ENERGA OPERATOR Spółka Akcyjna Oddział w Płocku Załącznik Zarządzenia Nr 50/DG/2008 z dnia 27 sierpnia 2008 roku S Z C Z E G Ó Ł O W A I N S T R U K C J I ORGANIZACJI BEZPIECZNEJ PRACY przy urządzeniach i instalacjach elektroenergetycznych S i e r p i e ń 2 0 0 8 r o k u
3 51 SPIS TREŚ CI 1. POSTANOWIENIA OGÓLNE....5 1.1. Przedmiot instrukcji (IP 1.1.)...5 1.2. Zakres stosowania (IP 1.2.)...5 1.3. Przeznaczenie instrukcji (IP 1.3.)...5 1.4. Pojęcia i definicje (IP 1.4.)...5 1.5. Obowiązki pracowników w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy.... 5 1.6. Kwalifikacje pracowników... 6 1.6.1. Wymagania kwalifikacyjne pracowników.... 6 1.6.2. Wymagania kwalifikacyjne w zespołach pracowników.... 7 1.6.3. Egzaminy sprawdzające kwalifikacje pracowników... 8 1.6.4. Kryteria puszczania egzaminów kwalifikacyjnych.... 9 1.7. Szkolenie w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy... 9 1.8. Badania lekarskie pracowników... 10 1.9. Badania psychologiczne pracowników.... 10 1.10. Aktualizacja instrukcji... 11 2. ORGANIZACJA BEZPIECZNEJ PRACY (IP 2.)... 12 2.1. Pojęcia i definicje (IP 1.4.)... 12 2.2. Zasady wykonywania prac (IP 2.1.)... 12 2.2.1. Prace, które mogą być wykonywane na dyspozycje ruchowe (IP 2.1.2.)... 12 2.2.2. Prace, które mogą być wykonywane na zlecenia służbowe (IP 2.1.2.)... 14 2.2.3. Warunki bezpiecznego wykonania pracy na dyspozycję ruchową lub na zlecenie służbowe... 16 2.2.4. Prace wykonywane jednoosobowo (IP 2.1.5.)... 17 2.3. Kwalifikacje i obowiązki pracowników w zakresie organizacji bezpiecznej pracy (IP 2.2.)... 19 2.3.1. Poleceniodawca (IP 2.2.1.)... 19 2.3.2. Koordynujący (IP 2.2.2.)... 20 2.3.3. Dopuszczający (IP 2.2.3.)... 20 2.3.4. Członek zespołu pracowników (IP 2.2.7.)... 20 2.4. Wykazy osób funkcyjnych... 20 2.5. Łączenie funkcji w procesie organizacji bezpiecznej pracy (IP 2.3.)... 21 2.6. Polecenia pisemne na prace (IP 2.4.)... 21 2.6.1. Wystawianie i przekazywanie poleceń (IP 2.4.1.)... 21 2.6.2. Sposób wypełniania pisemnego polecenia na pracę (wskazówki szczegółowe).... 21 2.6.3. Ewidencjonowanie wydanych poleceń na pracę (IP 2.4.2.)... 25 2.6.4. Rejestrowanie realizowanych poleceń (IP 2.4.2.)... 25 2.6.5. Obieg poleceń na pracę (IP 2.4.3.)... 26 2.7. Przygotowanie miejsca pracy (IP 2.5.)... 26 2.7.1. Wyłączanie i odłączanie urządzeń spod napięcia.... 26 2.7.2. Osoby upoważnione przygotowania miejsca pracy... 26 2.7.3. Blokowanie napędów łączników.... 27 2.7.4. Uziemianie wyłączonych urządzeń (IP 5. Załącznika Z-02-PO-01-A)... 27 2.8. Zasady organizacji pracy wykonywanej przez obcych wykonawców (IP 2.8.)... 29 2.9. Zasady organizacji pracy pracowników ENERGA OPERATOR SA w innych zakładach (IP 2.9.).... 29
4 51 3. BEZPIECZNE WYKONYWANIE PRACY (IP 3.).... 30 3.1. Zasady bezpiecznego wykonywania pracy (IP 3.2.)... 30 3.2. Zasady organizacji bezpiecznej pracy na liniach napowietrznych niskiego i średniego napięcia z przewodami izolowanymi (IP 3.3. i 3.4.)... 32 3.3. Zasady wykonywania prac przeładunkowo-transportowych... 33 3.3.1. Zasady i normy przenoszenia ładunków przez mężczyzn... 33 3.3.2. Przemieszczanie ładunków za pomocą poruszanych ręcznie wózków i taczek.... 34 3.3.3. Zasady i normy przenoszenia i przewożenia ładunków przez kobiety.... 34 3.3.4. Transport samochowy... 35 3.3.5. Załadunek (rozładunek) i transport słupów... 35 3.3.6. Załadunek (rozładunek) i transport transformatorów... 35 3.4. Stosowanie sprzętu ochronnego (IP Załącznik Z-02-PO-01-A)... 35 3.4.1. Wymagany sprzęt ochronny (IP 3.1. Załącznika Z-02-PO-01-A)... 35 3.4.2. Przecinanie kabla zestawem hydraulicznym (IP 9.1. Załącznika Z-02-PO-01-A)... 36 3.4.3. Badania okresowe sprzętu ochronnego (IP 11.1. Załącznika Z-02-PO-01-A)... 36 4. BEZPIECZNE PROWADZENIE RUCHU SIECI.... 37 4.1. Operatywne kierowanie siecią.... 37 4.2. Współpraca z sąsiednimi Spółkami Dystrybucyjnymi oraz zakładami przemysłowymi... 37 4.3. Lokalizacja i usuwanie awarii sieciowych (IP 3.9.)... 38 4.4. Lokalizacja i usuwanie uszkodzeń w sieciach napowietrznych w porze wieczorowo-nocnej.... 39 4.5. Usuwanie masowych awarii (IP 3.10.)... 40 4.6. Gospodarka kluczami od pomieszczeń ruchu elektrycznego... 42 5. TECHNOLOGIE PODSTAWOWYCH CZYNNOŚCI WCHODZĄCYCH W ZAKRES PRZYGOTOWANIA MIEJSCA PRACY... 43 TP 1 Wyłączenie obwodu nn zabezpieczonego bezpiecznikami instalacyjnymi... 44 TP 2 Wyłączenie i uziemienie strony nn w stacji napowietrznej SN/nN... 44 TP 3 Wyłączenie i uziemienie obwodu nn w stacji napowietrznej SN/nN... 45 TP 4 Otwieranie odłącznika słupowego w linii SN... 45 TP 5 Wyłączenie, odłączenie i uziemienie linii SN (w polu liniowym rozdzielni SN)... 46 TP 6 Otwieranie wyłącznika i odłącznika 110 kv.... 46 TP 7 Zakładanie uziemienia przenośnego w rozdzielni SN i WN.... 47 TP 8 Zakładanie uziemienia przenośnego na linii napowietrznej SN (ze słupa)... 47 TP 9 Zakładanie uziemienia przenośnego na linii napowietrznej SN (z kosza podnośnika)... 48 TP 10 Zakładanie uziemienia przenośnego na linii napowietrznej SN (z poziomu ziemi)... 49 TP 11 Zakładanie uziemienia przenośnego na linii napowietrznej nn (ze słupa)... 50 TP 12 Wymiana wkładki bezpiecznikowej SN... 50 6. AKTY PRAWNE I DOKUMENTY ZWIĄZANE.... 51 7. ZAŁĄCZNIKI... 52 7.1. Załącznik Z-01- (druk pisemnego Polecenia wykonania pracy ) wystawienia ręcznego... 52 7.2. Załącznik Z-02- (druk pisemnego Polecenia wykonania pracy ) wystawienia komputerowego... 54
5 51 1. POSTANOWIENIA OGÓLNE 1.1. Przedmiot instrukcji (IP 1.1.) Przedmiotem instrukcji są zasady organizacji bezpiecznej pracy przy urządzeniach i instalacjach elektroenergetycznych oraz w pobliżu tych urządzeń i instalacji. Zasady zawarte w niniejszej instrukcji stanowią uzupełniające zapisy spraw nie uregulowanych w Instrukcji organizacji bezpiecznej pracy przyjętej jako Instrukcja podstawowa (IP). 1.2. Zakres stosowania (IP 1.2.) Postanowienia instrukcji mają zastosowanie przy wykonywaniu wszystkich czynności przy urządzeniach i instalacjach elektroenergetycznych należących ENERGA OPERATOR SA oraz w pobliżu tych urządzeń i instalacji. Postanowień instrukcji nie stosuje się prac wykonywanych przy urządzeniach i instalacjach elektroenergetycznych o napięciu bezpiecznym, określonych w przepisach o ochronie przeciwporażeniowej oraz przy urządzeniach elektroenergetycznych powszechnego użytku. 1.3. Przeznaczenie instrukcji (IP 1.3.) Instrukcja przeznaczona jest dla osób organizujących i wykonujących prace przy urządzeniach i instalacjach elektroenergetycznych należących ENERGA OPERATOR SA oraz w pobliżu tych urządzeń i instalacji na obszarze działania Oddziału w Płocku i zatrudnionych w: 1) Oddziale w Płocku i Spółkach zależnych, 2) innych zakładach (firmach). 1.4. Pojęcia i definicje (IP 1.4.) 