Sprawozdanie z realizacji projektu Pt. "Program przeciwdziałania niskiej emisji "Zdrowe Płuca"" CELE PROGRAMU PRIORYTETOWEGO Kształtowanie postaw społeczeństwa z wykorzystaniem mediów tradycyjnych i Internetu. Aktywizacja społeczeństw dla zrównoważonego rozwoju. Kształcenie i wymiana najnowszej wiedzy oraz wsparcie systemu edukacji w obszarze ochrony środowiska i zrównoważonego rozwoju, Wyposażenie obiektów infrastruktury służącej edukacji ekologicznej. Przeciwdziałanie niskiej emisji Działania realizowane w ramach przedsięwzięcia, poprzez swoją specyfikę i bezpośrednie dotarcie do grupy docelowej skutkowały zwiększeniem świadomości ekologicznej przedstawicieli środowisk lekarskich czterech województw: małopolskiego, podkarpackiego, opolskiego, śląskiego. W wyniku realizacji projektu uzyskano: a) opracowano i wdrożono na cele szkoleń e - learningowych portal www.niskaemisja.com, z możliwością przeprowadzenia rekrutacji uczestników szkoleń i prowadzenia samych szkoleń, stworzona została również strona internetowa, która przejęła funkcje informacyjno edukacyjne dla opinii publicznej. Na łamach portalu prezentowane były efekty działań zrealizowanych w ramach projektu, informacje o szkoleniach oraz wyprodukowane materiały promocyjno - informacyjne. b) przeszkolono ponad 2 tys. osób przez realizację 10 tematycznych szkoleń środowiskowo medycznych, wykorzystujących interaktywną i innowacyjną metodę e-learningu. Zakres tematyczny szkoleń obejmował zagadnienia z pogranicza nauk medycznych oraz biologicznych, traktujące o problemie niskiej emisji i jej wpływie na procesy fizjopatologiczne, zmiany patomorfologiczne i in. skutki narażenia organizmu na długotrwałą respirację zanieczyszczonego powietrza. c) przeprowadzono promocje portalu, celem zachęcenia potencjalnych odbiorców projektu do udziału w nim: a. przygotowano projekty graficzne newslleterów, bannerów, i ogłoszeń,
d) opracowano materiały szkoleniowe, w tym broszurę szkoleniową (wersja elektroniczna) oraz specjalny folder (w wersji elektronicznej i drukowanej). Foldery zostały przekazane wybranym osobom, placówkom medycznym oraz instytucjom. e) przygotowano 21 tekstów na stronę portalu, w ramach zakładki Aktualności oraz opracowano logotyp projektu, f) w ramach portalu powstały m.in. 3 zakładki o charakterze merytorycznym, w których znalazły się opracowane artykuły: a. choroby przewlekłe: 1. choroby układu oddechowego / 4 artykuły 2. choroby układu krążenia / 1 artykuł 3. inne schorzenia związane z zanieczyszczeniem powietrza / 3 artykuły b. Profilaktyka i Rehabilitacja: 1. zanieczyszczenie powietrza jako czynnik chorobotwórczy. Przedwczesne zgony i duże koszty / 1 artykuł, 2. wczesna diagnostyka chorób układu oddechowego jako narzędzie wspomagające profilaktykę / 1 artykuł, 3. profilaktyka antyalergiczna u niemowląt i dzieci / 1 artykuł 4. rehabilitacja osób z chorobami układu oddechowego i krążenia / 1 artykuł c. Niska Emisja: 1. NISKA EMISJA. Na czym polega to zjawisko? / 2 artykuły, 2. czynniki powodujące pyłowe zanieczyszczenie powietrza / 1 artykuł, 3. czynniki powodujące pyłowe zanieczyszczenie powietrza / 3 artykuły,
