Politechnika Białostocka Wydział Elektryczny Eksploatacja Systemów Elektronicznych i Telekomunikacyjnych Ćwiczenie 4 Badanie struktury modułów obsługi abonentów Opracowali: dr inż. Krzysztof Konopko, mgr inż. Grzegorz Kraszewski BIAŁYSTOK 2006
1 Wprowadzenie Założenia konstrukcyjne centrali S12 są bardzo proste. Podstawowym elementem, łączącym wszystkie moduły centrali jest cyfrowe pole komutacyjne. Oznacza to, że pole służy nie tylko komutowaniu abonentów, ale także jest magistralą łączącą wszystkie mikrokomputery centrali. Większość modułów stanowią urządzenia związane z obsługą abonentów ich rodzaje i ilość zależą od wielkości centrali i oferowanych przez nią usług. Ważną właściwością systemu S12 jest to, że wszystkie interfejsy mikrokomputerów sterujących są jednoznacznie określone za pomocą swojego adresu w polu komutacyjnym. Adres ten składa się z czterech cyfr szesnastkowych, oznaczających kolejno: numer sekcji pola komutacyjnego, numer multiportu pierwszego stopnia pola komutacyjnego, do którego dołączony jest moduł, numer łącznika dostępu, do którego dołączony jest moduł, numer portu wejściowego łącznika dostępu, do którego dołączony jest dany moduł. Ponieważ centrala znajdująca się w laboratorium nie posiada trzeciego stopnia pola komutacyjnego, pole składa się z jednej sekcji o numerze 0, stąd pierwsza cyfra adresu modułu zawsze wynosi 0. Podzespół terminalowy (TSU) Podzespół terminalowy jest to nazwa nadana grupie modułów (maksymalnie 8) podłączonych do dwóch multiportów (elementu pola komutacyjnego), tzw. łączników dostępu (ACSW). Niskie porty łącznika (0 7) służą do podłączania modułów abonenckich. Porty 8 11 są wejściami łącznika na poszczególne płaszczyzny pola komutacyjnego. Porty 12 i 13 mogą być użyte do podłączenia modułów zegara i sygnałów tonowych, lub utrzymania ruchu i urządzeń peryferyjnych. Porty 14 i 15 pozwalają na podłączenie mikrokomputerów pomocniczych (ACE). Zespół terminalowy (TU) Cztery podzespoły terminalowe TSU tworzą większą jednostkę, zwaną zespołem terminalowym. Zespół posiada w swoim składzie 8 łączników dostępu ponumerowanych od 0 do 7. Każdy zespół terminalowy ma 32 łącza PCM do pola komutacyjnego. Jeżeli zespół terminalowy zawiera tylko moduły abonenckie, to jest ich 4096.
1.1 Opis analizowanych modułów 1.1.1 Moduł abonentów analogowych Moduł abonentów analogowych obsługuje 128 linii abonenckich. Moduły są połączone parami, w przypadku awarii jednego z modułów pary, drugi jest w stanie obsłużyć przejściowo 128 swoich abonentów i 128 abonentów partnera. Jest to działanie nazywane przeniesieniem sterowania. Abonenci dołączeni do jednego modułu zgrupowani są w 2 blokach po 64 abonentów. Każda taka grupa otrzymuje prąd dzwonienia z własnego generatora (RNGA) i jest dołączona do 2 łączy PCM, jednego z własnego modułu i drugiego z modułu partnera. Do modułów podłączone są również pakiety testów linii abonenckich (TAUA) i alarmy stojakowe (RLMA). Grupa 64 abonentów posiada 8 fizycznych pakietów (płytek drukowanych), a więc każdy pakiet fizyczny obsługuje 8 abonentów. Na pakiecie znajdują się następujące układy: DPTC (podwójny sterownik portu terminalowego) odpowiada za komutowanie łączy PCM dochodzących z obu interfejsów terminalowych TI do abonentów. TCF (transkoder) wykonuje konwersję sygnałów z 8 na 16 bitów i odwrotnie. DSP (procesor sygnałowy) zawiera przetworniki A/C i C/A oraz filtry cyfrowe i układ tłumienia echa. BLIC (układ zasilania linii) odpowiada za zasilanie pętli abonenckiej, wysyłanie sygnałów teletaksy 12/16 khz, wykrywanie podniesienia i odłożenia słuchawki, sterowanie przekaźnikami prądu dzwonienia i układów testujących, sterowanie polaryzacją zasilania stałoprądowego linii. 1.1.2 Moduł łączy cyfrowych PCM Ten moduł służy do połączenia centrali S12 z innymi centralami wykorzystującymi do transmisji system PCM. Każdy moduł obsługuje 30 łączy PCM, do każdego modułu dołączony jest pakiet alarmów stojakowych RLMA. Na pakiecie łączy cyfrowych DTRA znajdują się następujące podzespoły: interfejs liniowy, którego zadaniem jest izolowanie pakietu od wyposażenia liniowego, oraz zapewnienie dopasowania impedancji, regenerator zegara, odtwarza odbierany sygnał zegarowy, transkoder DTKL, przetwarza kody HDB3 i AMI używane do transmisji PCM na kody binarne, synchronizuje sygnały dochodzące z różnych central celem skompensowania różnic częstotliwości, konwertuje sygnały z 16 na 8 bitów i odwrotnie, obsługuje sygnalizację w kanale skojarzonym, pamięć RAM przechowująca informacje synchronizacyjne i sygnalizacyjne, OBC mikrokomputer modułu łączy cyfrowych, posiada mikroprocesor, pamięć RAM i EPROM, zajmuje się sterowaniem układem DKTL i przetwarzaniem informacji sygnalizacyjnej. OBCI zapewnia komutację kanałów pomiędzy modułem a interfejsem terminalowym.
