Temat lekcji 1. Czym jest biomasa? Gimnazjum w Jangrocie Temat lekcji 2. Korzyci rodowiskowe wynikajce z zastosowania energetycznego biomasy. CZAS REALIZACJI: 2 razy po 45 minut CELE (wspólne dla dwóch lekcji): Po zajciach ucze potrafi: wyjani pojcie biomasa na podstawie materiałów pozyskanych na stronach www, wymieni przykłady surowców, z których pozyskiwana jest biomasa, poda przykłady zastosowania biomasy, wyjani jakie korzyci rodowiskowe wynikajce z zastosowania energetycznego biomasy METDY: metaplan; domino uzupełnianie zda, praca z tekstem/internetem, pogadanka FRMY: praca zespołowa z komputerem (2 lub 4 osobowe zespoły w zalenoci od zadania, które wykonuj) praca zespołowa z metaplanem (6 osobowe zespoły) MATERIAŁY PMCNICZE: materiały ze stron internetowych serwisu: www.biomasa.org/edukacja http://www.e-petrol.pl/index.php/uslugi/serwis/wiadomosci/ekologia/energia5.html metaplan (kartki o rónych kształtach i kolorach, hasła okrelajce odpowiednie, obszary tematyczne metaplanu, tafle styropianu, szpilki) plik z krzyówk na temat biomasy plik z lukami do uzupełnienia przez uczniów na podstawie wiadomoci zawartych na stronach WWW program komputerowy Works do zapisania materiałów powstałych na zajciach DMIN na temat biomasy drukarka potrzebna do wydrukowania materiałów: domino PRZEBIEG ZAJ 1. WSTP (lekcja 1) Wprowadzenie do tematu. Poinformowanie o dwugodzinnym rozplanowaniu zaj. Uczniowie w zespołach- dwu osobowych przy jednym komputerze i kolejna dwuosobowa druyna na ssiadujcym komputerze- rozwizuj krzyówk (praca zespołowa, kada grupa to zespół czteroosobowy) zaproponowan przez nauczyciela na temat biomasy. Informacje pomocne w rozwizaniu poszczególnych haseł znajduj si na stronach: www.biomasa.org/edukacja http://www.e-petrol.pl/index.php/uslugi/serwis/wiadomosci/ekologia/energia5.html Uczniowie musz zapozna si z wybiórczo z materiałem zawartym na stronie przynalenej hasłu, odszuka to słowo i wpisa w odpowiednie okienka krzyówki. Na jednym komputerze uczniowie wyszukuj informacji a na drugim maj wgrany plik z krzyówk, która uzupełniaj. Zadaniem uczniów jest wyszukanie odpowiedniego tekstu na wskazanej stronie, wpisaniu w okienkach krzyówki odpowiedzi- jest to zawsze brakujce słowo, które w pytaniu do krzyówki zastpione jest takim znaczkiem. 1
Gimnazjum w Jangrocie 1 2 R Y K I 3 I C I EE 4 AA K U L A 5 U R G A 6 Z E C 7 I R E W N T Y Y PZIM: 2 kominkowy - zwykle omioktny z otworem w rodku, produkowany jest w brykieciarkach limakowych. http://www.biomasa.org/edukacja/biomasa/brykiet 3 biogazownia: bdzie utylizowa wywar gorzelniany, który zostanie przetworzony na biogaz o zawartoci metanu 60-65%. Innymi surowcami dla biogazowni byłaby słoma, gnojowica z lokalnych ferm, pozaklasowa makulatura, odpady z przemysłu ziemniaczanego w tym skrobia szara, a take produkty uboczne innych elementów CENTRUM. 