Lekcje Biblijne 1/2015 Kwartalnik biblijno-katechetyczny pomocny w studiowaniu Pisma Świętego Ukazuje się od 1908 roku Jacques B. Doukhan Księga Przysłów Wydawnictwo Znaki Czasu WARSZAWA 2014
TYTUŁ ORYGINAŁU Adult Sabbath School Bible Study Guide (standard edition) 1/2015: Proverbs TŁUMACZ I TYPOGRAF Jarosław Kauc PROJEKTANTKA OKŁADKI Daria Gil-Ziędalska REKLAMODAWCA Mirosław Harasim KOREKTORKA Katarzyna Krok AUTOR DOŚWIADCZEŃ I REFLEKSJI MISYJNYCH Remigiusz Krok REDAKTOR Mirosław Chmiel Wszystkie cytaty biblijne zaczerpnięto z Biblii warszawskiej: BW Biblia warszawska Towarzystwo Biblijne w Polsce, Warszawa 2011, chyba że zaznaczono inaczej: BB Biblia brzeska Kalwin Publishing oraz Collegium Columbinum, Clifton Kraków 2003, BC Biblia częstochowska Edycja Świętego Pawła, Częstochowa 2009, BG Biblia gdańska Brytyjskie i Zagraniczne Towarzystwo Biblijne, Warszawa 1985, BI Biblia interlinearna Oficyna Wydawnicza Vocatio, Warszawa 1994-2009, BJW Biblia Jakuba Wujka Wydawnictwo Kurii Biskupiej, Lublin 1985, BNŚ Biblia Nowego Świata Strażnica Towarzystwo Biblijne i Traktatowe, Nadarzyn 1997, BT Biblia Tysiąclecia Wydawnictwo Pallottinum, Poznań 2003, KJV King James Version (Biblia króla Jakuba) Word Aflame Press, Hazelwood 1973, NBG Nowa Biblia gdańska Śląskie Towarzystwo Biblijne, Katowice 2012. Wydawnictwo Znaki Czasu (2014) All rights reserved ISSN 0239-359X ISBN 978-83-7295-323-0 Zamówienia na publikacje prosimy kierować pod adresem: Dział Handlowy Wydawnictwa Znaki Czasu ul. Foksal 8/6 00-366 Warszawa tel.: 22-331-98-00 faks: 22-331-98-01 e-mail: kontakt@znakiczasu.pl księgarnia internetowa: www.sklep.znakiczasu.pl
SPIS TREŚCI SKRÓTY NAZW KSIĄG BIBLIJNYCH...4 WPROWADZENIE...5 Lekcja I WOŁANIE MĄDROŚCI...8 Lekcja II OD USZU DO STÓP...16 Lekcja III SPRAWA ŻYCIA I ŚMIERCI...24 Lekcja IV BOŻA MĄDROŚĆ...32 Lekcja V BŁOGOSŁAWIEŃSTWO SPRAWIEDLIWEGO...40 Lekcja VI TO, CO DOCIERA DO CIEBIE, NIE JEST TYM, CO WIDZISZ...48 Lekcja VII ROZWIĄZYWANIE KONFLIKTÓW...56 Lekcja VIII SŁOWA MĄDROŚCI...64 Lekcja IX SŁOWA PRAWDY...72 Lekcja X SKRYWANE ZA MASKĄ...79 Lekcja XI ŻYCIE PRZEZ WIARĘ...86 Lekcja XII POKORA MĄDRYCH...93 Lekcja XIII KOBIETY I WINO...100 PROJEKTY MISYJNE...107 DOŚWIADCZENIA I REFLEKSJE MISYJNE...108 ZACHODY SŁOŃCA I POBUDKI PORANNE...109 KALENDARZ CZYTANIA BIBLII...112
SKRÓTY NAZW KSIĄG BIBLIJNYCH Ab Ag Am Ap Dn Dz Ef Est Ez Ezd Flm Flp Ga Ha Hbr Hi Księga Abdiasza Księga Aggeusza Księga Amosa Apokalipsa Jana (Objawienie Jana) Księga Daniela Dzieje Apostolskie List do Efezjan Księga Estery Księga Ezechiela Księga Ezdrasza List do Filemona List do Filipian List do Galatów (List do Galacjan) Księga Habakuka List do Hebrajczyków Księga Hioba (Księga Joba) Księga Izajasza Ewangelia Jana Iz J 1 J 1 List Jana 2 J 2 List Jana 3 J 3 List Jana Jk List Jakuba Jl Księga Joela Jon Księga Jonasza Joz Księga Jozuego Jr Księga Jeremiasza Jud List Judy Koh