Konkursy SPRAWNY W ZAWODZIE - Charakterystyka Ważnym i istotnym zagadnieniem dla każdego społeczeństwa jest, aby jego obywatele posiadali jak największą wiedzę i umiejętności oraz kompetencje, zarówno w aspekcie ogólnokształcącym, jak i zawodowym. Jest to m.in. głównym zadaniem szkolnictwa w naszym kraju. Szczególną rolę w drodze do osiągnięcia tego celu ma do spełnienia szkolnictwo zawodowe, które oprócz treści ogólnych musi przekazać uczniom wiedzę zawodową popartą opanowaniem konkretnych umiejętności zawodowych. Nie jest to zadanie proste ani łatwe. Szkoły zawodowe stale szukają metod i sposobów na to, aby szkolenie było jak najbardziej efektywne i na jak najwyższym poziomie. Jednym ze sposobów umożliwiającym osiągnięcie tego celu jest organizowanie różnego rodzaju konkursów w tym i konkursów zawodowych. Taką próbą umożliwiającą poszerzenie oferty edukacyjnej są organizowane od 15 lat (od 1998 r.) w Zespole Szkół Zawodowych Towarzystwa Salezjańskiego w Oświęcimiu konkursy: Sprawny w Zawodzie - Stolarz i Technik Technologii Drewna. Organizacja konkursów jest inicjatywą oddolną, której inicjatorami byli i są do dzisiaj nauczyciele przedmiotów zawodowych drzewnych mgr inż. Franciszek Synowiec z ZSZ TS w Oświęcimiu oraz mgr inż. Robert Mikołajek z ZS im. KEN w Kalwarii Zebrzydowskiej. Pomysłodawcami organizacji konkursów Sprawny w Zawodzie byli mgr inż. Włodzimierz Dymek oraz mgr inż. Bogusław Adamek wizytatorzy Kuratorium Oświaty w Katowicach Delegatura w Bielsku Białej, którzy organizowali w tamtym czasie m.in. konkursy sprawny w zawodzie - ślusarz, mechanik, murarz, kucharz, krawiec i innych. Włączenie się w tę inicjatywę z organizacją konkursów szkół dla zawodów o profilu drzewnym nastręczało pewnych trudności, ponieważ brak było odpowiednich doświadczeń, co do metodyki i organizacji tego typu konkursów. Organizatorzy nawiązali niezbędny kontakt z nauczycielami przedmiotów zawodowych w szkołach o profilu drzewnym z województwa małopolskiego i śląskiego, z którymi na zorganizowanych spotkaniach metodycznych wypracowano i ustalono formułę, regulamin oraz dokumentację przebiegu konkursów, które z czasem ulegały pewnym zmianom aż do formy obecnej. Celem organizacji konkursów jest umożliwienie rywalizacji uczniów klas w grupie zawodowej stolarskiej oraz klas technikum drzewnego. Wyrabianie u uczniów zainteresowań zawodowych oraz wytwarzanie atmosfery fachowości i prestiżu zawodowego. Zwrócenie uwagi na uczniów zdolnych w aspekcie ogólnozawodowym. Analiza tematyki programów w aspekcie możliwości i jakości ich realizacji. Umożliwienie kontaktów międzyszkolnych oraz wymianę doświadczeń. Powyższe cele realizowane są poprzez przyjęte założenia, zgodnie, z którymi finał konkursu posiadał rangę międzywojewódzką (regionalną), umożliwiającą wzięcie udziału w konkursie zainteresowanych szkół z województwa małopolskiego i śląskiego. Finał konkursu poprzedzony jest edycją szkolną, w ramach, której wyłonieni zostają uczniowie biorący udział w finale. W konkursie mogą wziąć udział wszystkie zainteresowane zasadnicze szkoły
zawodowe oraz technika posiadające oddziały o profilu drzewnym. Dopuszcza się możliwość uczestnictwa w konkursie uczniów z klas programowo niższych lub z klas programowo pokrewnych. Wszyscy uczestnicy konkursu otrzymają dyplomy uczestnictwa a zdobywcy I, II i III miejsca nagrodzeni zostaną dyplomami oraz nagrodami rzeczowymi, natomiast zdobywcy IV i V miejsca, dyplomami. Konkursy są otwarte dla szkół z innych województw i regionów. Konkurs składa się z dwóch części - części teoretycznej, która trwa - 1godz. i części praktycznej - 4 godz. W części teoretycznej uczniowie rozwiązują test wyboru składający się z kilkudziesięciu zadań, za które mogą zdobyć w konkursie stolarz 40 punktów, a w konkursie technik 60 punktów. Rozwiązanie testu polega na przeczytaniu i przeanalizowaniu zadania, wyborze prawidłowej odpowiedzi i zaznaczenia jej znakiem X w karcie odpowiedzi. Rozwiązanie testu polega na zaznaczeniu prawidłowej odpowiedzi w karcie odpowiedzi W części praktycznej uczniowie mają za zadanie wykonać za pomocą obróbki ręcznej element z drewna litego zgodnie z otrzymanym rysunkiem oraz rozwiązują ćwiczenie polegające na wykazaniu się umiejętnościami rozpoznawania gatunków drewna, rodzaju narzędzi, rodzaju obróbki i materiału lub typu konstrukcji, za które mogą uzyskać w konkursie stolarz 60 punktów, a w konkursie technik 40 punktów. Część praktyczna, omówienie przebiegu wykonania zadania praktycznego
