KRYTERIA OCENIANIA ORAZ SZCZEGÓŁOWE WYMAGANIA EDUKACYJNE Z CHEMII W KLASACH I III KRYTERIA OCENIANIA CHEMIA dostosowane do nowej podstawy programowej 1. Ocenę celującą otrzymuje uczeń, który: a) posiada umiejętności i wiadomości znacznie wykraczające poza program nauczania, b) potrafi stosować wiadomości w sytuacjach nietypowych (problemowych), c) umie formułować problemy i dokonywać analizy lub syntezy nowych zjawisk, d) proponuje rozwiązania nietypowe, e) osiąga sukcesy w konkursach i olimpiadach chemicznych szczebla wyższego niż szkolny, f) starannie prowadzi zeszyt przedmiotowy, systematycznie odrabia zadane prace domowe (rozwiązuje również problemy i zadania nadobowiązkowe), sumiennie i samodzielnie wykonuje polecenia nauczyciela, jest zawsze przygotowany do lekcji. 2. Ocenę bardzo dobrą otrzymuje uczeń, który: a) opanował w pełni zakres wiadomości i umiejętności określone programem, b) potrafi stosować zdobyta wiedzę do rozwiązania problemów i zadań w nowych sytuacjach, c) wykazuje dużą samodzielność i potrafi bez pomocy nauczyciela korzystać z różnych źródeł wiedzy, np.: z układu okresowego pierwiastków, wykresów, tablic, zestawień, d) potrafi planować i bezpiecznie przeprowadzać eksperymenty chemiczne, e) potrafi biegle pisać i samodzielnie uzgadniać równania reakcji chemicznych, f) starannie prowadzi zeszyt przedmiotowy, systematycznie odrabia zadane prace domowe (rozwiązuje również problemy i zadania nadobowiązkowe), sumiennie i samodzielnie wykonuje polecenia nauczyciela, jest zawsze przygotowany do lekcji. 3. Ocenę dobrą uzyskuje uczeń, który: a) opanował w dużym zakresie wiadomości i umiejętności określone programem, b) poprawnie stosuje wiadomości i umiejętności do samodzielnego rozwiązywania typowych zadań lub problemów, c) potrafi korzystać z układu okresowego pierwiastków, wykresów, tablic i innych źródeł wiedzy chemicznej, d) potrafi bezpiecznie wykonywać doświadczenia chemiczne, e) potrafi pisać i uzgadniać równania reakcji chemicznych, f) starannie prowadzi zeszyt przedmiotowy, systematycznie odrabia zadane prace domowe (rozwiązuje również problemy i zadania nadobowiązkowe), sumiennie i samodzielnie wykonuje polecenia nauczyciela, jest zawsze przygotowany do lekcji. 4. Ocenę dostateczną otrzymuje uczeń, który: a) opanował w podstawowym zakresie te wiadomości i umiejętności określone programem, które są konieczne do dalszego kształcenia, b) poprawnie stosuje wiadomości i umiejętności do rozwiązywania z pomocą nauczyciela typowych zadań lub problemów,
c) potrafi korzystać z pomocą nauczyciela z takich źródeł wiedzy jak: układ okresowy pierwiastków, wykresy, tablice, d) z pomocą nauczyciela potrafi bezpiecznie wykonać doświadczenia chemiczne, e) potrafi z pomocą nauczyciela pisać i uzgadniać równania reakcji chemicznych, f) prowadzi zeszyt przedmiotowy, odrabia zadania domowe. 5. Ocenę dopuszczającą otrzymuje uczeń, który: a) ma braki w opanowaniu wiadomości i umiejętności określonych materiałem, ale braki te nie przekreślają możliwości dalszego kształcenia, b) rozwiązuje z pomocą nauczyciela typowe zadania teoretyczne lub praktyczne o niewielkim stopniu trudności, c) z pomocą nauczyciela potrafi bezpiecznie wykonać bardzo proste eksperymenty chemiczne, pisać proste wzory chemiczne i proste równania chemiczne, d) stara się starannie prowadzić zeszyt przedmiotowy, rozwiązuje zadania domowe o elementarnym stopniu trudności. 6. Ocenę niedostateczną otrzymuje uczeń, który: a) nie opanował tych wiadomości i umiejętności określone programem, które są konieczne do dalszego kształcenia, b) nie potrafi rozwiązywać zadań teoretycznych lub praktycznych o elementarnym stopniu trudności nawet z pomocą nauczyciela, c) nie zna symboliki chemicznej, d) nie potrafi napisać prostych wzorów chemicznych i najprostszych równań chemicznych nawet z pomocą nauczyciela, e) nie potrafi bezpiecznie posługiwać się prostym sprzętem laboratoryjnym i odczynnikami chemicznymi, f) nie wykazuje chęci nadrobienia braków w wiadomościach, nie bierze aktywnego udziału w lekcjach, nie odrabia zadań domowych, nie prowadzi zeszytu lub ma bardzo duże braki w notatkach, nie przejawia najmniejszego zainteresowania przedmiotem, systematycznie opuszcza zajęcia (godziny nieusprawiedliwione). Kryteria wobec ucznia z obniżonym poziomem wymagań 1. Stara się brać aktywny udział w lekcji. 2. Przy pomocy nauczyciela potrafi wykonać proste polecenia wymagające zastosowania podstawowych umiejętności. 3. Stara się starannie prowadzić zeszyt przedmiotowy, rozwiązuje zadania domowe o elementarnym stopniu trudności. 4. Stara się wykonać dodatkowe czynności zlecone mu przez nauczyciela, a dostosowane do jego możliwości i predyspozycji indywidualnych (zgodnie z zaleceniami z Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej). 5. Wykazuje zainteresowanie przerabianymi treściami.