Księga Koheleta (Księga Kaznodziei Salomona) Kol List do Kolosan 1 Kor 1 List do Koryntian 2 Kor 2 List do Koryntian Kpł Księga Kapłańska (3 Księga Mojżeszowa) 1 Krl 1 Księga Królewska 2 Krl 2 Księga Królewska 1 Krn 1 Księga Kronik 2 Krn 2 Księga Kronik Lb Księga Liczb (4 Księga Mojżeszowa) Lm Lamentacje (Treny) Łk Ewangelia Łukasza Mi Księga Micheasza Mk Ewangelia Marka Ml Księga Malachiasza Mt Ewangelia Mateusza Na Księga Nahuma Ne Księga Nehemiasza Oz Księga Ozeasza 1 P 1 List Piotra 2 P 2 List Piotra Pnp Pieśń nad Pieśniami Prz Księga Przysłów (Przypowieści Salomona) Ps Księga Psalmów Pwt Księga Powtórzonego Prawa (5 Księga Mojżeszowa) Rdz Księga Rodzaju (1 Księga Mojżeszowa) Rt Księga Rut Rz List do Rzymian Sdz Księga Sędziów 1 Sm 1 Księga Samuela 2 Sm 2 Księga Samuela So Księga Sofoniasza 1 Tes 1 List do Tesaloniczan 2 Tes 2 List do Tesaloniczan 1 Tm 1 List do Tymoteusza 2 Tm 2 List do Tymoteusza Tt List do Tytusa Wj Księga Wyjścia (2 Księga Mojżeszowa) Za Księga Zachariasza 4
WPROWADZENIE Słowa mędrca. Podczas gdy wiele ksiąg Biblii jest pełnych głębokich prawd duchowych i teologicznych, Księga Przysłów (zwana też Przypowieściami Salomona) zawiera bogactwo praktycznych i konkretnych rad dotyczących codziennego życia. Krótkie, wyważone, poetyckie, ostre i czasami humorystyczne sentencje są jednocześnie uniwersalne, łatwe do zapamiętania i zrozumienia, a przy tym niejednokrotnie skuteczniejsze niż elokwentne przemówienia czy suche argumenty. Podajmy kilka przykładów: Idź do mrówki, leniwcze, przypatrz się jej postępowaniu, abyś zmądrzał (Prz 6,6). Albo: Lepiej mieszkać na pustyni niż z kobietą swarliwą i zrzędną (Prz 21,19). A może to: Jeśli łaknie twój nieprzyjaciel, nakarm go chlebem, a jeśli pragnie, napój go wodą, bo wtedy węgle rozżarzone zgarniesz na jego głowę, a Pan ci odpłaci (Prz 25,21-22). Czy ktoś nie zapamiętałby takich słownych obrazów? Księga Przysłów jest świadectwem mądrości nagromadzonej przez pokolenia. Jej ziemskimi autorami są król Salomon (zob. Prz 1,1-9,18; 10,1-22,16; 25,1-29,27), niezidentyfikowani mędrcy ze starożytnego Bliskiego Wschodu (zob. Prz 22,17-24,22; 24,23-34) oraz niebędący Izraelitą Agur (zob. Prz 30,1-33). W tej księdze znać również redakcyjny wkład króla Hiskiasza/Ezechiasza (zob. Prz 25,1). W niektórych przypadkach odzwierciedla ona starożytne teksty z Bliskiego Wschodu, zwłaszcza te z Egiptu. Jednak Księga Przysłów jest jednocześnie Słowem Bożym, ponieważ to pod wpływem natchnienia Pańskiego materiały wspomnianych autorów zostały zebrane i ułożone w całość. Choć tekst tej księgi rzadko mówi wprost o Bogu, to jednak osoba Stwórcy jest tu stale obecna. Czy jesteśmy na rynku, czy mówimy, jemy lub pijemy, pracujemy, kupujemy lub sprzedajemy, czy jesteśmy w towarzystwie, czy wśród swoich bliskich, Najwyższy zawsze i wszędzie jest z nami. Bóg Księgi Przysłów nie jest jedynie Bogiem ludzi religijnych, czy