1. Oddział w Płocku jedna z lokalnych jednostek organizacyjnych przedsiębiorstwa energetycznego ENERGA OPERATOR SA sprawująca nadzór w imieniu ENERGA OPERATOR SA nad czynnościami wynikającymi ze statutów, umów lub aktów założycielskich Spółek zależnych funkcjonujących na obszarze działania Oddziału, w tym realizujących zadania związane z prowadzeniem eksploatacji urządzeń i instalacji elektroenergetycznych. 2. Spółki zależne Spółki wchodzące w skład Grupy Kapitałowej ENERGA realizujące zadania związane z prowadzeniem eksploatacji urządzeń i instalacji elektroenergetycznych należących ENERGA OPERATOR SA na obszarze działania Oddziału w Płocku. 3. Instrukcja podstawowa (IP) Instrukcja organizacji bezpiecznej pracy przy urządzeniach i instalacjach elektroenergetycznych. Zawarte w treści niniejszej instrukcji oznaczenia, np. (IP 2.1.5.) wskazują którego punktu Instrukcji podstawowej tyczy zapis uzupełniający. 1.5. Obowiązki pracowników w zakresie bhp 1. Przestrzeganie przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy jest podstawowym obowiązkiem każdego pracownika. W szczególności pracownik jest obowiązany: 1) znać przepisy i zasady bhp, brać udział w obowiązujących szkoleniach z tego zakresu oraz poddawać się wymaganym egzaminom sprawdzającym, 2) wykonywać pracę w sposób zgodny z zasadami i przepisami bhp oraz stosować się wydawanych w tym zakresie zarządzeń, poleceń i wskazówek przełożonych, 3) dbać o należyty stan maszyn, urządzeń, narzędzi, sprzętu oraz o ład i porządek w miejscu pracy i przydzielonych środkach transportu, 4) używać przydzielonej odzieży ochronnej i roboczej oraz sprzętu ochronnego zgodnie z przeznaczeniem,
6 51 5) poddawać się badaniom lekarskim wstępnym, okresowym i kontrolnym oraz innym zaleconym badaniom lekarskim i stosować się wskazań lekarskich, 6) niezwłocznie zawiamić przełożonego o zauważonym w zakładzie pracy wypadku albo zagrożeniu dla życia lub zdrowia ludzkiego oraz ostrzec współpracowników, a także inne osoby znajdujące się w rejonie zagrożenia, o grożącym im niebezpieczeństwie, 7) niezwłocznie po zauważonym zagrożeniu dla ludzi i zwierząt ze strony urządzeń elektroenergetycznych, należy skutecznie zabezpieczyć miejsce zagrożenia i zawiamić dyspozycję ruchu, 8) współdziałać z przełożonymi w wypełnianiu obowiązków tyczących bezpieczeństwa i higieny pracy. 2. Osoba kierująca pracownikami jest obowiązana: 1) organizować stanowiska pracy zgodnie z przepisami i zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy, 2) dbać o sprawność środków ochrony indywidualnej oraz ich stosowanie zgodnie z przeznaczeniem, 3) organizować, przygotowywać i prowadzić prace w oparciu o przyjęte i sprawdzone metody i technologie, uwzględniając zabezpieczenie pracowników przed wypadkami przy pracy, chorobami zawowymi i innymi chorobami związanymi z warunkami śrowiska pracy, 4) dbać o bezpieczny i higieniczny stan pomieszczeń pracy i wyposażenia technicznego, a także sprawność środków ochrony zbiorowej i ich stosowanie zgodnie z przeznaczeniem, 5) egzekwować przestrzeganie przez pracowników przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz stosowania ochron osobistych, 6) zapewniać wykonanie zaleceń lekarza sprawującego opiekę zdrowotną nad pracownikami. 1.6. Kwalifikacje pracowników 1.6.1. Wymagania kwalifikacyjne pracowników 1. Zgodnie z aktualnie obowiązującym przepisem w tym zakresie eksploatacją urządzeń, instalacji i sieci elektroenergetycznych mogą zajmować się osoby, które spełniają wymagania kwalifikacyjne dla następujących rodzajów prac i stanowisk pracy: 1) zoru ( D ) których zalicza się stanowiska osób kierujących czynnościami osób wykonujących prace w zakresie: obsługi, konserwacji, remontów, montażu i kontrolnopomiarowym oraz stanowiska pracowników technicznych sprawujących nadzór nad eksploatacją urządzeń, instalacji i sieci elektroenergetycznych, 2) eksploatacji ( E ) których zalicza się stanowiska osób wykonujących w ramach czynności służbowych prace w zakresie: obsługi, konserwacji, remontach, montażu i kontrolno-pomiarowym urządzeń, instalacji i sieci elektroenergetycznych. 2. Osoby zajmujące się eksploatacją urządzeń, instalacji i sieci elektroenergetycznych, w celu uzyskania potwierdzenia posiadanych kwalifikacji, powinny wykazać się wiedzą z zakresu: 1) na stanowiskach zoru ( D ): a) przepisów w zakresie przyłączania urządzeń i instalacji elektroenergetycznych sieci, starczania paliw i energii oraz prowadzenia ruchu i eksploatacji urządzeń, instalacji i sieci, b) przepisów i zasad postępowania przy programowaniu pracy urządzeń, instalacji i sieci elektroenergetycznych, z uwzględnieniem zasad racjonalnego użytkowania paliw i energii,
7 51 c) przepisów tyczących eksploatacji, wymagań w zakresie prowadzenia kumentacji technicznej i eksploatacyjnej oraz stosowania instrukcji eksploatacji urządzeń, instalacji i sieci elektroenergetycznej, d) przepisów tyczących buwy urządzeń, instalacji i sieci elektroenergetycznych oraz norm i warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać te urządzenia, instalacje i sieci, e) przepisów tyczących bhp oraz ochrony przeciwpożarowej, z uwzględnieniem udzielania pierwszej pomocy oraz wymagań ochrony śrowiska, f) zasad postępowania w razie awarii, pożaru lub innego zagrożenia bezpieczeństwa ruchu urządzeń elektroenergetycznych przyłączonych sieci, g) zasad dysponowania mocą urządzeń przyłączonych sieci, h) zasad i warunków wykonywania prac kontrolno-pomiarowych i montażowych, 2) na stanowiskach eksploatacji ( E ): a) zasad buwy, działania oraz warunków technicznych obsługi urządzeń, instalacji i sieci elektroenergetycznych, b) zasad eksploatacji oraz instrukcji eksploatacji urządzeń, instalacji i sieci elektroenergetycznych, c) zasad i warunków wykonywania prac kontrolno - pomiarowych i montażowych, d) zasad i wymagań bezpieczeństwa pracy i ochrony przeciwpożarowej oraz umiejętności udzielania pierwszej pomocy, e) instrukcji postępowania w razie awarii, pożaru lub innego zagrożenia bezpieczeństwa obsługi urządzeń lub zagrożenia życia, zdrowia i śrowiska. 3. Osoby zajmujące się eksploatacją urządzeń i instalacji elektroenergetycznych należących ENERGA OPERATOR SA poza ww. wymaganiami dla stanowisk zoru i eksploatacji powinny wykazać się również odpowiednimi umiejętnościami a także stateczną znajomością przepisów oraz zasad bhp obowiązujących aktualnie na danym stanowisku pracy w Oddziale w Płocku i Spółkach zależnych. 4. Nie wymaga się potwierdzenia posiadania kwalifikacji w zakresie obsługi urządzeń i instalacji u użytkowników eksploatujących: a) urządzenia elektryczne o napięciu nie wyższym niż 1 kv i mocy znamionowej nie wyższej niż 20 kw, jeżeli w kumentacji urządzenia określono zasady jego obsługi, b) urządzenia lub instalacje cieplne o mocy zainstalowanej nie wyższej niż 50 kw. 1.6.2. Wymagania kwalifikacyjne w zespołach pracowników 1. Zespoły pracowników Oddziału w Płocku i Spółek zależnych 1) Praca powinna być wykonywana przez zespoły pracowników kwalifikowanych, tj. takich, w których co najmniej połowa, lecz nie mniej niż dwie osoby posiada ważne świadectwo kwalifikacyjne ( E ). 2) W przypadkach, kiedy zespoły pracowników nie spełniają powyższych wymagań kwalifikacyjnych, należy wyznaczyć nadzorującego. 2. Zespoły pracowników z innych zakładów (firm) 1) Zespoły pracowników z innych zakładów (firm) muszą spełniać w/w wymagania kwalifikacyjne dla pracowników Oddziału w Płocku i Spółek zależnych. 2) W przypadkach, kiedy zespoły pracowników z innych zakładów (firm) nie spełniają powyższych wymagań kwalifikacyjnych, należy wyznaczyć nadzorującego spośród pracowników Oddziału w Płocku lub Spółek zależnych (realizujących zadania związane z prowadzeniem eksploatacji urządzeń i instalacji elektroenergetycznych należących ENERGA OPERATOR SA).
