Wojna z gotówką (84) KARTY SIĘ BRONIĄ Visa Europe wdraża na rynku brytyjskim, francuskim i hiszpańskim zintegrowany portfel elektroniczny. System pod nazwą V.me by Visa jeszcze w tym roku zostanie wprowadzony na polski rynek. Podczas konferencji w Warszawie z udziałem Petera Ayliffe, prezesa Visa Europe poinformowano, że do końca 2020 r. z portfela V.me by Visa może korzystać jedna trzecia ogółu konsumentów w całej Europie. Użytkownicy uzyskują możliwość płacenia jednym kliknięciem za pośrednictwem przeglądarki internetowej na smartfonie, tablecie, komputerze osobistym czy też laptopie, używając przy tym kart płatniczych różnych wydawców i systemów. Dzięki wielu 16
Wojna z gotówką NA ZAKUPY BEZ PORTFELA PKO BP zamierza wprowadzić wkrótce łatwe w obsłudze i powszechnie dostępne płatności za pomocą komórki. Aby dokonać transakcji, wystarczy uruchomić ją przed kasą i wpisać PIN-kod, a następnie wstukać do terminala kasowego otrzymany od operatora sześciocyfrowy kod, który będzie ważny przez kilka minut. Na komórce wyświetli się komunikat z wartością transakcji, trzeba będzie ją potwierdzić, by zapłacić. Zaletą rozwiązania jest to, że płatności realizowane są bezpośrednio z rachunku klienta, więc bank wyeliminuje pośredników wystawców kart Visę i MasterCarda. Dzięki temu prowizja za opłaty może być niższa. Płatności będą realizowane przez firmę Service. PKO BP liczy, że system zainteresuje agentów rozliczeniowych, a także inne banki. dokonywanych debetowymi kartami Visa wydanymi przez polskie banki wzrosła o blisko 20 proc. W ciągu ostatnich sześciu lat Visa Europe zainwestowała ponad miliard euro w rozwój technologii i infrastruktury, tworząc rozbudowaną i bezpieczną europejską platformę technologiczną do świadczenia usług płatniczych nowej generacji. Współczynnik transakcji nieuprawnionych po raz drugi z rzędu osiągnął najniższy poziom w historii (0,04 proc. wartości płatności) w całej Europie, przy czym w Polsce jest on dziesięciokrotnie niższy niż średnia europejska. Płatności w zbliżeniu W 2013 r. będą również miały miejsce kolejne wdrożenia płatności zbliżeniowych, dokonywanych z wykorzystaniem kart i smartfonów. W ub. roku liczba transakcji zbliżeniowych w Europie wzrosła czterokrotnie organizacja spodziewa się powtórzenia tego wyniku w roku bieżącym. W całej Europie mobilne płatności zbliżeniowe znajdą się w 2013 r. w ofercie czterdziestu wydawców kart płatniczych, zaś liczba modeli smartfonów posiadających certyfikaty Visa dla mobilnych płatności zbliżeniowych zbliży się pod koniec roku do osiemdziesięciu. Polska była jednym z tych krajów europejskich, w których system Visa rozwijał się najszybciej. Wartość transak- NADAJ SOBIE PIN warstwom systemu zabezpieczeń portfel V.me jest w pełni bezpieczny, a dane karty nie są udostępniane sklepom internetowym. Usługa będzie dalej rozwijana, obejmując także inne technologie płatnicze, jak np. płatności zbliżeniowe w placówkach handlowo-usługowych. Miliard euro na inwestycje Kartami Visa jest już opłacane jedno na każde 6,75 euro wydawane w Europie na konsumpcję. Płatności z użyciem debetowych kart po raz pierwszy przekroczyły poziom biliona euro rocznie, wzrastając o 8,8 proc. według zaprezentowanych danych organizacji za rok finansowy kończący się 30 września 2012 r. W Polsce wartość płatności z użyciem debetowych kart Visa, dominujących w portfelach polskich konsumentów, zwiększyła się w tym okresie o 17,2 proc., tj. ponad dwu i półkrotnie szybciej niż wartość transakcji ogółem dokonywanych polskimi kartami debetowymi Visa, które uwzględniają także wypłaty gotówki z bankomatów (wzrost o 6,9 proc.). Liczba transakcji bezgotówkowych Kilka banków m.in. ING i Citi Handlowy umożliwia już klientom samodzielne nadawanie PIN-u. Mogą oni wybrać dowolny czterocyfrowy kod PIN w momencie aktywacji karty. W ING dotyczy to kart debetowych, kredytowych i przedpłaconych. Własny PIN można nadać na dwa sposoby za pośrednictwem systemu e-bankowości albo przez telefon, co jest równoznaczne z aktywacją karty. Cztery cyfry do zapamiętania to niby nic trudnego, ale 2/2013 17
