezpieczenia, Ubezpieczającemu przysługuje zwrot składki za okres niewykorzystanej ochrony ubezpieczeniowej, z zastrzeżeniem ust. 2. 2. Zwrot składki nie przysługuje, jeżeli przed wygaśnięciem umowy ubezpieczenia nastąpiła śmierć Ubezpieczonego. 3. Jeżeli umowa ubezpieczenia zawarta była na okres 12 miesięcy, wysokość składki podlegającej zwrotowi wynosi 1/365 kwoty składki rocznej za każdy dzień niewykorzystanej ochrony ubezpieczeniowej. 4. Jeżeli umowa ubezpieczenia zawarta była na inny okres niż określony w ust. 3, zwrot składki przysługuje w proporcjonalnej wysokości za każdy dzień niewykorzystanej ochrony ubezpieczeniowej. 5. Zwrot składki następuje na podstawie otrzymanego przez Towarzystwo wniosku o zwrot składki. Obowiązki Towarzystwa 23 1. Towarzystwo, po otrzymaniu zawiadomienia o zajściu zdarzenia objętego ochroną ubezpieczeniową, w terminie 7 dni od dnia otrzymania tego zawiadomienia, informuje o tym Ubezpieczającego i Ubezpieczonego, przeprowadza postępowanie dotyczące ustalenia stanu faktycznego zdarzenia, zasadności zgłoszonych roszczeń i wysokości odszkodowania, a także pisemnie lub drogą elektroniczną informuje Ubezpieczającego, Ubezpieczonego lub Uprawnionego z umowy ubezpieczenia, jakie dokumenty są potrzebne do ustalenia odszkodowania. 2. Na żądanie Ubezpieczonego Towarzystwo zobowiązane jest udzielić mu informacji o postanowieniach zawartej umowy ubezpieczenia oraz OWU w zakresie, w jakim dotyczą jego praw i obowiązków. 24 Towarzystwo zastrzega sobie prawo weryfikacji dostarczonych dokumentów oraz zasięgania opinii lekarzy specjalistów. Obowiązki Ubezpieczającego, Ubezpieczonego i Uprawnionego z umowy ubezpieczenia 25 1. Na Ubezpieczonym, który wie o zawarciu umowy ubezpieczenia na jego rachunek, spoczywa obowiązek podania wszystkich znanych sobie okoliczności, o które Towarzystwo zapytywało w formularzu wniosku o ubezpieczenie lub innych pismach przed zawarciem umowy ubezpieczenia oraz zawiadomienia o zmianach tych okoliczności niezwłocznie po otrzymaniu o nich wiadomości. 2. Jeżeli Ubezpieczający zawiera umowę przez przedstawiciela, obowiązek ten ciąży również na przedstawicielu i obejmuje ponadto okoliczności jemu znane. 3. Jeżeli Ubezpieczający lub jego przedstawiciel podał niezgodnie z prawdą do wiadomości Towarzystwa okoliczności, o których mowa w ust. 1, Towarzystwo wolne jest od odpowiedzialności, chyba że okoliczności te nie mają wpływu na zwiększenie prawdopodobieństwa zaistnienia nieszczęśliwego wypadku. 26 1. W razie zaistnienia nieszczęśliwego wypadku Ubezpieczony zobowiązany jest: 1) starać się złagodzić skutki wypadku przez niezwłoczne poddanie się opiece lekarskiej i zaleconemu leczeniu; 2) zawiadomić Towarzystwo o wypadku w terminie 14 dni od daty jego zaistnienia, a w przypadku zaistnienia okoliczności uniemożliwiających zgłoszenie szkody w wyznaczonym terminie - nie później niż po upływie 14 dni od ustania okoliczności uniemożliwiających wcześniejsze zgłoszenie szkody; 3) zabezpieczyć wszelkie dokumenty związane z nieszczęśliwym wypadkiem, w szczególności potwierdzające okoliczności wypadku oraz dokumentację medyczną dla uzasadnienia zgłoszonego roszczenia; 4) dostarczyć Towarzystwu dokładnie wypełniony formularz zgłoszenia szkody, ze szczególnym uwzględnieniem okoliczności zaistnienia wypadku, dokumentację medyczną i dowody poniesionych kosztów, niezbędne do ustalenia zasadności i wysokości roszczenia, a w przypadku gdy Ubezpieczony kierował pojazdem podczas wypadku dokument uprawniający go do kierowania tym pojazdem; 5) zabezpieczyć możność dochodzenia roszczeń odszkodowawczych wobec osób odpowiedzialnych za szkodę; 6
