PARLAMENT EUROPEJSKI 2014-2019 Komisja Praw Kobiet i Równouprawnienia 2014/0091(COD) 6.5.2015 OPINIA Komisji Praw Kobiet i Równouprawnienia dla Komisji Gospodarczej i Monetarnej w sprawie wniosku dotyczącego dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie działalności instytucji pracowniczych programów emerytalnych oraz nadzoru nad takimi instytucjami (wersja przekształcona). (COM(2014)0167 C7-0112/2014 2014/0091(COD)) Sprawozdawczyni komisji opiniodawczej: Sirpa Pietikäinen AD\1060373.doc PE549.448v02-00 Zjednoczona w różnorodności
PA_Legam PE549.448v02-00 2/2 AD\1060373.doc
ZWIĘZŁE UZASADNIENIE Państwa członkowskie mają różne systemy emerytalne, lecz muszą zmierzyć się z podobnymi wyzwaniami, aby zapewnić zrównoważone finansowo i odpowiednie dochody emerytalne. Średnie trwanie życia w Unii Europejskiej wzrasta obecnie co roku o blisko dwa i pół miesiąca i ważne jest, by utrzymać niski poziom ubóstwa ludzi starszych i zapewnić wszystkim odpowiednie świadczenia emerytalne. Kryzys poważnie uszczuplił oszczędności emerytalne gospodarstw domowych, a prywatne świadczenia emerytalne pozostają pod presją, między innymi ze względu na utrzymujące się stale na niskim poziomie stopy procentowe. Jest to także powodem presji wywieranej na przychody pracowniczych funduszy emerytalnych, a w konsekwencji na rolę funduszy jako największych inwestorów instytucjonalnych w Europie. Pracownicze fundusze emerytalne reagują zmianą modeli biznesowych i mogą również zwiększyć ryzyko stosowanych przez siebie inwestycji strategicznych, co mogłoby ostatecznie wpłynąć na wypłatę świadczeń na rzecz uczestników takich programów. Przegląd dyrektywy IORP wypada pod tym względem w odpowiednim czasie. Nie należy pominąć faktu, że wyzwania te dotyczą w głównej mierze kobiet. Kobiety borykają się z problemem luki emerytalnej. Przede wszystkim te różnice w świadczeniach emerytalnych wynikają z istniejących różnic w wynagradzaniu kobiet i mężczyzn: wynagrodzenie kobiet za godzinę jest przeciętnie blisko o 16% niższe niż wynagrodzenie mężczyzn (UE-28 w 2013 r.). Choć ta rozbieżność maleje, nie ma przekonujących dowodów na to, że luka emerytalna, średnio wynosząca 39%, również się zmniejsza. Elastyczne rozwiązania dotyczące pracy kobiet, w tym praca w niepełnym wymiarze godzin czy przerwy w karierze, są często związane z czasem poświęcanym przez nie na obowiązki domowe i rodzinne i mogą po części odzwierciedlać osobiste preferencje. Rozwiązania te mają często ujemny wpływ na akumulację uprawnień emerytalnych. Na udział kobiet w rynku pracy ma ponadto wpływ segregacja kobiet i mężczyzn w obrębie poszczególnych składowych rynku pracy, sektorów o różnym poziomie wynagrodzenia lub różnej polityce w zakresie funduszy emerytalnych, jak również segregacja na różnych szczeblach hierarchii organizacyjnej, której i w tym przypadku towarzyszą różnice w wynagrodzeniu. Luka emerytalna i długowieczność kobiet prowadzi do tego, że więcej kobiet niż mężczyzn doświadcza ubóstwa w sędziwym wieku. Ponadto starsze kobiety znajdują się często w niepewnej sytuacji, ponieważ ich uprawnienia emerytalne wynikają z ich statusu małżeńskiego (emerytura małżeńska lub renta wdowia). Zachęty do wcześniejszego przejścia na emeryturę w związku z tym, że ofert pracy dla starszych pracowników jest niewiele, również prowadzą do niższych dochodów. W 2012 r. 22% kobiet powyżej 65 roku życia groziło ubóstwo, podczas gdy w przypadku mężczyzn odsetek ten wyniósł 16%. I choć wyrok Trybunału Sprawiedliwości z 2011 r. zobowiązuje wszelkie nowe systemy do stosowania jednolitych dla obu płci czynników aktuarialnych, aby wziąć pod uwagę dłuższy przewidywany emerytalny okres życia w przypadku kobiet, trudno jest stwierdzić, w jaki sposób fundusze emerytalne radzą sobie z wyzwaniem, jakie stanowi fakt, że kobiety żyją dłużej. AD\1060373.doc 3/3 PE549.448v02-00