to kapłanów, czy zwykłych wyznawców. Pobożność w tej księdze jest przedstawiona w codziennym roboczym ubraniu. Księga Przysłów naucza także, czym jest bojaźń Boża (zob. Prz 1,7; 31,30) nie tylko w kościele, ale przede wszystkim w codziennym życiu, gdyż sposób, w jaki żyjemy, mówi głośniej niż nasze słowa, modlitwy i ofiary (zob. Prz 28,9; 15,8). W księdze tej mądrość to uznanie Boga na wszystkich swoich drogach (Prz 3,6). Słowa te oznaczają, że mądrością jest życie w wierze i posłuszeństwie przed Stwórcą świata. Z Księgi Przysłów dowiadujemy się, jak być mądrym, ale w konkretny i praktyczny sposób. Księga ta odpowiada na pytania takie jak: 5
Czego i jak powinienem uczyć swoje dzieci? Jak mogę być szczęśliwy i mieć powodzenie w życiu? Dlaczego mam problemy finansowe? Jak mogę awansować w pracy? Jak mogę odeprzeć pokusy seksualne? Jak mam sobie radzić ze złością i panować nad swoim językiem? Wreszcie mądrość to niekoniecznie siła intelektu. Przeciwnie, komuś, kto jest pewny potęgi swojego umysłu, najbardziej grozi możliwość okazania się głupcem, gdyż nawet najbystrzejsi ludzie posiadają jedynie ograniczoną wiedzę i umiejętność korzystania z niej. Kto już uważa się za mądrego, rzadko odczuwa potrzebę poszukiwania głębszej wiedzy. Natomiast niezbędnym warunkiem zdobycia prawdziwej mądrości jest pokora, która wynika ze świadomości potrzeby zdobywania mądrości i proszenia o nią Boga, który może jej udzielić. Księga Przysłów jest pełna głębi i bogactwa, a dotyczy wielu tematów. Z uwagi na ograniczone możliwości należało dokonać niełatwego wyboru materiału do studiowania w tym kwartale. Nie sposób w trzynastu lekcjach przestudiować całą Księgę Przysłów, ale te fragmenty, które wybraliśmy, z pewnością są warte studiowania z największą uwagą i gorliwą modlitwą 1. 1 Jacques B. Doukhan, autor Lekcji Biblijnych 1/2015, wykłada język hebrajski i egzegezę Starego Testamentu oraz jest dyrektorem Instytutu Studiów Żydowsko-Chrześcijańskich w Adwentystycznym Seminarium Teologicznym na Uniwersytecie Andrewsa w Stanach Zjednoczonych. Jako obywatel Francji (urodzony w Algierii) uzyskał tytuł doktora języka hebrajskiego na Uniwersytecie w Strasburgu, a następnie tytuł doktora teologii na Uniwersytecie Andrewsa w Berrien Springs (przyp. red.). 6
Lekcja I 3 stycznia WOŁANIE MĄDROŚCI STUDIUM BIEŻĄCEGO TYGODNIA: Prz 1,1-3,35; Rdz 1,1; Wj 19,16; 20,20; Prz 11,30; 13,12; 15,4. TEKST PAMIĘCIOWY: Bojaźń Pana jest początkiem poznania; głupcy gardzą mądrością i karnością (Prz 1,7). Począwszy od Edenu, źródłem ludzkiej tragedii jest dokonywanie złych wyborów. Człowiek, wybierając zło, stracił wszystko. Przez pomieszanie dobra ze złem pogmatwały się jego pojęcia. Ulegając raczej oszukańczemu kusicielowi niż Bogu, który sam jest Prawdą i ma zrozumienie, władze duchowe i umysłowe człowieka uległy wypaczeniu 1. Księga Przysłów jest w całości poświęcona pomaganiu nam w