WPROWADZENIE DO INFORMATYKI. WYKŁAD 10h

WPROWADZENIE DO INFORMATYKI WYKŁAD 10h

Cel wykładu Nabycie elementarnej wiedzy akademickiej z zakresu podstaw informatyki, będącej podstawą do przygotowania przyszłych nauczycieli do nauczania zajęć komputerowych i informatyki na wszystkich etapach kształcenia. banaszak@dydaktyka.org, Poznań 2016/2017 2

ZALICZENIE Warunki zaliczenia TEST lub Zaprojektowanie zadań logicznych z informatyki dla uczniów OCENA banaszak@dydaktyka.org, Poznań 2016/2017 3

Tematyka wykładów Dziedzina informatyki Architektura komputera Języki programowania Algorytmy Inżynieria oprogramowania Systemy i aplikacje Technologie Cloud Computing banaszak@dydaktyka.org, Poznań 2016/2017 4

1. Dziedzina informatyki

Informatyka jako dyscyplina teoretyczna i użytkowa Informatyka to ogół dyscyplin naukowych i technicznych zajmujących się informacją, a w szczególności jej komputerowym przetwarzaniem; obejmuje ona: teorie informatyczne, budowanie systemów informatycznych (w tym programowanie), budowę oraz działanie sprzętu komputerowego. banaszak@dydaktyka.org, Poznań 2016/2017 6

banaszak@dydaktyka.org, Poznań 2016/2017 7

Zastosowania metod informatyki Administracja i zarządzanie Sterowanie procesami technologicznymi Projektowanie systemy CAD Medycyna Badania naukowe Działalność edytorska i wydawnicza Telekomunikacja i transport Inne banaszak@dydaktyka.org, Poznań 2016/2017 8

Informacja W języku potocznym jest to konstatacja stanu rzeczy, wiadomość Jednostką ilości informacji jest jeden bit banaszak@dydaktyka.org, Poznań 2016/2017 9

Historia komputerów Historia komputerów (1) MECHANIZACJA OBLICZEŃ pierwsze liczydła w Egipcie i Babilonie ZAPIS POZYCYJNY cyfry rzymskie: Rzymianie; system dziesiętny: Arabowie (ok. 65r.) ALGORYTM od nazwiska arabskiego matematyka Al. Chwarazmi (820r.) KALKULACJA - od łacińskiej nazwy calculi - kamyczki Abacus (1300r.) banaszak@dydaktyka.org, Poznań 2016/2017 10

Historia komputerów Historia komputerów (2) W latach 1612-1614 J. Napier odkrył logarytmu i wprowadził przecinek dziesiętny. Tzw. pałeczki Napiera umożliwiły przeprowadzanie mnożenia. banaszak@dydaktyka.org, Poznań 2016/2017 11

Historia komputerów Historia komputerów (3) W 1622r. W. Oughted korzystając z własności logarytmów wynalazł suwak logarytmiczny. banaszak@dydaktyka.org, Poznań 2016/2017 12

Historia komputerów Historia komputerów (4) W latach 1642-1643 B. Pascal zbudował dwudziałaniowy kalkulator wykorzystujący mechanizm kół zębatych do przenoszenia dziesiątek przy dodawaniu i odejmowaniu. banaszak@dydaktyka.org, Poznań 2016/2017 13

Historia komputerów Historia komputerów (5) W 1671 r. G. Leibnitz konstruuje czterodziałaniowy kalkulator (tzw. Maszyna Leibnitza). banaszak@dydaktyka.org, Poznań 2016/2017 14

Historia komputerów Historia komputerów (6) Ch. Babbage zaprojektował w 1833r. programowalny układ mechaniczny służący do obliczeń; programowany był kartami performowanymi. banaszak@dydaktyka.org, Poznań 2016/2017 15

Historia komputerów Historia komputerów (7) Automatyzację procesu przetwarzania danych rozpoczął w 1801 roku wylalazek J. M. Jacquard a krosno sterowane zestawem kart perforowanych z zapisanym w nich wzorem tkaniny. banaszak@dydaktyka.org, Poznań 2016/2017 16

Historia komputerów Historia komputerów (8) W 1835 r. J. Henry zbudował przekaźnik elektromagnetyczny. banaszak@dydaktyka.org, Poznań 2016/2017 17