Z jakich głównych źródeł Polacy dostają pieniądze? Ile pieniędzy w złotych i w jakiej formie mają Polacy? Wynagrodzenie za pracę 29,8% 70,2% Gotówka (banknoty i monety) 99,9 Emerytury i renty z ZUS 44% 56% Gotówka Środki na rachunkach bankowych płatnych na każde żądanie 218,1 Emerytury i renty z KRUS 75,4% 24,6% Zasiłki (rodzinny, opiekuńczy, pielęgnacyjny 33,3% 66, Środki na rachunkach bankowych Lokaty terminowe w bankach 239,3 Dochody z działalności gospodarczej? aktywa finansowe 224,7 Liczba rachunków bankowych na 1 mieszkańca w latach 2001 2010 1,4 1,26 1,2 1,2 1,2 1,21 1,21 1,24 1,26 1,29 1,2 1,14 1,04 1,04 1,04 1,04 1,05 1,08 1,1 1,13 1,16 1,19 1 0,99 0,93 0,8 0,9 0,76 0,6 0,67 0,62 0,58 0,52 0,4 0,45 0,48 0,2 0 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 UE Strefa euro Polska Posiadanie konta osobistego/ror w zależności od grupy społeczno-zawodowej 100% 90% 80% 70% 60% 40% 30% 20% 10% 0% 46% 54% 4 59% Emeryt Rencista Uczeń, student 36% 64% Zajmuję się domem Posiada 3 69% 1 83% 10% 90% 93% 2% 98% 99% Bezrobotny Rolnik Robotnik Przedsiębiorca Specjalista, Urzędnik, prac. technik inst. publ. Nie posiada Przyczyny nieposiadania konta osobistego/ror W jakich miejscach płacą Polacy? Nie potrzebuję konta, nie mam takiej potrzeby Wolę trzymać pieniądze w gotówce Nie mam pieniędzy, nie mam czego oszczędzać Nie mam regularnych dochodów/ nie mam stałej pracy Nie mam zaufania do banków/ bankowców Uważam, że mam zbyt niskie dochody, żeby posiadać konto 16% 25% 23% 8% 6% 4% Mały sklep spożywczy, kiosk, targowisko Supermatket, hipermarket spożywczy Pozostałe sklepy Banki pobierają zbyt wysokie opłaty i prowizje za prowadzenie Posiadanie i obsługa konta bankowego jest zbyt skomplikowana 9% 13% 12% Usługi, rekreacja, hotel, parking Konto osobiste jest zbyt drogie w stosunku do korzyści Stacja benzynowa (nie potrzebuję, brak dochodów) Konto osobiste jest za nisko oprocentowane/nieopłacalne Karta debetowa wydana do konta jest zbyt droga w stosunku do Bank odmówił mi założenia konta ze względu na brak stałej pracy 3% 2% 2% 18% Płatność innej osobie i inne Zakupy w Internecie 0% 5% 10% 15% 20% 25% 30% 35% 40% 45% Źródło: Raport NBP. 18
Wojna z gotówką SZYBSZE TRANSAKCJE W SIECI Dzięki udanemu wdrożeniu systemu PayByNet w Banku Pekao S.A. dostęp do tej usługi posiada aktualnie ponad 5 mln Polaków. Z systemu, którego operatorem jest Krajowa Izba Rozliczeniowa S.A. korzysta już blisko 40 banków grupy SGB i Banku BPS. Wyjątkowość PayByNet polega na tym, że pozwala on na przekazanie pieniędzy wprost pomiędzy klientem a sklepem bez udziału pośrednika rozliczającego transakcję. System realizuje płatności on-line błyskawicznie, przez 24 godziny na dobę, także w weekendy. Z perspektywy e-sklepu zaletą PayBy- Net jest, obok szybkości przekazu pieniędzy, możliwość rejestracji i księgowania indywidualnie każdej transakcji (bez potrącania prowizji w trakcie realizowania płatności), co znacznie ułatwia zarządzanie dostawami i zwrotami. Co ważne, PayByNet jako jedyny system szybkich przelewów w Polsce pozwala również na regulowanie opłat w urzędach na platformie epuap. Korzystają z tego m.in. mieszkańcy Warszawy, Krakowa, Gdańska oraz województw podkarpackiego i śląskiego. Przelew wykonuje się w kilku prostych krokach. Po wybraniu w sklepie towaru, klient wskazuje jako formę płatności PayByNet. Następnie wybiera, czy chce zapłacić kartą płatniczą, czy przelewem. Jeśli wybierze przelew, po wskazaniu odpowiedniego banku PayByNet automatycznie skieruje go na stronę logowania do systemu. Po wejściu na swoje konto klient zobaczy