INFORMACJA LOKALNA O ZAWODZIE KELNER- kod 513101 Kelner (kod 513101) to jeden z zawodów ujętych w obowiązującej od 1 stycznia 2015 r. klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy (DZ.U. z 2014 r. poz. 1145). Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie kelner powinien być przygotowany do wykonywania następujących zadań zawodowych: 1) przygotowywania sal konsumpcyjnych do obsługi gości; 2) wykonywania czynności związanych z obsługą gości; 3) rozliczania usług kelnerskich. ANALIZA SYTUACJI NA RYNKU PRACY BEZROBOTNI ORAZ WOLNE MIEJSCA PRACY I MIEJSCA AKTYWIZACJI ZAWODOWEJ W ZAWODZIE KELNER W WOJEWÓDZTWIE KUJAWSKO - POMORSKIM W LATACH 2012-2016 Wyszczególnienie Bezrobotni zarejestrowani w okresie ogółem Bezrobotni według stanu na koniec okresu Osoby do 12 miesięcy od dnia ukończenia nauki ogółem Osoby do 12 miesięcy od dnia ukończenia nauki na koniec okresu Wolne miejsca pracy i miejsca aktywizacji zawodowej ogółem Wolne miejsca pracy i miejsca aktywizacji zawodowej na koniec okresu 2016 899 615 44 3 738 36 2015 937 656 53 8 711 16 2014 1061 806 69 21 579 15 2013 1109 952 78 26 462 13 2012 1101 975 87 30 345 11 W 2016r. na jedną ofertę pracy zgłoszoną do urzędów pracy w Regionie przypadało 1,2 bezrobotnych zarejestrowanych w tymże roku kalendarzowym, zaś w 2015r. na jedną ofertę pracy zgłoszoną do urzędów pracy przez pracodawców przypadało 1,3 bezrobotnych zarejestrowanych w tym okresie. co oznacza, że zawód kelnera był w tym okresie praktycznie zawodem zrównoważonym. Zgodnie zaś z przyj ętą aktualnie przez MR,PiPS metodologią oceny prowadzenia monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych (MZDiN) na lokalnych rynkach pracy, zawód kelnera należy do grupy zawodów nieokreślonych 1. Informacja sygnalna z monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych w województwie kujawsko - 1
Z kolei badanie Barometr Zawodów, w prognozie na 2016 i 2017 rok zaliczyło ten zawód w grupie kelnerzy i barmani do zawodów zrównoważonych. Barometr Zawodów jest krótkookresową (jednoroczną) prognozą sytuacji w zawodach. Badanie ma charakter jakościowy. Powstaje w trakcie dyskusji grupowej (metodą panelu ekspertów ), dzięki czemu możliwe jest dzielenie się wiedzą oraz uwzględnianie opinii uczestników obserwujących rynek pracy z różnych perspektyw 2 3. W 2014r. na jedną ofertę pracy zgłoszoną przez pracodawców do powiatowych urzędów pracy w Regionie przypadało 1,8 bezrobotnych z zawodem kelnera zarejestrowanych w tym okresie. W 2013 roku na jedną ofertę pracy przypadało 2,4 bezrobotnych zarejestrowanych w tym okresie. W roku 2012 na jedną ofertę przypadało 3,2 bezrobotnych, w 2011 roku na jedną ofertę przypadało 4,1 bezrobotnych zarejestrowanych w okresie. W 2010 roku na jedną ofertę przypadało 5,9 bezrobotnych zarejestrowanych w okresie. Większa liczba nowych rejestracji bezrobotnych niż zgłoszonych wolnych miejsc pracy lub aktywizacji zawodowej spowodowała, że w latach 2011-2014 r. zawód ten został, podobnie jak w latach wcześniejszych, sklasyfikowany był jako zawód nadwyżkowy 3, tzn. taki na który na rynku pracy istnieje mniejsze zapotrzebowanie niż liczba osób