SZCZEGÓŁOWE WYMAGANIA EDUKACYJNE Z CHEMII W KLASACH I III klasy pierwsze Na ocenę dopuszczającą: 1- Substancje chemiczne i ich właściwości: uczeń umie opisać właściwości różnych substancji, odróżnia właściwości fizyczne od chemicznych, dzieli substancje chemiczne na proste i złożone, potrafi podać ich przykłady; zna symbolikę chemiczną podstawowych pierwiastków; definiuje pojęcie zjawiska fizycznego i chemicznego, podaje ich przykłady; klasyfikuje pierwiastki na metale i niemetale, potrafi podać kilka podstawowych właściwości metali i niemetali 2- Mieszaniny: uczeń potrafi opisać cechy mieszaniny jednorodnej i niejednorodnej, podać ich inne nazwy oraz przykłady, potrafi opisać proste metody rozdzielania mieszanin na składniki 3- Typy reakcji chemicznych: uczeń zna pojęcie reakcji syntezy i analizy, potrafi podać ich przykłady-słownie zapisać te reakcje, wskazać produkty i substraty reakcji 4- Powietrze jako mieszanina gazów: uczeń potrafi wymienić składniki powietrza, opisuje właściwości powietrza oraz właściwości tlenu i azotu, podaje, że woda jest związkiem chemicznym wodoru i tlenu, wymienia podstawowe źródła i skutki zanieczyszczeń powietrza 5-Budowa atomu i układu okresowego: uczeń zna pojęcie atomu i pierwiastka /wg.teorii Daltona/, definiuje pojęcie jednostki masy atomowej, masę atomową i cząsteczkową, oblicza masy cząsteczkowe prostych zw.chemicznych, opisuje i charakteryzuje skład atomu, zna ładunki elektryczne elektronów, protonów, neutronów, wyjaśnia co to jest liczba atomowa i masowa, opisuje budowę układu okresowego, odczytuje z układu okresowego podstawowe informacje o pierwiastkach 6-Wiązania chemiczne: uczeń zna pojęcie oktetu i dubletu elektronowego, umie wymienić rodzaje wiązań chemicznych i wyjaśnić jak się tworzą wiązania atomowe, podać przykłady cząsteczek w których występują podane wiązania chemiczne, zapisuje wzory sumaryczne, strukturalne i elektronowe cząsteczek w których występuje wiązanie atomowe 7-Wzory sumaryczne i strukturalne związków chemicznych: uczeń posługuje się symbolami pierwiastków chemicznych, umie odróżnić wzór sumaryczny od strukturalnego, zna pojęcie wartościowości, wyznacza wartościowość pierwiastków na podstawie podanych wzorów sumarycznych, zapisuje proste wzory sumaryczne na podstawie podanej wartościowości 8-Prawo stałości składu związku chemicznego: uczeń podaje treść prawa, potrafi obliczyć stosunek wagowy dla prostych dwu-pierwiastkowych związków chemicznych 9-Równania reakcji chemicznych: uczeń dobiera współczynniki w prostych przykładach równań reakcji chemicznych 10 -Prawo zachowania masy: uczeń podaje treść prawa i przeprowadza proste obliczenia z wykorzystaniem tego prawa Na ocenę dostateczną: 1- Substancje chemiczne i ich właściwości: podstawowe umiejętności jak w p.1 z zagadnień na oc. dopuszczającą, dodatkowo poszerzone o umiejętność zdefiniowania pojęcia substancji prostej i złożonej, cząsteczki pierwiastka i związku chemicznego; podania wszystkich właściwości metali i niemetali 2- Mieszaniny: umiejętności jak w p.2 z zag. na oc.dop., poszerzone o znajomość pojęcia roztworu właściwego i zawiesiny, sedymentacji i dekantacji
3-Typy reakcji chemicznych: umiejętności jak w p.3 z zag. na oc.dop., poszerzone o znajomość pojęcia reakcji wymiany, zdefiniowania pojęcia substratów i produktów reakcji 4-Powietrze jako mieszanina gazów: umiejętności jak w p.4 z zag. na oc.dop., poszerzone o umiejętności opisania właściwości wodoru i dw.węgla, wyjaśnienia na czym polega efekt cieplarniany, opisania jak powstają kwaśne opady 5-Budowa atomu i układu okresowego: umiejętności jak w p.5 z zag.na oc.dop., poszerzone o umiejętności: obliczania mas cząsteczkowych zw.chemicznych o bardziej skomplikowanych wzorach sumarycznych; definiowania pojęcia izotopów i elektronów walencyjnych, obliczania liczby masowej, liczby protonów i neutronów; ustalenia