Historia komputerów Historia komputerów (9) H. Hollerith w 1890r. Zbudował urządzenie do mechanicznego sporządzania spisu ludności, ich klasyfikowania oraz powielania i przetwarzania. Urządzenie działało za pomocą kart perforowanych. banaszak@dydaktyka.org, Poznań 2016/2017 18

Historia komputerów Historia komputerów (8) W 1904r. J. Fleming konstruuje pierwszą lampę próżniową (diodę), a następnie L. Forest triodę (pierwszy wzmacniający układ elektryczny) banaszak@dydaktyka.org, Poznań 2016/2017 19

Historia komputerów Historia komputerów (9) 1937 maszyna Turinga teoretyczna maszyna Turinga jest pierwowzorem uniwersalnego automatu; jest to najprostszy model komputera, który oddaje jego zasadnicze właściwości obliczeniowe. banaszak@dydaktyka.org, Poznań 2016/2017 20

Historia komputerów Historia komputerów (10) Lata 30. M. Rejewski, J. Różycki, H. Zygalski (poznańscy matematycy) łamią kod niemieckiej maszyny szyfrującej ENIGMA. banaszak@dydaktyka.org, Poznań 2016/2017 21

Historia komputerów Historia komputerów (11) @ 1946 roku J. von Neumann zbudował pierwszą automatyczną maszynę cyfrową w oparciu o lampy próżniowe (komputer ENIAC). Idea polegała na tym, że zarówno program jak i dane są przechowywane pamięci komputera. Model Neumana jest obecnie stosowany w architekturze komputera. banaszak@dydaktyka.org, Poznań 2016/2017 22

Historia komputerów Historia komputerów (12) Wybuch II wojny światowej przyśpieszył rozwój techniki obliczeniowej. W 1941 stworzono pierwszy język programowania i i automatyczną maszynę cyfrową na bazie przekaźników. banaszak@dydaktyka.org, Poznań 2016/2017 23

Historia komputerów Historia komputerów (13) W 1947r. J. Bardeen, W. Brattain oraz W. Shockley konstruują pierwszy tranzystor. banaszak@dydaktyka.org, Poznań 2016/2017 24

Historia komputerów Historia komputerów (14) W 1958r. Skonstruowano pierwszy układ scalony. W 1971 zaprojektowano pierwszy mikroprocesor. banaszak@dydaktyka.org, Poznań 2016/2017 25

Historia komputerów Historia komputerów (15) 1969r. powstaje Arpanet prekursor Internetu (sieć początkowo łączy uniwersytety. 1 1971e. Arpanet łączy zachodnie i wschodnie wybrzeże Stanów Zjednoczonych. banaszak@dydaktyka.org, Poznań 2016/2017 26

Historia komputerów Historia komputerów (8) 1975 pierwszy dostępny w masowej sprzedaży komputer PC 1981 komputer osobisty IBM z tzw. otwartą architekturą. banaszak@dydaktyka.org, Poznań 2016/2017 27

Komputer, a a automat banaszak@dydaktyka.org, Poznań 2016/2017 28

Komputer, a automat Komputer elektroniczna maszyna cyfrowa, urządzenie elektroniczne służące do automatycznego przetwarzania informacji przedstawionych cyfrowo. Cechą odróżniająca komputer od innych urządzeń jest jego programowalność. Główne części komputera: procesor, pamięć operacyjna i urządzenia peryferyjne. banaszak@dydaktyka.org, Poznań 2016/2017 29

Sygnały analogowe i cyfrowe Sygnały analogowe i cyfrowe banaszak@dydaktyka.org, Poznań 2016/2017 30

Sygnały analogowe i cyfrowe Sygnały analogowe i cyfrowe banaszak@dydaktyka.org, Poznań 2016/2017 31

Reprezentacja danych Procesor komputera przetwarza informację w postaci sygnału cyfrowego banaszak@dydaktyka.org, Poznań 2016/2017 32

Reprezentacja danych Reprezentacje danych banaszak@dydaktyka.org, Poznań 2016/2017 33

System o1 banaszak@dydaktyka.org, Poznań 2016/2017 34

2. Architektura komputera 2. Architektura komputera

banaszak@dydaktyka.org, Poznań 2016/2017 36Model von Neumanna

2.1 Co to jest komputer Co to jest komputer? KOMPUTER - elektroniczna maszyna licząca [z ang. compute obliczać], urządzenie elektroniczne służące do automatycznego przetwarzania informacji (danych), przedstawionych cyfrowo (tzn. za pomocą odpowiednio zakodowanych liczb). Monitor Zestaw komputerowy Jednostka centralna Klawiatura, myszka Współczesny komputer to zespół urządzeń wewnętrznych oraz zewnętrznych złożony w tzw. zestaw komputerowy, gdzie rodzaje zastosowanych urządzeń określają przeznaczenie oraz zdolności operacyjne komputera.

