78 Tryb warunkowy I Tryb warunkowy stosowany jest do wyrażenia skutku jaki nastąpi jeżeli zostanie spełniony określony warunek. Pierwszy z trzech trybów warunkowych, jakie występują w języku angielskim odnosi się do teraźniejszości lub przyszłości. Tryb ten wyraża warunek realny, a więc możliwy do spełnienia. Zdanie w trybie warunkowym składa się z dwóch członów. Jednym z nich jest zdanie nadrzędne, które opisuje ewentualny skutek. Drugim z nich jest zdanie podrzędne wyrażające warunek. Zdanie podrzędne warunkowe wprowadzone jest przez spójnik if - jeżeli. Najistotniejszą zasadą w tworzeniu trybu warunkowego jest poprawne zastosowanie czasów. W zdaniu warunkowym występuje czas Present Simple, zaś w zdaniu wynikowym czas Future Simple. If + Present Simple, Future Simple zdanie warunkowe zdanie wynikowe W języku polskim w podobnej konstrukcji w obu typach zdań stosowany jest czas przyszły. Należy więc zwrócić szczególną uwagę na tę różnicę. If you get up too late, you will miss your train. - Jeżeli wstaniesz za późno, nie zdążysz na Present Simple Future Simple pociąg. If Adam phones me, I will tell him about your problem. Jeżeli Adam zadzwoni do mnie, opowiem mu o twoim problemie. If they don t stop screaming, we will call the police. Jeżeli oni nie przestaną wrzeszczeć, wezwiemy policję. If it does not stop raining, we will not go for a walk. Jeżeli nie przestanie padać, nie pójdziemy na spacer. Kolejność zdań można odwrócić. Trzeba jednak pamiętać, że jeżeli zdanie warunkowe jest pierwsze, wówczas jest ono oddzielone od zdania wynikowego przecinkiem. W przypadku odwrotnej kolejności, przecinka nie stosuje się. Your mother will be angry if you don t clean the mess in your room. Twoja mama będzie zła, jeżeli nie posprzątasz w swoim pokoju. You will write the test again if you don t pass it the first time. Napiszesz ten test jeszcze raz, jeżeli nie zdasz go za pierwszym razem. Brian will not go to school if he does not get better. Brian nie pójdzie do szkoły, jeżeli nie wyzdrowieje. If Mr Harris doesn t buy the tickets, we ll not see the match. Jeżeli pan Harris nie kupi biletów, nie obejrzymy meczu. If you press the button, you will switch on the alarm. Jeżeli naciśniesz ten guzik, włączysz alarm. If the weather is good, we ll go on a picnic. Jeżeli będzie ładna pogoda, pojedziemy na piknik. 162
I. Połącz zdania. If Jason doesn t learn hard,... If our car breaks down,... If there is a storm,... If you touch the insect,... If Sandra gets a job,... we will have to go on foot. it will sting you. she will earn some money. he will not pass his exams. the fishermen will not go to sea. II. Zakreśl poprawną odpowiedź. 1. If John will hurry up / hurries up, he doesn t miss / will not miss his bus. 2. If you feel / will feel bad, I will give / give you some medicine. 3. George will repeat / repeats the course if he fails / will fail the exam. 4. Your plants die / will die if you don t water / won t water them. 5. If he lies / will lie again, we will punish / punish him. 6. The machine won t work / doesn t work if they won t repair / don t repair it. 7. If you don t put / won t put the juice in the fridge, it will go / goes bad. 8. I stand / will stand by you if you will need / need help. III. Uzupełnij zdania czasownikami w poprawnej formie. 1. If Jack... (get) a present, he... (be) very happy. 2. If it... (start) raining, we... (stay) at home. 3. You... (not go) to play if you... (not do) your homework. 4. The warden... (give) us a fine if we... (park) here. 5. If Mary... (not wash) the dishes, I... (have to) do it. 6. If Brian... (tease) the dog, it... (bite) him. 7. The Greys... (visit) us if they... (have) enough time. 8. If you... (not eat) breakfast, you... (be) hungry. 9. I... (not help) my friends if I... (be) too busy. 10. If we... (not take) an umbrella, we... (get) wet. IV. Napisz zdania w trybie warunkowym I. 1. I / work harder / I / earn more money If I work harder, I...... 2. you / oversleep / you / miss the sunrise If... 3. it / snow / we / make a snowman... 4. Jim / not get better / he / go to hospital... 5. they / make noise / Mr Dean / be angry... 6. we / feel tired / we / not go to the party... 7. Sue / not apologise / I / not talk to her... 8. the phone / ring / Ms Lee / answer it... 163