4 Innymi surowcami dla biogazowni byłaby słoma, gnojowica z lokalnych ferm, pozaklasowa, odpady z przemysłu ziemniaczanego w tym skrobia szara, licie a take produkty uboczne innych elementów CENTRUM. http://www.epetrol.pl/index.php/uslugi/serwis/wiadomosci/ekologia/energia5.html http://www.epetrol.pl/index.php/uslugi/serwis/wiadomosci/ekologia/energia5.html 7 Na cele energetyczne wykorzystuje si i odpady z przerobu drewna, roliny pochodzce z upraw energetycznych, produkty rolnicze oraz odpady organiczne z rolnictwa, niektóre odpady komunalne i przemysłowe. PINW: 1 wykorzystywany do celów energetycznych powstaje w wyniku fermentacji np. odpadów organicznych na składowiskach odpadów, http://www.biomasa.org/edukacja/biomasa/biogaz 2 to głównie pozostałoci i odpady. Niektóre jej formy s jednak celem, a nie efektem ubocznym produkcji. http://www.biomasa.org/edukacja/biomasa 5 Brykiet drzewny produkowany jest z rozdrobnionych odpadów drzewnych takich jak, wióry czy zrbki, które s sprasowywane pod wysokim cinieniem bez dodatku substancji klejcych. http://www.biomasa.org/edukacja/biomasa/brykiet 6 wytłacza si z rozdrobnionej suchej biomasy pod duym cinieniem w prasie rotacyjnej, bez substancji klejcej. http://www.biomasa.org/edukacja/biomasa/pelety http://www.biomasa.org/edukacja/biomasa Hasła krzyówki-rozwizanie Hasło główne- ENERGIA 2
Gimnazjum w Jangrocie 1 B 2 B R Y K I E T 3 L I C I E I 4 M A K U L A G 5 T U R A A R Z S 6 P A E C L I 7 D R E W N T Y Poszczególne zespoły udzielaj czytaj hasła zawarte w krzyówce: Pionowo a nastpnie poziomo. Kady zespół podaje jedno hasło stanowice rozwizanie i czyta pytanie do tego rozwizania- kolejno prezentowania np. zgodnie z ruchem wskazówek zegara. W razie trudnoci z uzupełnieniem krzyówki nauczyciel naprowadza uczniów na prawidłowe rozwizanie. HASŁ główne ENERGIA (pola zaznaczone na zielono- uczniowie mieli za zadanie utworzy wyraz). Czas na realizacje ok. 12 minut. 2. Nauczyciel zadaje pytanie czy treci zawarte na w/w stronie WWW s dla im znane czy te wiedza na ten temat jest znikoma. UWAGA: Wydaje si, e uczniowie nie maj zbyt obszernej wiedzy na ten temat i podejm z zaciekawieniem kolejne zadanie polegajce na wyszukaniu materiału tekstowego na stron http://www.biomasa.org/jako_paliwo stronie WWW. Tekst zaprezentowany uczniom zawiera luki. Zadaniem uczniów bdzie znalezienie tekstu na stronie WWW a nastpnie uzupełnienie brakujcych słów i zapoznanie si z treci materiału. ZADANIE brzmi: W oparciu o stron http://www.biomasa.org/edukacja/biomasa/pelety/ uzupełnij zdania brakujcymi wyrazami. Przeczytaj dokładnie tekst, który uzupełniłe. Poniej zaprezentowane jest zadanie do wykonania przez uczniów. Uczniowie pracuj w takich samych zespołach jak poprzednio. Czas na realizacja zadania ok. 10 minut. Główne rodzaje biomasy wykorzystywanej na cele : 1. drewno i odpady z przerobu drewna: drewno kawałkowe,, wióry, zrbki, kora itp. 2. roliny pochodzce z upraw energetycznych: roliny drzewiaste szybkorosnce (np., topole, eukaliptusy), wieloletnie byliny dwulicienne (np. topinambur, lazowiec pensylwaski, rdesty), wieloletnie (np. trzcina pospolita, miskanty) 3. produkty rolnicze oraz odpady organiczne z rolnictwa: np., siano, buraki cukrowe, trzcina cukrowa, ziemniaki,, pozostałoci przerobu owoców, odchody zwierzce 4. frakcje organiczne odpadów oraz komunalnych osadów ciekowych 5. niektóre odpady, np. z przemysłu papierniczego Rozwizanie: Prawidłowo rozwizanie zadanie zamieszczono poniej- wyrazy, które uczniowie wpisali wyszczególniono czcionk: pogrubiona i podkrelon. 3