2.2 Budowa komputera schemat ogólny Budowa komputera Wg uproszczonego schematu komputer dwa główne, współpracujące urządzenia: procesor i pamięć. Ogólny schemat budowy komputera - Klawiatura - Mysz - Skaner - Aparat i kamera cyfrowa - Modem - Karta sieciowa Urządzenia wejściowe Pamięć operacyjna Procesor Jednostka centralna - Monitor - Drukarka - Ploter - Głośnik - Modem - Karta sieciowa Urządzenia wyjściowe Oba urządzenia znajdują się w jednej obudowie nazywanej jednostką centralną. Pamięć operacyjna służy do chwilowego pamiętania danych wejściowych i wyjściowych oraz przechowuje uruchomione programy. Programy przekazują rozkazy do procesora. Procesor to układ elektroniczny potrafiący wykonywać rozkazy arytmetyczne i logiczne na liczbach binarnych.

2.3 Budowa komputera jednostka centralna Budowa komputera Obudowa komputera typu TOWER Zasilacz Gniazda wtykowe do podłączenia urządzeń zewnętrznych Proces wraz z chłodzeniem Pamięć RAM Karta grafiki Zabudowany w sankach napęd CD, podobnie montowane są napędy CD-RW, DVD, ZIP, FDD itp. Zabudowany w sankach Napęd HDD Płyta główna komputera Sloty umożliwiające podłączenie innych urządzeń wewnętrznych

2.4 BIOS BIOS, Basic Input-Output System, program zapisany na stałe w pamięci ROM komputera. Jest on uruchamiany jako pierwszy po włączeniu komputera. Jego zadaniem jest testowanie sprzętu, uruchomienie systemu operacyjnego. W BIOSie użytkownik może ustawić parametry systemu takie jak zainstalowany w systemie sprzęt (dyski, pamięć operacyjna itp.), na podstawie których kontrolowane jest przesyłanie danych między poszczególnymi składnikami systemu. BIOS Organizacja pamięci BIOS-ROM

2.5 Budowa procesora Budowa procesora PROCESOR stanowi główny element komputera, jest odpowiedzialny za przetwarzanie informacji. Budowa procesora Układy sterujące Arytmometr Rejestry

2.6 Elementy komputera płyta główna Płyta główna jest podstawowym komponentem komputera. Stanowi podstawę do której podłącza się wszystkie inne części jednostki centralnej (np. procesor, pamięć itp.). Zainstalowane nań urządzenia komunikują się między sobą poprzez tzw. ścieżki. Płyta główna Elementy płyty głównej: BIOS gniazdo procesora gniazda magistrali PCI, ISA itp.. CACHE CHIPSET Gniazda pamięci SIMM, DIMM Złącze EIDE Zegar czasu rzeczywistego Złącze napędu FDD Regulator napięcia

2.7 Elementy komputera procesor Procesor, układ scalony będący podstawową częścią komputera. Wykonuje on elementarne instrukcje programów takie jak np. podstawowe instrukcje matematyczne czy kopiowania danych. Procesor Najpopularniejsze procesory: Cyrix, AMD, INTEL Prawo Moore'a reguła wywiedziona z obserwacji rynku komputerowego przez Gordona Moore'a, współzałożyciela firmy INTEL głosząca, że moc obliczeniowa układów scalonych podwaja się co półtora roku wraz ze spadkiem ich cen. Ta reguła obowiązuje nie przerwanie do dziś.

2.8 Elementy komputera pamięć Pamięć operacyjna urządzenie służące do przechowywania danych operacyjnych. Rodzaje pamięci: ROM (tylko do odczytu) służy do przechowywania stałych elementów oprogramowania RAM (do odczytu i zapisu) można w niej zapisywać i odczytywać informacje, wymaga stałego zasilania aby podtrzymywać przechowywane dane Pamięć

2.9 Elementy komputera karta graficzna Karta graficzna Karta graficzna, jeden z najważniejszych komponentów zestawu komputerowego. Karta graficzna może być zintegrowana z płytą główną komputera, częściej jest to osobna karta rozszerzeń (jak na rys.). Najważniejszymi parametrami karty graficznej są: szybkość pracy, ilość pamięci, rozdzielczość i ilość kolorów wyświetlanego obrazu i inne. Gniazdo podłączenia monitora Złącze umożliwiające osadzenie karty na płycie głównej Główne zadanie karty graficznej to przetwarzanie obrazu cyfrowego generowanego przez układy komputera na sygnał zrozumiały dla monitora (może to być sygnał: analogowy lub cyfrowy).