6) umożliwić Towarzystwu zasięgnięcie informacji na temat okoliczności zaistnienia wypadku, doznanych obrażeń ciała, rozstroju zdrowia, w szczególności u lekarzy, którzy nad Ubezpieczonym sprawowali lub nadal sprawują opiekę po wypadku; 7) poddać się na żądanie Towarzystwa badaniu przez lekarzy wskazanych przez Towarzystwo lub obserwacji klinicznej celem ustalenia stopnia trwałego uszczerbku na zdrowiu. 2. W przypadku ubezpieczenia zbiorowego, poza obowiązkami o których mowa w ust. 1, Ubezpieczony obowiązany jest niezwłocznie powiadomić Ubezpieczającego (pracodawcę, organizatora wyjazdu, itp.) o zaistnieniu zdarzenia wiążącego odpowiedzialność Towarzystwa. 3. W razie śmierci Ubezpieczonego, Uprawniony zobowiązany jest ponadto dostarczyć Towarzystwu odpis skrócony aktu zgonu Ubezpieczonego oraz dokument stwierdzający tożsamość Uprawnionego. W sytuacji, gdy Ubezpieczony nie wskazał imiennie Uprawnionego, występujący o wypłatę świadczenia członek rodziny obowiązany jest przedłożyć również dokument stwierdzający pokrewieństwo z Ubezpieczonym. 27 1. Jeżeli Ubezpieczony lub Uprawniony z winy umyślnej lub rażącego niedbalstwa nie dopełnił obowiązku wymienionego w 26 ust. 1 pkt 2, a miało to wpływ na zwiększenie szkody lub uniemożliwiło Towarzystwu ustalenie okoliczności wypadku, rozmiaru szkody lub wysokości odszkodowania, Towarzystwo może odpowiednio zmniejszyć świadczenie. 2. Skutki braku zawiadomienia Towarzystwa o wypadku nie następują, jeżeli Towarzystwo w terminie wyznaczonym do zawiadomienia otrzymało wiadomość o okolicznościach, które należało podać do jego wiadomości. 28 Jeżeli Ubezpieczający umyślnie lub wskutek rażącego niedbalstwa nie wykonał obowiązków określonych w 26 ust.1 pkt 1 i 5, Towarzystwo nie ponosi odpowiedzialności za szkody powstałe z tego powodu. Ustalenie rozmiaru szkody i wypłata świadczeń 29 1. Rodzaj i wysokość przysługujących świadczeń ustala się po stwierdzeniu, że istnieje związek przyczynowy pomiędzy wypadkiem a trwałym uszkodzeniem ciała, rozstrojem zdrowia lub śmiercią Ubezpieczonego. 2. Ustalenie związku przyczynowego, o którym mowa w ust.1 oraz zasadności i wysokości odszkodowania następuje na podstawie dostarczonych dokumentów określonych w 26 oraz wyników badań lekarskich. 30 1. Procent trwałego uszczerbku na zdrowiu ustala się niezwłocznie po zakończeniu leczenia, z uwzględnieniem zaleconego przez lekarza leczenia usprawniającego, a w razie dłuższego leczenia - najpóźniej w 24 miesiącu od dnia wypadku. Późniejsza zmiana stopnia trwałego uszczerbku (polepszenie lub pogorszenie) nie daje podstawy do zmiany wysokości odszkodowania. 2. Procent trwałego uszczerbku na zdrowiu określają lekarze powołani przez Towarzystwo uwzględniając rodzaj uszkodzonego organu oraz stopień jego uszkodzenia. 3. Wysokość świadczenia z tytułu trwałego uszczerbku na zdrowiu nie może przekroczyć 100% sumy ubezpieczenia określonej w umowie ubezpieczenia, z zastrzeżeniem umów ubezpieczenia zawartych według Wariantu II, o którym mowa w 7 ust. 1 pkt 2. 