dokonywaniu właściwych wyborów wybieraniu drogi Pańskiej, a nie drogi zwodziciela. Ojciec lub matka rozmawiając z synem, nie tylko ostrzegają go przed złymi decyzjami, ale też zachęcają do podejmowania tych dobrych. Jest to niezwykle ważne, ponieważ nasze wybory są dosłownie kwestią życia lub śmierci. Pierwsze trzy rozdziały Księgi Przysłów opisują tę metodę edukacji. Po wyjaśnieniu celu powstania księgi: dla poznania mądrości (Prz 1,2) i wyłożeniu jej motta: bojaźń Pana jest początkiem poznania (Prz 1,7; zob. Prz 9,10), autor na zmianę to ostrzega nas przed słuchaniem głupoty, to zachęca do odpowiedzi na wezwanie Niebiańskiej Mądrości. 1 Ellen G. White, Wychowanie, Warszawa 2010, wyd. II, s. 17. 8
Początek mądrości NIEDZIELA 28 grudnia W Prz 1,1-6 słowa: Przypowieści Salomona, syna Dawida (Prz 1,1) stanowią swoisty łącznik między tym wierszem a 1 Krl 3,5-14. W 1 Krl 3,5-14 (tak jak w Księdze Przysłów) Salomon jest przedstawiony jako człowiek poszukujący mądrości u Boga. Obydwa fragmenty Biblii odnoszą się do niego jako syna Dawida i, co więcej, charakteryzuje je znacząco podobne słownictwo, takie jak zrozumienie, mądrość czy prawo. Te podobieństwa nie tylko potwierdzają, iż Salomon jest jednym z autorów Księgi Przysłów, ale także poświadczają, że ta księga jest wynikiem poszukiwania przez ludzi mądrości pochodzącej od Najwyższego. Przeczytaj Prz 1,7. Czym jest mądrość? Czym jest bojaźń Pana? Jaki jest związek między tymi dwoma pojęciami? Mądrość jest tu zdefiniowana jako doświadczenie religijne i powiązana z bojaźnią Bożą. Bojaźń Pańska to ważne w religii Hebrajczyków pojęcie. Jest ona jednocześnie kluczem do Księgi Przysłów. Nie tylko wielokrotnie się w niej pojawia, ale też tworzy ramy całej księgi (zob. Prz 1,7; 31,30). Bojaźń Pana nie ma nic wspólnego z zabobonnym i dziecinnym strachem przed Jego karą. Przeciwnie, powinna być rozumiana jako przejmująca świadomość osobistej obecności Wiekuistego w każdym czasie i na każdym miejscu. Bojaźnią Pana charakteryzowała się reakcja Izraelitów na Jego objawienie na górze Synaj (zob. Wj 19,6; 20,20), jak również została ona utożsamiona z ich zobowiązaniem do zachowywania wierności i miłowania Boga w odpowiedzi na przymierze, które On z nimi zawarł (zob. Pwt 10,12). Krótko mówiąc, bojaźń Pana oznacza dochowywanie Jemu wierności i miłowanie Go. Zwrot bojaźń Pana jest początkiem mądrości, oznacza, iż mądrość zaczyna się od bojaźni. Hebrajskie słowo reszit, przetłumaczone jako początek, nawiązuje do pierwszego słowa wprowadzającego do opisu stworzenia (zob. Rdz 1,1). A zatem pierwszą lekcją mądrości jest zrozumienie, że Bóg jest też naszym Stwórcą tym, który dał nam życie i tchnienie oraz że jest zawsze obecny jako Bóg miłości, sprawiedliwości i odkupienia (zob. J 3,16; Ps 89,15; Hbr 9,12). Naszym obowiązkiem jest miłować Pana, a także okazywać bojaźń wobec Niego. Jak te dwa pojęcia odnoszą się do twojego osobistego doświadczenia z Bogiem? 9