2.10 Elementy komputera karta dźwiękowa Karta dźwiękowa Karta dźwiękowa, zwana też kartą muzyczną, jest to karta rozszerzeń umożliwiająca pracę z dźwiękiem na komputerze klasy PC. Dzięki nim można zarówno odtwarzać dźwięk, jak i tworzyć pliki dźwiękowe. Do karty dźwiękowej podłącza się takie urządzenia jak głośniki, wzmacniacz czy mikrofon bądź urządzenie MIDI (np. syntezator). Główne zadanie karty dźwiękowej to przetwarzanie sygnałów cyfrowych na analogowe (przy odtwarzaniu dźwięków) lub odwrotnie (przy nagrywaniu dźwięków) Gniazda wejścia i wyjścia sygnałów dźwiękowych Złącze umożliwiające osadzenie karty na płycie głównej

2.11 Elementy komputera karta sieciowa Karta sieciowa Karta sieciowa, karta rozszerzeń niezbędna do podłączenia komputera do sieci LAN. Do karty sieciowej można podłączyć kabel koncentryczny lub kabel typu skrętka łączący komputer z siecią. Często karty mają możliwość podłączenia dwóch różnych typów kabla. Najważniejszym parametrem karty sieciowej jest jej prędkość transmisji, może ona wynosić 10 lub 100 Mbps. Antena transmisyjna Diody sygnalizacyjne Gniazdo kabla sieciowego Złącze umożliwiające osadzenie karty na płycie głównej

2.12 Elementy komputera dysk twardy Dysk twardy Dysk stały, dysk twardy (angielskie hard disk), pamięć dyskowa, w której nośnik magnetyczny jest nałożony na bardzo cienką warstwą (kilka µm) na niewymienną, sztywną płytę zwaną talerzem (lub zespół płyt na jednej osi), zamkniętą w hermetycznej obudowie. Pozwala na zapisywanie danych na stałe, bez ich utraty po odłączeniu zasilania. Płyty nośnik danych Dysk twardy Głowice magnetyczne Wnętrze dysku twardego

Napęd optyczny 2.13 Elementy komputera napęd CD-ROM CD-ROM, dysk CD, Compact Disk Read- Only Memory, popularny dysk kompaktowy zastosowany w komputerze jako pamięć tylko odczytywalna. Dane na dysku CD- ROM zachowywane są w formacie binarnym jako mikroskopijne wgłębienia w powierzchni dysku, za pomocą bardzo cienkiej wiązki lasera emitowanej przez napęd CD-ROM dane mogą być odczytywane. Na płycie CD może zmieścić się do 700 MB danych. Napęd CD-ROM Nośnik CD-RW

Napęd optyczny 2.14 Elementy komputera napęd DVD DVD, Digital Versatile Disc, rodzaj nośnika danych, przypominający płytę CROM. Ilość danych zapisanych na płycie DVD jest jednak dużo większa. Istnieje kilka możliwych sposobów nagrywania płyty DVD różniących się pojemnością płyty. Można na niej nagrać aż do 17 GB danych. Sposób zapisu danych na płycie DVD Napęd DVD przypomina budową CD-ROM Podstawowa różnica pomiędzy CD a DVD polega na tym że DVD zapisane jest po obu stronach przy dodatkowo większej gęstości zapisu. Do odtwarzania DVD (w przeciwieństwie do CD) potrzeba sprzętowego urządzenia do dekodowania informacji zapisanych na nośniku.

