Krótka historia mody wiek XX opracowała Agnieszka Gruszka
XIX pocz. XX w Pod znakiem secesji Linia S 1908 1914 Poszukiwanie nowości Linia kija 1914 1929 Chłopczyca i dżentelmen Obniżony stan, linia tuby (tzw lata 20te) 1929 1939 Ostatni eleganci Kobiece walory (tzw lata 30te) I poł. XX w Przez sport do swobody Wygoda
Pod znakiem secesji od końca XIX do początku XX wieku
-sylwetka o linii S (biust odwłok osy, talia, biodra) Jadwiga, żona Józefa Mehoffera, Irena Solska, Dagna Przybyszewska
- fryzury i kapelusze (kapelusze - wysunięte do przodu, pióra, woalki; fryzury wałek + kok, a la Botticelli)
- szmizetka (łabędzia szyja, biżuteria)
- secesyjne dodatki (boa, rękawiczki, parasolki, secesyjne aplikacje kwiaty, owady; wisiorki, broszki, uchwyty torebek i parasolek)
- kostium (dopasowany żakiet, dzwonowata spódnica, bluzka ze stójką, bufki, dekoracyjny przód)
- tkaniny i kolory (cienkie, powiewne, mięsiste, połyskliwe, błyszczące hafty i koraliki, pastelowe: różowe, zielone, niebieskie, białe ale też czarne)
moda męska - smukłość sylwetki: spadziste ramiona, szczupła talia, długie nogi; - garnitur: marynarka na 1 rząd guzików, wyłożony kołnierz z klapami, lekko dopasowana w talii, do połowy uda; spodnie na szelkach; kamizelka, koszula ze sztywnym kołnierzykiem o zaokrąglonych rogach; - krawat, melonik i cylinder, słomkowe cannotiery i panamy, rękawiczki, laska z gałką - fryzura: krótko ostrzyżony, niewielki zarost, krótka bródka; - artyści: peleryna, zmierzwione fryzury, bujny zarost, kokarda zwana fontaziem, duży kapelusz z rondem.
Poszukiwanie nowości od 1908 do 1914
- styl klasycyzujący (podniesiony stan, duży dekolt, krótkie rękawy, jasne tkaniny, fryzury greckie, suknie swobodne, luźne, bez gorsetu)
- styl orientalny (sylwetka smukła fason linii kija, długie obcisłe żakiety, spódnice wąskie z rozporkiem, bluzka z długim rękawem, płaszcze z szalowym kołnierzem, obszerne futra(!), turbany i toczki z egretami, rejery, duże kapelusze z piórami, wstążkami, ptakami, etole i mufki)
moda męska - upraszczanie stroju: różne fasony marynarek, kamizelki, spodnie w kanty i mankiety (!); -pantofle o wydłużonych noskach, getry; - kapelusz borsalino, cylinder, melonik, cannotiery i panamy, kaszkiety i pilotki (!) - wzorowano się na sporcie: żeglarstwo, lotnictwo, cykliści
Chłopczyca i dżentelmen od 1914 do 1929
Połowa lat 20-tych wzrost aktywności zawodowej kobiet, przyznanie praw wyborczych kobietom, emancypacja kobiet, zaczęto stosować makijaż, palić papierosy, uprawiać sport Moda na chłopięcą szczupłość i płaskość ( La garconne Victor Margueritte) -upraszczanie, funkcjonalność, - początkowa maskulinizacja kostiumu, - zgeometryzowana sylwetka (luźne staniki, pończochy) - sukienki o linii tuby, długość od połowy łydek do kostek (1925-dł.przed kolano), linia talii opuszczona na biodra i podkreślona paskiem, - włosy krótko obcięte (Antoni Cierplikowski (!)) na pazia lub po męsku - kapelusiki typu klosz lub kask
- garsonka (luźna bluza tzw. kasak, spódnica z zaszytymi nisko fałdami, plisowana
- wieczorowe sukienki z dużym dekoltem na plecach, często ozdabiane długimi frędzlami z koralików, - okrycia wierzchnie tj. futra były obszerne, -tkaniny: wełny, dżerseje, jedwabie, gładkie lub w wyraźne geometryczne wzory, - maskulinizacja Coco Chanel (sztuczna biżuteria, kapelusze z szarfami, buty, torebki z aplikacjami) - kino (lata 20-te) Pola Negri, Rudolf Valentino
moda męska - fryzury krotko obstrzyżone, ulizane, wąsik; - dopasowane marynarki i spodnie (bez mankietów); - koszule o miękkich i niskich kołnierzykach; - kamizelki (wakacje nie) - tkaniny letnie garnitury z jasnej wełenki, czasami granatowa marynarka i jasne spodnie; - obuwie czarno-białe, lakierki.