8 51 3) Funkcję kierującego zespołem pracowników może pełnić osoba z odpowiednimi kwalifikacjami ( E ) wskazana przez pracodawcę lub osobę przez niego upoważnioną. 3. Zespoły pracowników w składach mieszanych, tj. Oddziału w Płocku lub Spółek zależnych oraz firmy obcej 1) Przypadki takie mogą mieć miejsce wówczas, kiedy zespołu pracowników Oddziału w Płocku lub Spółki zależnej zostali włączeni pracownicy firmy obcej, np. operator wynajętego sprzętu zmechanizowanego (podnośnika/koparki/dźwigu), specjalista od kształtowania/formowania korony drzewa w trakcie podcinania jego gałęzi, itp. 2) Wymagania kwalifikacyjne dla tego typu zespołów pracowników pozostają identyczne jak dla zespołów pracowników Oddziału w Płocku i Spółek zależnych. 3) Jeżeli praca jest wykonywana na polecenie pisemne lub na polecenie (zlecenie) służbowe: pracownika firmy obcej należy uwzględnić w ilości składu osobowego zespołu jeżeli czynnie uczestniczy w wykonywaniu pracy, jeżeli natomiast pełni funkcję operatora sprzętu nie należy uwzględniać go w ilości składu osobowego zespołu (jest on wówczas uwzględniony/przyporządkowany obsługi sprzętu). 1.6.3. Egzaminy sprawdzające kwalifikacje pracowników 1. Sprawdzenia posiadania kwalifikacji konuje Komisja Kwalifikacyjna, w drodze organizowanego przez nią egzaminu. 2. Egzamin przeprowadza zespół egzaminacyjny wyznaczony przez przewodniczącego (zastępcę przewodniczącego) Komisji na wniosek osoby zainteresowanej lub na wniosek pracodawcy zatrudniającego osobę prowadzącą eksploatację urządzeń, instalacji i sieci. 3. Opłata za egzamin wynosi 10% minimalnego wynagrodzenia za pracę pracowników, obowiązującego w dniu złożenia wniosku. 4. W przypadku pracowników Grupy Kapitałowej ENERGA, opłatę za pierwszy egzamin ponosi jednostka organizacyjna, w której dany pracownik jest zatrudniony. Koszty ewentualnych egzaminów poprawkowych ponosi pracownik. 5. W przypadku osób nie zatrudnionych w Grupie Kapitałowej ENERGA, opłatę ponosi osoba przystępująca egzaminu, chyba, że jej pracodawca zadeklaruje chęć poniesienia ww. kosztów. 6. Egzamin jest ustny i powinien wykazać wiedzę kandydata w zakresie, o którym mowa w pkt 1.6.1. ust. 2. 7. Wynik egzaminu określa się jako pozytywny" lub negatywny". 8. W razie negatywnego wyniku egzaminu osoba zainteresowana może ponownie przystąpić egzaminu, po ponownym złożeniu wniosku i uiszczeniu opłaty o których mowa wyżej. 9. Sprawdzenie spełnienia wymagań kwalifikacyjnych (egzamin kwalifikacyjny) powtarza się: 1) okresowo co 5 lat, 2) przed upływem 5 lat w razie stwierdzenia, że eksploatacja urządzeń, instalacji i sieci prowadzona jest niezgodnie z przepisami tyczącymi ich eksploatacji na wniosek pracodawcy, inspektora pracy, Prezesa URE. 10. Świadectwo kwalifikacyjne zachowuje ważność w zakresie określonym w świadectwie przez okres 5 lat, również w razie zmiany miejsca zatrudnienia. 11. Świadectwa kwalifikacyjne wydane bezterminowo na podstawie przepisów przejściowych (tj. w okresie od 20.06.2003 r. 02.05.2005 r.) zachowują moc przez okres 5 lat od dnia wejścia w życie ustawy z dnia 4 marca 2005 r. tj. od dnia 3 maja 2005 roku. Ważne są zatem dnia 3 maja 2010 roku. 12. Oddział w Płocku lub Spółka zależna może konać sprawdzenia wiedzy pracownika, który uzyskał Świadectwo kwalifikacyjne w Komisji Kwalifikacyjnej spoza Oddziału w Płocku, w celu sprawdzenia umiejętności a także statecznej znajomości przepisów oraz zasad bhp
9 51 obowiązujących aktualnie na danym stanowisku w Oddziale w Płocku i Spółkach zależnych. 1.6.4. Kryteria puszczania egzaminów kwalifikacyjnych 1. Warunkiem koniecznym przystąpienia egzaminu o którym mowa w pkt 1.6.3. ust. 12 jest odbycie wymaganego stażu pracy. 2. Do egzaminu kwalifikacyjnego na grupę eksploatacji E mogą przystępować pracownicy: 1) z wykształceniem zasadniczym po przepracowaniu co najmniej 1 roku przy realizacji zadań związanych z prowadzeniem eksploatacji urządzeń i instalacji elektroenergetycznych, 2) z wykształceniem średnim po przepracowaniu co najmniej 6 m-cy przy realizacji zadań związanych z prowadzeniem eksploatacji urządzeń i instalacji elektroenergetycznych, 3) z wykształceniem wyższym po przepracowaniu co najmniej 6 m-cy przy realizacji zadań związanych z prowadzeniem eksploatacji urządzeń i instalacji elektroenergetycznych. 3. Do egzaminu kwalifikacyjnego na grupę zoru D mogą przystępować pracownicy: 1) z wykształceniem zasadniczym po przepracowaniu co najmniej 3 lat przy realizacji zadań związanych z prowadzeniem eksploatacji urządzeń i instalacji elektroenergetycznych, 2) z wykształceniem średnim po przepracowaniu co najmniej 2 lat przy realizacji zadań związanych z prowadzeniem eksploatacji urządzeń i instalacji elektroenergetycznych, 3) z wykształceniem wyższym po przepracowaniu co najmniej 1 roku przy realizacji zadań związanych z prowadzeniem eksploatacji urządzeń i instalacji elektroenergetycznych. 4. Kryterium decydującym o rodzaju i zakresie świadectwa kwalifikacyjnego jest znajomość odpowiedniego zakresu wymagań przedstawionych w pkt 1.6.1. ust. 2. 1.7. Szkolenie w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy 1. Szkolenie w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy powinno być zgodne z aktualnie obowiązującym przepisem w sprawie szczegółowych zasad szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy. 2. W Oddziale w Płocku i Spółkach zależnych należy postępować zgodnie z obowiązującymi Zasadami szkolenia pracowników w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy. 3. Częstotliwość i czas trwania szkoleń dla poszczególnych grup zawowych określa załącznik w/w zasad szkolenia. 4. Wszystkie rodzaje szkoleń należy prowadzić wg programów opracowanych przez organizatorów szkoleń, opartych na programach ramowych dla poszczególnych grup stanowisk stanowiących załącznik ww. zasad szkolenia.