wypełnione już dane przelewu, kierowanego bezpośrednio do sklepu internetowego. Po zaakceptowaniu, przelew trafia do realizacji. Przy wybraniu płatności kartą wystarczy wypełnić niezbędne dane i zatwierdzić transakcję. PayByNet natychmiast wysyła do sklepu informację o dokonaniu płatności. cji bezgotówkowych zwiększyła się w naszym kraju o 12,9 proc. do równowartości 17,1 mld euro, podczas gdy wartość transakcji ogółem (tj. z wypłatami gotówki włącznie) wzrosła o 6,2 proc. do 58,8 mld euro. Różnice były jeszcze większe w odniesieniu do kart debetowych gdzie wzrost wyniósł odpowiednio 17,2 proc. oraz o 6,9 proc. Liczba płatności polskimi kartami Visa przekroczyła 750 mln (wzrost o 16,4 proc.), natomiast liczba wszystkich transakcji, łącznie z wypłatami gotówki z bankomatu, wyniosła 1,25 mld (wzrost o 10,4 proc.). Terminale z subsydiami Istotne znaczenie dla przyśpieszenia rozwoju płatności bezgotówkowych i zmniejszenia w tym względzie dystansu do krajów Europy Zachodniej ma rozpoczęty w 2010 r. program rozwoju i unowocześniania sieci akceptacji kartą Visa zapłacisz wszędzie, do którego zgłoszonych zostało ponad 110 tys. nowoczesnych terminali EMV zainstalowanych w ponad 96 tys. placówkach handlowo-usługowych, które wcześniej nie akceptowały kart. Finansowany przez banki wydawców kart Visa w Polsce, program subsydiowania terminali POS instalowanych przez agentów rozliczeniowych jest skierowany głównie do małych i średnich firm detalicznych działających w mniejszych miastach i na terenach wiejskich, które zyskały łatwiejszy dostęp do usług akceptacji kart dzięki aktywnym działaniom agentów rozliczeniowych oraz włączaniu tych usług do pakietów oferowanych przez banki firmom z segmentu MŚP. Ponad 50 proc. terminali zgłaszanych obecnie do subsydium z programu umożliwia płatności zbliżeniowe, co w znacznej mierze przyczyniło się do przekroczenia łącznej liczby 100 tys. terminali akceptujących zbliżeniowe płatności Visa, czyli ponad jednej trzeciej wszystkich terminali w naszym kraju; dzięki temu Polska jest krajem o największym nasyceniu terminalami bezstykowymi w Europie. Szybki rozwój sieci akceptacji w połączeniu z rosnącym wydawnictwem kart zbliżeniowych, których liczba przekroczyła już 8 mln (prawie 40 proc. wszystkich kart Visa) uczynił z Polski największy zbliżeniowy rynek na naszym kontynencie. Zdjęcia: www.fotolia.com 2/2013 19
Czy posiada Pan/Pani kartę/karty płatnicze? Jeżeli tak, to jakie? Dlaczego nie posiada Pani karty? 4% 1 Paypass 19% Lubię płacić gotówką 2 Premiową Kredytową 5% 35% Obawiam się niebezpieczeństwa 2 Debetową Bo nie jest potrzebna 44% Nie posiadam 26% Obawiam się opłat 23% Czy wie Pan/Pani, kto dzisiaj ponosi opłatę (interchange) od każdej transakcji kartą (np. przy płatności za zakupy)? Jak Pan(i) sądzi, kto zarabia na opłatach (interchange) od każdej transakcji? 29% 24% Oganizacja kartowa, np. American Express Bank, który jest wystawcą karty Sprzedawca Posiadacz karty 12% 5 60 Sprzedawca Oganizacja kartowa np. American Express, MasterCard, Visa Bank, który jest wystawcą karty 5% 30% Gdyby musiał(a) Pan(i) ponosić jakąkolwiek dodatkową opłatę za używanie karty, czy miałoby to wpływ na liczbę transakcji, jakich Pan(i) dokonuje kartą? Gdyby musiał(a) Pan(i) ponosić jakąkolwiek dodatkową opłatę za posiadanie karty, czy miałoby to wpływ na liczbę kart, które Pan(i) posiada? 9% Nie, nie miałoby to wpływu Zrezygnował(a)bym z używania karty Tak, ograniczył(a)bym płatność kartą i zaczęłabym używać częściej gotówki Tak, ograniczył(a)bym płatności kartą 13% 1 28% 38% 0 5 10 15 20 25 30 35 40 Nie, nie miałoby to wpływu 10% Tak, zrezygnował(a)bym z niektórych kart i zostawił(a) 52% tylko podstawową Tak, zrezygnował(a)bym z posiadania wszystkich kart 26% płatniczych 60 Źródło: Badanie ankietowe Federacji Konsumentów na grupie 2000 osób, 2012/2013. 20