Prawdziwa nauka PONIEDZIAŁEK 29 grudnia Przeczytaj Prz 1,8-19. Jakie dwie przeciwstawne drogi edukacji są przedstawione w tych wersetach? Jakie podstawowe przesłanie zostało tu zawarte, nie tylko dla rodziców, ale także dla każdego, kto boi się Pana? Wychowanie jest przede wszystkim sprawą rodziny. Prawdziwa nauka pochodzi po pierwsze i przede wszystkim od rodziców. W tym fragmencie księgi owa nauka została nazwana pouczeniem, a nawet dosłownie prawem (zob. Prz 1,8 BNŚ/KJV/BI). Hebrajskie słowo tora (prawo) oznacza wskazówkę. Zadaniem rodziców jest więc wskazanie swoim dzieciom właściwego kierunku. Przeciwieństwem tej nauki jest drugi typ edukacji nieokreślony i nienazwany. Jest to głos grzeszników, który sprowadza na złą drogę. Co więcej, słowa synu mój, które mogą być rozumiane jako odniesienie do dzieci obojga płci, są powtórzone wielokrotnie i podkreślają rodzicielski charakter pouczenia. Każdy rodzic twój ojciec i twoja matka został jasno określony jako pojedynczy i osobiście zaangażowany, podczas gdy obóz przeciwny to anonimowa zbiorowość, grzesznicy. W swej mądrości Bóg zarządził, aby rodzina była największym ze wszystkich czynników wychowawczych. W domu rozpoczyna się wychowanie dziecka. Tu jest jego pierwsza szkoła. Tu, gdzie rodzice są jego nau czycielami, ma ono nauczyć się lekcji, które poprowadzą je przez życie (...). Wychowawcze wpływy domu są decydującą potęgą ku dobremu lub złemu. (...). Jeśli nie pouczy się dziecka należycie w domu, szatan wychowa je za pomocą czynników własnego wyboru 1. Najlepszym przykładem przemawiającym za wychowaniem w rodzinie są jego rezultaty, czyli wewnętrzne przymioty charakteru, które są jak ozdoby na głowie i szyi. W kulturze Bliskiego Wschodu rodzice przekazują dzieciom drogocenne naszyjniki i bransolety jako wartościowy spadek. Jednak wychowanie jest o wiele ważniejsze niż materialne bogactwa. Czas spędzany z naszymi dziećmi będzie dla nich o wiele cenniejszy niż ten poświęcony na zarabianie pieniędzy. Ponadto odniesienie do szyi i głowy, czyli do twarzy danej osoby, wskazuje na rolę wychowania w kształtowaniu osobowości. W opisie drogi głupców lub grzeszników wspomniane są jedynie nogi (zob. Prz 1,15), jak gdyby zbłąkani synowie nie mieli twarzy swej tożsamości. Jak możemy nauczyć się nie ulegać pokusom, które stawia na naszej drodze kultura, społeczeństwo, przyjaciele, a nawet rodzina? 1 Ellen G. White, Chrześcijański dom, Warszawa 2013, wyd. IV, s. 110. 10
