Newsletter / 21 lipca 2016 r. Str.2 Możliwe zmiany w solidarnej odpowiedzialności inwestorów Str.3 Minimalna stawka dla umowy zlecenia od 1 stycznia 2017 r. Str.4 Elektrownie wiatrowe w zderzeniu z polską rzeczywistością prawną nowe przepisy Str.5 Str.6 URE puka do przedsiębiorców Ważne zmiany w zamówieniach publicznych
Możliwe zmiany w solidarnej odpowiedzialności inwestorów Zmiany w zakresie umowy o roboty budowlane w Kodeksie cywilnym to jeden z elementów projektu nowelizacji, jaki opublikowano 11 lipca. Chodzi konkretnie o przepisy dotyczące solidarnej odpowiedzialności inwestora za zapłatę wynagrodzenia podwykonawcom. Dotychczasowy przepis miał chronić podwykonawców przed nieuczciwymi generalnymi wykonawcami. W praktyce, stał się postrachem inwestorów, którzy wielokrotnie apelowali i postulowali o zmiany w prawie. Tolerowanie obecności podwykonawcy to zgoda inwestora? Aktualne przepisy przewidują, że generalny wykonawca chcąc zawrzeć umowę z podwykonawcą, musi uzyskać zgodę inwestora. W przeciwnym wypadku solidarna odpowiedzialność (generalnego wykonawcy i inwestora) za zapłatę wynagrodzenia podwykonawcy nie może być uznana. Zgodę inwestora powinno poprzedzać zgłoszenie umowy z podwykonawcą. W orzecznictwie zaś utrwalił się pogląd, że ww. zgoda może mieć postać zarówno zgody aktywnej (wyrażenie zezwolenia wprost) jak i biernej (niezgłoszenie sprzeciwu). Czasem nawet dorozumianej przejawiającej się tolerowaniem obecności podwykonawcy na terenie budowy, które bywa rozumiane niezwykle szeroko. Taka wykładnia przepisu była często krzywdząca dla inwestorów. Niejednokrotnie nie wiedząc o zaangażowaniu podwykonawców, musieli płacić wynagrodzenie za te same prace podwójnie generalnemu wykonawcy oraz podwykonawcom. Zmiany inwestor informowany na piśmie Nowelizacja zakłada, że zlecone podwykonawcy prace będą musiały być zgłoszone inwestorowi w formie pisemnej, pod rygorem nieważności. Zatem, zaniechanie przez generalnego wykonawcę zgłoszenia prac zleconych podwykonawcom bądź jego nieodpowiednia forma zgłoszenia, uniemożliwi przyjęcie solidarnej odpowiedzialności za wynagrodzenie podwykonawcy. Ponadto, z uzasadnienia do projektu do ww. ustawy wynika, że inwestor będzie mógł zgłosić sprzeciw tylko, jeśli będzie on uzasadniony. Może to budzić zastrzeżenia, ponieważ znacznie ogranicza to swobodę decyzyjną inwestora i nasuwa pytanie jak ocenić czy sprzeciw był uzasadniony czy nie? Dodatkowo inwestor odpowie w stosunku do wykonawcy do wysokości normalnego wynagrodzenia za roboty danego rodzaju. Co musi generalny wykonawca a co może inwestor? Przyjęcie solidarnej odpowiedzialności inwestora za zapłatę wynagrodzenia podwykonawcom będzie trudniejsze. Generalny wykonawca będzie zobowiązany poinformować inwestora pisemnie o zleconych pracach. Inwestor zaś będzie mógł zgłosić sprzeciw tylko wtedy, kiedy będzie on uzasadniony. Projekt znajduje się na etapie konsultacji publicznych, zatem ostateczne brzmienie nowych przepisów może ulec zmianie. Więcej informacji: Iwona Strzępka tel. 71 75 00 761, Marta Hausmann tel. 71 75 00 722 2