Aby przezwyciężyć ubóstwo kobiet w wieku emerytalnym i zapewnić równy poziom świadczeń emerytalnych, należy wypracować ogólnoeuropejskie powszechne programy emerytalne pierwszego filaru, które zapewnią dochody w odpowiedniej wysokości i które będą uzupełniane przez wystarczające emerytury pracownicze. Komisja powinna dokonać pogłębionej analizy wpływu poszczególnych filarów, systemów emerytalnych i ich struktur na mężczyzn i kobiety. Na podstawie wniosków Komisja powinna przedstawić propozycje działań i możliwych zmian strukturalnych, które są wymagane do zapewnienia równego poziomu świadczeń emerytalnych dla kobiet i mężczyzn w poszczególnych państwach członkowskich. Lepiej funkcjonujące powszechne programy emerytalne są warunkiem wstępnym wyeliminowania ubóstwa wśród kobiet w wieku emerytalnym, natomiast systemy drugiego filaru biorące w większym stopniu pod uwagę aspekt płci są potrzebne, by zapewnić odpowiednie dochody. Jednocześnie należy wziąć pod uwagę, że obecnie mniej kobiet niż mężczyzn przystępuje do pracowniczych programów emerytalnych. Może to spowodować pogłębienie się luki emerytalnej, gdyż coraz większą uwagę poświęca się w państwach członkowskich drugiemu filarowi. W ten sposób coraz ściślejsze powiązane składek emerytalnych i korzyści, w związku z którym okresy bez zatrudnienia i niższe dochody mają ujemy wpływ, pogłębi różnice między płciami w dostępie do świadczeń emerytalnych i ich zakresie. W niektórych państwach członkowskich, gdzie przejście z systemu opartego na określonym świadczeniu na system oparty na określonej składce w przypadku prywatnych planów emerytalnych jest widoczne, badania naukowe wskazują, że różnice w zakresie świadczeń emerytalnych między mężczyznami a kobietami są znaczenie wyższe w tym drugim filarze niż w pierwszym filarze publicznym. Wszelki europejski wniosek ustawodawczy dotyczący bezpośrednio lub pośrednio świadczeń emerytalnych na rzecz obywateli powinien mieć na celu zniwelowanie tej nierówności. Przejrzyste powinny być również wyjaśnienia dotyczące sposobu, w jaki rezerwy techniczne powinny zostać zwiększone tak, by uwzględnić ryzyko związane z długowiecznością kobiet, a także sposobu, w jaki należy zapewnić brak dyskryminacji przy wypłacaniu takich świadczeń w przyszłości. Zasady dobrego zarządzania powinny również obejmować kwestię uwzględniania aspektu płci. Dotyczy to także dostosowywania informacji przez instytucje finansowe. Pomimo że jest to kontrowersyjne i nierozłącznie związane ze stereotypami dotyczącymi płci, uważa się, że kobiety mają mniejszą wiedzę na temat finansów i mniejszy dostęp do oficjalnych produktów finansowych niż mężczyźni. Z badań przeprowadzonych przez OECD wynika na przykład, że tylko 49% kobiet wie, jak funkcjonują odsetki złożone, podczas gdy taką wiedzę posiada 75% mężczyzn. W niektórych państwach prawie 60% kobiet i 45% mężczyzn nie jest świadomych tego, że wysokiemu zwrotowi inwestycji towarzyszy wysokie ryzyko. Znajomość zagadnień finansowych może być wyzwaniem zarówno dla kobiet, jak i dla mężczyzn, dlatego też jasne i bardziej opisowe przedstawienie ryzyka i charakterystyki produktów jest korzystne dla wszystkich użytkowników. Należy również pamiętać, że jasne i odpowiednie informacje na temat funduszy emerytalnych powinny również uwzględniać fakt, że ich odbiorcy mogą nie posiadać wiedzy na temat dochodów emerytalnych. Zindywidualizowane zestawienia świadczeń emerytalnych dałyby możliwość wyraźnego wskazania różnic między świadczeniami emerytalnymi (w porównaniu z innymi uczestnikami programów) oraz propozycje zniwelowania tych różnic skierowane do uczestników programów. Jest to również aspekt, który może zachęcić kobiety często PE549.448v02-00 4/4 AD\1060373.doc
muszące w pewnej mierze pracować więcej, żeby otrzymać takie same świadczenia emerytalne jak mężczyźni do przystąpienia do funduszy emerytalnych lub do dobrowolnego zainwestowania ich dodatkowych oszczędności w pracownicze programy emerytalne. POPRAWKI Komisja Praw Kobiet i Równouprawnienia zwraca się do Komisji Gospodarczej i Monetarnej, jako do komisji przedmiotowo właściwej, o wzięcie pod uwagę następujących poprawek: 1 Motyw 2 (2) Rynek wewnętrzny, powinien pozwalać instytucjom działać w innych państwach członkowskich i zapewniać wysoki poziom ochrony uczestników i beneficjentów pracowniczych programów emerytalnych. (2) Rynek wewnętrzny powinien pozwalać instytucjom działać w innych państwach członkowskich i zapewniać wysoki poziom ochrony uczestników i beneficjentów pracowniczych programów emerytalnych, przy jednoczesnym pełnym poszanowaniu dorobku Unii w obszarze równości płci, jak również zasady niedyskryminacji, oraz przy uwzględnieniu specjalnych potrzeb, między innymi potrzeb kobiet, a także luki emerytalnej. 2 Motyw 3 a (nowy) (3a) Emerytury pracownicze stanowią w obliczu demograficznych przemian w Europie i sytuacji budżetów krajowych niemal nieunikniony element odpowiedniego, bezpiecznego i trwałego zabezpieczenia emerytalnego. AD\1060373.doc 5/5 PE549.448v02-00