poszukuj ących pracy w tym zawodzie. pomorskim za rok 2015 - http://wup.torun.pl/wp-content/uploads/2016/03/da_20160322_mzdin- 122015_sygnalna.pdf 2 Badanie Barometr Zawodów - http://podlupa.wup.torun.pl/barometr-zawodow/ 3 Podziału na zawody deficytowe, zrównoważone i nadwyżkowe dokonuje się na podstawie wskaźnika intensywności nadwyżki (deficytu) wyrażonego jako iloraz liczby zgłoszonych wolnych miejsc pracy i miejsc aktywizacji zawodowej w badanym okresie, w danym zawodzie i liczby zarejestrowanych bezrobotnych w badanym okresie, w danym zawodzie. Zawody deficytowe to takie, dla których wskaźnik przekracza wartość 1,1; zawody zrównoważone to te, dla których wartość wskaźnika mieści się w przedziale od 0,9 do 1,1; natomiast zawody nadwyżkowe to te, w których przypadku wskaźnik wynosi poniżej 0,9. W 2011 r. 77,9% wszystkich zawodów, którymi legitymowali się bezrobotni lub zgłoszono w nich wolne miejsca pracy i miejsca aktywizacji zawodowej zostały sklasyfikowane jako nadwyżkowe. Zawody deficytowe stanowiły 17,9% zawodów a zrównoważone 4,2%. 2
WYNIKI BADAŃ PRACODAWCÓW 4 T^tic-ld Z. Planowana wielkość zatrudnienia pracowruków oraa Ewolmenla pracowników w Latach 2010-2013 (liczba osób wskazana w plinadi pracodawców w zawodno kelner), Liczba osób u jęła w dekla rac 2010 r 2011 r. 2012 r. 2013 r. Ogółem jadi: Zatrudnienia +3 7 10 8 68 Zwolnienia 0 3 2 1) 5 Bilans 43 4 8 e <53 ŻrudLo. Opracowanie wiasne Najczęściej wskazywane powody planowanego zamiatania: w 2010 r. tymczasowe zwiększenia zatrudnienia (stsuiw)^ 22 osoby roawó firmy - 15 osóh w 2011 T, - rozwój firmy - 7 osób w 2012 r. rozwój firmy - 5 osób tymczasowe zwiększenia zatrudnienia (sezonowe)- Zoioby uzupełnienie braków kadrowych - 2 osohy w 2013 r. uzupełnienie braków kadrowych - 6 osób rozwój firmy - 2 osoby W badaniach z 2014 roku zawód kelnera nie pojawia się w żadnym ujęciu. ANALIZA KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE, OFERTA KSZTAŁCENIA - SYSTEM OŚWIATY SZKOLNEJ I POZASZKOLNEJ 4 5 Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 13 grudnia 2016 roku w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego określa, że zawód kelner od 1 września 2017 roku można zdobyć po ukończeniu Technikum w czteroletnim cyklu kształcenia. Dopuszcza się również możliwość kształcenia na kwalifikacyjnych kursach zawodowych. Dla zawodu kelner wyodrębniono dwie kwalifikacje: K1 Wykonywanie usług kelnerskich K2 Organizacja usług gastronomicznych Kwalifikacyjny kurs zawodowy to kurs prowadzony według programu nauczania uwzględniaj ącego podstawę programową kształcenia w zawodach w zakresie jednej kwalifikacji. Minimalna liczba godzin kształcenia na tym kursie jest równa minimalnej liczbie godzin kształcenia zawodowego określonej w podstawie programowej kształcenia w zawodach dla danej kwalifikacji. W ramach różnych zawodów wyodrębniono poszczególne kwalifikacje, z których każda obejmuje określony zasób wiedzy, umiejętności zawodowych oraz kompetencji personalnych i społecznych, opisanych w podstawie programowej kształcenia w zawodach. Podmiot prowadzący kwalifikacyjny kurs zawodowy jest obowiązany uwzględnić w realizowanym