Minimalna stawka dla umowy zlecenia od 1 stycznia 2017 r. 1 stycznia 2017 wejdą w życie istotne zmiany w zakresie zatrudnienia na podstawie umów zlecenia. Wprowadzi je ustawa o minimalnym wynagrodzeniu za pracę, która: wprowadza minimalną stawkę godzinową dla osób zatrudnionych na podstawie umowy zlecenia lub umowy o świadczenie usług; wymaga prowadzenia ewidencji liczby godzin wykonania zlecenia lub świadczenia usług (niezależnie od wysokości wypłacanego wynagrodzenia); przyznaje nowe kompetencje Państwowej Inspekcji Pracy w zakresie kontroli przedsiębiorcy w zakresie wypłacania minimalnej stawki godzinowej i prowadzenia ewidencji. Jakie konkretnie zmiany? Od 1 stycznia 2017 będzie obowiązywać zwaloryzowana minimalna stawka godzinowa w wys. 13zł brutto (przy 8 godzinach dziennie i 5 dniach w tygodniu to nawet 2288zł, natomiast minimalna kwota wynagrodzenia w 2017 wyniesie 2000zł). Co istotne, minimalna stawka obejmie również osoby samozatrudnione, które nie zatrudniają pracowników lub zleceniobiorców. Kluczowe zmiany zostaną wprowadzone także w sposobie ewidencjonowania przepracowanych godzin. Współpracownicy powinni określić w umowie sposób potwierdzania liczby godzin wykonania zlecenia lub świadczenia usług. W związku z tym, przedsiębiorca będzie zobowiązany do przechowywania dokumentów z potwierdzonymi liczbami godzin przez okres 3 lat. Podobnie, jak poprzednio, obowiązek ewidencjonowania obejmie również osoby samozatrudnione, niezatrudniające pracowników lub zleceniobiorców, niezależnie od kwoty wynagrodzenia. Na ten moment projekt zmian nie wyjaśnia wielu wątpliwości podnoszonych przez przedsiębiorców, związkowców i organizacje społeczne, np. czy do minimalnej stawki można wliczać także inne składniki wynagrodzenia zleceniobiorcy, np. nagrody, dodatki. Co to oznacza? Przedsiębiorcy zatrudniający na podstawie umów zlecenia już dziś powinni przyjrzeć się aktualnym umowom, ponieważ od 01.01.2017 r. będą zobowiązani do stosowania przepisów nowej ustawy. Przede wszystkim, istotne jest dostosowanie treści umów w kontekście wynagrodzenia i zapewnienia tzw. minimalnej stawki godzinowej, a także wprowadzenia (o ile wcześniej nie wprowadzono) sposobu potwierdzania liczby godzin wykonania zlecenia lub świadczenia usług oraz ich ewidencji. Jest to o tyle ważne, że w zakresie tych obowiązków kompetencje kontrolne zyskuje Państwowa Inspekcja Pracy. Ustawa została już uchwalona przez Sejm, natomiast 20 lipca 2016 r. będzie rozpatrywana przez Senat. Planowany termin wejścia w życie zmian to 1 stycznia 2017 r. Więcej informacji: Marta Hausmann, tel. 71 75 00 722, Marta Motyl, tel. 71 75 00 751 3
Elektrownie wiatrowe w zderzeniu z polską rzeczywistością prawną nowe przepisy W dniu 16 lipca 2016 r. weszła w życie Ustawa o inwestycjach w zakresie elektrowni wiatrowych z dnia 20 maja 2016 r., której zasadniczym celem jest uregulowanie zasad budowy farm wiatrowych w Polsce. Ustawa wprowadza m.in. definicję elektrowni wiatrowej, minimalną odległość budowy dzielącą elektrownię wiatrową od budynków mieszkalnych, a także zasady lokalizacji elektrowni wiatrowej wyłącznie na podstawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. Gdzie można postawić elektrownię wiatrową? Najważniejszą zmianą jest niewątpliwie wprowadzenie minimalnej odległości (elektrowni od budynku mieszkalnego i na odwrót), która wynosi przynajmniej dziesięciokrotność wysokości elektrowni wiatrowej mierzonej od poziomu gruntu do najwyższego punktu budowli, wliczając elementy techniczne (w tym wirnik wraz z łopatami). Powyższe w praktyce oznacza, że nowe elektrownie wiatrowe nie będą mogły zostać postawione w odległości mniejszej niż ok. 1,5 2 km od budynków