3 Motyw 4 (4) Konieczne jest podjęcie działań, które umożliwią dalszy rozwój prywatnych oszczędności emerytalnych, takich jak emerytury pracownicze. Jest to ważne ze względu na to, że systemy zabezpieczenia społecznego są pod coraz większą presją, co oznacza, że obywatele będą w coraz większym stopniu polegać na emeryturach pracowniczych jako uzupełnieniu emerytury. Należy rozwijać pracownicze programy emerytalne, jednakże bez podważania znaczenia emerytalnych systemów zabezpieczenia społecznego w zakresie bezpiecznej, trwałej i skutecznej osłony socjalnej, która powinna zapewnić godziwy poziom życia na starość i z tego względu powinna być głównym celem wzmocnienia europejskiego modelu społecznego. (4) Pomimo że odpowiedzialność za zapewnienie odpowiednich dochodów i usług na rzecz starszych obywateli spoczywa na sektorze publicznym, należy stale podejmować działania w państwach członkowskich w celu dalszego rozwoju istniejących systemów emerytur pracowniczych (drugi filar) i, jako środka uzupełniającego, prywatnych oszczędności emerytalnych (trzeci filar), takich jak emerytury pracownicze, aby ułatwić emerytom skorzystanie z dodatkowych usług dostosowanych do ich osobistych potrzeb. Jest to ważne ze względu na to, że systemy zabezpieczenia społecznego są pod coraz większą presją, co oznacza, że obywatele będą w coraz większym stopniu polegać na emeryturach pracowniczych jako uzupełnieniu emerytury. Należy rozwijać pracownicze programy emerytalne, jednakże bez podważania znaczenia emerytalnych systemów zabezpieczenia społecznego w zakresie bezpiecznej, trwałej i skutecznej osłony socjalnej, która powinna zapewnić godziwy poziom życia na starość i z tego względu powinna być głównym celem wzmocnienia europejskiego modelu społecznego. Należy jednak zauważyć, że wcześniej istniejące nierówności na rynku pracy, jak na przykład zróżnicowanie wynagrodzenia ze względu na płeć, znajdują swoje odzwierciedlenie w niekorzystnych uwarunkowaniach skumulowanych w pierwszym i drugim filarze systemu emerytalnego, których skutkiem są niższe świadczenia emerytalne oraz zagrożenie ubóstwem w podeszłym wieku. PE549.448v02-00 6/6 AD\1060373.doc
4 Motyw 4 a (nowy) (4a) Konieczne jest podjęcie działań, które umożliwią zapewnienie kobietom równego dostępu do godziwych programów emerytalnych poprzez skorygowanie nierównowagi wynikającej z utrzymujących się nierówności w traktowaniu mężczyzn i kobiet na rynku pracy. 5 Motyw 5 (5) Niniejsza dyrektywa jest zgodna z prawami podstawowymi i z zasadami uznanymi w Karcie praw podstawowych Unii Europejskiej, w szczególności z prawem do ochrony danych osobowych, wolnością prowadzenia działalności gospodarczej i prawem do wysokiego poziomu ochrony konsumenta. Zgodność ta jest osiągnięta w szczególności za sprawą zapewnienia wysokiego poziomu przejrzystości świadczenia usług emerytalnych, świadomego planowania finansów osobistych i emerytury, a także ułatwienia działalności transgranicznej dla instytucji pracowniczych programów emerytalnych i przedsiębiorstw. Niniejszą dyrektywę należy wdrażać zgodnie z tymi prawami i zasadami. (5) Niniejsza dyrektywa jest zgodna z prawami podstawowymi i z zasadami uznanymi w Karcie praw podstawowych Unii Europejskiej, w szczególności z prawem do ochrony danych osobowych, prawem do równego traktowania i braku dyskryminacji ze względów takich jak płeć, orientacja seksualna czy skład gospodarstwa domowego, swobodą prowadzenia działalności gospodarczej i prawem do wysokiego poziomu ochrony konsumenta. Zgodność ta jest osiągnięta w szczególności za sprawą zapewnienia wysokiego poziomu przejrzystości świadczenia usług emerytalnych, świadomego planowania finansów osobistych i emerytury, uwzględniającego znajomość zagadnień finansowych każdego uczestnika pracowniczego programu emerytalnego, a także ułatwienia działalności transgranicznej dla instytucji pracowniczych programów emerytalnych i przedsiębiorstw. Niniejszą AD\1060373.doc 7/7 PE549.448v02-00