na kursie programie nauczania wszystkie wskazane w podstawie programowej kształcenia w zawodach komponenty właściwe dla danej kwalifikacji. Ukończenie tego kursu umożliwia przystąpienie do egzaminu potwierdzaj ącego kwalifikacje w zawodzie, w zakresie danej kwalifikacji, przeprowadzanego przez okręgową komisję egzaminacyjną. Osoba, która ukończy kwalifikacyjny kurs zawodowy i zda egzamin potwierdzający kwalifikacje w zawodzie w zakresie danej kwalifikacji, otrzymuje świadectwo potwierdzające kwalifikacje w zawodzie. Dyplom potwierdzaj ący kwalifikacje zawodowe w określonym zawodzie będzie mogła 4 Badanie 2000 pracodawców jest realizowane w ramach projektu WUP Rynek Pracy pod Lupą. Raport z badania pracodawców za lata 2010-2014 znajduje się na stronie internetowej WUP 5 Źródło informacji: rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2011 r. w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego, serwis internetowy Ministerstwa Edukacji Narodowej www.men.gov.pl oraz System Informacji Oświatowej www.cie.men.gov.pl 3
otrzymać osoba, która posiada poziom wykształcenia wymagany dla danego zawodu (odpowiednio wykształcenie zasadnicze zawodowe lub średnie) oraz zda egzaminy z zakresu wszystkich kwalifikacji wyodrębnionych w danym zawodzie, czyli posiada świadectwa potwierdzaj ące uzyskanie kwalifikacji wyodrębnionych w danym zawodzie. Kwalifikacyjne kursy zawodowe mogą prowadzić: publiczne szkoły prowadzące kształcenie zawodowe w zakresie zawodów, w których kształcą; niepubliczne szkoły posiadające uprawnienia szkół publicznych, prowadzące kształcenie zawodowe w zakresie zawodów, w których kształcą; placówki kształcenia ustawicznego, placówki kształcenia praktycznego, ośrodki dokształcania i doskonalenia zawodowego; instytucje rynku pracy, o których mowa w art. 6 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. z 2008 r. Nr 69, poz. 415, z późn. zm.), prowadzące działalność edukacyjno-szkoleniową; podmioty prowadzące działalność oświatową na podstawie ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Wg danych pochodzących z Systemu Informacji Oświatowej udostępnianych przez Centrum Informatyczne Edukacji na stronie http://sio.men.gov.pl/index.php/rspo w województwie kujawsko-pomorskim, na dzień 30 września 2015r., zawód ten można zdobyć w 8 szkołach ponadgimnazjalnych, technikach publicznych. Z danych uzyskanych z Systemu Informacji Oświatowej na dzień 30 września 2015 roku w zawodzie kelner odnotowano 45 absolwentów - osoby które ukończyły naukę,w tym czasie 219 uczniów kontynuowało naukę w zawodzie. ADRESY SZKÓŁ : TECHNIKUM Numer RSPO: 53528 Data wpisania do RSPO: 2012-10-29 REGON: 871680345 NIP: 8761494267 Adres: 86-300 Grudziądz, Curie-Skłodowskiej 22/24 E-mail: sekretariatzsgh@o2.pl Strona www: www.zsgh.eu Telefon: 566427742 Faks: 566427742 TECHNIKUM NR 2 W ALEKSANDROWIE KUJAWSKIM Numer RSPO: 12325 Data wpisania do RSPO: 2012-09-18 REGON: 910952383 NIP: 8911270671 Adres: 87-700 Aleksandrów Kujawski, gen. Władysława Sikorskiego 2 E-mail: hubal_zsnr2@poczta.fm Strona www: www.hubal.glt.pl Telefon: 542822050 TECHNIKUM GASTRONOMICZNE NR 1 4