mieszkalnych. Ma to zasadnicze znaczenie dla producentów turbin wiatrowych oraz potencjalnych inwestorów. Pierwsi opracowują dziś technologie odpowiednie dla wysokich turbin wiatrowych, znacząco efektywniejszych i wydajniejszych od niskich. Tym samym rynek zbytu w Polsce stanie się ograniczony, a nowe technologie może czekać zastój. Potencjalni inwestorzy mogą być natomiast zmuszeni do wycofania się z planowanych inwestycji energetycznych, gdyż według niektórych szacunków przyjęcie odległości minimalnej na poziomie 2 km umożliwiłoby budowanie wiatraków na zaledwie 0,1% powierzchni naszego kraju. Ograniczenia dla właścicieli nieruchomości Zmiany w przepisach wprowadzają również poważne ograniczenia dla właścicieli nieruchomości, którzy chcą postawić na nich budynek mieszkalny. Minimalna odległość od elektrowni wiatrowych oznacza, że dla wielu z nich posiadane nieruchomości staną się bezużyteczne z dostępnych analiz wynika, że zakaz budowy domu może dotyczyć ok. 4% powierzchni Polski, na którym znajdują się działki budowlane o wartości ponad 7 miliardów złotych. Co oznaczają zmiany? Objęcie całości elementów elektrowni wiatrowej pojęciem obiektu budowlanego to natomiast z jednej strony większe koszty pod stronie inwestora (zwiększony podatek od nieruchomości, podleganie bardziej restrykcyjnym przepisom o obiektach budowlanych), a z drugiej większe wpływy z dochodów gmin. Wprowadzenie lokalizacji nowych elektrowni wiatrowych wyłącznie na podstawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego ma natomiast na celu zwiększenie kontroli społeczności lokalnych nad realizowanymi inwestycjami energetycznymi. Więcej informacji: Tomasz Wróblewski tel. 71 75 00 765, Jacek Karp tel. 71 75 00 814 4
URE puka do przedsiębiorców W ostatnich miesiącach Prezes Urzędu Regulacji Energetyki wszczął wiele postępowań dotyczących naruszenia obowiązku ograniczeń w poborze energii elektrycznej wprowadzonego w sierpniu zeszłego roku. Obostrzenie nałożone na odbiorców końcowych w dniach 10-31 sierpnia było skutkiem fali upałów w okresie letnim w 2015 roku. Nietypowe ograniczenia energetyczne Takie ograniczenia wprowadzono pierwszy raz od lat 80, więc większość przedsiębiorców nie była na nie przygotowana, a często nawet o nich nie wiedziała przynajmniej w pierwszych dniach, zanim informacja ta stała się szeroko dyskutowana (ze względu na specyficzny sposób wprowadzania ograniczeń w komunikatach radiowych w stacji I Polskiego Radia o 7:55 rano i o 19:55 wieczorem). Tymczasem ryzyko związane z niedostosowaniem się do ograniczeń to kara administracyjna w wysokości do 15% przychodu z roku poprzedzającego rok jej nałożenia. Dla dużych przedsiębiorców to nawet kilkumilionowe kary. Możliwości uniknięcia lub zmniejszenia kary Na szczęście ustawa przewiduje możliwość odstąpienia od wymierzenia kary lub jej miarkowania o to właśnie przedsiębiorcy walczą w postępowaniach toczących się w całym kraju. Oprócz argumentów prawnych, możliwym sposobem obrony może okazać się również skuteczne kwestionowanie danych URE co do rzeczywistego poboru energii przez przedsiębiorcę. Warto sprawdzić, jeżeli odbiorcy posiadają własne systemy sprawdzające zużycie, czy odczyty z tych systemów zgadzają się z wykazami posiadanymi przez URE. Jeżeli przedsiębiorca nie posiada tego typu możliwości czasami warto zastanowić się nad zatrudnieniem zewnętrznej firmy, która pomoże w odzyskaniu danych z liczników. W prowadzonych przez nas postępowaniach współpracujemy z ekspertami z FreeEn Sp. z o.o., którzy posiadają możliwość odczytu historycznych danych z liczników lub zainstalowania aplikacji pozwalającej na kontrolowanie zużycia prądu, która może być przydatna zwłaszcza w świetle kolejnych planowanych ograniczeń. Więcej informacji: Olga Kotarska, tel.: 71 75 00 754 5