dyrektywę należy wdrażać zgodnie z tymi prawami i zasadami. 6 Motyw 6 (6) Pomimo wejścia w życie dyrektywy 2003/41/WE utrzymują się istotne bariery ostrożnościowe, które podnoszą koszty działalności dla instytucji, które prowadzą programy emerytalne za granicą. Ponadto należy podnieść obecny minimalny poziom ochrony uczestników i beneficjentów. Jest to o tyle istotne, że znacznie wzrosła liczba Europejczyków, którzy korzystają z programów przenoszących ryzyko długowieczności i ryzyko rynkowe z instytucji lub przedsiębiorstwa oferującego program emerytalny ( instytucji finansującej ) na uczestnika. Należy także zwiększyć obecny minimalny zakres informacji udzielanych uczestnikom i beneficjentom. Powyższe kwestie stanowią podstawę do zmiany dyrektywy. (6) Pomimo wejścia w życie dyrektywy 2003/41/WE utrzymują się istotne bariery ostrożnościowe, które podnoszą koszty działalności dla instytucji, które prowadzą programy emerytalne za granicą. Ponadto należy podnieść obecny minimalny poziom ochrony uczestników i beneficjentów oraz należy ten poziom ustalić przy uwzględnieniu unijnych zasad niedyskryminacji i równouprawnienia płci. Jest to o tyle istotne, że znacznie wzrosła liczba Europejczyków, którzy korzystają z programów przenoszących ryzyko długowieczności i ryzyko rynkowe z instytucji lub przedsiębiorstwa oferującego program emerytalny ( instytucji finansującej ) na uczestnika, oraz że takie programy mogą przyczynić się do występowania zjawiska ubóstwa osób starszych w państwach członkowskich, w szczególności zaś ubóstwa starszych kobiet. Należy także zwiększyć i dostosować obecny minimalny zakres informacji udzielanych uczestnikom i beneficjentom, aby ułatwić dostęp do tych informacji i dostosować je do potrzeb poszczególnych uczestników programów, w szczególności kobiet. Powyższe kwestie stanowią podstawę do zmiany dyrektywy. 7 Motyw 9 a (nowy) PE549.448v02-00 8/8 AD\1060373.doc
(9a) Mając na uwadze znaczenie zapewnienia odpowiedniego poziomu świadczeń emerytalnych oraz zlikwidowania różnic między płciami w wysokości tych świadczeń, Komisja powinna dokładnie zbadać wpływ poszczególnych filarów, systemów emerytalnych i ich struktur na kobiety i mężczyzn. Na podstawie wniosków Komisja powinna przedstawić propozycje działań i możliwych zmian strukturalnych, które są wymagane do zapewnienia równego poziomu świadczeń emerytalnych dla kobiet i mężczyzn w poszczególnych państwach członkowskich. 8 Motyw 9 a (nowy) (9a) Biorąc pod uwagę, że przeciętny poziom luki emerytalnej z perspektywy płci w Unii wynosi 39%, Komisja nie powinna jedynie opierać się na wymogach ostrożnościowych, ale powinna także zachęcać państwa członkowskie do opracowywania uzupełniających programów obejmujących mechanizmy monitorowania na potrzeby kontroli rezultatów, aby przyczyniać się do rozwoju drugiego filaru systemu emerytalnego jako sposobu zniwelowania luki emerytalnej oraz zapewnienia kobietom dostępu do godziwej emerytury. 9 Motyw 13 AD\1060373.doc 9/9 PE549.448v02-00
(13) Zmierzając do zapewnienia finansowego bezpieczeństwa systemu emerytalnego, świadczenia wypłacane przez instytucje pracowniczych programów emerytalnych powinny, ogólnie biorąc, zapewnić wypłaty emerytur dożywotnich. Możliwe są również wypłaty okresowe lub jednorazowe. (13) Zmierzając do zapewnienia finansowego bezpieczeństwa systemu emerytalnego, świadczenia wypłacane przez instytucje pracowniczych programów emerytalnych powinny, ogólnie biorąc, zapewnić wypłaty emerytur dożywotnich. Możliwe są również wypłaty okresowe lub jednorazowe. Ponadto Komisja powinna wypracować proste i przyjazne dla użytkownika metody ułatwiające kobietom i mężczyznom zrozumienie jakości produktów emerytalnych w drugim i trzecim filarze oraz opracować standardy informowania konsumentów i ochrony konsumentów za pomocą dobrowolnego kodeksu postępowania, a także, ewentualnie, zwięzły i przyjazny dla użytkownika unijny system certyfikacji takich produktów (europejski znak produktu emerytalnego). 