10 51 1.8. Badania lekarskie pracowników 1. Zgodnie z zapisami Działu X Rozdział VI Kodeksu Pracy oraz obowiązującym Rozporządzeniem Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej w sprawie przeprowadzania badań lekarskich pracowników oraz zakresu profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami, podlegają oni badaniom: wstępnym, okresowym i kontrolnym zwanych dalej badaniami profilaktycznymi. 2. Badaniom wstępnym podlegają: 1) osoby przyjmowane pracy, 2) pracownicy młociani przenoszeni na inne stanowiska pracy i inni pracownicy przenoszeni na inne stanowiska pracy, na których występują czynniki szkodliwe dla zdrowia lub warunki uciążliwe. 3. Badaniom okresowym podlegają pracownicy bez względu na rodzaj wykonywanej pracy. Zakres i terminy badań okresowych ustala uprawniony przeprowadzania tego typu badań lekarz zależnie od stanu zdrowia pracownika i warunków pracy. 4. Badaniom kontrolnym podlegają pracownicy wracający pracy po niezlności, wywołanej chorobą, trwającej dłużej niż 30 dni. Po zgłoszeniu przez pracownika gotowości wykonywania pracy, pracodawca obowiązany jest skierować pracownika na badania kontrolne. 5. Badania profilaktyczne oraz profilaktyczną opiekę zdrowotną, mogą wykonywać lekarze posiadający specjalizację w dziedzinie medycyny pracy lub medycyny przemysłowej oraz spełniający wymagania w zakresie stażu pracy (określone w Rozporządzeniu MZiOS). Lekarze przeprowadzający badania profilaktyczne winni posługiwać się pieczęcią wg wzoru określonego w Rozporządzeniu MZiOS. 6. Lekarze uprawnieni przeprowadzania badań profilaktycznych i sprawujący opiekę lekarską nad pracownikami wydają orzeczenia w formie zaświadczeń wg obowiązujących wzorów. 7. Poszczególne jednostki organizacyjne zatrudniające pracowników obowiązane są współdziałania z uprawnionym lekarzem, a w szczególności: 1) kierować na badania osoby przyjmowane pracy i pracowników objętych tymi badaniami, 2) prowadzić kumentację badań profilaktycznych i kontrolnych poszczególnych pracowników, 3) zawiadamiać pracowników o terminach badań okresowych i kontrolnych oraz spowować, aby zgłaszali się oni na te badania w wyznaczonych terminach, 4) nie puścić pracy pracownika, który przedstawi wpis karty (zaświadczenie) z przeciwwskazaniem lekarza zatrudnienia na danym stanowisku, 5) nie puścić pracy pracownika, po chorobie trwającej ponad 30 dni, bez zezwolenia lekarza, 6) zawiadamiać lekarza sprawującego opiekę nad pracownikami w poszczególnych jednostkach i komórkach organizacyjnych o sposobie realizacji zaleceń lekarskich. 1.9. Badania psychologiczne pracowników 1. Badania psychologiczne pracowników przeprowadza jednostka/firma specjalistyczna. Wyniki badań należy traktować jako pomocnicze przy podejmowaniu decyzji o obsadzie stanowisk pracy. 2. Badaniom psychologicznym podlegają: 1) nowo przyjmowani inżynierowie, technicy i elektromonterzy przewidziani pracy w ruchu,
11 51 2) pracownicy zatrudnieni na stanowiskach: kierujących zespołami (brygadzistów), mistrzów, puszczających, dyżurnych ruchu, dyżurnych stacji NN/WN, NN/WN/SN i WN/SN oraz kierowców zawowych, 3) pracownicy przewidziani prac pod napięciem oraz pracownicy już wykonujący te prace, 4) pracownicy, którzy ulegli wypadkom porażenia prądem elektrycznym podczas pracy, przyczynili się spowowania wypadku porażenia prądem elektrycznym, stwarzają zagrożenia lub spowowali awarie kierowani indywidualnie przez poszczególne jednostki organizacyjne. 3. Badania psychologiczne należy powtarzać w terminach określonych w Wyniku badania psychologicznego. 1.10. Aktualizacja instrukcji 1. Instrukcje organizacji bezpiecznej pracy należy aktualizować nie rzadziej niż raz w roku, przedłużając ich ważność na rok następny. 2. Aktualizowanie instrukcji, wynikające np. z wprowadzenia zmian w organizacji lub technologii pracy, konuje Kierownik komórki organizacyjnej odpowiedzialnej za sprawy bhp w Oddziale w Płocku, a zatwierdza Dyrektor Pionu w którego kompetencjach znajduje się tematyka bhp. 3. Schematy sieci w systemie dyspozytorskim WindEx powinny być aktualizowane na bieżąco a plany i schematy sieci w wersji papierowej nie rzadziej niż raz na pół roku.