2.15 Elementy komputera inne urządzenia We wnętrzu obudowy komputera można zamontować wiele innych urządzeń realizujących różne zadania np.: Inne urządzenia Modem telefoniczny (umożliwiający łączenie się z innymi komputerami poprzez łącza telefoniczne) Karty sterujące i pomiarowe mogą przeobrazić komputer w jednostkę zarządzającą np. procesem produkcyjnym. tuner telewizyjny uczyni z komputera PC telewizor napędy innych nośników danych (np: stacja dyskietek, streamer, ZIP itp. )

2.16 Urządzenia zewnętrzne Urządzenia zewnętrzne Liczba urządzeń zewnętrznych które mogą współpracować z komputerem jest bardzo duża. Producenci sprzętu peryferyjnego oferują coraz nowe rozwiązania w dużej liczbie typów sprawiając że współczesny użytkownik decydując się np. na zakup monitora komputerowego do wyboru ma dziesiątki marek i setki modeli. Wybrane urządzenia peryferyjne: monitory, CRT oraz LCD, różne przekątne obrazu Projektory multimedialne Głośniki komputerowe Klawiatury i myszy: tradycyjne i multimedialne, przewodowe i bezprzewodowe Skanery: ręczne i stacjonarne

2.17 Urządzenia zewnętrzne Urządzenia zewnętrzne Drukarki komputerowe, ze względu na kolor druku: kolorowe oraz czarno-białe. Ze względu na technologię druku: igłowe (stosowane do druku wielokopiowego np. faktury) atramentowe, powszechnie stosowane, tani druk w kolorze w porównaniu do drukarek laserowych. Laserowe, zastosowanie biurowe. Niski koszt druku czarnych kopii lecz drogi druk w kolorze. Szybkie i ciche Plotery, wielkoformatowe drukarki laserowe lub atramentowe, stosowane np. do druku dokumentacji CAD drukarki termiczne, stosowane np. w kasach fiskalnych drukarki mozaikowe stosowanych w elektronicznych maszynach do pisania.

2.18 Urządzenia zewnętrzne Urządzenia zewnętrzne aparaty cyfrowe Kamery CCD - internetowe UPS awaryjny akumulator podtrzymujący napięcie słuchawki i mikrofony tablety graficzne ułatwią posługiwanie się programami graficznymi także systemami CAD Oraz wiele innych urządzeń takich jak: zewnętrzne napędy nośników danych trackaball (odwrócona myszka) czytniki kodów kreskowych kasy fiskalne urządzenia z dziedziny automatyki itp..

2.19 Rodzaje komputerów Rodzaje komputerów Ogólny podział komputerów: superkomputery stosowane w nauce duże komputery (ang. mainframe) stosowane np. w bankowości minikomputery (najczęściej jako serwery) stosowane do obsługi mniejszych przedsiębiorstw, grup użytkowników, sieci komputerowych. mikrokomputery przeznaczone dla pojedynczego użytkownika (IBM, MacIntosh) Superkomputery zajmują ogromne pomieszczenia, posiadają dziesiątki a nawet setki procesorów. IBM ZSieries 990 komputer klasy Mainframe. HP 9000 server do zastosowań sieciowych

Rodzaje komputerów 2.20 Rodzaje komputerów Mikrokomputery, komputery osobiste: Terminal roboczy pełni funkcję komunikatora pomiędzy użytkownikiem a dużym komputerem (lub superkomputerem) Laptop, Notebook - przenośny komputer UltraPC lekkie stacjonarnoprzenośne komputery osobiste Stacjonarne komputery osobiste: desktop oraz tower Palmtop kompter mieszczący się w dłoni, pełni funkcję notesu elektrocznego

3. Algorytmy i języki programowania

Co to jest algorytm? Uporządkowany i uściślony sposób rozwiązywania danego problemu, zawierający szczegółowy opis wykonywanych czynności.

Poziom SKRZAT Poziom BENIAMIN Poziom JUNIOR Poziom SENIOR banaszak@dydaktyka.org, Poznań 2016/2017 60

Schemat postępowania przy rozwiązywaniu problemów PROBLEM SPOSÓB ROZWIĄZANIA (ALGORYTM) NARZĘDZIE (PROGRAM)

ETAPY ROZWIĄZYWANIA PROBLEMU 1. Sformułowanie zadania 2. Określenie danych wejściowych 3. Ustalenie celu (wyniku) 4. Określenie metody rozwiązania (wybór algorytmu) 5. Przedstawienie algorytmu w postaci opisu słownego, listy kroków lub schematu blokowego 6. Analiza poprawności rozwiązania 7. Testowanie rozwiązania dla różnych danych

Lista kroków algorytmu Sposób rozwiązania zadania, czyli algorytm, przedstawiamy w punktach. ZROZUMIAŁYCH DLA MASZYNY!