4. W razie utraty lub uszkodzenia organu, narządu lub układu, których funkcje przed wypadkiem były już upośledzone wskutek samoistnej choroby lub trwałego inwalidztwa, procent trwałego uszczerbku na zdrowiu określa się w wysokości różnicy między procentem trwałego uszczerbku właściwym dla stanu danego organu, narządu lub układu po wypadku a procentem trwałego uszczerbku istniejącym bezpośrednio przed wypadkiem. 5. Jeżeli Ubezpieczony w okresie ubezpieczenia ulegnie kilku wypadkom, wysokość świadczenia z tytułu trwałego uszczerbku na zdrowiu ustalana jest oddzielnie za każdy wypadek, z tym że łączna suma świadczeń nie może przekroczyć określonej w umowie sumy ubezpieczenia, z zastrzeżeniem 7 ust. 1 pkt 2. 6. Jeżeli Ubezpieczony zmarł po ustaleniu procentu trwałego uszczerbku na zdrowiu, a jego śmierć nie pozostaje w związku przyczynowym z nieszczęśliwym wypadkiem objętym umową ubezpieczenia, niewypłacone przed śmiercią Ubezpieczonego świadczenie z tytułu trwałego uszczerbku na zdrowiu wypłacane jest Uprawnionemu. 7. Jeżeli procent trwałego uszczerbku na zdrowiu nie został ustalony przed śmiercią Ubezpieczonego, a jego śmierć nie pozostaje w związku przyczynowym z nieszczęśliwym wypadkiem objętym umową ubezpieczenia, do określenia wysokości świadczenia z tytułu trwałego uszczerbku na zdrowiu przyjmuje się ustalony przez lekarzy powołanych przez Towarzystwo, na podstawie dostarczonych dokumentów medycznych, przypuszczalny stopień trwałego uszczerbku na zdrowiu. 8. Jeżeli Ubezpieczony otrzymał świadczenia z tytułu trwałego uszczerbku na zdrowiu a następnie zmarł na skutek tego samego wypadku, świadczenie z tytułu śmierci wypłacane jest Uprawnionemu tylko wówczas, gdy jest ono wyższe od wypłaconego Ubezpieczonemu świadczenia z tytułu trwałego uszczerbku na zdrowiu i następuje po uprzednim potrąceniu wypłaconej kwoty z tytułu trwałego uszczerbku. 31 1. Towarzystwo jest zobowiązane do wypłaty odszkodowania w terminie 30 dni od daty otrzymania zawiadomienia o wypadku. 2. W przypadku, gdyby wyjaśnienie okoliczności koniecznych do ustalenia odpowiedzialności Towarzystwa lub wysokości odszkodowania w terminie, o którym mowa w ust. 1, okazało się niemożliwe, odszkodowanie powinno być wypłacone w ciągu 14 dni od dnia, w którym przy zachowaniu należytej staranności wyjaśnienie tych okoliczności było możliwe. Jednakże bezsporną część odszkodowania Towarzystwo powinno wypłacić w terminie określonym w ust. 1. 3. Odszkodowanie z tytułu zawartej umowy ubezpieczenia następstw nieszczęśliwych wypadków wypłacane jest na rzecz Ubezpieczonego lub Uprawnionego. 4. Odszkodowanie wypłacane jest wyłącznie w złotych polskich. 32 1. Towarzystwo wypłaca odszkodowanie na podstawie uznania roszczenia, ugody lub prawomocnego orzeczenia sądu. 2. Świadczenie, o którym mowa w 7 ust. 3 i 4 oraz w 8 ust. 3 i 4, wypłacone przez Towarzystwo z tytułu ubezpieczenia nie może być wyższe od poniesionej szkody. 3. Wypłata odszkodowania następuje jednym z trzech wymienionych sposobów: 1) w kasie Towarzystwa lub 2) przelewem na wskazane konto lub 3) przekazem pocztowym. 4. Jeżeli odszkodowanie nie przysługuje lub przysługuje w innej wysokości niż wskazana w zgłoszonym roszczeniu, Towarzystwo informuje o tym Ubezpieczonego w terminie określonym w 31 ust. 1 wskazując na okoliczności oraz 7