12 51 2. ORGANIZACJA BEZPIECZNEJ PRACY 2.1. Pojęcia i definicje (IP 1.4.) 1. Zarządzający ruchem urządzeń i instalacji elektroenergetycznych zakład pracy lub podmiot zajmujący się prowadzeniem ruchu powierzonych na mocy stosownych umów lub porozumień urządzeń i instalacji elektroenergetycznych, zatrudniający osoby posiadające kwalifikacje prowadzenia ruchu, potwierdzone świadectwem kwalifikacyjnym. 2. Polecenie wykonania pracy jest to polecenie pisemne zawierające ścisłe określenie: miejsca, czasu, zakresu, rodzaju i warunków bezpiecznego wykonania pracy oraz wyznaczenia osób funkcyjnych odpowiedzialnych za bezpieczną organizację pracy. Zasady wykonywania pracy na polecenie pisemne przedstawione są w pkt 2.4. Instrukcji podstawowej oraz pkt 2.6. niniejszej instrukcji. 3. Dyspozycja ruchowa (polecenie dyspozytorskie) jest to ustne określenie: miejsca, zakresu, rodzaju i warunków bezpiecznego wykonania pracy nie wymagającej polecenia pisemnego związanej z usuwaniem awarii i występujących zagrożeń oraz przywracaniem zasilania odbiorców a także określenie czynności łączeniowych na sieci rozdzielczej WN, SN i nn związanych z przygotowaniem miejsca pracy oraz lokalizacją zakłóceń, usuwaniem uszkodzeń i reklamacji odbiorców. Dyspozycję ruchową wydaje pełniący dyżur dyspozytor ruchu kierującemu zespołem pogotowia energetycznego na prace przedstawione w pkt 2.2.1. 4. Zlecenie (polecenie) służbowe jest to określenie miejsca, zakresu i terminu wykonania pracy nie wymagającej polecenia pisemnego na pracę ani dyspozycji ruchowej. Zlecenia służbowe wydają przełożeni i inne osoby, upoważnione ich wydawania. Zasady wykonywania prac na zlecenie służbowe przedstawione są w pkt 2.2.2. Uwaga: informacje uzupełniające tyczące osób funkcyjnych związanych z procesem organizacji bezpiecznej pracy, tj. poleceniodawcy, koordynującego i puszczającego znajdują się w pkt 2.3. niniejszej instrukcji. 2.2. Zasady wykonywania prac (IP 2.1.) 1. Zgodnie z zapisem pkt 2.1. Instrukcji podstawowej prace przy czynnych urządzeniach i instalacjach elektroenergetycznych ENERGA OPERATOR SA mogą być wykonywane na polecenie pisemne lub bez polecenia pisemnego wg zasad szczegółowych określonych w niniejszej instrukcji oraz instrukcjach stanowiskowych. 2. Zasady wykonywania prac na polecenia pisemne opisane są w pkt 2.4. Instrukcji podstawowej. 3. Poniżej przedstawione są zatem zasady wykonywania prac przy czynnych urządzeniach i instalacjach elektroenergetycznych oraz w pobliżu tych urządzeń i instalacji bez polecenia pisemnego ale na inny rodzaj poleceń, tj. na dyspozycje ruchowe i na zlecenia służbowe. 2.2.1. Prace, które mogą być wykonywane na dyspozycje ruchowe (IP 2.1.2.) Na dyspozycje ruchowe mogą być wykonywane w szczególności nw. prace eksploatacyjne związane z usuwaniem awarii i występujących zagrożeń oraz przywracaniem zasilania odbiorców przez zespoły pogotowia energetycznego. 1. Po wyłączeniu napięcia i przygotowaniu miejsca pracy: 1) Usuwanie uszkodzeń u odbiorców. 2) Prace awaryjne na liniach SN i nn (w tym: naprawa zerwanych przewodów, wymiana uszkodzonych izolatorów, wiązałek, mostków, słupów, itp.) jeżeli warunki pracy nie wymagają szczególnej organizacji robót (w przęsłach krzyżujących linie innych napięć, drogi kołowe, kolejowe i wodne). 3) Wymiana wkładek bezpiecznikowych SN.
13 51 4) Wymiana wkładek bezpiecznikowych dużej mocy w rodzielnicach stacyjnych i złączach kablowych nn. 5) Awaryjne pomiary izolacji urządzeń. 6) Awaryjne wycinanie/przycinanie drzew, gałęzi i krzewów wykonywane w pobliżu nie osłoniętych urządzeń znajdujących się pod napięciem. 7) Usuwanie zarzutek lub gałęzi powodujących zwarcia i ziemienia w liniach SN i nn. 8) Usuwanie zacięć w zamkach mechanizmów załączających i wyłączających wyłączników i odłączników. 9) Oczyszczanie i kręcanie styków połączeń w urządzeniach SN i nn. 10) Naprawa opraw lamp oświetlenia ulicznego. 11) Zapinanie i rozpinanie mostków w liniach napowietrznych SN i nn. 12) Konserwacja, naprawa i wymiana aparatury sterowniczej na tablicach oświetlenia ulicznego. 13) Przestawianie zaczepów transformatorów SN/nN. 14) Zazbrajanie wyzwalaczy w odłącznikach mocy. 15) Przekładanie faz na kablach SN w stacjach i rozdzielniach wnętrzowych. 16) Uzupełnianie impregnatu w głowicach kablowych SN. 17) Szczegółowe oględziny urządzeń wymagające zbliżenia się na niebezpieczną odległość tych urządzeń, tj. wejścia w strefę prac w pobliżu napięcia. 18) Inne określone w instrukcji stanowiskowej dla pogotowia energetycznego. 19) W ramach tego rodzaju prac puszcza się: a) podłączanie sieci nowych przyłączy nn (jeżeli praca wykonywana jest metodą tradycyjną po wyłączeniu napięcia), b) usuwanie usterek w postaci wymiany wkładek bezpiecznikowych nn i SN (SN tylko dla przypadków kiedy przed stacjami SN/nN na których będą wymieniane te wkładki zainstalowane są odłączniki z nożami uziemiającymi), przez zespoły złożone z pracowników zespołów sieciowych (kierujący zespołem i elektromonter upoważniony przełączeń i puszczeń) jeżeli zespół posiada odpowiedni sprzęt i materiały (wskaźniki, rękawice, okulary, wkładki bezpiecznikowe). Uwaga: Poza w/w pracami na dyspozycje ruchowe mogą być wykonywane także czynności łączeniowe i czynności związane z przygotowaniem miejsca pracy. 2. Bez wyłączania napięcia i bez przygotowania miejsca pracy: 1) Czynności łączeniowe na sieci rozdzielczej WN, SN i nn związane z przygotowaniem miejsca pracy oraz lokalizacją zakłóceń, usuwaniem uszkodzeń i reklamacji odbiorców. 2) Uzgadnianie faz w rozdzielniach wnętrzowych SN stacji WN/SN i SN/nN oraz liniach napowietrznych i kablowych. Uzgodnienie faz w liniach napowietrznych może być wykonane z podnośnika lub z poziomu ziemi. Przy wykonywaniu uzgodnienia z poziomu ziemi, należy użyć izolowanego drążka teleskopowego z jednobiegunowym uzgadniaczem faz. 3) Wymiana wkładek bezpiecznikowych dużej mocy w złączach kablowych na odejściu wlz. 4) Wymiana źródeł światła (żarówek) w oprawach o nieuszkodzonej obuwie, gdy nie występuje zbliżenie na odległość mniejszą niż 0,7 m przewodów będących pod napięciem. 5) Wymiana żarówek oświetlenia ostrzegawczego (przeszkowego) na słupach linii WN. 6) Pomiary oporności uziemień w liniach WN, SN i nn oraz stacjach transformatorowych SN/nN, przy czym:
14 51 a) Pomiary oporności uziemień stacji transformatorowych SN/nN należy wykonywać po wyłączeniu napięcia. b) Bez wyłączenia napięcia można wykonać pomiar oporności uziemienia stacji SN/nN tylko przy użyciu przyrządu pomiarowego pozwalającego na nie rozłączanie złącza kontrolnego uziemienia lub stosowanie sond uziomowych o oporności zbliżonej oporności uziemienia stacji. c) Ponadto przy wykonywaniu pomiaru oporności uziemienia stacji SN/nN bez wyłączenia napięcia należy pamiętać o obowiązku przestrzegania następujących zasad: 1) nie wolno przerwać ciągłości co najmniej jednego uziemienia (roboczego), 2) zapewnić bre (pewne) połączenie galwaniczne wszystkich zwodów uziemiających powyżej złącza kontrolnego. 7) Inne określone w instrukcji stanowiskowej dla pogotowia energetycznego. 3. Powyższe prace wykonywane na dyspozycje ruchowe (wyszczególnione w pkt 1 i 2) w warunkach szczególnego zagrożenia mogą być wykonywane tylko i wyłącznie przez pracowników uprawnionych i upoważnionych. 2.2.2. Prace, które mogą być wykonywane na zlecenia służbowe (IP 2.1.2.) 1. Na zlecenia służbowe mogą być wykonywane zaplanowane prace eksploatacyjne nie wymagające polecenia pisemnego i dyspozycji ruchowej, w miejscach pracy, w których nie występują warunki szczególnego zagrożenia, tj. w odległościach bezpiecznych lub na warunkach określonych w niniejszej instrukcji albo instrukcjach stanowiskowych. 2. Wydającym zlecenie służbowe na pracę przy urządzeniach elektroenergetycznych powinna być osoba posiadająca ważne świadectwo kwalifikacyjne na stanowisku zoru ( D ). 3. Wykonawcami zleceń służbowych mogą być pracownicy posiadający odpowiednie umiejętności zawowe, ale przy urządzeniach lub w pobliżu urządzeń elektroenergetycznych również odpowiednie świadectwo kwalifikacyjne ( E ). 4. Przed skierowaniem zespołu pracowników na pracę przy urządzeniach elektroenergetycznych, które już były lub są pod napięciem, przełożony (lub inny upoważniony pracownik) winien konać wpisu Dziennika operacyjnego zespołu (lub Karty pracy zespołu ), treści zlecenia służbowego jednoznacznie określającego: 1) skład osobowy zespołu (w tym kierującego zespołem i ilość pracowników), 2) termin i przewidywany czas trwania pracy, 3) miejsce, 4) zakres pracy wykonania, 5) potrzebę użycia sprzętu (np. podnośnika, dźwigu, koparki). 5. W przypadku, kiedy przełożony (lub inny upoważniony pracownik) znajduje się poza siedzibą zespołu, puszcza się telefoniczne (radiotelefoniczne) przekazywanie zlecenia służbowego. Wówczas kierujący zespołem powinien wpisać Dziennika operacyjnego zespołu (lub Karty pracy zespołu ) informacje wynikające z ust. 4 oraz rodzaj użytego środka łączności (telefon, radiotelefon). 6. Prace wymagające przygotowania miejsca pracy mogą być wykonywane tylko za wiedzą i zgodą dyżurnego dyspozytora ruchu. 7. W ramach tych prac, na dyspozycje ruchowe mogą być wykonywane tylko czynności związane z przygotowaniem miejsca pracy. 8. W przypadku stwierdzenia przez kierującego zespołem występowania na obiekcie na którym ma być wykonywana praca na zlecenie służbowe warunków szczególnego zagrożenia, kierujący zespołem ma prawo w porozumieniu z wydającym to polecenie (zlecenie) konać
15 51 wpisu, który będzie miał na celu zaktualizowanie i jednoznaczne określenie miejsca (miejsc) pracy, na którym (których) może odbywać się praca. 9. Praca może być wykonywana dalej na zlecenie służbowe jeżeli będzie wykonywana tylko w miejscu, w którym nie występuje żaden z warunków szczególnego zagrożenia a zakres pracy przewidzianej wykonania jest zgodny z wpisem w Dzienniku operacyjnym zespołu (lub Karcie pracy zespołu ). 10. Jeżeli pracę trzeba będzie wykonywać w miejscu w którym występują warunki szczególnego zagrożenia, np. skrzyżowanie/zbliżenie z linią pozostającą pod napięciem powinna być ona wykonywana na polecenie pisemne. Dopuszcza się wykonywanie prac na zlecenie służbowe w warunkach szczególnego zagrożenia tylko i wyłącznie przez pracowników uprawnionych i upoważnionych. 11. Dla stacji NN/WN (Płock) i NN/WN/SN (Polszyce) puszcza się wykonywanie prac na zlecenie służbowe przez pracownika placowego i sprzątaczkę zgodnie z Instrukcją bezpiecznej pracy pracownika placowego i sprzątaczki na terenie stacji 400/110 kv Płock i 220/110/15 kv Polszyce". 12. Na liniach kablowych na zlecenie służbowe mogą być wykonywane prace: a) które nie są związane z identyfikacją i przecinaniem kabli (co wynika z pkt 2.1.3. ust. 6 Instrukcji podstawowej ), b) w których co najmniej jedno z uziemień jest wiczne z miejsca pracy oraz trwale połączone z urządzeniem na którym wykonywana jest praca (co wynika z pkt 3.2. ust. 9 Instrukcji podstawowej ). 13. Prace eksploatacyjne wykonywane w bezpiecznej odległości od urządzeń będących pod napięciem oraz prace nie wymagające przygotowania miejsca pracy mogą być wykonywane na zlecenia służbowe bez wiedzy i zgody dyżurnego dyspozytora ruchu. 14. Do prac eksploatacyjnych nie wymagających przygotowania miejsca pracy oraz wiedzy i zgody dyżurnego dyspozytora ruchu zaliczamy np.: 1) Oględziny linii i stacji SN/nN z poziomu ziemi. 2) Wymiana i uzupełnianie tabliczek numeracyjnych i ostrzegawczych (na urządzeniach napowietrznych 1/3 wysokości wspornika od poziomu posawienia). 3) Wymiana wkładek bezpieczników instalacyjnych w obwodach sterowania i sygnalizacji oraz w tablicach oświetlenia ulicznego i słupach oświetleniowych (stalowych i żelbetowych). 4) Sprawdzanie temperatury styków połączeń szynowych. 5) Pomiary napięć i obciążeń w obwodach 1 kv oraz odczyty przyrządów pomiarowych, zabezpieczających i sygnalizacyjnych. 6) Pomiary skuteczności ochrony przeciwporażeniowej linii napowietrznych, stacji wnętrzowych i napowietrznych wykonywane na zewnątrz, bez przerywania ciągłości obwodów. 7) Sprawdzanie kierunku wirowania faz w obwodach 1 kv. 8) Przestawianie stref zegarów sterujących. 9) Kasowanie wskaźników mocy. 10) Kasowanie wskaźników przepływu prądu zwarciowego przy użyciu drążka izolacyjnego. 11) Odkopywanie kabli osłon, zasypywanie kabli, roboty przy nawierzchni dróg po naprawie kabli. 12) Naprawa i konserwacja ogrodzeń zewnętrznych, drzwi, zamków, itp. o ile praca nie jest wykonywana w warunkach szczególnego zagrożenia.