10 Motyw 14 (14) Istotne jest zapewnienie, aby osoby starsze i niepełnosprawne nie były narażone na ryzyko ubóstwa i mogły cieszyć się godziwym poziomem życia. Ważnym aspektem zwalczania ubóstwa i braku zabezpieczenia osób starszych jest właściwe uwzględnienie poszczególnych rodzajów ryzyka biometrycznego w ustaleniach dotyczących pracowniczych programów emerytalnych. Ustanawiając program emerytalny, pracodawcy i pracownicy lub ich odpowiedni przedstawiciele powinni rozważyć możliwość zawarcia w programie emerytalnym postanowień w odniesieniu do pokrycia ryzyka długowieczności i ryzyka niezdolności do wykonywania (14) Istotne jest zapewnienie, aby rolnicy, matki wychowujące dzieci oraz osoby starsze i niepełnosprawne nie były narażone na ryzyko ubóstwa i mogły cieszyć się godziwym poziomem życia, przy czym uwagę należy zwrócić na szczególnie niepewną sytuację starszych kobiet. Ważnym aspektem zwalczania ubóstwa i braku zabezpieczenia osób starszych jest właściwe uwzględnienie poszczególnych rodzajów ryzyka biometrycznego w ustaleniach dotyczących pracowniczych programów emerytalnych. Ustanawiając program emerytalny, pracodawcy i pracownicy lub ich odpowiedni przedstawiciele powinni rozważyć możliwość zawarcia w PE549.448v02-00 10/10 AD\1060373.doc
zawodu, jak również postanowień w odniesieniu do osób pozostałych przy życiu po śmierci żywiciela. programie emerytalnym postanowień w odniesieniu do pokrycia ryzyka długowieczności i ryzyka niezdolności do wykonywania zawodu, okresów nieobecności w pracy związanej z wychowywaniem dzieci, jak również postanowień w odniesieniu do wypłaty świadczeń osobom pozostałym przy życiu po śmierci żywiciela, co umożliwiłoby seniorom, którzy utracili zdolność do samodzielnej egzystencji, przeniesienie się do domu spokojnej starości. 11 Motyw 17 (17) W celu ochrony uczestników i beneficjentów, instytucje pracowniczych programów emerytalnych powinny ograniczać swoją działalność do działań określonych w niniejszej dyrektywie, i takich, które z niej wynikają. (17) W celu ochrony uczestników i beneficjentów, instytucje pracowniczych programów emerytalnych powinny ograniczać swoją działalność do działań określonych w niniejszej dyrektywie, i takich, które z niej wynikają, oraz dostarczać uczestnikom i beneficjentom jasne i pewne informacje celem zapewnienia właściwego administrowania i zarządzania ryzykiem. 12 Motyw 20 (20) Instytucje pracowniczych programów emerytalnych są instytucjami świadczącymi usługi finansowe, ponoszącymi wielką odpowiedzialność za zapewnienie świadczenia z pracowniczych programów emerytalnych i z tego względu powinny spełniać niektóre minimalne (20) Instytucje pracowniczych programów emerytalnych są instytucjami emerytalnymi, które w pierwszej kolejności służą celom socjalnym i które ponoszą wielką odpowiedzialność za zapewnienie świadczenia z pracowniczych programów emerytalnych i z tego względu AD\1060373.doc 11/11 PE549.448v02-00
normy ostrożnościowe w odniesieniu do ich działalności i warunków działania. powinny spełniać niektóre minimalne normy ostrożnościowe w odniesieniu do ich działalności i warunków działania. Funkcja socjalna instytucji pracowniczych programów emerytalnych, a także trójstronne relacje między pracownikiem, pracodawcą i instytucjami pracowniczych programów emerytalnych (IORP) powinny być w pełni uznane i wspierane jako nadrzędny cel niniejszej dyrektywy. Należy także zachęcać do tworzenia pracowniczych programów emerytalnych opartych na porozumieniach zbiorowych uwzględniających aspekt płci, ponieważ programy te mogą odgrywać istotną rolę w promowaniu równouprawnienia płci i zmniejszaniu luki emerytalnej z perspektywy płci. 13 Motyw 36 (36) Niektóre rodzaje ryzyka można właściwie uwzględnić jedynie poprzez wymogi dotyczące zarządzania, natomiast nie można ich ograniczyć przy użyciu wymagań ilościowych wyrażonych w postaci rezerw technicznych i wymagań dotyczących finansowania. Dla odpowiedniego zarządzania ryzykiem zasadnicze znaczenie ma zatem zapewnienie skutecznego systemu zarządzania. Systemy te muszą być współmierne do charakteru, skali i złożoności działalności. (36) Niektóre rodzaje ryzyka można właściwie uwzględnić jedynie poprzez wymogi dotyczące zarządzania, natomiast nie można ich ograniczyć przy użyciu wymagań ilościowych wyrażonych w postaci rezerw technicznych i wymagań dotyczących finansowania. Dla odpowiedniego zarządzania ryzykiem zasadnicze znaczenie ma zatem zapewnienie skutecznego systemu zarządzania oraz zagwarantowanie w równym stopniu prawa do ochrony wszystkim uczestnikom programów. Systemy te muszą być współmierne do charakteru, skali i złożoności działalności. PE549.448v02-00 12/12 AD\1060373.doc