na podstawie układu okresowego lb powłok elektronowych, lb wszystkich elektronów i elektronów walencyjnych, zapisywania wzorów sumarycznych cząsteczek pierwiastków i zw.chemicznych /wybranych/ 6-Wiązania chemiczne: umiejętności jak w p.6 z zag. na oc.dop., poszerzone o umiejętności wyjaśnienia jak tworzą się wiązania atomowo- spolaryzowane, podania przykładów cząsteczek w których występuje to wiązanie, zapisania wzorów wybranych cz. zw.chemicznych z wiązaniem atomowo spolaryzowanym, zdefiniowania pojęcia jon: kation i anion 7- Wzory sumaryczne i strukturalne związków chemicznych: podstawowe umiejętności jak w p.7 z zagadnień na oc. dopuszczającą, dodatkowo poszerzone o umiejętność pisania wzorów strukturalnych prostych związków chemicznych 8- Prawo stałości składu związku chemicznego: podst. umiejętności jak w p.8 z zag. na ocenę dopuszczającą, poszerzone o umiejętność obliczania stosunków wagowych różnych związków chemicznych / kilku-pierwiastkowych / 9- Równania reakcji chemicznych: podst. umiejętności jak w p.9 z zag. na ocenę dopuszczającą, poszerzone o umiejętność samodzielnego układania i zapisywania prostych reakcji chemicznych na podstawie słownego zapisu reakcji, dobieranie współczynników w tych reakcjach 10- Prawo zachowania masy: podst. umiejętności jak w p.10 z zag. na ocenę dopuszczającą, poszerzone o umiejętność przeprowadzania bardziej skomplikowanych obliczeń z wykorzystaniem tego prawa Na ocene dobrą: 1-Substancje chemiczne i ich właściwości: umiejętności jak w p.1 z zag. na oc.dop., dost., poszerzone o umiejętność podania konkretnych przykładów cząsteczki pierwiastka i zw.chemicznego, wyjaśnienia pojęcia metali szlachetnych i nieszlachetnych, metali lekkich i ciężkich, stopów metali i podania ich przykładów, proponowania sposobów ochrony metali przed korozją; opisania właściwości wybranych tlenków 2-Mieszaniny: umiejętności jak w p.2 z zag. na oc. dop., dost., poszerzone o znajomość pojęcia destylacja, sorpcja, umiejętność proponowania różnych sposobów rozdzielania podanych mieszanin oraz umiejętność odróżniania substancji od mieszanin 3-Typy reakcji chemicznych: umiejętności jak w p.3 z zag. na oc.dop., dost., poszerzone o umiejętność słownego zapisu różnych reakcji wymiany, podanie pojęcia reakcji endoenergetycznej i egzoenergetycznej, oraz wyjaśnienia różnicy pomiędzy reakcją spalania a utleniania 4-Powietrze jako mieszanina gazów: umiejętności jak w p.4 z zag. na oc. dop., dost., poszerzone o umiejętności: podania sposobów otrzymywania tlenu, wodoru oraz wskazania jak wykryć obecność dw.węgla /reakcja charakterystyczna/ 5-Budowa atomu i układu okresowego: umiejętności jak w p.5 z zag. na oc. dop., dost., poszerzone o: podanie dziedzin życia w których stosuje się izotopy, wyjaśnienie różnicy w budowie atomów izotopów wodoru; opisanie roli elektronów walencyjnych; podanie pojęcia
konfiguracji elektronowej i obliczanie maksymalnej liczby elektronów na powłokach; rysowanie modeli atomów; podanie prawa okresowości 6-Wiązania chemiczne: umiejętności jak w p.6 z zag. na oc. dop.,dost., poszerzone o umiejętność opisania powstawania wiązania jonowego, podania przykł. cząsteczek i zapisania wzorów wybranych cząsteczek z tym wiązaniem / w tym zapisania elektronowo mechanizmu powstawania jonów/ 7- Wzory sumaryczne i strukturalne związków chemicznych: podstawowe umiejętności jak w p.7 z zagadnień na oc. dopuszczającą, i p.7 z zag. na oc. dostateczną, poszerzone o pisanie bardziej skomplikowanych wzorów strukturalnych zw.chemicznych i nazewnictwo tlenków metali i niemetali 8- Prawo stałości składu związku chemicznego: umiejętności jak w p.8 z zagadnień na oc. dopuszczającą, i p.8 z zag. na oc. dostateczną, poszerzone o umiejętność obliczania składu procentowego pierwiastków w danym zw.chemicznym 9- Równania reakcji chemicznych: umiejętności jak w p.9 z zagadnień na