16 51 13) Prace naprawcze w instalacjach oświetleniowych i grzewczych 1 kv w pomieszczeniach ruchu elektrycznego nie wymagające wchodzenia celek, zdejmowania barier i osłon, ustawiania drabin - o ile zastosowana technologia prac nie stwarza zagrożenia. 14) Prace porządkowe wykonywane w pomieszczeniach ruchu elektrycznego na zewnątrz ogrodzeń ochronnych, w korytarzach jeżeli zachowane są wymagane odległości od nie osłoniętych części będących pod napięciem. 15) Koszenie trawy, uzupełnianie opisów urządzeń, wymiana tablic na zewnątrz ogrodzeń ochronnych. 16) Wycinanie/przycinanie drzew, gałęzi i krzewów jeżeli zachowane są wymagane odległości od nie osłoniętych urządzeń będących pod napięciem. 17) Poprawa oporności uziemień o ile praca nie jest wykonywana w warunkach szczególnego zagrożenia. 18) Prace konserwacyjne w pomieszczeniach i instalacjach sprężonego powietrza, z wyjątkiem prac wymagających demontażu armatury lub odcinka rurociągu albo naruszenia podpór i zawiesi rurociągów o nadciśnieniu roboczym równym lub większym od 50 kpa. 19) Inne określone w instrukcjach stanowiskowych. 15. Prace wyszczególnione wyżej i wykonywane bezpośrednio przy urządzeniach i instalacjach elektroenergetycznych lub na terenie ruchu elektrycznego mogą być wykonywane tylko przez zespoły pracowników kwalifikowanych. 16. Prace wykonywane w bezpiecznej odległości od urządzeń będących pod napięciem i poza terenem ruchu elektrycznego mogą być wykonywane przez pracowników nie posiadających kwalifikacji, ale posiadających odpowiednie umiejętności zawowe. Uwaga: 1) Ze względu na zdarzające się przypadki wykonywania prac przez połączone zespoły pogotowia energetycznego, w składach powyżej trzech osób, puszcza się traktowanie tych zespołów jako rozszerzone (wieloosobowe) zespoły pogotowia energetycznego. 2) Funkcję kierującego rozszerzonym (wieloosobowym) zespołem pogotowia energetycznego może pełnić osoba wyznaczona na określoną pracę spośród osób upoważnionych pełnienia funkcji kierującego zespołem pogotowia energetycznego. 2.2.3. Warunki bezpiecznego wykonania pracy na dyspozycję ruchową lub na zlecenie służbowe 1. Warunki i środki dla bezpiecznego wykonania pracy dla: 1) urządzeń rozdzielczych WN i SN, 2) linii napowietrznych WN i SN, 3) linii kablowych SN i nn, ustala dyżurny dyspozytor ruchu (pełniący funkcję koordynującego) w porozumieniu z kierującym zespołem pogotowia energetycznego lub zespołu sieciowego. 2. Czynności związane z przygotowaniem miejsca pracy wykonuje zespół pogotowia energetycznego lub zespół sieciowy na kolejne dyspozycje ruchowe wg zasad szczegółowych zawartych w instrukcji stanowiskowej dla dyspozytora ruchu. 3. Warunki i środki dla bezpiecznego wykonania pracy oraz czynności łączeniowych związanych z przygotowaniem miejsca pracy wraz z określeniem sposobu wykonania pracy dla: 1) urządzeń rozdzielczych nn, 2) linii napowietrznych nn, ustala w miejscu pracy kierujący zespołem pracowników (pełniący jednocześnie funkcję puszczającego) za wiedzą i zgodą dyżurnego dyspozytora ruchu.
17 51 4. W przypadkach wykonywania prac na dyspozycje ruchowe wg zakresu określonego w ust. 3 dyżurny dyspozytor ruchu przekazując kierującemu zespołem pracowników kolejne dyspozycje ruchowe, określa tylko zadania wykonania. 5. Przed przystąpieniem każdej pracy, osoba kierująca zespołem pracowników powinna zgłosić się dyżurnego dyspozytora ruchu, w celu: 1) upewnienia się, czy w miejscu pracy nie występuje zagrożenie, np. w postaci zawyżonej oporności uziemienia stacji SN/nN, 2) poinformowania go o przystąpieniu konkretnej pracy. Jeżeli praca nie jest związana z koniecznością wyłączenia odbiorców, informacja o usunięciu uszkodzenia (np. bezpiecznika pionowego) może być przekazana po konaniu naprawy. Każrazowo należy poinformować dyżurnego dyspozytora ruchu o konieczności wyłączenia stacji SN/nN lub obwodu linii nn dla wykonania pracy (jeżeli nie jest możliwe wykonanie tej pracy w technologii pod napięciem). 6. Po wykonaniu pracy związanej z usunięciem reklamacji odbiorcy oraz każdej innej związanej z wyłączeniem i ponownym załączeniem obiektu pod napięcie, niezbędne jest poinformowanie o tym dyżurnego dyspozytora ruchu w celu odnotowania tego faktu w odpowiedniej kumentacji ruchowej. 7. Za czynności związane z: 1) przygotowaniem miejsca pracy, 2) wykonaniem uzgodnionego zakresu pracy, 3) załączeniem urządzenia ruchu i powiamienie o tym dyżurnego dyspozytora ruchu, całkowitą odpowiedzialność ponosi kierujący zespołem pracowników. 2.2.4. Prace wykonywane jednoosobowo (IP 2.1.5.) Prace nie zaliczone szczególnie niebezpiecznych (które powinny być wykonywane przez co najmniej dwie osoby) mogą być wykonywane jednoosobowo. Zestawienie tego typu prac oraz warunki ich wykonania powinny znajwać się także w instrukcjach stanowiskowych. Do prac, które mogą być wykonywane jednoosobowo należy zaliczyć: 1. Wymianę wkładek bezpiecznikowych nn w obwodach sterowniczych i sygnalizacyjnych przez stałą obsługę stacji oraz pracowników upoważnionych jednoosobowego wykonywania przełączeń w stacjach i rozdzielniach. 2. Oględziny urządzeń rozdzielczych NN, WN i SN przez stałą obsługę stacji oraz pracowników upoważnionych jednoosobowego wykonywania przełączeń w stacjach i rozdzielniach. 3. Oględziny dzienne linii nn, SN, WN i NN oraz stacji SN/nN z poziomu ziemi. 4. Prace konserwacyjne na liniach napowietrznych bez wchodzenia na słupy, np. wymiana lub malowanie tablic numeracyjnych, wymiana tablic ostrzegawczych, itp. 5. Prace konserwacyjne i naprawcze w stacjach, szafkach i złączach jeżeli zachowane są wymagane odległości od nie osłoniętych urządzeń lub ich części znajdujących się pod napięciem, np. naprawa ogrodzenia zewnętrznego, naprawa lub wymiana drzwi (zamków w drzwiach), wymiana lub uzupełnianie tabliczek, itp. 6. Prace naprawcze w instalacjach oświetleniowych i grzewczych 1 kv w pomieszcze-niach ruchu elektrycznego (w tym wymianę źródeł światła o nieuszkodzonej obuwie) nie wymagające wchodzenia celek, zdejmowania barier i osłon, ustawiania drabin przez osoby upoważnione z kwalifikacjami grupy E powyżej 1 kv. 7. Bieżąca konserwacja baterii akumulatorów, np. uzupełnianie elektrolitu, wody, pomiar napięcia, pomiar gęstości elektrolitu przez osoby upoważnione z kwalifikacjami grupy E powyżej 1 kv.