Numer RSPO: 14501 Data wpisania do RSPO: 2012-09-24 REGON: 093135911 NIP: 5541117207 Adres: 85-066 Bydgoszcz, ks. Stanisława Konarskiego 5 E-mail: zsg@bip.oswiata.bydgoszcz.pl Strona www: www.gastronomikbd.com Telefon: 523493861 Faks: 523493861 TECHNIKUM MENEDŻERSKIE W BYDGOSZCZY Numer RSPO: 5012 Data wpisania do RSPO: 2012-08-30 REGON: 341317224 Adres: 85-719 Bydgoszcz, Fordońska 74 Telefon: 523222020 Telefon: 523455866 TECHNIKUM NR 2 W ZESPOLE SZKÓŁ CHEMICZNYCH IM. MARII SKŁODOWSKIEJ-CURIE Nazwa skrócona: TECH_ZSCHEM Numer RSPO: 107562 Data wpisania do RSPO: 2013-01-27 REGON: 910948737 Adres: 87-800 Włocławek, im. marsz. Józefa Piłsudskiego 4 E-mail: zschem.wek@gmail.com Telefon: 544125400 TECHNIKUM NR 3 Numer RSPO: 83118 Data wpisania do RSPO: 2012-11-13 REGON: 871665475 Adres: 87-100 Toruń, Osikowa 15 E-mail: sekretariat@zsgh.torun.pl Strona www: www.zsgh.torun.pl Telefon: 566573777 TECHNIKUM W GRONOWIE Nazwa skrócona: TECHNIKUM W GRONOWIE Numer RSPO: 18969 Data wpisania do RSPO: 2012-10-02 REGON: 871633512 Adres: 87-162 Gronowo 128 E-mail: szkola@zsgronowo.edu.pl 5
Strona www: www.zsgronowo.edu.pl Telefon: 566784166 Telefon: 566784125 Telefon: 566784118 Faks: 566784125 Faks: 566784118 Faks: 566784166 ZESPÓŁ SZKÓŁ PONADGIMNAZJALNYCH NR 2 IM. GENOWEFY JAWORSKIEJ W INOWROCŁAWIU-4-LETNIE TECHNIKUM Numer RSPO: 22839 Data wpisania do RSPO: 2012-10-09 REGON: 093064200 Adres: 88-100 Inowrocław, Sienkiewicza 33 E-mail: sekretariat@zsp2.com.pl Strona www: zsp2.com.pl Telefon: 523574453 PROFIL KOMPETENCYJNY ZAWODU KELNER 6 Kompetencje zawodowe to odpowiednia wiedza, określone umiejętności oraz właściwa postawa. Poza określonym rodzajem wiedzy w danej dziedzinie i konkretnymi umiejętnościami zawodowymi trzeba również zachowywać się w sposób świadczący o zrozumieniu pełnionej roli zawodowej. Wszystkie te rzeczy pozwalają na wypełnianie obowiązków zawodowych na odpowiednim poziomie. Im kompetencje są większe a ich poziom wyższy tym dana osoba jest większym fachowcem a jej praca jest lepiej oceniana. Osoby które wykonuj ą zawód kelnera, by sprawnie wywiązywać się z zadań zawodowych, poza formalnymi wymaganiami kwalifikacyjnymi powinny jeszcze charakteryzować się co najmniej czterema kompetencjami: 1. Dbałość o rozwój i relacje : Dbałość o nawiązywanie kontaktów i utrzymywanie dobrych relacji oraz przekazywanie wiedzy i doświadczenia przez współpracę w rozwiązywaniu problemów, z korzyścią dla wszystkich. Dostrzeganie współpracowników potrzebujących pomocy i zapewnienie im oczekiwanego wsparcia. 2. Sprawnością motoryczną : Wykonywanie złożonych ruchów dokładnie, szybko i w zmiennych warunkach, w celu realizacji zadań. Na sprawność motoryczną wpływaj ą : zdolności kondycyjne (siła, szybkość, moc, wytrzymałość, gibkość) oraz koordynacyjne (dostosowanie ruchu, różnicowanie ruchu, zdolności : utrzymywania równowagi, szybkiej reakcji, orientacji, sprzężenia ruchów, rytmizacji). 3. Komunikacją interpersonalną : Przekazywanie konkretnych informacji w sposób zrozumiały dla innych. Przystępne wyjaśnianie skomplikowanych, specjalistycznych kwestii. Przekazywanie najważniejszych zagadnień i sprawdzanie, czy rozmówca rozumie komunikat. Dostosowanie stylu wypowiedzi do odbiorcy. 4. Otwartością na innych : Pozytywne nastawienie i traktowanie innych ludzi oraz okazywanie chęci ich zrozumienia. 6 Profil pochodzi z podręcznika dla doradców zawodowych Narzędzie do badania kompetencji, Warszawa 2014 6