Posługiwanie się narzędziami jest tutaj cenną umiejętnością Wykonanie poprawne zadania zgodnie z rysunkiem wymaga dużej uwagi i dokładności Kryteria oceny prac konkursowych obejmują ocenę dokładności wykonania wymiarów gabarytowych i profili, strugania, piłowania, dłutowania, trasowania oraz estetyki wykonania pracy. Ponadto ocenie podlega organizacja stanowiska pracy, poszanowanie narzędzi, ład na stanowisku, czas wykonania w stosunku do przewidzianego na wykonanie zadania, przestrzeganie przepisów BHP jak, zachowanie ucznia, ubiór, posługiwanie się narzędziami. Efekt pracy. Gotowy element. Łącznie w trakcie konkursu uczniowie mają do zdobycia 100 punktów. Prace konkursowe przez cały czas trwania konkursu są kodowane. Dopiero po zakończeniu prac komisji konkursowej następuje przypisanie do danego kodu konkretnego nazwiska ucznia i wyłonienie laureatów konkursu. Podsumowanie konkursów to zawsze bardzo miła i przyjemna chwila, w której organizatorzy i członkowie komisji mogą ogłosić nazwiska zwycięzców konkursu a zaproszeni goście wręczyć dyplomy i nagrody rzeczowe.
Na zwycięzców konkursu czekają atrakcyjne nagrody rzeczowe Uczniowie mają miny zmęczone, aczkolwiek zadowolone. Od samego początku organizacji konkursów Sprawny w Zawodzie organizatorom zależało na tym, aby były widziane przez uczniów, jako znaczące, cenne i godne uwagi. Na takie postrzeganie konkursów przyczyniła się obecność na konkursach przedstawicieli władz oświatowych w osobach Wizytatorów Kuratorium Oświaty w Krakowie jak i w Katowicach, którzy zawsze z dużą chęcią i życzliwością wspomagają nasze działania. Należą do nich Pani Wizytator mgr Krystyna Wądołek oraz Pani Wizytator mgr Beata Karkoszka z Kuratorium Oświaty w Krakowie oraz Pani Wizytator mgr Elżbieta Sobieska, Pani Wizytator mgr Anna Faber oraz Pan Wizytator mgr Jacek Szczotka z Kuratorium Oświaty w Katowicach. Wysoko cenimy sobie również objęcie konkursów honorowym patronatem przez Marszałka województwa małopolskiego oraz przez Akademię Rolniczą (obecnie Uniwersytet Przyrodniczy) Wydział Technologii Drewna w Poznaniu. Niezmiernie nam było również miło, kiedy na rozpoczęciu i zakończeniu konkursów mogliśmy gościć przedstawicieli władz Powiatu Oświęcimskiego oraz Miasta Oświęcimia w osobach Pana Starosty i Pana Prezydenta Miasta.
Istotnym zagadnieniem związanym z organizacją konkursów jest ich finansowanie. Bardzo dużą pomoc i zrozumienie w tym temacie od samego początku organizacji konkursów wykazuje Dyrekcja Zespołu Szkół Zawodowych Towarzystwa Salezjańskiego w Oświęcimiu, która udostępnia pomieszczenia na organizację konkursów oraz pokrywa koszty związane z przygotowaniem materiałów potrzebnych do przeprowadzenia konkursów oraz zapewnia bezpłatny posiłek (obiad) dla członków komisji. Ponadto, co roku sponsorem części nagród jest Zespół Szkół im. KEN w Kalwarii Zebrzydowskiej. Natomiast posiłki dla uczestników konkursów sponsorowane są przez szkoły biorące udział w konkursach. Podsumowując w ciągu 15 lat organizacji konkursów uczestniczyło w nich ok. 300 uczniów Zasadniczych Szkół Zawodowych z ponad 20 szkół kształcących w zawodzie stolarz, oraz ok. 260 uczniów Technikum drzewnego z ok. 15 szkół kształcących w zawodzie technik technologii drewna. Ponadto w cyklu przygotowań do konkursów i eliminacji na etapie szkolnym szacuje się, że wzięło w nich udział około 2500 uczniów ZSZ i 1500 uczniów Technikum. Liczby te, pokazują wyraźnie, że dla możliwości zaangażowania tak dużej ilości uczniów w dodatkowym wysiłku dydaktycznym i intelektualnym warto organizować tego typu konkursy. Oświęcim 14. 12. 2012 r. Opracował: Franciszek Synowiec ZSZ TS Oświęcim