oc. dopuszczającą, i p.9 z zag. na oc. dostateczną, poszerzone o umiejętność pisania, układania i modelowania reakcji chemicznych oraz interpretacji słownej zapisu reakcji 10- Prawo zachowania masy: umiejętności jak w p.10 z zagadnień na oc. dopuszczającą, i p.10 z zag. na oc. dostateczną, poszerzone o umiejętność obliczania zadań w oparciu o interpretację równań reakcji chemicznych Na ocenę bardzo dobrą: 1-Substancje chemiczne i ich właściwości: wszystkie umiejętności jak w p.1 z zag. na oc. dop., dost., dobrą, poszerzone o umiejętność identyfikacji różnych substancji na podstawie podanych właściwości 2-Mieszaniny: wszystkie umiejętności z zag.w p.2 na oc.dop., dost., dobrą, poszerzone o umiejętność wskazania różnicy między właściwościami fizycznymi składników mieszaniny, które umożliwiają jej rozdzielenie 3-Typy reakcji chemicznych: wszystkie umiejętności z p.3 z zag. na oc.dop., dost., dobrą, poszerzone o umiejętność podania przykładów reakcji endo- i egzoenergetycznej 4-Powietrze jako mieszanina gazów: wszystkie umiejętności z p.4 z zag. na oc.dop., dost., dobrą, poszerzone o umiejętności wyjaśnienia pojęcia higroskopijności; opisania, na czym polega powstawanie dziury ozonowej, podania sposobów identyfikacji gazów: wodoru, tlenu, azotu i dw.węgla; wyjaśnienia dlaczego bez azotu nie byłoby życia na ziemi oraz dlaczego gazy szlachetne są mało aktywne chemicznie; proponowania sposobów zapobiegania zanieczyszczeniom powietrza 5-Budowa atomu i układu okresowego: wszystkie umiejętności z p.5 z zag. na oc. dop., dost., dobrą, poszerzone o umiejętności: definiowania pojęcia masy atomowej jako średniej masy atomów danego pierwiastka; obliczania zawartości procentowej izotopów w pierwiastku chemicznym; wyjaśnienia związku między podobieństwami właściwości pierwiastków chemicznych zapisanych w tej samej grupie układu okresowego a budową ich atomów i liczbą elektronów walencyjnych 6-Wiązania chemiczne: wszystkie umiejętności z p.6 z zagadnień na oc.dop., dost., dobrą, poszerzone o umiejętności wskazania różnic pomiędzy poznanymi rodzajami wiązań, porównania właściwości związków kowalencyjnych i jonowych /stan skupienia, temperatura topnienia i wrzenia/ 7- Wzory sumaryczne i strukturalne związków chemicznych: wszystkie umiejętności z p.7 z zagadnień na ocenę: dopuszczającą, dostateczną i dobrą, dodatkowo nazewnictwo innych niż tlenki związków chemicznych np. chlorków, siarczków
8- Prawo stałości składu związku chemicznego: wszystkie umiejętności z punktu 8 z zagadnień na ocenę: dopuszczającą, dostateczną i dobrą, poszerzone o umiejętność rozwiązywania bardziej skomplikowanych i różnorodnych zadań w oparciu o to prawo 9- Równania reakcji chemicznych: wszystkie umiejętności z punktu 9 z zagadnień na ocenę: dopuszczającą, dostateczną i dobrą, poszerzone o umiejętność zapisywania i odczytywania równań reakcji chemicznych o bardzo dużym stopniu trudności 10-Prawo zachowania masy: wszystkie umiejętności z punktu 10 z zagadnień na ocenę: dopuszczającą, dostateczną i dobrą, poszerzone o umiejętność rozwiązywania bardzo skomplikowanych i różnorodnych obliczeń stechiometrycznych w oparciu o to prawo Na ocenę celującą: Wszystkie wiadomości i umiejętności na oc.bardzo dobrą z punktów od 1-10, oraz wybrane wiadomości i umiejętności wykraczające poza treści wymagań podstawy programowej, których spełnienie jest warunkiem uzyskania oceny celującej: - uczeń potrafi określić na czym polegają reakcje utleniania- redukcji - definiować pojęcie utleniacz, reduktor, zaznaczyć w reakcji proces utleniania i redukcji, utleniacz, reduktor i uzasadnić ich wybór - opisać sposób rozdzielania na składniki bardziej złożonych mieszanin z wykorzystaniem metod spoza podst.programowej - wykonać obliczenia rachunkowe zadania dotyczące mieszanin - potrafi zdefiniować pojęcie promieniotwórczości, reakcji łańcuchowej, okresu półtrwania - wyjaśnić, na czym polegają przemiany alfa i beta i zapisać przykład tych przemian - opisać wiązania koordynacyjne i metaliczne - identyfikować pierwiastki na podstawie niepełnych informacji o ich położeniu w układzie okresowym - dokonywać skomplikowanych obliczeń w oparciu o równania reakcji chemicznej Klasy drugie: Na ocenę dopuszczającą: 1- Roztwory wodne: uczeń zna wzór sumaryczny wody, podaje przykłady substancji rozpuszczalnych i nierozpuszczalnych w wodzie, definiuje pojęcie rozpuszczalności i stężenia procentowego, zna pojęcia roztworu właściwego i zawiesiny, umie podać ich przykłady, zna wzór opisujący stężenie procentowe roztworu, umie rozwiązać proste zadania na Cp roztworu z podstawieniem do wzoru, zna pojęcie roztworu nasyconego i nienasyconego 2- Kwasy i wodorotlenki: uczeń potrafi zdefiniować pojęcie kwasów i wodorotlenków, umie zapisać wzory podstawowych kwasów i wodorotlenków, potrafi odróżnić kwasy tlenowe od beztlenowych, umie opisać podstawowe właściwości poznanych kwasów i wodorotlenków, w kwasach wskazuje wodór i resztę kwasową i podaje jej wartościowość, w wodorotlenkach wskazuje metal i grupę wodorotlenkową, podaje ich wartościowość na podstawie podanego wzoru sumarycznego, zna pojęcie dysocjacji jonowej, elektrolitów, umie wymienić rodzaje odczynów 3-Sole: uczeń zna pojęcie soli, umie wskazać metal i resztę kwasową, zapisuje wzory sumaryczne i podaje nazwy soli: kwasu chlorowodorowego, siarkowodorowego, siarkowego(vi), azotowego(v), podaje sposoby otrzymywania soli trzema podstawowymi metodami/ kwas + zasada; metal + kwas; tlenek metalu + kwas /, wymienia zastosowanie:
chlorku sodu, określa rozpuszczalność soli w wodzie na podstawie tabeli rozpuszczalności soli i wodorotlenków 4-Węglowodory nasycone: uczeń zna ogólne pojęcie alkanów i związków organicznych, umie napisać wzory sumaryczne i strukturalne metanu i etanu, umie opisać właściwości metanu, zna pojęcie szeregu homologicznego alkanów, potrafi określić wartościowość węgla w zw.organicznych 5-Węglowodory nienasycone: uczeń zna ogólne pojęcie węglowodorów nienasyconych oraz ich podział, potrafi napisać wzory sumaryczne i strukturalne etenu i etynu, zna ich nazwy zwyczajowe, potrafi opisać ich podstawowe właściwości i zastosowanie 6- Alkohole: uczeń zna pojęcie ogólne alkoholi, umie napisać wzory sumaryczne metanolu, etanolu, gliceryny, określić ich właściwości i zastosowanie Na ocenę dostateczną: 1- Roztwory wodne: podst. umiejętności jak w p.1 z zag. na ocenę dopuszczającą, poszerzone o umiejętności podania sposobów rozdzielania roztworu właściwego i zawiesiny, pojęcia: dipol, koloid, opisania jak sporządzić roztwór nasycony i nienasycony, opisania różnicy pomiędzy roztworem stężonym i rozcieńczonym, umiejętności dokonywania bardziej skomplikowanych obliczeń na Cp roztworu, oblicz. masy substancji rozpuszczonej i masy roztworu 2- Kwasy i wodorotlenki: podst. umiejętności jak w p.2 z zag. na ocenę dopuszczającą, poszerzone o umiejętności pisania wzorów strukturalnych poznanych kwasów i wodorotlenków, pisania prostych równań dysocjacji jonowej kwasów i wodorotlenków, wyjaśnienie pojęcia odczynu: kwaśnego, zasadowego, obojętnego i podania wartości ph tych roztworów, pojęcie wskaźników roztworów 3- Sole: podst. umiejętności jak w p.3 z zag. na ocenę dopuszczającą, poszerzone o umiejętności pisania wzorów sumarycznych soli wszystkich poznanych kwasów i ich nazewnictwo, pisania równań dysocjacji wybranych soli, umiejętność podania czterech podstawowych sposobów otrzymywania soli i zapisania ich za pomocą równań reakcji chemicznych, wyjaśnienia pojęcia reakcji zobojętniania, opisania zastosowania wybranych soli 4-Węglowodory nasycone: umiejętności jak w p.4 z zag. na oc.dopuszczającą, poszerzone o umiejętność opisywania właściwości etanu, propanu i butanu, pisania ich wzorów sumarycznych i strukturalnych, podania