18 51 8. Prace porządkowe wykonywane w pomieszczeniach ruchu elektrycznego na zewnątrz ogrodzeń ochronnych, w korytarzach jeżeli zachowane są wymagane odległości od nie osłoniętych części będących pod napięciem, na stacjach bez stałej obsługi przez osoby upoważnione z kwalifikacjami grupy E powyżej 1 kv. 9. Kontrola ogrzewania szafek sterowniczych, szafek wyłączników, przełączników zaczepów transformatorów, itp. przez osoby upoważnione z kwalifikacjami grupy E powyżej 1 kv. 10. Koszenie trawy lub odśnieżanie dróg w stacjach NN/WN, NN/WN/SN i WN/SN, na stacjach bez stałej obsługi przez osoby upoważnione z kwalifikacjami grupy E powyżej 1 kv. 11. Prace konserwacyjne w pomieszczeniach i instalacjach sprężonego powietrza, z wyjątkiem prac wymagających demontażu armatury lub odcinka rurociągu albo naruszenia podpór i zawiesi rurociągów o nadciśnieniu roboczym równym lub większym od 50 kpa przez osoby upoważnione z kwalifikacjami grupy E powyżej 1 kv. 12. Instalowanie i wymiana liczników energii elektrycznej w układach bezpośrednich w instalacjach u odbiorców przez osoby z kwalifikacjami grupy E (wg zasad zawartych w instrukcji stanowiskowej dla elektromontera układów pomiarowych). 13. Wyłączanie i podłączanie odbiorców tylko w instalacjach nn przez osoby z kwalifikacjami grupy E. 14. Wymianę bezpieczników instalacyjnych w złączach u odbiorców przez osoby z kwalifikacjami grupy E. 15. Odczytywanie układów pomiarowych w stacjach SN/nN przez osoby upoważnione z kwalifikacjami grupy E. 16. N/w prace eksploatacyjne o napięciu 1 kv wykonywane przez elektromonterów pogotowia energetycznego, zespołów sieciowych oraz inne upoważnione osoby: 1) wymiana uszkodzonych wkładek bezpiecznikowych nn dużej mocy przy pomocy uchwytu wkładek bezpiecznikowych z rękawem ochronnym, 2) usuwanie zarzutek lub gałęzi powodujących zwarcia i ziemienia w liniach nn z poziomu ziemi, przy użyciu izolowanego drążka teleskopowego, 3) pomiary izolacji urządzeń dla sytuacji, kiedy wykonano przerwę izolacyjną od strony zasilania, 4) pomiary rezystancji uziemień w liniach nn przy pomocy mierników cęgowych, 5) pomiary rezystancji (impedancji) pętli zwarcia na końcach obwodów linii nn, 6) usuwanie uszkodzeń u odbiorców, bez wchodzenia na wysokość powyżej 2 m od podłoża, 7) wyłączenie obwodu nn w stacji SN/nN i założenie zwieracza, 8) pomiary obciążeń i napięć jeżeli nie wymagają montażu układu pomiarowego, 9) przestawianie stref czasowych zegarów sterujących, 10) sprawdzanie kierunku wirowania faz, 11) odczytywanie układów pomiarowych w stacjach SN/nN, 12) wymiana bezpieczników na sterowaniu oświetleniem ulicznym, 13) kasowanie wskaźników mocy, 14) kasowanie wskaźników przepływu prądu zwarciowego przy pomocy drążka izolacyjnego. 17. N/w czynności łączeniowe: 1) w stacjach NN/WN i NN/WN/SN ze stałą obsługą oraz w stacjach WN/SN i rozdzielniach SN bez stałej obsługi, ale z czynnymi blokadami mogą być wykonywane przez osoby upoważnione jednoosobowego wykonywania przełączeń w stacjach i rozdzielniach (szczegółowe zasady przedstawione są w Instrukcji obsługi stacji ), 2) wykonywane zdalnie z telemechaniki przez pełniącego dyżur dyspozytora ruchu,
19 51 3) w stacjach wnętrzowych, parterowych SN/nN w zakresie: a) wyłączanie i załączanie wyłączników, b) otwieranie i zamykanie odłączników w celu wykonania przerwy izolacyjnej w obwodzie wyłączonym (bez napięcia), 4) w sieci niskiego napięcia (rozdzielnice, złącza, szafki, linie napowietrzne) w zakresie: a) wyłączanie i załączanie wyłączników, b) wyłączanie i załączanie rozłączników, c) wyjmowanie nie uszkodzonych wkładek bezpiecznikowych w celu wykonania przerwy izolacyjnej w obwodzie wyłączonym (bez napięcia). 18. Inne określone w instrukcjach stanowiskowych. Prace te mogą być wykonywane przez pracowników uprawnionych i upoważnionych na dyspozycję ruchową lub na zlecenie służbowe w bezpiecznej odległości od urządzeń będących pod napięciem lub bezpośrednio przy urządzeniach elektroenergetycznych (bez przygotowania miejsca pracy). 2.3. Kwalifikacje i obowiązki pracowników w zakresie organizacji bezpiecznej pracy (IP 2.2.) 2.3.1. Poleceniodawca (IP 2.2.1.) 1. Jest to pracownik Oddziału w Płocku lub Spółek zależnych prowadzących: 1) eksploatację urządzeń i instalacji elektroenergetycznych, 2) zarządzanie ruchem urządzeń i instalacji elektroenergetycznych, 3) rozbuwę i modernizację urządzeń i instalacji elektroenergetycznych, w zakresie określonym upoważnieniem pisemnym prowadzącego eksploatację tych urządzeń i instalacji wystawiania poleceń na wykonanie pracy. Upoważnienie wydawania poleceń każrazowo obejmuje prawo wydawania poleceń pisemnych oraz określa zakres upoważnienia. 2. Zaleca się, aby poleceniodawca wyłączył kierującego zespołem pracowników z bezpośredniego udziału w pracy gdy prace wykonywane są w warunkach szczególnego zagrożenia przez zespół kilkuosobowy (tj. więcej niż 2 osoby) w kilku miejscach (bez kontaktu wzrokowego). 3. Dokonując zmiany ilości pracowników z zespole, poleceniodawca obowiązany jest ponadto przestrzegać zasad t. wymagań kwalifikacyjnych w zespołach pracowników (zgodnie z pkt 1.6.2.).
20 51 2.3.2. Koordynujący (IP 2.2.2.) 1. Przy urządzeniach i instalacjach sprężonego powietrza, koordynującym może być poleceniodawca lub inny upoważniony pracownik jednostki eksploatującej dane urządzenia i instalacje. 2.3.3. Dopuszczający (IP 2.2.3.) 1. Zakres upoważnienia puszczającego przełączeń i puszczeń określa prowadzący eksploatację urządzeń i instalacji elektroenergetycznych. 2.3.4. Członek zespołu pracowników (IP 2.2.7.) 1. Członek zespołu jest to pracownik posiadający ważne świadectwo kwalifikacyjne na stanowisku eksploatacji E lub nie posiadający ważnego świadectwa kwalifikacyjnego a tylko przeszkolony w zakresie bhp oraz posiadający umiejętności zawowe i stosowne uprawnienia wykonywanej pracy. 2.4. Wykazy osób funkcyjnych 1. Określone funkcje w procesie organizacji pracy, mogą pełnić pracownicy posiadający wymagane kwalifikacje i upoważnienia oraz wyszczególnieni na nw. aktualnych wykazach: 1) osób upoważnionych wystawiania poleceń na prace przy urządzeniach i instalacjach elektroenergetycznych, 2) osób upoważnionych wydawania zleceń służbowych na prace przy urządzeniach i instalacjach elektroenergetycznych, 3) osób upoważnionych przełączeń i puszczeń (w tym jednoosobowej obsługi stacji), 4) osób upoważnionych pełnienia funkcji kierującego zespołem pracowników, 5) osób upoważnionych wykonywania prac pod napięciem (ppn), 6) osób upoważnionych wykonywania prac na dyspozycje ruchowe i zlecenia służbowe w warunkach szczególnego zagrożenia, 7) osób upoważnionych jednoosobowego wykonywania prac przy urządzeniach lub w pobliżu urządzeń elektroenergetycznych, 8) osób upoważnionych jednoosobowego odczytywania układów pomiarowych w stacjach SN/nN, 9) osób upoważnionych zarządzania siecią rozdzielczą i koordynowania prac na sieci rozdzielczej, 10) osób upoważnionych wykonywania zdalnych przełączeń na sieci rozdzielczej, 11) osób upoważnionych jednoosobowego kontrolowania stanu urządzeń na terenie ruchu elektrycznego. 2. Wykazy powinny zawierać zakresy udzielonych upoważnień, tj. w szczególności: rodzaj urządzeń (w tym wysokość napięcia) i teren działania. 3. Wykazy osób funkcyjnych powinny być zatwierdzane przez Prezesa (Wiceprezesa) Zarządu Spółki zależnej realizującej zadania związane z bezpośrednim prowadzeniem eksploatacji urządzeń i instalacji elektroenergetycznych. 4. Wykazy osób funkcyjnych Spółek zależnych prowadzących: 1) zarządzanie ruchem urządzeń i instalacji elektroenergetycznych, 2) rozbuwę i modernizację urządzeń i instalacji elektroenergetycznych, powinny być zatwierdzone przez Dyrektora Generalnego lub Dyrektora ds. Dystrybucji Oddziału w Płocku. 5. Należy przestrzegać obowiązującej zasady stanowiącej, że każda osoba zanim pojawi się po raz pierwszy na wykazie: 1) osób upoważnionych wystawiania poleceń na prace przy urządzeniach i instalacjach elektroenergetycznych,