Ostatni eleganci Od 1929 do 1939
- odejście od wzorca chłopczycy, podkreślenie walorów kobiecych, dopasowanie do figury, podkreślone ramiona i długość co najmniej do połowy łydki, - kostium żakiet a la męska marynarka (męski krawiec), poduszki, klapy, dopasowane w talii, spódnica wąska z kontrafałdą; sztuczne kwiaty, kołnierz z lisa
- suknie wieczorowe dopasowane, obciskające tzw. wężowe, do ziemi, bez rękawów, z dużym dekoltem (w stylu Hollywood), - sortie obszerny płaszcz, narzutka z jedwabiu, aksamitu, futra
- fryzury dłuższe włosy w loki, fale trwała lub elektryczna ondulacja (blond)
- obowiązkowo kapelusz i rękawiczki, torebka, pończochy ze szwem i pantofle na obcasie
- bluzki dopasowany stanik, od 1935r. bufiaste rękawy poszerzające ramiona, - spódnice poszerzone u dołu, dopasowane w talii
moda męska - uproszczenie cd., pierwsze marynarki w kratkę; - strój wieczorowy czarny smoking, latem biały, - bal, opera frak, kamizelka, cylinder, lakierki, płaszcz męski tzw. pelisa (!)
Przez sport do swobody I połowa XX wieku
- moda na uprawianie sportów (Anglia jeździectwo, żeglarstwo, wioślarstwo, golf), - modny i wygodny zestaw: marynarka z dużymi kieszeniami, pasek, pumpy (rower); grube podkolanówki i trzewiki (wędrówki górskie), - cyklistówki, pilotki, - stroje kąpielowe jednoczęściowy strój bez rękawów z trykotu, lub w paski, słomkowy kapelusz, Przez sport do swobody
- u kobiet zainteresowanie tenisem, rowerem, krykietem, - tenis białe bufiaste rękawki, wysoki kołnierzyk, długie spódnice (!), upięte włosy i słomkowy kapelusz, - wędrówki górskie koszule, serdak, długa podpięta spódnica, buty na obcasach, kapelusz bez ozdób, - narty dopasowany żakiet, wąska spódnica, kapelusz, (1 kijek), - rower długa spódnica (!)
- strój kąpielowy pocz. XX w długa bluza (falbany) z paskiem i majtki sięgające kolan, czarne pantofelki i gumowy czepek z falbanką - po I wojnie światowej strój uproszczono do krótkiej tuniki i majtek (Coco Chanel opalenizna), później strój jednoczęściowy (zdj. obok)
-tenis białe swobodne bluzki, plisowane spódnice do kolan, - narty pumpy, swetry, czapki, szaliki, - nakrycia głowy: filcowe kapelusiki (konie), kaski (golf),słomkowe kapelusze (plaże), pilotki (rajdy)
- sportowe akcenty - lata 20-te pierwsze spodnie strój na plażę lub popołudniowy strój domowy, - lata 30-te garnitur i frak (Marlena Dietrich) - dziewczęta krótkie szorty