Ważne zmiany w zamówieniach publicznych Od 28 lipca zamawiających i wykonawców czekają spore zmiany wejdzie bowiem w życie opracowywana od dawna zmiana prawa zamówień publicznych. Proponowane zmiany mają w szczególności na celu przyspieszenie, odformalizowanie i uelastycznienie prowadzenia postępowań. Do najważniejszych z nich należy zaliczyć: 1. wprowadzenie jednolitego europejskiego dokumentu zamówienia, którego złożenie na wstępnym etapie postępowania będzie zastępowało konieczność przedstawiania szeregu zaświadczeń o spełnianiu kryteriów udziału i niepodleganiu wykluczeniu z postępowania; 2. wprowadzenie nowego trybu postępowania partnerstwa innowacyjnego. Efektem partnerstwa ma być opracowanie innowacyjnego produktu z możliwością jego zakupu przez zamawiających bez konieczności przeprowadzania kolejnego postępowania; 3. ułatwienie zmian zawartej umowy poprzez wyszczególnienie szeregu okoliczności, których wystąpienie będzie umożliwiało wprowadzenie takich zmian; 4. wprowadzenie obowiązku składania ofert, wniosków, oświadczeń przez wykonawców za pomocą środków komunikacji elektronicznej dzięki temu wykonawcy nie będą już zobowiązani stawiać się u zamawiających by złożyć ofertę w formie papierowej; 5. umożliwienie składania wniosków do Prezesa UZP o wydanie interpretacji przepisów ustawy, co może pomóc wykonawcom w toczących się postępowaniach; 6. skrócenie niektórych terminów, m.in. na składanie ofert w przetargu nieograniczonym, w tym również w przypadku istotnej zmiany treści ogłoszenia o zamówieniu; 7. dopuszczenie zawierania umów ramowych także po przeprowadzeniu postępowania w trybie dialogu konkurencyjnego, negocjacji bez ogłoszenia, zamówienia z wolnej ręki i partnerstwa innowacyjnego. Do tej pory było to możliwe tylko po przeprowadzeniu przetargu bądź negocjacji z ogłoszeniem. Szeroko dyskutowaną zmianą jest możliwość udzielenia przez gminę spółkom komunalnym zamówień z wolnej ręki na odbiór odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości zamieszkanych (zmiana wchodzi w życie od 1 stycznia 2017 r.). Wiele podmiotów boi się potencjalnej podwyżki opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi wobec zlecania odbioru odpadów poza rynkiem konkurencyjnym. Więcej informacji: Jacek Łuczyński tel. 71 75 00 759, Olga Kotarska tel. 71 75 00 754 6
Jeśli są Państwo zainteresowani uzyskaniem szerszych informacji, prosimy o kontakt z doradcami O&W, z których porad zazwyczaj Państwo korzystają lub kontakt z wyżej wskazanymi autorami tekstów. Niniejszy Newsletter nie stanowi porady prawnej ani podatkowej. O&W nie ponosi odpowiedzialności za wykorzystanie informacji w nim zawartych bez wcześniejszego zasięgnięcia opinii naszych ekspertów. Olesiński & Wspólnicy Sp. k. SR dla Wrocławia-Fabrycznej VI Wydział Gospodarczy KRS KRS 0000620058 NIP 8992788187 REGON 364170013 ul. Powstańców Śląskich 2-4, Tel. +48 (71) 75 00 700 53-333 Wrocław Fax: +48 (71) 75 00 789 www.olesinski.com olesinski@olesinski.com 7