wzoru ogólnego szeregu alkanów 5- Węglowodory nienasycone: umiejętności jak w p.5 z zag. na oc. dop., poszerzone o umiejętności: definiowania pojęcia polimeryzacji, pisania wz grupowych etenu i etynu, określenia wpływu tych węglowodorów na wodę bromową i roztwór manganianu VII potasu, podania ogólnych wzorów szeregu alkenów i alkynów 6- Alkohole: umiejętności jak w p.6 z zag. na oc.dop., poszerzone o umiejętności dokonania podziału alkoholi, podania ich ogólnego wzoru, pisania wzorów strukturalnych i grupowych metanolu, etanolu i gliceryny Na ocenę dobrą: 1 - Roztwory wodne: umiejętności jak w p.1 z zagadnień na oc. dopuszczającą, i p.1 z zag. na oc. dostateczną, poszerzone o umiejętność rozwiązywania bardziej skomplikowanych zadań na Cp roztworu / w tym roztworu nasyconego w danej temp. z wykorzystaniem wykresu rozpuszczalności /, przekształcania wzoru rozszerzonego na Cp roztworu, wyjaśnienia jak z roztworu nasyconego otrzymać roztwór nienasycony i odwrotnie bez zmiany ilości substancji rozpuszczonej 2- Kwasy i wodorotlenki: umiejętności jak w p.2 z zagadnień na oc. dopuszczającą, i p.2 z zag. na oc. dostateczną, poszerzone o umiejętność pisania reakcji otrzymywania tych
związków, reakcji dysocjacji jonowej wszystkich kwasów i wodorotlenków, określania zmiany barw wskaźników w zależności od odczynu roztworu, określania odczynu roztworu w zależności od ph roztworu 3- Sole: umiejętności jak w p.3 z zagadnień na oc. dopuszczającą, i p.3 z zag. na oc. dostateczną, poszerzone o umiejętność pisania wzorów strukturalnych soli, zapisu cząsteczkowego wszystkich sposobów otrzymywania soli w tym reakcji strąceniowych, zapisu i odczytu równań dysocjacji jonowej soli wszystkich kwasów 4- Węglowodory nasycone: umiejętności jak w p.4 z zag. na oc.dop i p.4 z zag. na oc.dostat., poszerzone o umiejętności pisania wzorów grupowych pierwszych czterech alkanów z szeregu homologicznego, pisania wszystkich typów reakcji spalania alkanów, opisywania zastosowania propanu i butanu oraz wyjaśnienia jak zmieniają się właściwości alkanów w szeregu homolog. wraz z wydłużaniem się łańcucha węglowego 5- Węglowodory nienasycone: umiejętności jak w p.5 z zag. na oc. dop., dost., poszerzone o umiejętności pisania wszystkich rodzajów wzorów propenu, butenu, propynu, butynu, definiowania pojęcia reakcji przyłączania i umiejętności zapisywania r.przyłącznia etenu i etynu np. z bromem, chlorem, wodorem oraz zapisywania reakcji otrzymywania etynu z karbidu 6- Alkohole: umiejętności z zag. na oc. dop., dost., poszerzone o umiejętności: pisania wszystkich rodzajów wzorów propanolu i butanolu, podania nazw zwyczajowych wszystkich poznanych alkoholi; określania, co to jest grupa funkcyjna; wyjaśnienia, w jaki sposób tworzy się nazwę systematyczną glicerolu; zapisywania reakcji fermentacji alkoholowej; reakcji spalania metanolu i etanolu, podania reakcji charakterystycznej na wykrywanie etanolu Na ocenę bardzo dobrą: 1- Roztwory wodne: wszystkie umiejętności z punktu 1 z zagadnień na ocenę: dopuszczającą, dostateczną i dobrą, poszerzone o umiejętności rozwiązywania zadań na Cp roztworu z wykorzystaniem gęstości oraz obliczania rozpuszczalności substancji w danej temperaturze- znając Cp roztworu nasyconego w tej temperaturze, porównywania rozpuszczalności w wodzie związków kowalencyjnych i jonowych 2- Kwasy i wodorotlenki: wszystkie umiejętności z punktu 2 z zagadnień na ocenę: dopuszczającą, dostateczną i dobrą, poszerzone o umiejętność identyfikacji kwasów i wodorotlenków na podstawie podanych informacji, umiejętność rozwiązywania chemografów i projektowania doświadczeń w wyniku których można otrzymać te związki 3- Sole: wszystkie umiejętności z punktu 3 z zagadnień na ocenę: dopuszczającą, dostateczną i dobrą, poszerzone o umiejętność pisania wszystkich sposobów otrzymywania soli nie tylko cząsteczkowo ale i jonowo, proponowanie