Gimnazjum w Jangrocie Główne rodzaje biomasy wykorzystywanej na cele energetyczne: drewno i odpady z przerobu drewna: drewno kawałkowe, trociny, wióry, zrbki, kora itp. roliny pochodzce z upraw energetycznych: roliny drzewiaste szybkorosnce (np. wierzby, topole, eukaliptusy), wieloletnie byliny dwulicienne (np. topinambur, lazowiec pensylwaski, rdesty), trawy wieloletnie (np. trzcina pospolita, miskanty) produkty rolnicze oraz odpady organiczne z rolnictwa: np. słoma, siano, buraki cukrowe, trzcina cukrowa, ziemniaki, rzepak, pozostałoci przerobu owoców, odchody zwierzce frakcje organiczne odpadów komunalnych oraz komunalnych osadów ciekowych niektóre odpady przemysłowe, np. z przemysłu papierniczego Dyskusja na temat tekstu i jego wspólna analiza. Jako ciekawostk mona wyszuka w wyszukiwarce (grafika) WWW.google.pl roliny wyszczególnione w/w materiale lub nauczyciel moe zaprezentowa wydrukowane materiały np. topinambur- rolina. Czas na realizacj ok. 3 minuty 3. Podział klasy na 4 zespoły. Kada grupa ma do dyspozycji dwa komputery. Prace opracowane i wykonane w tych zespołach (na dwóch komputerach z tej samej grupy) nie mog powiela tych samych materiałów. Zadaniem grup jest opracowanie kostek domina na temat biomasy. Kada grupa wykona projekty 4 kostek domina na podstawie materiałów zamieszczonych na podstronach strony http://www.biomasa.org Kada kostka domina powinna zawiera ilustracj lub opis (jedna tafla domina to połowa strony A4). Naley prace kadej grupy potraktowa jak cało gry std te pocztek i koniec powinny stanowi puste pola. W przykładzie zaznaczone X. Prac wykonaj w edytorze WRKS. Pliki zapisz w swoim folderze na dysku o nazwie biomasa_domino Wytworzone prace jeli nie zostan wydrukowane na zajciach istnieje moliwo pracy w pracowni po lekcji. Zapewne znajd si chtne osoby do wykonaniu tego zadania. UWAGA: Na kolejnych zajciach kostki domino zostan wykorzystane jako materiał dydaktyczny. Czas na realizacj około 20 minut. Przydział zada poszczególnym grupom. Zbuduj 4 kostki domina na podstawie materiałów ze strony WWW: grupa a) http://www.biomasa.org/jako_paliwo/brykiet - tematyka BRYKIET grupa b) http://www.biomasa.org/jako_paliwo/pelety - tematyka PELETY grupa c) http://www.biomasa.org/jako_paliwo/uprawy_energetyczne - tematyka UPRAWY ERGETYCZNE grupa d) http://www.biomasa.org/jako_paliwo/biogaz - tematyka BIGAZ Spodziewane prace wykonane przez uczniów powinny wyglda jak przedstawiono poniej. Przykład ułoone domino (3 kostki) na temat BRYKIETU. X X Brykiet w kształcie walca o rednicy 50 lub 53 mm Pelety (granulat) to wysoko wydajne, odnawialne paliwo Paliwo to charakteryzuje si nisk zawartoci wilgoci (8-12%), popiołów (0,5%) Prac naley wydrukowa. 4