podstawę prawną uzasadniającą całkowitą lub częściową odmowę odszkodowania wraz z pouczeniem o możliwości dochodzenia roszczeń na drodze sądowej. Rozpatrywanie odwołań, skarg i zażaleń 33 1. Ubezpieczony lub Uprawniony z umowy ubezpieczenia może wnosić odwołania, skargi i zażalenia związane z działalnością Towarzystwa: 1) w sprawach dotyczących zawarcia umowy ubezpieczenia do dyrektora biura regionalnego, w którym została lub miała być zawarta umowa ubezpieczenia; 2) w pozostałych sprawach do Zarządu Towarzystwa za pośrednictwem biura regionalnego, w którym została lub miała być zawarta umowa ubezpieczenia. 2. Odwołanie, skarga lub zażalenie dotyczące zakresu odpowiedzialności lub wysokości odszkodowania, powinno być wniesione w terminie 30 dni od daty doręczenia stanowiska Towarzystwa w sprawie. 3. Odwołania, skargi i zażalenia powinny być wnoszone na piśmie. 34 1. Towarzystwo rozpatruje odwołanie, skargę lub zażalenie w terminie 30 dni od dnia jego wniesienia. 2. W razie zaistnienia istotnych przyczyn uniemożliwiających zachowanie terminu określonego w ust. 1, Towarzystwo zawiadamia o tym osobę wnoszącą odwołanie, skargę lub zażalenie podając przyczyny opóźnienia w ciągu 7 dni od stwierdzenia tych przyczyn. 35 1. Jeżeli z treści odwołania, skargi lub zażalenia nie można ustalić jego przedmiotu, Towarzystwo zwraca się do osoby wnoszącej odwołanie, skargę lub zażalenie o wyjaśnienie lub uzupełnienie jego treści w terminie 7 dni od otrzymania pisma Towarzystwa w tej sprawie z pouczeniem, że nieusunięcie tych braków spowoduje pozostawienie odwołania, skargi lub zażalenia bez rozpoznania. 2. W razie usunięcia braków zgodnie z ust. 1, termin do rozpatrzenia odwołania, skargi lub zażalenia liczy się od dnia usunięcia braków. Rozwiązywanie sporów 36 Spory jakie mogą wyniknąć z umowy ubezpieczenia podlegają rozpoznaniu przed sądem właściwym dla miejsca zamieszkania lub siedziby pozwanego albo przed sądem właściwym dla miejsca zamieszkania lub siedziby Ubezpieczającego, Ubezpieczonego lub Uprawnionego z umowy ubezpieczenia. Postanowienia końcowe 37 1. Zawiadomienia i oświadczenia, jakie w związku z umową ubezpieczenia składane są przez strony tej umowy, powinny być dokonywane na piśmie i doręczane za pokwitowaniem lub przesyłane listem poleconym. 2. Jeżeli Ubezpieczający zmienił adres i nie zawiadomił o tym fakcie Towarzystwa, pismo skierowane pod ostatni adres wywiera skutki prawne. 3. Przyjmuje się, że w razie nieodebrania korespondencji, pismo uważa się za doręczone z dniem, w którym Ubezpieczający miał możliwość zapoznania się z jego treścią. Za dzień ten uważa się datę powtórnego awiza. 38 1. W porozumieniu z Ubezpieczającym do umowy ubezpieczenia mogą być wprowadzone postanowienia dodatkowe lub odmienne od ustalonych w OWU, z zastrzeżeniem że wszelkie zmiany będą pisemnie odnotowane na polisie lub innych dokumentach ubezpieczeniowych w formie dodatkowych klauzul do umowy ubezpieczenia, zaś w przypadku zmian mniej korzystnych dla Ubezpieczającego niż uregulowania OWU, Towarzystwo zwróci dodatkowo Ubezpieczającemu uwagę na tę okoliczność poprzez wręczenie mu pisemnej informacji wraz z dokumentem potwierdzającym zawarcie umowy ubezpieczenia. 2. W sprawach nieuregulowanych niniejszymi ogólnymi warunkami ubezpieczenia mają zastosowanie odpowiednie przepisy Kodeksu cywilnego oraz ustawy o działalności ubezpieczeniowej. ***** Podstawę obowiązywania niniejszych Ogólnych warunków ubezpieczenia stanowi Uchwała Nr 230/07 Zarządu TUW TUW z dnia 7 sierpnia 2007 roku oraz Zarządzenie Prezesa Nr 56/07 z dnia 7 sierpnia 2007 roku wprowadzające niniejsze ogólne warunki do obrotu. Niniejsze ogólne warunki ubezpieczenia wchodzą w życie z dniem 10 sierpnia 2007 roku. 8