14 Motyw 39 (39) Wszystkie osoby pełniące kluczowe funkcje powinny mieć odpowiednie kompetencje i cieszyć się dobrą reputacją. Niemniej tylko osoby pełniące kluczowe funkcje powinny być objęte wymogiem powiadamiania właściwych władz. (39) Wszystkie osoby pełniące kluczowe funkcje powinny mieć odpowiednie kompetencje i cieszyć się dobrą reputacją oraz reprezentować odpowiednio wysoki poziom etyki zawodowej, w tym być szczególnie wyczulone na kwestie płci. Niemniej tylko osoby pełniące kluczowe funkcje powinny być objęte wymogiem powiadamiania właściwych władz. 15 Motyw 41 (41) Ważne jest, by instytucje poprawiły zarządzanie ryzykiem, tak by można było właściwie zrozumieć ich potencjalne słabe punkty w odniesieniu do stabilności programu emerytalnego i omówić je z właściwymi władzami. W ramach swojego systemu zarządzania ryzykiem instytucje powinny przedstawiać oszacowanie ryzyka dotyczącego ich działalności związanej z emeryturami. Oszacowanie to należy także udostępniać właściwym władzom. W dokumencie tym instytucje powinny zawierać m.in. opis jakościowy głównych elementów określających ich pozycję płynności zgodnie z prawem krajowym, skuteczność ich systemu zarządzania ryzykiem oraz zdolność do spełnienia wymagań dotyczących rezerw technicznych. Oszacowanie powinno obejmować nowe lub pojawiające się rodzaje ryzyka związane ze zmianą klimatu, wykorzystaniem zasobów i (41) Ważne jest, by instytucje poprawiły zarządzanie ryzykiem, tak by można było właściwie zrozumieć ich potencjalne słabe punkty w odniesieniu do stabilności programu emerytalnego i omówić je z usługobiorcami i właściwymi władzami. W ramach swojego systemu zarządzania ryzykiem instytucje powinny przedstawiać oszacowanie ryzyka dotyczącego ich działalności związanej z emeryturami. Oszacowanie to należy także udostępniać usługobiorcom i właściwym władzom. W dokumencie tym instytucje powinny zawierać m.in. opis jakościowy głównych elementów określających ich pozycję płynności zgodnie z prawem krajowym, skuteczność ich systemu zarządzania ryzykiem oraz zdolność do spełnienia wymagań dotyczących rezerw technicznych, w tym zdolność do zróżnicowania rezerw technicznych przeznaczonych dla kobiet i mężczyzn. AD\1060373.doc 13/13 PE549.448v02-00
œrodowiskiem. Oszacowanie powinno obejmować nowe lub pojawiające się rodzaje ryzyka związane ze zmianą klimatu, wykorzystaniem zasobów i środowiskiem. 16 Motyw 46 (46) Instytucje powinny udzielać przyszłym uczestnikom, uczestnikom i beneficjentom jasnych i adekwatnych informacji, aby pomóc im w podejmowaniu decyzji dotyczących ich emerytur oraz by zapewnić wysoki poziom przejrzystości w różnych fazach programu: przed zapisaniem się do programu, w okresie uczestnictwa (w tym przed przejściem na emeryturę) oraz po przejściu na emeryturę. W szczególności należy udzielać informacji dotyczących nabytych uprawnień emerytalnych, planowanego poziomu świadczeń emerytalnych, ryzyka i gwarancji oraz kosztów. Jeżeli uczestnicy ponoszą ryzyko inwestycyjne, zasadnicze znaczenie mają także dodatkowe informacje o profilu inwestycyjnym, dostępnych opcjach i o wynikach osiągniętych w przeszłości. (46) Instytucje powinny udzielać przyszłym uczestnikom, uczestnikom i beneficjentom jasnych i adekwatnych informacji, aby pomóc im w podejmowaniu decyzji dotyczących ich emerytur oraz by zapewnić wysoki poziom przejrzystości w różnych fazach programu: przed zapisaniem się do programu, w okresie uczestnictwa (w tym przed przejściem na emeryturę), w okresach bez zatrudnienia, w okresach pracy w niepełnym wymiarze godzin oraz po przejściu na emeryturę. W szczególności należy udzielać informacji dotyczących nabytych uprawnień emerytalnych lub planowanego poziomu świadczeń emerytalnych, w porównaniu z innymi członkami i beneficjentami systemu, ryzyka i gwarancji oraz kosztów. Jeżeli uczestnicy ponoszą ryzyko inwestycyjne, dodatkowe informacje o profilu inwestycyjnym, dostępnych opcjach i o wynikach osiągniętych w przeszłości i spodziewanych wynikach, o profilu ryzyka i strukturze kosztów powinny być obowiązkowe i przedstawiane w jasnej, zrozumiałej formie, z uwzględnieniem faktu, że uczestnicy programu reprezentują różne poziomy znajomości zagadnień finansowych. Udzielanie jasnych i wyczerpujących informacji nie powinno zmierzać jedynie do dostarczenia maksymalnej ilości informacji, lecz także gwarantować adekwatność tych informacji do potrzeb użytkownika, PE549.448v02-00 14/14 AD\1060373.doc