Wołanie mądrości WTOREK 30 grudnia Przeczytaj Prz 1,20-21. W jaki sposób została w tym fragmencie księgi przedstawiona mądrość? O czym to świadczy? Podczas gdy grzesznicy zaczajają się i czyhają (zob. Prz 1,11.18), mądrość woła głośno na ulicy, ( ) woła na rogu ulic pełnych wrzawy, wygłasza swoje mowy (Prz 1,20-21). Mądrość jest tu uosobiona rozdaje swoje dobra ludziom na ulicy. Jest dostępna dla każdego w realnym codziennym życiu. Wśród hałasu i natłoku sprzedawców i produktów wołanie mądrości musi być donośne; w przeciwnym razie nie byłaby słyszalna w obliczu zgiełku tak wielu głosów. Przeczytaj Prz 1,22-32. Czym skutkuje odrzucenie mądrości? Powód, dla którego ludzie odrzucają mądrość, nie ma nic wspólnego z mądrością jako taką ani charakterem tych, którzy się jej wyrzekają. Są oni opisani jako ludzie aroganccy i pogardzający dobrymi radami (zob. Prz 1,25.30), jakby wszystko wiedzieli lepiej, a mądrość była towarem dobrym dla naiwniaków i prostaków. A jednak to właśnie ci, którzy odrzucają mądrość, okazują się naiwni i prostaccy są głupcami, którzy nienawidzą poznania (zob. Prz 1,22.29). Ci, którzy odrzucają mądrość, zbiorą żniwo swojego wyboru. Odmówiwszy przyjęcia bojaźni Pana, pozostaną zdani na siebie samych i sycić się będą swoimi radami (Prz 1,31). Gdy odrzucamy mądrość pochodzącą z góry, często pozostają nam jedynie baśnie i kłamstwa, które sami sobie wymyślamy lub które inni wymyślają dla nas, a które my chętnie przyjmujemy. W ten sposób zastępujemy Boga bożkami. Paradoksalnie ludzie gardzący religią i wyśmiewający tych, których mają za prostych i naiwnych, często są na swój sposób zabobonni, gdyż przywiązują wagę do najbardziej ulotnych i niepotrzebnych rzeczy, które w końcu i tak nigdy nie będą w stanie zaspokoić najbardziej podstawowych potrzeb serca. Przeczytaj Prz 1,33. Biorąc pod uwagę wcześniejsze wersety, jaką obietnicę i nadzieję niosą nam te słowa? W jaki sposób obietnica ta przejawia się w naszych osobistych przeżyciach? 11
Pożytek z mądrości ŚRODA 31 grudnia Przeczytaj Prz 2,1-5. Jakie są warunki zrozumienia bojaźni Pana? Jakich wyborów musimy dokonać w tym celu? Pojawiający się trzykrotnie w tekście spójnik jeżeli wprowadza trzy etapy w postępie nauki. Pierwsze jeżeli przedstawia bierny etap słuchania, czyli bycia otwartym i uważnym wobec słów mądrości (zob. Prz 2,1-2). Drugie jeżeli przedstawia aktywną odpowiedź w postaci wołania i proszenia o mądrość (zob. Prz 2,3). Trzecie jeżeli przedstawia gorliwe zaangażowanie w poszukiwanie i badanie mądrości przypominające poszukiwanie skarbów ukrytych (Prz 2,4). Przeczytaj Prz 2,6-9. Co jest warunkiem zrozumienia sprawiedliwości? Jaka jest rola Boga w zdobywaniu przez nas mądrości? Zwróć uwagę, iż pojawiające się w Prz 2,6 sformułowanie Bóg daje, nawiązuje do znajdujących się w Prz 2,5 słów: uzyskasz poznanie Boga. Mądrość, tak jak zbawienie, jest darem pochodzącym od Pana. Jak wcześniejszy fragment księgi opisuje ludzkie działanie, tak późniejszy odnosi się do Bożego działania On daje mądrość, On posiada mądrość, On też strzeże roztropnego i czuwa nad jego drogą. Przeczytaj Prz 2,10-22. Co dzieje się, gdy mądrość ostatecznie zamieszka w sercu? Słowa gdyż mądrość wejdzie do twojego serca (Prz 2,10), opisują ostatni etap nawrócenia. Nie tylko będziemy radować się poznaniem