4. efektywność energetyczna i racjonalna gospodarka odpadami kluczem do sukcesu w walce z chorobami układu oddechowego i krwionośnego (w kontekście niskiej emisji) / 1 artykuł, 5. źródła niskiej emisji / 1 artykuł, 6. jak się chronić / 1 artykuł g) łącznie 21 artykułów. Artykuły opracowane zostały na potrzeby budowania świadomości społeczeństwa w zakresie ograniczania źródeł niskiej emisji (kształtowanie zachowań proekologicznych), przeciwdziałania jej skutkom (prezentacja zaleceń zdrowego stylu życia), jej zapobiegania (prezentacja dobrych praktyk). h) w zakładce E learning umieszczono wszystkie materiały opracowane specjalnie na potrzeby realizacji w/w szkoleń, ale także jako kompendium wiedzy dla pracowników zawodów okołomedycznych, środowisk naukowych, w tym studentów kierunków medycznych oraz innych osób, zainteresowanych rozszerzeniem swojej wiedzy w tym samoświadomości w zakresie zagrożeń związanych bezpośrednio ze zjawiskiem niskoemisyjności gazów i pyłów oraz ich wpływu na zdrowie człowieka. 1. szkolenia internetowe, w tym 10 scenariuszy, 2. słownik pojęć, 3. folder informacyjny, 4. broszura szkoleniowa, 5. materiał uzupełniający w postaci tekstów dot. Chorób Dróg Oddechowych u dzieci, 6. Zalecane Dodatkowe Źródła Wiedzy, 7. Raport ewaluacyjny. i) Zakładka Forum umożliwia wymianę informacji oraz możliwość podzielnia się swoimi sugestiami i propozycjami.
j) W zakładce patronaty umieszczono wszystkie pozyskane patronaty. Przedsięwzięcie przedstawiło problem wpływu zmian środowiska naturalnego na zdrowie człowieka. Skupiono się przede wszystkim na problemie tzw. niskiej emisji i jej wpływie na procesy fizjologiczne zachodzące w organizmie człowieka. Szczególnie dużo miejsca poświęcono podstawowym funkcjom życiowym organizmu oddychaniu i krążeniu ich zaburzeniom, wadom i zmianom w obrębie struktur, jakie zachodzą podczas ekspozycji i respiracji złej jakości powietrza. W sposób analityczny przedsięwzięcie zaprezentowało środowiskowe przyczyny stałego wzrostu zapadalności na tzw. choroby cywilizacyjne, skutki zdrowotne, społeczne i ekonomiczne tych schorzeń, czynniki zwiększające ryzyko wywołania chorób, a także dobre praktyki zespoły uwarunkowań osobniczych zależnych od każdej jednostki, wzorce zachowań i postępowań, których przestrzeganie w sposób znaczny zmniejsza podatność na zachorowania zarówno w wymiarze jednostkowym jak i społecznym. Przedsięwzięcie spełniło wymóg zwiększenia profesjonalizacji kadry służby zdrowia w zakresie wpływu czynników środowiskowych na choroby dolnych i górnych dróg oddechowych. Zwrócona została szczególna uwaga odbiorców programu na niebezpieczne dla zdrowia a także stanu środowiska naturalnego zjawisko niskiej emisji, powodującej zwiększenie zachorowalności na choroby układu oddechowego oraz krwionośnego. Przedsięwzięcie miało charakter ponadregionalny. W szkoleniach udział wzięli przedstawiciele środowisk czterech województw: małopolskiego, podkarpackiego, opolskiego, śląskiego. Uczestnikami kursów byli lekarze następujących specjalizacji: pulmonologii, alergologii, kardiologii, immunologii, epidemiologii, onkologii, laryngologii, pediatrii, medycyny pracy oraz lekarze rodzinni. Oprócz lekarzy, posiadających wyżej wymienione specjalizacje, z kursów skorzystała także zaproszona kadra oraz studenci kierunków medycznych uczelni wyższych, działających na terenie wspomnianych wyżej województw, oraz przedstawiciele zawodów okołomedycznych m.in. farmaceuci, a także tzw. ogół społeczeństwa, zamieszkującego regiony objęte działaniami projektowymi. Wybór regionów podyktowany był koniecznością intensyfikacji działań na obszarach, w których obserwowane są podwyższone stężenia mikropyłów w powietrzu.
