Akademia Góriczo-Huticza im.s.staszica w Krakowie KAEDRA MASZYN ELEKRYCZNYCH EA3 Silik komutatorowy uiwersaly Program ćwiczeia 1. Oględziy zewętrze 2. Pomiar charakterystyk mechaiczych przy zasilaiu: a - apięciem siusoidalie zmieym (z sieci), b - apięciem dwupołówkowo-wyprostowaym. c apięciem z regulatora tyrystorowego. 3. Pomiar sprawości silika przy zasilaiu, jak w p. 2. 4. Obserwacja i pomiary silika zasilaego poprzez regulator tyrystorowy. Literatura: R.Sochocki Mikromaszyy elektrycze", wyd.politechiki Warszawskiej, 1996 r., str.12-23 J.Rusek Elektrotechika z elemetami apędów, Wyd.AGH, 1993 r. str. 161-163 J.Owczarek i i. Elektrycze maszyowe elemety automatyki, WN, 1983 r., str 424-427 A. M. Plamitzer Maszyy elektrycze Wyd. Nauk.-ech., 1986 r. str. 643-648
EA3 Silik komutatorowy uiwersaly 1. Cel ćwiczeia Zapozaie się z możliwościami pracy i podstawowymi charakterystykami silika komutatorowego szeregowego małej mocy. Siliki tego typu są powszechie stosowae do apędów różych drobych urządzeń przy zasilaiu z sieci apięcia przemieego 220 V. W miejszym stopiu używae są w układach sterowaia i regulacji. 2. Program ćwiczeia 1. Wyzaczeie charakterystyk mechaiczych () przy zasilaiu silika poprzez autotrasformator z sieci 220 V 50 Hz oraz przez prostowik dwudrogowy. 2. Wyzaczeia zależości sprawości silika od mocy oddawaej (sil ) przy zasilaiu jak wyżej. 3. Obserwacja prądu i apięcia silika zasilaego poprzez regulator tyrystorowy. 3. Wykoaie ćwiczeia Wszystkie pomiary wykouje się rówocześie, zmieiając jedyie sposób zasilaia silika 3.1. Zasilaie przez prostowik Silik zasila się poprzez autotrasformator regulacyjy i prostowik 1-fazowy w układzie mostkowym. Układ pomiarowy staowi watomierz, amperomierz magetoelektryczy oraz woltomierz. Jako hamulec służy prądica magetoelektrycza obciążoa regulowaymi rezystacjami (1000 + 1000 + 230 Ω). Pomiar prędkości wykoyway jest przy pomocy prądiczki tachometryczej, sychroiczej podłączoej do przyrządu wskazówkowego. Pomiary ależy rozpoczyać od uruchomieia silika przy obiżoym apięciu i wyregulowaiu prędkości obrotowej przy biegu jałowym a 5000 obr/mi. Wymaga to zasilaia apięciem ok. 110 V =. Koleje pukty pomiarowe uzyskuje się po włączeiu rezystacji a zaciski prądicy hamulcowej. Na zaciskach prądicy ależy mierzyć prąd i apięcie. Pomiary ależy wykoywać w zakresie od 5000 do 2500 obr/mi. Uwaga: Po stroie zasilaia silika istoty jest pomiar mocy pobieraej, wskazywaej przez watomierz. Woltomierz i amperomierz służą jako wskaźiki pomocicze. Nie wolo określać mocy pobieraej jako U*I! Dla każdego puktu pomiarowego ależy odczytywać: - apięcie zasilaia (utrzymywać stałe w czasie pomiarów) - prąd zasilający silik (kotrolie - ie powiie przekroczyć 1 A) - moc pobieraą (z watomierza) - apięcie i prąd a zaciskach prądicy hamulcowej - prędkość obrotową zespołu. 3.2 Zasilaie apięciem przemieym W układzie zasilaia bez prostowika ależy kotrolować przyrządy elektromagetycze. Napięcie zmiee ależy dobrać podobie jak poprzedio (a biegu jałowym prędkość powia wyieść 5000 obr/mi). Jest to ok. 130 V. 3.3 Zasilaie z regulatora tyrystorowego Silik ależy zasilić z regulatora tyrystorowego i tak dobrać kąt wysterowaia aby a biegu jałowym silik uzyskał prędkość 5000 obr/mi. Pozostała część pomiarów jak w pukcie 3.1. 3.4 Obserwacja działaia silika (odkurzacza) zasilaego poprzez regulator tyrystorowy Za pomocą komputera pomiarowego ależy pokazać przebiegi prądu i apięcia dla różych kątów wysterowaia regulatora tyrystorowego. Następie wykoać pomiary prędkości dla różych kątów wysterowaia regulatora. Kąty wysterowaia ależy określić z zarejestrowaych przebiegów apięcia, a prędkość a podstawie zarejestrowaego sygału z impulsatora (jede sygał a obrót).
4. Opracowaie wyików i wykoaie sprawozdaia Dla każdego puktu pomiarowego trzeba obliczyć: - straty w uzwojeiu wirika prądicy hamulcowej = R a I 2 (R a = 26 Ω) - straty mechaicze prądicy hamulcowej i tachoprądicy oraz straty w żelazie prądicy a podstawie zależości = 1.2* 2 *10-6 + 1.1* * 10-3 - moc oddawaą przez prądicę = U*I Moc pobieraa przez prądicę, a oddawaa przez silik jest rówa sumie powyżej wyliczoych: p = + + = sil Momet a wale wyosi: =p / ω ω=π* / 30 Sprawość silika: =sil / Po wykoaiu obliczeń wykoać ależy wykresy: - rys. 1 - = f() dla obu rodzajów zasilaia - rys. 2 - = g(sil ) dla obu rodzajów zasilaia. Dla silika odkurzacza ależy wykoać charakterystykę prędkości od kąta wysterowaia regulatora tyrystorowego oraz opisać sposób wyzaczaia prędkości i kąta wysterowaia. W podsumowaiu sprawozdaia moża dodać kilka uwag a temat pracy silika uiwersalego w różych warukach.
Przedmiot: Ćwiczeie: EA3 Akademia Góriczo-Huticza im. Staisława Staszica Wydział Elektrotechiki Automatyki Iformatyki i Elektroiki LABORAORIUM MASZYN ELEKRYCZNYCH Elektromaszyowe elemety automatyki emat: Data wykoaia: Silik komutatorowy uiwersaly Rok akadem: 20.../20... Nazwisko i Imię: Data: Ocea: Semestr: zimowy 1. Rok studiów: III 2. Grupa: EC/... 3. 4. 5. 6. Zespół: 7. 8. Data i podpis prowadzącego: Uwagi prowadzącego: 1. Oględziy zewętrze 2. Pomiar charakterystyk mechaiczych i sprawości a - zasilaie apięciem wyprostowaym U =... [obr/mi]
b - zasilaie apięciem przemieym U =... [obr/mi] c - zasilaie z regulatora tyrystorowego [obr/mi]