Pana, ale będzie to miłym doświadczeniem dla naszej duszy (zob. Prz 2,10). Będziemy chronieni przed złą drogą (zob. Prz 2,12), przed byciem zwiedzionym przez zło (zob. Prz 2,16) i będziemy trzymać się ścieżki sprawiedliwości (zob. Prz 2,20). Przeczytaj Prz 2,13.17. Jaki jest pierwszy krok ku niegodziwości i dokąd on wiedzie? Choć jesteśmy grzesznikami, nie musimy ulegać złu. Ci, którzy znajdują się na złej drodze, musieli najpierw zboczyć z właściwej drogi. Niegodziwość jest więc tu rozumiana przede wszystkim jako brak wierności. Początki grzechu są bardzo subtelne i niewinne, lecz wkrótce grzesznik nie tylko postępuje niegodziwie, ale też czerpie z tego przyjemność. Jakie wnioski na temat swojej osoby powinieneś wysnuć z faktu, że czynienie zła może być dla ciebie źródłem przyjemności (oby tylko teoretycznie)? A może, co gorsza, czynienie zła wcale nie jest już dla ciebie czymś złym? 12
Nie zapominaj! CZWARTEK 1 stycznia Przeczytaj Prz 3,7. Jaka pułapka kryje się w uznawaniu siebie samego za mądrego? Uznawanie siebie samego za mądrego prowadzi do iluzji, że nie potrzebujemy Boga, by być mądrymi. Przejawianie takiej postawy stawia nas w beznadziejnej sytuacji. Więcej nadziei jest dla głupca niż dla niego (Prz 26,12). Po raz kolejny mądrość została przedstawiona jako religijne zobowiązanie. Być mądrym, to znaczy zachowywać Boże przykazania (zob. Prz 3,1), kochać łaskę i prawdę (zob. Prz 3,3) i ufać Panu (zob. Prz 3,5). Mądrość wynika z bliskiej relacji z Bogiem. Zwróć uwagę na częste odniesienia do serca (zob. Prz 3,1.3.5), którym osobiście odpowiadamy na działanie Wiekuistego. (Serce zostało już wspomniane w Prz 2,10 jako miejsce, w którym powinna zamieszkać mądrość). Przeczytaj Prz 3,13-18. Jaka nagroda pojawia się wraz z darem mądrości? Mądrość jest związana z życiem i zdrowiem (zob. Prz 3,2.8.16.18.22). Jednym z najbardziej wyrazistych obrazów jest drzewo życia (zob. Prz 3,18) obietnica powtarzana wielokrotnie w tej księdze (zob. Prz 11,30; 13,12; 15,4). Przenośnia ta nawiązuje do Edenu. Wspomniana obietnica nie oznacza, iż zdobycie mądrości zapewni nam życie wieczne. Oznacza natomiast, że jakość życia z Bogiem, której doświadczali nasi prarodzice w raju, może być w jakiejś mierze przywrócona. Gdy żyjemy z Panem, możemy w pewnym stopniu zdobyć wyobrażenie życia w Edenie, a co ważniejsze, uczymy się nadziei, jaka tkwi w obietnicy odzyskania utraconego królestwa (zob. Dn 7,18). Przeczytaj Prz 3,19-20. Dlaczego pragnienie mądrości jest tak ważne? Niespodziewane odniesienie do historii stworzenia wydaje się nie pasować do tego fragmentu księgi. Jednakże nawiązanie do mądrości w kontekście stworzenia wzmacnia argument pojawiający się w Prz 3,18, który utożsamia ją z drzewem życia. Jeśli Wszechmogący posłużył się mądrością, by stworzyć niebo i ziemię, to nie jest ona błahostką. Jej możliwości są niezmierzone wykraczają poza ograniczenia naszej ziemskiej egzystencji. Ma ona związek także z naszym życiem wiecznym. Taki wniosek płynie z nawiązania do drzewa życia będącego wspomnieniem Edenu, a także z obietnicy podsumowującej ten fragment księgi: Mądrzy dziedziczą chwałę (Prz 3,35). 13