zgodnie z Konwencją o prawach osób niepełnosprawnych, zwłaszcza w odniesieniu do dostępności i dostępu do informacji, oraz powinno uwzględniać poziom znajomości zagadnień finansowych każdego uczestnika. Informacje dla konsumentów i zasady ochrony konsumentów można zwięźle podsumować i wytłumaczyć za pomocą dobrowolnego kodeksu postępowania, a także, ewentualnie, zwięzłego i przyjaznego dla użytkownika unijnego systemu certyfikacji (europejski znak produktu emerytalnego). 17 Motyw 47 (47) Przed przystąpieniem do programu przyszli uczestnicy powinni otrzymać wszystkie informacje niezbędne do podjęcia świadomego wyboru, takie jak informacje o możliwościach zrezygnowania z niektórych opcji, o składkach, kosztach i opcjach inwestycyjnych, w zależności od przypadku. (47) Przed przystąpieniem do programu przyszli uczestnicy powinni otrzymać wszystkie informacje niezbędne do podjęcia świadomego wyboru, takie jak informacje o możliwościach zrezygnowania z niektórych opcji, o skutkach przerw w karierze zawodowej lub umów o pracę w niepełnym wymiarze godzin, o składkach, kosztach i opcjach inwestycyjnych, w zależności od przypadku. 18 Motyw 49 (49) Instytucje powinny z dostatecznym wyprzedzeniem przed przejściem na emeryturę informować uczestników o możliwościach wypłaty ich świadczeń. (49) Instytucje powinny z dostatecznym wyprzedzeniem przed przejściem na emeryturę informować uczestników o możliwościach wypłaty ich świadczeń. AD\1060373.doc 15/15 PE549.448v02-00
Jeżeli świadczenie emerytalne nie jest wypłacane w postaci renty dożywotniej, uczestnicy zbliżający się do przejścia na emeryturę powinni otrzymać informację o dostępnych produktach w zakresie wypłaty świadczeń, aby ułatwić planowanie finansowe emerytury. Jeżeli świadczenie emerytalne nie jest wypłacane w postaci renty dożywotniej, uczestnicy zbliżający się do przejścia na emeryturę powinni otrzymać jasne, dostosowane do potrzeb i podzielone według kryterium płci informacje o dostępnych produktach w zakresie wypłaty świadczeń, aby ułatwić planowanie finansowe emerytury. 19 Artykuł 11 ustęp 2 2. Zgodnie z zasadą pomocniczości i biorąc pod uwagę skalę świadczeń emerytalnych oferowanych w ramach systemów zabezpieczenia społecznego państwa członkowskie mogą przewidzieć, że opcja objęcia ryzyka długowieczności i niepełnosprawności, zabezpieczenia dla osób pozostałych przy życiu po śmierci żywiciela i gwarancja zwrotu składek jako dodatkowe świadczenia są oferowane uczestnikom, o ile tak uzgodnią pracodawcy i pracownicy lub ich odpowiedni przedstawiciele. 2. Zgodnie z zasadą pomocniczości i biorąc pod uwagę skalę świadczeń emerytalnych oferowanych w ramach systemów zabezpieczenia społecznego państwa członkowskie mogą przewidzieć, że zostaje wprowadzona krajowa emerytura minimalna w wysokości przekraczającej próg zagrożenia ubóstwem, że opcja objęcia ryzyka długowieczności i niepełnosprawności, zabezpieczenia dla osób pozostałych przy życiu po śmierci żywiciela i gwarancja zwrotu składek jako dodatkowe świadczenia są oferowane uczestnikom, o ile tak uzgodnią pracodawcy i pracownicy lub ich odpowiedni przedstawiciele. 20 Artykuł 23 ustęp 1 wprowadzenie 1. Państwa członkowskie wymagają, aby instytucje zapewniały spełnianie przez wszystkie osoby, które faktycznie zarządzają instytucją lub pełnią inne 1. Państwa członkowskie wymagają, aby instytucje zadbały o to, by ich kadry kierownicze były wyłaniane z poszanowaniem zasady równowagi płci i PE549.448v02-00 16/16 AD\1060373.doc