reakcji tworzenia soli trudno rozpuszczalnej, identyfikacji soli na podstawie podanej informacji, projektowanie doświadczeń otrzymywania soli i przewidywanie ich efektów 4-Węglowodory nasycone: wszystkie umiejętności z p.4 z zag. na oc. dop., dost., dobrą, poszerzone o umiejętności wyjaśnienia pojęcia nasycone, wyjaśnienia co jest przyczyną małej reaktywności chemicznej alkanów 5-Węglowodory nienasycone: umiejętności z p.5 z zag. na oc. dop., dost., dobrą, poszerzone o umiejętności wyjaśnienia pojęcia nienasycone, zapisywania reakcji polimeryzacji etenu, wyjaśnienia wpływu wiązania wielokrotnego w cząsteczce węglowodoru na jego reaktywność chemiczną, projektowania doświadczeń chemicznych umożliwiających odróżnienie węglowodorów nienasyconych od nasyconych 6- Alkohole: wszystkie umiejętności z zag. na oc. dop., dost., dobrą, poszerzone o umiejętność wyjaśnienia jak powstaje nitrogliceryna, jak brzmi jej nazwa chemiczna, podania
jak powstaje dynamit i kto go wynalazł; wyjaśnienia zależności między długością łańcucha węglowego a stanem skupienia i reaktywnością chemiczną alkoholi Na ocenę celującą: Wszystkie wiadomości i umiejętności na oc.bardzo dobrą z p.1,2,3,4,5,6, oraz wybrane wiadomości i umiejętności wykraczające poza treści wymagań podstawy programowej, których spełnienie jest warunkiem uzyskania oceny celującej: - uczeń potrafi rozwiązać zadania rachunkowe na mieszanie roztworów, na stężenie procentowe roztworu i rozpuszczalność o bardzo dużym stopniu trudności - zna pojęcie mola, masy molowej i umie rozwiązać zadania z wykorzystaniem tych pojęć - potrafi podać wzory i nazwy innych kwasów i wodorotlenków niż tych, które obowiązują w podstawie programowej - wyjaśnić pojęcie hydrat, podać przykłady i wzory hydratów - potrafi rozwiązać zadania z wykorzystaniem hydratów - wyjaśnić pojęcie destylacji frakcjonowanej ropy naftowej, izomerii, krakingu, podać przykłady różnych tworzyw sztucznych i opisać ich właściwości i zastosowanie, zapisać reakcję polimeryzacji w której powstaje polichlorek winylu - zapisać reakcje podstawiania /substytucji/ - podać przykłady alkoholi innych niż te które obowiązują w podstawie programowej, podać ich wzory, nazwy, opisać właściwości Klasy trzecie: Na ocenę dopuszczającą: 1. Kwasy organiczne, estry, aminy i aminokwasy: -- uczeń zna pojęcia: estry, kwasy organiczne, aminy, aminokwasy - dowodzi, że kwasy organiczne, estry, aminy, aminokwasy/ podobnie jak alkohole/ są pochodnymi węglowodorów, opisuje budowę pochodnych węglowodorów, wie co to jest grupa funkcyjna - zna wzory sumaryczne i nazwy podstawowych kwasów organicznych /niższych i wyższych/; opisuje właściwości i znaczenie wybranych kwasów - zna pojęcie mydeł, wie w jakiej reakcji powstają, zna ich rodzaje - podaje ogólne właściwości estrów, najprostszej aminy oraz aminokwasu / podaje ich wzory sumaryczne /, opisuje ich zastosowanie - zna pojęcie polipeptydów, wie jak powstają 2. Substancje o znaczeniu biologicznym: - uczeń umie wymienić główne pierwiastki chemiczne wchodzące w skład organizmu człowieka
- wymienia podstawowe składniki żywności oraz podaje ich rolę dla organizmu człowieka oraz miejsce ich występowania - zna pojęcia: tłuszczy, białek, cukrów zna ogólny ich podział - zna podział tłuszczy ze względu na stan skupienia i występowanie, umie opisać ich podst. właściwości - definiuje pojęcie białek ze względu na ich skład pierwiastkowy i występowanie - zna pojęcie denaturacja i czynniki pod wpływem których zachodzi - podaje wzory sumaryczne glukozy, sacharozy, skrobi i celulozy - wymienia ich podst. właściwości - zna reakcje charakterystyczne na wykrywanie skrobi i jedną na wykrywanie białek Na ocenę dostateczną: 1. Kwasy organiczne, estry, aminy i aminokwasy: - wszystkie wiadomości jak w punkcie 1 na oc. dopuszczającą, poszerzone o umiejętność zapisu wzorów strukturalnych niższych