w y s t a n i a - yeccłczjct w ~ttcł)r)icq MUZEUM TECHNIKI NOT STOWARZYSZENIE GEODETÓW POLSKICH WARSZAWA
CO TO JEST GEODEZJA? Geodezja należy do jednej z najstar - szych dyscyplin nauki. Jej powstania doszukujemy się już w początkach kultury takich ludów starożytnych,. jak Sumerowie, Babilończycy,Egipcjanie, Chińczycy, później zaś Grecy 1 Rzymianie. Odczytane zapiski umieszczone były na płytkach glinianych i papirusach, na których były kreślone też pierwsze mapy. Potrzeba miernictwa wynikła z chwilą* gdy pierwsze ludy koczownicze i pasterskie poczęły się stopniowo osiedlać - zakładając osady i miasta. V starożytnym Egipcie, występujące cyklicznie wylewy rzeki N il, niweczyły ustalone granice własności i powodowały, że po ustąpieniu wód zachodziła konieczność wznawiania ich. Ta ok oliczność była przyczyną, że właśnie w starożytnym Egipcie najwcześniej i n a j s iln ie j wykształcił się 1 ugruntował swą pozycję zawód mierniczego, czy li geodety. Tu również,gdyż w Aleksandrii, uczony grecki* Eratostenes, po raz pierw* szy ok reślił długość promienia kuli ziemskiej. Żywiołowo występujący rozwój s ta rożytnych miast miał również swój wpływ na powstanie i ugruntowanie sztuki m ierniczej. Znany je s t fakt wykonywania za czasów panowania cesarzy 1
rzymskich - "przebitek" chodników w kopal-. niaoh. Okres średniowiecza, niosący z sobą wielkie odkrycia geograficzne i rozw ój sztuki wojennej, zapoczątkował rozwój kai*- togra fii. V czasach nowożytnych i nam współczesnych - zasadniczym zagadnieniem geodezji je s t dostarczanie map kraju, województw,powiatów i gromad, jak również i map /planów/ dla różnych potrzeb inwestycyjnych.bez map nie można budować dróg, k o le i, mostów, regulować rzek, nie można prowadzić prac melioracyjnych, budować kopalni, tu n eli, prowadzić budowę i odbudowę miast, prowadzić właściwą i racjonalną gospodarkę na gruntach rolnych i leśnych. Słowem, każda dziedzina gospodarki narodowej, dla je j rozwoju i bytu - wymaga pracy i udziału geodety. Jak już wspomniano, podstawowym efektem pracy geodety je s t mapa, na któraj opierając się - dokonuje się wszelkich zamie - rżeń i projektów dla zrealizowania różnych zadań inżynierskich, niezbędnych dla normalnego funkcjonowania współczesnej gospodarki państwowej i narodowej. Geodezja wyższa jest to nauka, która zajmuje się wyznaczaniem kształtu oraz widlkośći naszej Ziemi, względnie dużych obszarów te j Ziemi, stanowiących części świata, krajów i państw - z uwzględnieniem krzy - wiza Ziemi. Geodezja niższa, zwana dawniej mler- 2
nictwon, zajmuje się pomiarom mniejszych obszarów, któro eą traktowano jako płaskie. Ogólnie można przyjąć, że geodezja zajmuje się pomiarami i obliczeniami, wyniki których - po skartowaniu - dają w efekcie mapę. W odniesieniu do małych obszarów można to zagadnienie zovręzić i przyjąć,że pomiar oznacza zdjęcia szczegółów terenowych metodami geodezyjnymi w taki sposób, aby mierzony obszar terenu można było odtwo - rzyć na papierze, w skali odpowiednio dobranej. Zasadniczą cechą mapy jest wierność za - chowania kształtu oraz wierność zachowania i usytuowania szczegółów terenu, w odniesieniu do wzajemnego względem siebie położenia. Przy pomiarach długości stosujemy system motryczny, natomiast przy pomia - rach kątów stopnie lub grady. Przy wykonywaniu pomiaru, geodeta posługuje się naogół następującymi narzędziami i instrumentami: a/ przy pomiarach długości - ru letka, stalowa taśma miernicza, łaty m iernicze, specjalne druty inwarowe oraz różnych typów dalmierze optyczne, elektromagnetyczne, jak telemetry, tellu rome try i t p., b / przy pomiarach kątów używa się teodolitów różnych konstrukcji. Mapy opracowuje się bądź w oparciu o pomiary bospośrednie, bądź w oparciu o zdjęcia lotnicze, przy czym ta druga metoda,zwana fotogrametryczną, jako szybsza, je st coraz częściej stosowana. 3
WYKAZ ŚREDNICH SZKÓŁ GEODEZYJNYCH
Te chnika_z 0 zne_-_a kolenlej5^3etai 1. Warszawa, ul.górnośląska 31 2. Bytom, ul.powstanoów Śląskich 10 3. Poznań, ul.rybaki 17 Technikum geodezyjne dla pracujących w Warszawie i Poznaniu przy Technikaoh Budowlanych 2-letni kurs Ministerstwa Rolnictwa na stopień technika-geodety /d la praktykantów/, w Będlewie koło Poznania. 5
Szkolnictwo wyższe w zakresie geodez.1l 1. Politechnika Warszawska 1.1. Wydział Geodezji i Kartografii - na stopień magistra inżyniera 1.2. Studium eksternistyczne - na stopień magistra inżyniera 2. Wieczorowa Szkoła Inżynierska 5-22 2Si 2.3. Zaoczne studia zawodowe geodezyjne - na stopień inżyniera Geodezja inźynieryjno-przemysłowa i miejska Geodezja rolna i leśna 3 Akademia_Gśrniczo-Kutnięza_w_Krakowle 3.4. Wydział Geodezji i Kartografii - na stopień magistra inżyniera 3.5. Studium zaoczne na stopień magistra inżyniera. Geodezja inżynieryjno-przemysłowa i miejska 3.6. Studium eksternistyczne na stopień magistra inżyniera 4 Wyższa Szkoła ^Rolniczą w Krakowie 4.7. Wydział M elioracji Rolnych - Oddział Geodezyjnych Urządzeń Rolnych - na stopień magistra inżyniera 6
5. Wyższa SzkołaJłplniczą.w Ols z tynie 5.8. Wydział M elioracji Rolnych -.Oddział Geodezyjnych Urządzeń Rolnych - na stopień inżyniera 6. Wyższa Szkoła Rolnicza^we.Wrocławiu 6.9. Wydział M elioracji Rolnych - Oddział Geodezyjnych Urządzeń Rolnych - na stopień magistra inżyniera Na Wydziale Geodezji i Kartograf i i Politechniki Warszawskiej są następujące specjalności* 1. Geodezyjne pomiary podstawowe 2. Kartografia 3. Fototopografia 4. Geodezja inżynieryjno-przemysłowa 5. Geodezyjne urządzenia rolne. 7