kluczowe funkcje, następujących wymagań przy wykonywaniu swoich zadań: by zapewniały spełnianie przez wszystkie osoby, które faktycznie zarządzają instytucją lub pełnią inne kluczowe funkcje, następujących wymagań przy wykonywaniu swoich zadań: 21 Artykuł 23 ustęp 1 litera b b) osoby te cieszą się nieposzlakowaną opinią i są uczciwe (wymóg reputacji). b) osoby te cieszą się nieposzlakowaną opinią i są uczciwe oraz szczególnie wyczulone na kwestie płci (wymóg reputacji). 22 Artykuł 24 ustęp 2 2. Instytucje regularnie podają do wiadomości publicznej odpowiednie informacje dotyczące polityki wynagrodzeń, o ile przepisy ustawowe, wykonawcze i administracyjne stanowiące transpozycję dyrektywy 95/46/WE Parlamentu Europejskiego i Rady nie stanowią inaczej. 2. Instytucje regularnie podają do wiadomości publicznej odpowiednie informacje dotyczące polityki wynagrodzeń, z wykorzystaniem specjalnych wskaźników pozwalających połączyć wynagrodzenie ze sprawnym i właściwym zarządzaniem, przestrzeganiem etyki zawodowej i zapewnieniem równości płci, o ile przepisy ustawowe, wykonawcze i administracyjne stanowiące transpozycję dyrektywy 95/46/WE Parlamentu Europejskiego i Rady nie stanowią inaczej. 23 Artykuł 24 ustęp 3 litera a tiret ósme AD\1060373.doc 17/17 PE549.448v02-00
prowadzone jest jasne, przejrzyste i skuteczne zarządzanie w zakresie wynagrodzeń i nadzoru nad nimi; prowadzone jest jasne, przejrzyste, skuteczne i uwzględniające aspekt płci zarządzanie w zakresie wynagrodzeń i nadzoru nad nimi; 24 Artykuł 25 ustęp 1 1. Państwa członkowskie wymagają, aby instytucje wprowadziły funkcję zarządzania ryzykiem, funkcję audytu wewnętrznego oraz, w stosownych przypadkach, funkcję aktuarialną. Hierarchie podległości służbowej związane z każdą kluczową funkcją zapewniają zdolność skutecznego sprawowania danej kluczowej funkcji w obiektywny, uczciwy i niezależny sposób. 1. Państwa członkowskie wymagają, aby instytucje wprowadziły funkcję zarządzania ryzykiem, funkcję audytu wewnętrznego i zewnętrznego oraz, w stosownych przypadkach, funkcję aktuarialną. Hierarchie podległości służbowej związane z każdą kluczową funkcją zapewniają zdolność skutecznego sprawowania danej kluczowej funkcji w obiektywny, uczciwy i niezależny sposób, z poszanowaniem zasady równości płci. 25 Artykuł 28 ustęp 1 litera c c) oceny, czy dane wykorzystane do wyliczenia rezerw technicznych są wystarczające i czy są odpowiedniej jakości; c) oceny, czy dane wykorzystane do wyliczenia rezerw technicznych są wystarczające, czy są odpowiedniej jakości i czy sporządzono je z uwzględnieniem problematyki płci; PE549.448v02-00 18/18 AD\1060373.doc
26 Artykuł 29 ustęp 2 litera c c) zdolność spełnienia wymagań dotyczących rezerw technicznych określonych w art. 14; c) zdolność spełnienia wymagań dotyczących rezerw technicznych określonych w art. 14 bez powodowania pośredniej dyskryminacji kobiet; 27 Artykuł 38 ustęp 2 litera a a) są regularnie aktualizowane; a) są regularnie aktualizowane i dostosowywane do potrzeb poszczególnych uczestników programu w celu uwzględnienia różnic w rozumieniu treści występujących z racji płci i wieku; AD\1060373.doc 19/19 PE549.448v02-00
PROCEDURA Tytuł Odsyłacze Komisja przedmiotowo właściwa Data ogłoszenia na posiedzeniu Opinia wydana przez Data ogłoszenia na posiedzeniu Sprawozdawca(czyni) komisji opiniodawczej Data powołania Działalność instytucji pracowniczych programów emerytalnych oraz nadzór nad takimi instytucjami (wersja przekształcona) COM(2014)0167 C7-0112/2014 2014/0091(COD) ECON 14.4.2014 FEMM 14.4.2014 Sirpa Pietikäinen 17.10.2014 Rozpatrzenie w komisji 30.3.2015 Data przyjęcia 6.5.2015 Wynik głosowania końcowego +: : 0: 25 6 0 Posłowie obecni podczas głosowania końcowego Zastępcy obecni podczas głosowania końcowego Zastępcy (art. 200 ust. 2) obecni podczas głosowania końcowego Daniela Aiuto, Maria Arena, Catherine Bearder, Beatriz Becerra Basterrechea, Vilija Blinkevičiūtė, Anna Maria Corazza Bildt, Viorica Dăncilă, Iratxe García Pérez, Anna Hedh, Mary Honeyball, Elisabeth Köstinger, Agnieszka Kozłowska-Rajewicz, Angelika Mlinar, Angelika Niebler, Maria Noichl, Marijana Petir, Terry Reintke, Liliana Rodrigues, Jordi Sebastià, Ángela Vallina, Beatrix von Storch, Anna Záborská, Jana Žitňanská, Inês Cristina Zuber Stefan Eck, Constance Le Grip, Georg Mayer, Sirpa Pietikäinen, Monika Vana, Julie Ward Isabella Adinolfi PE549.448v02-00 20/20 AD\1060373.doc