1.1.3 Moduł zespołów obsługi Rolą modułu zespołów obsługi jest analiza sygnalizacji DTMF odbieranej z łączy lub zespołów abonenckich i generowanie sygnalizacji wysyłanej do innych central. Moduł składa się z dwóch niezależnych zespołów, każdy dołączony do pary portów interfejsu terminalowego TI za pomocą łączy PCM. Do analizy sygnalizacji jest wykorzystane 16 ramek czasowych. W przypadku analizy sygnalizacji DTMF zadaniem modułu jest wyznaczenie wartości amplitud dwóch częstotliwości określających każdą z wybieranych cyfr. Jest to zrealizowane za pomocą 8 cyfrowych filtrów dopasowanych do poszczególnych częstotliwości. Następnie na podstawie wartości amplitud określana jest wybrana cyfra. W przypadku sygnalizacji DTMF międzycentralowej dekodowanie odbywa się tak samo, zmienia się tylko zestaw filtrów. Oprócz tego moduł generuje sygnały tonowe wysyłane do innych central. 2 Cel i zakres ćwiczenia W ćwiczeniu analizowana jest struktura modułów abonentów analogowych, cyfrowych łącz międzycentralowych oraz modułów zespołów obsługi. 3 Metodyka badań 3.1 Komendy stosowane w ćwiczeniu 3.1.1 DISPLAY-SBL-DATA Polecenie służy do wypisania listy SBL-i (bloków) centrali określonych przez ich adres w polu komutacyjnym a także bloków połączonych z danym blokiem. DISPLAY-SBL-DATA: SBLTYPE=typ bloku, NA=H'adres sieciowy, NBR=numer bloku, OPTION=opcje; gdzie: adres sieciowy adres bloku w polu komutacyjnym w postaci H'wxyz. numer bloku numer bloku pod danym adresem (pod tym samym adresem może być więcej niż jeden blok). opcje: STADISP - wyświetlenie stanu pracy bloków, DEPLIST - wyświetlenie listy bloków zależnych (połączonych z danym blokiem) Druga wersja polecenia pozwala na wyświetlenie wszystkich bloków określonego typu znajdujących się w wybranym stanie pracy.
DISPLAY-SBL-DATA: SBLTYPE=typ bloku, STATE=stan pracy, OPTION=opcje; typ bloku patrz tabela powyżej. stan pracy bloku: ALL wszystkie stany, IT in traffic, w ruchu, FLT faulty, uszkodzony, NEQ not equipped, brak fizycznego sprzętu, PEQ partially equipped, sprzęt niekompletny. opcje: DISTR ilość bloków w danym stanie, STALIST wykaz bloków w danym stanie. 3.2 Przebieg ćwiczenia Wyświetlić wszystkie łącza (typ bloku TASL) między modułami a łącznikami dostępu (typ bloku ACSW) w stanie IT (w ruchu), FLT (uszkodzony), OPR (wyłączony przez operatora). Przeanalizować jakie moduły są dołączone do pola komutacyjnego za pomocą portów 0, 1, 2 i 3 łączników dostępu (adresy sieciowe NA mikrokomputerów sterujących tymi modułami można określić wyświetlając bloki SBL zależne od łączy (typ bloku TASL) o adresach H'xxx0 H'xxx3). Określić strukturę każdego rodzaju modułu poprzez wyświetlenie bloków SBL zależnych od mikrokomputera (typ bloku CTLE) sterującego danym modułem. 4 Sprawozdanie z ćwiczenia Przygotowane sprawozdanie powinno zawierać opis przebiegu ćwiczenia laboratoryjnego, wykaz realizowanych komend operatorskich, przykładowe raporty centrali, analizę rozmieszczenia badanych modułów i ich sposobu dołączenia do pola komutacyjnego, analizę ilości modułów i możliwości obsługi ruchu telekomunikacyjnego (aktualna i maksymalna ilość dołączonych abonentów). Sprawozdanie powinno też zawierać wnioski wynikające z przeprowadzonych badań. 5 Wymagania BHP W trakcie realizacji programu ćwiczenia należy przestrzegać zasad omówionych we wstępie do ćwiczeń, zawartych w Regulaminie porządkowym w laboratorium oraz w Instrukcji obsługi urządzeń elektronicznych znajdujących się w laboratorium z uwzględnieniem przepisów BHP. Regulamin i instrukcja są dostępne w pomieszczeniu laboratoryjnym w widocznym miejscu.
6 Literatura 1. A. Jajszczyk "Wstęp do telekomunikacji", WNT, Warszawa 1998. 2. S. Haykin "Systemy telekomunikacyjne", WKŁ, Warszawa 1998. 3. "System 12 Digital Exchange", Electrical Communication vol. 59 No. 1/2 1985.