PIĄTEK 2 stycznia DO DALSZEGO STUDIUM Młodzież w pełni powinna zrozumieć głęboką prawdę leżącą u podstaw wypowiedzi Bożej, że u Niego»jest źródło życia«(ps 36,10). On jest nie tylko początkiem wszechrzeczy, lecz życiem wszystkiego, co żywe. To Jego życie spływa na nas w promieniach słonecznych i w czystym, świeżym pożywieniu, które buduje nasze ciało i utrzymuje siły. Każda godzina naszego życia, ba, każda chwila naszego istnienia jest przez Niego utrzymywana. Wszystkie Jego dary, z wyjątkiem skażonych przez grzech, prowadzą do życia, zdrowia i dają pogodę ducha 1. Wielu wyznaje pogląd, iż pobożność szkodzi zdrowiu i pogodzie ducha w relacjach z ludźmi. Jednak ci, którzy kroczą drogą mądrości i świętości, przekonują się, że»pobożność do wszystkiego jest pożyteczna, mając obietnicę żywota teraźniejszego i przyszłego«(1 Tm 4,8 BG). Są nastawieni na korzystanie z prawdziwych przyjemności życia 2. PYTANIA DO DYSKUSJI 1. Jaka jest różnica między mądrością a wiedzą? Czy ktoś może posiadać rozległą wiedzę, a mimo to nie być mądrym? Kto z nas nie zna osobiście albo przynajmniej nie słyszał o ludziach posiadających bardzo rozległą wiedzę, którzy mimo wszystko wydają się nie mieć ani krzty mądrości? 2. Zastanów się głębiej nad ideą bojaźni Pana. Jeżeli w miłości nie ma bojaźni (1 J 4,18), jak możemy bać się Boga i wciąż Go kochać? Jak pogodzić napięcie istniejące pomiędzy sprawiedliwością a miłością w bojaźni Pańskiej? 3. Dlaczego uważanie samego siebie za mądrego jest tak niebezpieczne, zwłaszcza jeśli weźmiemy pod uwagę to, jak zepsute jest ludzkie serce i jak łatwo przychodzi nam usprawiedliwianie takiego postępowania, które nam odpowiada? Pomyśl o tych, którzy usprawiedliwiali najgorsze postępki. Jak możemy być pewni, iż nie czynimy tak samo? 1 Ellen G. White, Wychowanie, Warszawa 2010, wyd. II, s. 139. Studiuj także środkową część rozdziału Fizjologia, w: tamże, s. 138-139. 2 Taż, w: The Seventh-day Adventist Bible Commentary, Hagerstown 1977, t. III, s. 1156. Studiuj także komentarz, w: tamże, s. 1156; drugą połowę rozdziału Ukryty skarb, w: taż, Przypowieści Chrystusa, Warszawa 2010, wyd. IV, s. 65-68; rozdział Błogosławieństwo w rodzinie, w: taż: Poselstwo do młodzieży, Warszawa 2011, s. 248-249. 14
polecamy Gra planszowa nehemiasz Uczestnicy gry wcielają się w role przywódców rodów Izraela z czasów po niewoli babilońskiej, którzy bronią miasta przed wrogami, poświęcają własne zasoby i ofiarnie włączają się do pracy przy murach i bramach Jerozolimy. Liczba graczy: 2-4 osoby. Wiek: 10+. Pudełko zawiera: 3 plansze, 95 kart, 30 kostek, 72 żetony, 28 pionków, 44 znaczniki. Cena 89 zł. sklep.znakiczasu.pl