kwasów organicznych, równań dysocjacji jonowej kwasów i reakcji ich zobojętniania- zapis tylko w formie cząsteczkowej - uczeń wie który z wyższych kwasów organicznych to związek nasycony, a który to nienasycony - podaje przykłady estrów, ich wzory, umie zapisać prostą reakcję estryfikacji - umie zapisać wzory strukturalne wybranej aminy i aminokwasu 2. Substancje o znaczeniu biologicznym: - wszystkie wiadomości z p.2 na oc.dop., poszerzone o podanie słownego zapisu reakcji otrzymywania wybranego tłuszczu oraz umiejętność wyjaśnienia jak odróżnić tłuszcz roślinny od zwierzęcego z punktu widzenia chemicznego - uczeń zna pojęcie koagulacji białek i wymienia czynniki które je powodują - zna wszystkie reakcje na wykrywanie białek - wymienia zastosowanie cukrów w gospodarce człowieka - zna pojęcia: monosacharyd, disacharyd i polisacharyd, podaje po jednym ich przykładzie Na ocenę dobrą: 1. Kwasy organiczne, estry, aminy i aminokwasy: - wszystkie wiadomości i umiejętności z p.1 na oc.dop., dost., poszerzone o umiejętność zapisu reakcji zobojętniania również w formie jonowej, zapisu reakcji kwasów organicznych z metalami i tlenkami metali -uczeń wie jak doświadczalnie udowodnić że dany kwas org. jest zw. nienasyconym, umie wyjaśnić dlaczego kw. oleinowy należy do związków nienasyconych - tworzy nazwy estrów pochodzących od podanych nazw kwasów i alkoholi, umie zapisać reakcje ich powstawania /reakcje estryfikacji/ - potrafi wyjaśnić jakie odczyny mają aminy i aminokwasy, oraz dlaczego - umie wyjaśnić jak tworzy się wzory amin 2. Substancje o znaczeniu biologicznym: - wszystkie wiadomości z p.2 na oc.dop., dost., poszerzone o znajomość pojęć: peptydy, zol, żel, izomer - uczeń zna podział białek na proste i złożone, umie podać gdzie występują - umie podać inne przykłady cukrów prostych i złożonych - umie zapisać reakcje powstawania glukozy w procesie fotosyntezy - umie zapisać wzory ogólne tłuszczy i cukrów
Na ocenę bardzo dobrą: 1. Kwasy organiczne, estry, aminy i aminokwasy: - wszystkie wiadomości i umiejętności z punktu 1 na ocenę dop., dost., dobrą poszerzone o umiejętność wyjaśnienia zależności między długością łańcucha węglowego a stanem skupienia i reaktywnością chemiczną kwasów organicznych - uczeń przewiduje produkty reakcji chemicznej - identyfikuje poznane substancje - zapisuje równanie reakcji tworzenia dipeptydu, wyjaśnia mechanizm powstawania wiązania peptydowego - potrafi zapisać reakcje otrzymywania kwasu mrówkowego i octowego, reakcje ich spalania - potrafi wykorzystać swoją wiedzę do rozwiązywania złożonych zadań 2. Substancje o znaczeniu biologicznym: - wszystkie wiadomości i umiejętności zawarte w p.2 na oc.dop., dost., dobrą poszerzone o umiejętność zapisu reakcji hydrolizy sacharozy, skrobi uczeń zna ich produkty; zapisu reakcji otrzymywania tristearynianu glicerolu, reakcji biologicznego utleniania glukozy - uczeń wyjaśnia na czym polega wysalanie i peptyzacja, umie opisać właściwości białek - wyjaśnia co to są dekstryny -identyfikuje poznane substancje - potrafi zaplanować i przeprowadzić reakcje weryfikujące postawioną hipotezę Na ocenę celującą: Wszystkie wiadomości i umiejętności na oc.bardzo dobrą z p.1 i 2, oraz wybrane wiadomości i umiejętności wykraczające poza treści wymagań podstawy programowej, których spełnienie jest warunkiem uzyskania oceny celującej: - uczeń umie zapisać reakcję hydrolizy estru o podanej nazwie lub wzorze - potrafi zapisać reakcję zmydlania tłuszczu - potrafi zbadać skład pierwiastkowy białek i cukrów - udowadnia doświadczalnie, że glukoza wykazuje właściwości redukujące - przeprowadza próbę Trommera i próbę Tollensa i zapisuje równania reakcji - umie wyjaśnić na czym polega próba akr oleinowa i do czego służy - opisuje hydrolizę tłuszczów - wyjaśnia na czym polega efekt Tyndalla - bierze udział w konkursach chemicznych i osiąga dobre wyniki