Opracował: Piotr Wełnicki Doradca zawodowy WUP w Toruniu Centrum Informacji i Planowania Kariery Zawodowej w Toruniu data ostatniej aktualizacji: 07.02.2017 r. Sytuacja zawodu na europejskich rynkach pracy 1. Dostęp do rynków pracy krajów Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG). W państwach należących do Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG) swobodny przepływ pracowników jest prawem podstawowym pozwalającym obywatelom danego państwa EOG podjąć pracę w innym państwie należącym do EOG na tych samych warunkach jak obywatele wybranego państwa. Polacy, podejmujący legalną pracę w innym państwie EOG, mają takie same prawa i obowiązki jak pracownicy lokalni. 2. Informacja dla osób poszukujących pracy w zawodzie kelner w krajach EOG: Osoba chcąca podjąć pracę jako kelner w jednym z krajów EOG, powinna sprawdzić czy zawód ten nie jest w tym kraju regulowany, co wiąże się z oficjalnym uznaniem kwalifikacji i doświadczenia zawodowego. Każdy kraj EOG decyduje o uregulowaniu zawodu, dlatego też może się zdarzyć, że dany zawód jest regulowany w jednym kraju, podczas gdy w innych nie będzie regulowany. Aby sprawdzić, czy zawód kelner jest regulowany należy skorzystać z wyszukiwarki na portalu Twoja Europa prowadzonym przez Komisję Europejską: http://ec.europa.eu/internal market/qualifications/regprof/index.cfm?action=homepage Obecnie zawód kelner jest regulowany w trzech krajach EOG, są to: Islandia, Liechtenstein i Węgry. W przypadku braku informacji o danym zawodzie w powyższej wyszukiwarce lub w razie potrzeby uzyskania dodatkowych informacji, należy zgłosić się do jednego z punktów informacyjnych utworzonych w tym celu w każdym z krajów EOG (tzw. contact points): http://ec.europa.eu/internal market/gualifications/contact/national contact points en.htm 3. Zapotrzebowanie na osoby z zawodem kelner wg Europejskiego Portalu Mobilności Zawodowej http://eures.europa.eu Z danych dostępnych na portalu EURES wynika, że dla osób z grupy zawodów: kelnerzy i pokrewni zgłoszonych zostało 14903 oferty pracy w 26 krajach EOG. Najwięcej ofert pracy w ww. zawodach znajduje się w: Niemczech (5440 ofert), Austrii (3350 ofert) i Wielkiej Brytanii (874 oferty) - dane wg stanu na dzień 19.09.2013 r. Osoby ubiegające się o pracę w zawodzie kelner w krajach EOG powinny dysponować 2-3 letnim udokumentowanym doświadczeniem zawodowym. Należy pamiętać, że najczęściej pracodawcy oczekuj ą od pracownika znajomości j ęzyka kraju, w którym zamierzają podjąć pracę. Przykładowe stawki płacy w zawodzie kelner w wybranych krajach: Niemcy: od 1200 euro miesięcznie brutto, Francja: od 1400 euro miesięcznie brutto, Wielka Brytania: od 7 funtów/godz. brutto. Wysokość wynagrodzenia jest często uzależniona od doświadczenia kandydata i posiadanych przez niego kwalifikacji. Opracował : WUP w Toruniu - Wydział Pośrednictwa Pracy 7