Zadania związane z przeciwdziałaniem spalaniu odpadów na powierzchni ziemi, w paleniskach domowych, wypalaniu traw Janina Kawałczewska RCEE w Płocku Seminarium w ramach projektu pn. Spalanie odpadów i wypalanie traw zagraża środowisku i ludziom realizowanego przez Regionalne Centrum Edukacji Ekologicznej w Płocku, współfinansowanego ze środków SAMORZĄDU WOJEWÓDZTWA MAZOWIECKIEGO www.rceeplock.pl/spalanieodpadow/
1. Czy wolno spalać odpady? Jeśli tak, to w jakich warunkach? 2. Trwa sezon grzewczy, dla wielu nieruchomości to okazja do spalania śmieci, zamiast węgla. Dym z pieców, gdzie spala się odpady, to nie tylko odory, ale też liczne substancje trujące zawarte w spalinach. wg badań w Polsce ok. 15% respondentów spala śmieci w piecu, bądź ogrodzie, aby się ich pozbyć
Piece w domach, odpadów. kominki nie są przystosowane do spalania Emitowane są: dioksyny i furany (najbardziej toksyczne związki, nie są wytwarzane w żadnym procesie technologicznym, nie są też używane w procesach technologicznych). Rozpoznano 75 dioksyn, z czego 7 jest silnie toksycznych i 135 furanów, z czego 10 jest silnie toksycznych. główne ich źródła, to: spalanie śmieci (80% ich powstaje), transport samochodowy i przemysł metalurgiczny, max. dopuszczalne stężenia dioksyn i furanów w dymie z komina wynosi 0,1 nanograma (1m 3 gazów, a jest ich w dymie ze spalania śmieci 100 ng/m 3
dioksyny powstają ze spalania tworzyw sztucznych, papieru zadrukowanego, papieru bielonego Cl2, drewna konserwowanego związkami Chloru, pozostałości farb i lakierów 2 mg dioksyn zabija człowieka. Działają wiele lat, powodując uszkodzenie narządów wewnętrznych, mózgu, choroby nowotworowe, alergie, uszkadzają układ odpornościowy. Dioksyny i furany zanieczyszczają też glebę, wodę, rośliny, zwierzęta. Ze względu na dobrą ich rozpuszczalność skażona jest żywność, owoce. Rozkład dioksyn i furanów w organizmie człowieka wynosi 6-14 lat, w glebie 9-100 lat.
pyły, zanieczyszczają powietrze, glebę, wodę, trują ludzi. Najgroźniejszą są pyły PM10, PM2.5 zawierają metale ciężkie. Pyły uszkadzają płuca człowieka, są przyczyna alergii, astmy, chorób nowotworowych, tlenki azotu (NO 2 ), będące przyczyną zanieczyszczenia środowiska i zagrożeń dla zdrowia ludzi, SO 2 wykazujący silne działania toksyczne, CO łączy się z hemoglobiną, powodując niedotlenienie mózgu i śmierć ludzi, WWA mają silne właściwości kancerogenne,
dopuszczalne spalanie resztek roślin, które nie są zbierane zgodnie z regulaminem utrzymania czystości, aspekty bezpieczeństwa spalania odpadów, zmniejszenie drożności przewodów kominowych poprzez osadzanie się tzw. miękkiej sadzy, bardzo trudnej do usunięcia, ryzyko zapalenia sadzy i pożar domu, w przypadku uszkodzenia kotła, w którym spalano odpady, przepada gwarancja,
3. Nie spalaj! Segreguj! spalanie odpadów, to marnotrawienie surowców, rozwijające się technologie przetwórstwa odpadów pozwalają je wykorzystać do produkcji nowych rzeczy, oszczędzać surowce naturalne (ropę naftową, gaz, piasek), zapobiegamy degradacji środowiska, w Polsce działa blisko 50 organizacji zajmujących się odzyskiem odpadów, ważna jest segregacja odpadów u źródła.
4. Warunki, w jakich można spalać odpady temperatura spalania, oczyszczanie gazów odlotowych, odzysk ciepła monitoring emisji i imisji 5. Przykłady instalacji do spalania odpadów w woj. mazowieckim ZUSOK w Warszawie, spalarnie spalające odpady medyczne PKN Orlen SA w Płocku
6. Konsekwencje prawne spalania odpadów poza instalacjami art. 86 Konstytucji RP każdy jest obowiązany dbać o stan środowiska i ponosi odpowiedzialność za spowodowane przez siebie jego pogorszenie, w ustawie o odpadach art. 3 ust 1 pkt 29,155 ustawy o odpadach jest zapis mówiący, że termiczne przekształcanie odpadów (spalanie) może być prowadzone w spalarniach lub współspalarniach (wyjątek art. 31 jeśli nie jest możliwe w spalarni lub specjalistycznym urządzeniu, to w specjalnych warunkach zezwala Marszałek, art. 191 ustawy o odpadach mówi, że kto wbrew zakazowi termicznie przekształca odpady poza spalarniami odpadów lub współspalarniami podlega karze aresztu albo grzywny,
art. 176 ustawy o odpadach mówi, że jeśli prowadzi się przetwarzanie odpadów tak, że zagraża to zdrowiu, życiu ludzi lub środowiska to podlega karze grzywny lub aresztu art. 10 ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach mówi, że nie stosujący się do przepisów o działalności dot. gospodarowania odpadami, podlega karze grzywny art. 183 par.1 kodeksu karnego przewiduje karę (nawet do 5 lat) za gospodarowanie odpadami w taki sposób, że może to zagrozić życiu lub zdrowiu wielu osób lub spowodować zniszczenie w świecie roślin lub zwierząt. Spalanie odpadów jest takim działaniem. Jeśli osoba działa nieumyślnie podlega karze ograniczenia lub pozbawienia wolności.
wójt, burmistrz, prezydent, zgodnie z art. 379 POŚ może upoważnić do kontroli swoich pracowników lub straż gminną, do wkroczenia na posesję w celach kontroli, kiedy zaistnieje podejrzenie o wykroczeniu przeciwko środowisku (spalane są odpady)
7. Co robić, kiedy mój sąsiad spala śmieci? zwrócić uwagę sąsiadowi, ze szkodzi sobie, innym i środowisku zgłosić do Urzędu Gminy, straży gminnej straż powinna zareagować interwencją i upomnieniem. Skontrolować posesję, pobrać próbki popiołu do badań. przeprowadzić kampanię edukacyjną dot. postepowania z odpadami i negującą spalania odpadów (ulotki, plakaty, teatrzyki itp.)