79 Tryb warunkowy II Tryb warunkowy stosowany jest do wyrażenia skutku jaki nastąpi jeżeli zostanie spełniony określony warunek. Drugi tryb warunkowy odnosi się do teraźniejszości lub przyszłości. Tryb ten wyraża warunek hipotetyczny, a więc: Co by było gdyby? W większości przypadków tryb ten wyraża warunek nierealny. Może on stanowić formę przypuszczenia, życzenia lub potocznie zwanego gdybania. Zdanie w drugim trybie warunkowym składa się z dwóch członów. Jednym z nich jest zdanie opisujące hipotetyczny skutek, drugim zaś zdanie opisujące warunek. Zdanie warunkowe wprowadzone jest przez spójnik if - jeżeli, gdyby. W zdaniu warunkowym występuje czas Past Simple, zaś w zdaniu skutkowym tryb przypuszczający wprowadzony przez operator would. Czasownik, który zajmuje miejsce za operatorem ma postać bezokolicznika. If + Past Simple, zdanie warunkowe would + bezokolicznik czasownika zdanie skutkowe If I had enough money, I would buy a bicycle. - Gdybym miał dość pieniędzy, kupiłbym Past Simple tryb przypuszczający rower. If I knew Helen, I would invite her to my party. Gdybym znał Helen, zaprosiłbym ją na moje przyjęcie. If uncle Tom went with us, it would be a great fun. Gdyby wujek Tom pojechał z nami, to byłoby wesoło. If Susan went by plane, she would save much more time. Gdyby Susan poleciała samolotem, zaoszczędziłaby dużo więcej czasu. Kolejność zdań można odwrócić, należy jednak pamiętać, że jeżeli zdanie warunkowe znajduje się na początku, wówczas jest ono oddzielone od zdania skutkowego przecinkiem. W przypadku odwrotnej kolejności przecinka nie stosuje się. Robert would be very happy if Sandra agreed to date at him. Robert byłby bardzo szczęśliwy, gdyby Sandra zgodziła się do z nim umówić. Adam would play with us if he didn t have so much homework to do. Adam pobawiłby się z nami, gdyby nie miał tak dużo zadania domowego do odrobienia. Czasownik be w drugim trybie warunkowym przybiera formę were przy każdej osobie liczby pojedynczej i mnogiej lub też formę regularnej odmiany w Past Simple. If I was / were president, I would change many things. Gdybym był prezydentem, zmieniłbym wiele rzeczy. If Alice was / were at home, she would pick up the phone. Gdyby Alicja była w domu, odebrałaby telefon. Harry would be a good basketball player if he was / were taller. Harry byłby dobrym koszykarzem, gdyby był wyższy. 164
I. Połącz zdania. If the shops were open,... If you worked better,... If John had a girlfriend,... If the weather improved,... If today were Sunday,... we would go for a walk. he would not feel lonely. people would go shopping. I would not have to go to work. the boss would pay you more. II. Zakreśl poprawną odpowiedź. 1. We would buy / bought a car if somebody lent / would lend us some cash. 2. It were / would be better if you would talk / talked to your teachers. 3. If Mr Hicks had / would have a garden, he had / would have something to do. 4. I would be / were seasick if we would travel / travelled by ship. 5. If Nigel left / would leave for a long time, Ann missed / would miss him a lot. 6. If we would have / had matches, we made / would make a bonfire. 7. Everybody liked / would like you if you weren t / wouldn t be so mean. 8. She wouldn t be / weren t so popular if she weren t / wouldn t be an actress. III. Uzupełnij zdania czasownikami w poprawnej formie. 1. If Mr Adams... (be) rich, Monica... (marry) him. 2. I... (not work) hard if I... (be) a millionaire. 3. Jenny... (get) slim if she... (stop) eating sweets. 4. If we... (have) a baby, we... (be) very happy. 5. I... (not jog) with you if the distance... (be) longer. 6. Tom... (not know) so many people if he... (not work) in the disco club. 7. We... (come) to help you if we... (not be) so busy. 8. If the pupils... (behave) well, their teacher... (not punish) them so often. 9. If I... (have) pen friends, I... (write) letters to them. 10. Mike... (not look) so funny if he... (cut) his hair. IV. Napisz zdania w trybie warunkowym II. 1. Tom is usually very sad. Tom would not be sad if...... 2. Joe often comes late.... 3. Alice is very fat.... 4. The teacher often reprimands us.... 5. My father has to get up at dawn.... 165