Lekcja nr 2. Gimnazjum w Jangrocie 1. Uczniowie układaj i przyczepiaj za pomoc magnesów na tablicy szkolnej kostki domina Uczniowie opracowujcy dane domino mog podpowiada innym zespołom jakie jest prawidłowe rozwizanie zadania. lub grupa pracujca wyszukuje informacji w Internecie na stronie np. http://www.biomasa.org/jako_paliwo/biogaz jeli kłopoty dotycz BIGAZU. Czas na realizacj ok. 10 minut. 2. Kolejne zadanie polega na graficznym rozwizaniu problemu zawartego w zdaniu. Korzyci rodowiskowe wynikajce z zastosowania energetycznego biomasy 3. Uczniowie przy pomocy metaplanu maj za zadanie w szecioosobowych zespołach odpowiedzie na pytania zawarte w poszczególnych czciach metaplanu. Kada grupa wybiera swojego LEADRE a, który zaprezentuje metaplan kolegom z klasy. Kada grupa pracuje samodzielnie- materiały, które grupy otrzymały s identyczne (Tafla styropianu, szpilki, kartony o rónych kształtach i kolorach), które obrazuj poszczególne obszary metaplanu czyli graficznej dyskusji). Nauczyciel przypomina na czym polega dyskusja za pomoc metaplanu. Uczniowie rozpoczynaj prac ok. 15 minut. Uczniowie maja dostp do komputera mog korzysta z Internetu: BSZARY METAPLANU- i spodziewane rozwizanie problemu Korzyci rodowiskowe wynikajce z zastosowania energetycznego biomasy. W chmurce zapisujemy problem. Jak jest? -opis stanu aktualnego Jak by powinno? - opis stanu idealnego Brak pomysłów na pozyskiwanie nowych ródeł energii Brak wiedzy na temat zastosowania technologii do wykorzystywania biomasy Nie przestrzega si norm rodowiskowych odnonie zanieczyszczenia np. C 2 Województwa, które wykorzystuj biomas nie rozpowszechniaj jej zalet innym Brak funduszy na wdraanie nowych technologii np. zakup kotła Zmieni sposób produkcji energii w oparciu o odnawialne ródła energii Wdraa technologie, które rozpowszechni wykorzystywanie biomasy Uzyskiwa energi z biomasy w postacibrykietu, pelety, biogazu Uczy si od innych, którzy wprowadzili biomas jako ródło energii na swoich terenach Zwikszy ilo zakładów, które wykorzystuj biomas jako ródło energii 5
Gimnazjum w Jangrocie Dlaczego nie jest tak jak by powinno? Rozbienoci pomidzy stanem aktualnym a idealnym. Nie mamy pomysłów na wykorzystanie biomasy Brak rodków finansowych na nowe inwestycje Nie lubimy wprowadza zmian (boimy si) Wgiel jest bardzo popularnym ródłem energii Nie wycigamy wniosków z inwestycji wprowadzonych przez innych Nagłaniamy, e rodowisko naturalne na bardzo duy stopie zanieczyszczenia ale nie egzekwujemy prawa- (kary s zbyt niskie) Wnioski- które s drogowskazami do działania na przyszło w zadanym problemie Rozpowszechnia wiedz na temat szkodliwoci obecnych ródeł energii na rodowisko Wprowadzi ulgi na inwestycje dla zakładów i indywidualnych odbiorców (zakup kotłów) Rozpowszechnia wiedz o surowcach i o sposobach pozyskiwania energii Uczy młode pokolenie jak mog pozyskiwa energi Zerwa z tradycjonalnymi sposobami wykorzystywania energii jeli mamy dostp do nowychtaszych i ekologicznych 4. Dyskusja- Liderzy grup prezentuj swoje propozycje rozwizania problemu. Zespoły wypowiadaj si naprzemiennie. Jeli zespół ma identyczna informacje, która wczeniej została omówiona nie powiela jej. Czas na prezentacj ok. 12 minut. 5. Wspólne wypracowanie wniosków. Czas pracy ok. 5 minut. 6. Zadanie domowe. Jakie s moje propozycje na wprowadzenie biomasy w yciu mojej rodziny, wsi lub gminy. Czy w najbliszym rejonie znajduj si zakłady, które wykorzystuj w swoich procesach produkcyjnych biomas. Przygotuj materiały do wykorzystania w Prezentacji PowerPoint (czas 2 tygodnie). Czas pracy ok. 3 minut. 6