W wyborze proponowanych narzędzi zadania kierowano się przede wszystkim odpowiednio wysokim stopniem ich oddziaływania na dedykowane grupy docelowe projektu, innowacyjnością zastosowanych rozwiązań oraz możliwie wysoką do osiągnięcia wartością merytoryczną i edukacyjną. W proces budowania wartości merytorycznej zadania zaangażowani zostali liczni specjaliści z zakresu nauk medycznych i nauk przyrodniczych. Kampania edukacyjno informacyjna została przeprowadzona za pośrednictwem środowisk lekarskich oraz partnerów projektu, miała na celu pobudzenie samoświadomości społeczeństwa lokalnego w zakresie ryzyka zdrowotnego, jakie niesie za sobą wzmożona ekspozycja na lotne czynniki chorobotwórcze, zawieszone w powietrzu. Jako narzędzie kampanii wykorzystane zostały foldery informacyjne oraz przekazy słowne, prowadzone przez biorących udział w kursie e-learningowym lekarzy dla odwiedzających ich pacjentów. Dzięki realizacji przedsięwzięcia przedstawicielom służby zdrowia, w szczególności środowisk lekarskich przekazana została i utrwalona wiedza w zakresie wpływu czynników środowiskowych na choroby dolnych i górnych dróg oddechowych. Zbudowana została świadomość działania niebezpiecznego dla zdrowia a także stanu środowiska naturalnego zjawiska niskiej emisji, powodującej zwiększenie zachorowalności na choroby układu oddechowego (w tym: astmę oskrzelową, przewlekłą obturacyjną chorobę płuc, reakcje alergiczne organizmu) oraz krwionośnego (arytmia, zawał mięśnia sercowego, niewydolność serca), spowodowane obecnością w powietrzu atmosferycznym niebezpiecznych substancji i związków chemicznych będących w przeważającej większości - wynikiem nieracjonalnego bądź nieświadomego działania człowieka. Cele szczegółowe można zamknąć w następujących obszarach: a) zwrócenie szczególnej uwagi na niebezpieczne i groźne dla zdrowia człowieka oraz stanu środowiska naturalnego zjawisko niskiej emisji, powodującej zwiększenie zachorowalności na choroby układu oddechowego, krwionośnego oraz różnego rodzaju reakcje alergiczne; b) integracja środowisk medycznych oraz przyrodniczych, wokół tematu zagrożeń związanych z oddziaływaniem czynników środowiskowych na organizm ludzki; c) kształtowanie świadomości społeczeństwa oraz podniesienie debaty publicznej w zakresie zdrowotnych i środowiskowych skutków niskiej emisji oraz budowanie poczucia odpowiedzialności za zdrowie swoje i innych oraz stan środowiska przyrodniczego;
d) zaprezentowanie, jak dużą rolę w potęgowaniu zjawiska niskiej emisji mają codzienne wybory konsumenckie Polaków; przedstawienie wzorców postępowań i zachowań, których wynikiem jest zmniejszenie emisji do atmosfery szkodliwych związków, mających wpływ na zdrowie człowieka i stan środowiska naturalnego; e) uwrażliwienie społeczeństwa na konsekwencje zdrowotne niskiej emisji na jakie narażamy swoich współmieszkańców, rodzinę i dzieci, które są szczególnie podatne na choroby układu oddechowego; f) wskazanie działań naprawczych promujących odnawialne źródła energii oraz wykorzystywanie ekoinnowacji w technologiach przyjaznych środowisku; g) pośrednio - spadek emisji pyłów zawieszonych do atmosfery, związanych z czynnikiem antropogenicznym, lepsza jakości powietrza w regionach szczególnie dotkniętych zjawiskiem niskiej emisji. Celem nieformalnym przedsięwzięcia był także wzrost zainteresowania wśród grup docelowych problematyką niskiej emisji, a co za tym idzie, zachęcenie do podejmowania realnych działań na rzecz ochrony zdrowia i życia społeczeństwa lokalnego, poprzez zastosowanie proekologicznych technologii, ograniczających emisję pyłu zawieszonego.