76 Pytania rozłączne I. 1. isn t she 2. hasn t he 3. wasn t it 4. can he 5. are you 6. doesn t she 7. didn t we 8. are they 9. won t they 10. did you II. 1. haven t they 2. aren t I 3. did you 4. will we 5. would you 6. have they 7. wouldn t you 8. am I 9. didn t you 10. will we III. 1. didn t they 2. is she 3. hasn t he 4. will you 5. aren t I 6. was she 7. did they 8. isn t she 9. can t he 10. weren t they 11. should I 12. is it 13. wouldn t you 14. didn t they 15. has she 77 So / Neither + operator + rzeczownik/zaimek I. 1. has 2. are 3. was 4. does 5. are 6. does 7. can 8. will 9. have 10. would II. 1. so can my brother 2. neither do we 3. neither did you 4. so is Sandra 5. so has she 6. so does Monica 7. neither has William 8. neither could Simon 9. so did they 10. neither are the girls III. 1. so is 2. so did 3. neither will 4. neither did 5. so has 6. so was 7. so is 8. so are 9. neither should 10. so is 11. so could 12. so was 13. so is 14. neither is 15. neither will 78 Tryb warunkowy I I. If Jason doesn t learn hard, he will not pass his exams. If our car breaks down, we will have to go on foot. If there is a storm, the fishermen will not go to sea. If you touch the insect, it will sting you. If Sandra gets a job, she will earn some money. II. 1. If John hurries up, he will not miss his bus. 2. If you feel bad, I will give you some medicine. 3. George will repeat the course if he fails the exam. 4. Your plants will die if you don t water them. 5. If he lies again, we will punish him. 6. The machine won t work if they don t repair it. 7. If you don t put the juice in the fridge, it will go bad. 8. I will stand by you if you need help. III. 1. gets, will be 2. starts, will stay 3. will not go, do not do 4. will give, park 5. does not wash, will have to 6. teases, will bite 7. will visit, have 8. do not eat, will be 9. will not help, am 10. do not take, will get 222
IV. 1. If I work harder, I will earn more money. 2. If you oversleep, you will miss the sunrise. 3. If it snows, we will make a snowman. 4. If Jim does not get better, he will go to hospital. 5. If they make noise, Mr Dean will be angry. 6. If we feel tired, we will not go to the party. 7. If Sue does not apologise, I will not talk to her. 8. If the phone rings, Ms Lee will answer it. 79 Tryb warunkowy II I. If the shops were open, people would go shopping. If you worked better, the boss would pay you more. If John had a girlfriend, he would not feel lonely. If the weather improved, we would go for a walk. If today were Sunday, I would not have to go to work. II. 1. We would buy a car if somebody lent us some cash. 2. It would be better if you talked to your teachers. 3. If Mr Hicks had a garden, he would have something to do. 4. I would be seasick if we travelled by ship. 5. If Nigel left for a long time, Ann would miss him a lot. 6. If we had matches, we would make a bonfire. 7. Everybody would like you if you weren t so mean. 8. She wouldn t be so popular if she weren t an actress. III. 1. was/were, would 2. would not work, was/were 3. would get, stopped 4. had, would be 5. would not jog, was/were 6. would not know, did not work 7. would come, were not 8. behaved, would not punish 9. had, would write 10. would not look, cut IV. 1. Tom would not be sad if he had more friends. 2. Joe would not come late if he got up earlier. 3. Alice would not be so fat if she stopped overeating. 4. The teacher would not reprimand us so often if we behaved better. 5. My father would not have to get up at dawn if he did not travel to work 100 kilometres. 80 Bezokolicznik i Gerund I. 1. to visit 2. to read/reading 3. playing 4. to speak 5. working 6. stand 7. to blow/blowing 8. to meet 9. learning 10. to water 11. to lend 12. repairing 13. listen 14. to be 15. to do II. 1. to replace 2. be 3. keeping/to keep 4. to find 5. to disturb 6. taking 7. screaming/to scream 8. visiting 223