Lista kroków algorytmu c.d. Operacje powinny być zapisane zgodnie z kolejnością ich realizacji w danym algorytmie. Zapis algorytmu w postaci listy kroków polega na podaniu kolejno wykonywanych operacji.

Przykład listy kroków Lista kroków przygotowania Gorącego kubka 1. Otwórz opakowanie 2. Zawartość opakowania wsyp do kubka 3. Zagotuj wodę 4. Wlej zagotowaną wodę do kubka z zupką 5. Mieszaj przez minutę

Zadanie 1 Uporządkuj listę kroków algorytmu: Chcę się napić 1. Idź do domu 2. Wejdź do sklepu 3. Nalej do szklanki 4. Weź go do ręki 5. Zapłać za niego 6. Wypij

Przykład specyfikacji zadania ZADANIE: Przedstaw w postaci listy kroków algorytm obliczania pola trójkąta DANE: a= 4, h= 2 Wynik: wartość pola trójkąta: P 1. Zacznij algorytm 2. Wprowadź wartość boku a=4 i wysokość h=2 3. Zmiennej P przypisz wartość wyrażenia P:=1/2 *a*h 4. Wyprowadź wynik: P. 5. Zakończ algorytm

P:=1/2*a*h Zamiast znaku = pojawia się := Jest to znak zapożyczony z języka programowania Pascal. Jest to instrukcja przypisania (inaczej podstawiania)

Zadanie 2 Zapisz specyfikację zadania i listę kroków algorytmu obliczania pola trapezu.

Co to jest schemat blokowy? Schemat blokowy to lista kroków algorytmu zapisana w postaci graficznej W schemacie blokowym poszczególne operacje zapisane są za pomocą odpowiednio połączonych bloków (klocków). Połączenia określają kolejność i sposób wykonywania operacji realizujących dany algorytm

Elementy schematu blokowego START STOP Początek algorytmu Koniec algorytmu Wprowadzanie danej Wykonanie obliczeń Wyprowadzenie wyniku

Przykład

Zasady tworzenia schematu Każda operacja jest umieszczana w bloku Schemat blokowy rozpoczyna zawsze klocek Początek algorytmu Na końcu algorytmu zawsze występuje klocek Koniec algorytmu Dane wprowadzamy za pomocą klocka Wprowadzenie danej Obliczenia wpisujemy do bloku Wykonanie obliczeń Wynik pokazujemy za pomocą klocka Wyprowadzenie wyniku Klocki są ze sobą połączone

Zadanie 1 Dane są dwie liczby: a oraz b. Sumą tych liczb jest s Przedstaw graficznie algorytm obliczania sumy a i b oraz wyprowadź jej wartość.

ZADANIE 2 Dane są dwie liczby a:=1648 oraz b:=274 Przedstaw graficznie algorytm obliczania sumy a i b oraz wyprowadź jej wartość.

ZADANIE 3 Przedstaw graficznie algorytm obliczania pola trójkąta, jeśli dane są: a:=14 h:= 6

Zadanie 4 Przedstaw graficznie algorytm obliczania obwodu prostokąta o bokach x oraz y

Techniki algorytmiczne Sytuacje warunkowe Iteracja

Sytuacje warunkowe Z sytuacjami warunkowymi stykamy się codziennie. Na pytanie: Czy pada deszcz? odpowiedz może brzmieć tak lub nie. W zależności od tego, czy warunek jest spełniony, czy nie, wybieramy sposób postępowania- rozwiązanie.

Zadanie 1 Zapisz w postaci graficznej (schemat blokowy) algorytm z sytuacją warunkową z życia codziennego.

Sytuacje warunkowe- algorytmy matematyczne Z sytuacją warunkowa mamy do czynienia wtedy, gdy wynik lub dalsze działanie zależy od spełnienia (lub niespełnienia) warunku. W schemacie blokowym sytuacje warunkowe realizujemy poprzez blok (klocek) warunkowy.

Operatory równań W klocku wpisujemy warunek logiczny, stosując operatory porównań: = równy < mniejszy > większy <> różny <= >= mniejszy lub równy, większy lub równy

Warunki złożone Można w schemacie blokowym wpisywać też warunki złożone, połączone spójnikami and (i) oraz or (lub) Np. (a<o) or (a=0) (x>0) and (x<20)

TAK NIE Z klocka warunkowego wychodzą dwa połączenia tak oraz nie. W zależności od tego, czy warunek jest spełniony, czy nie, algorytm jest wykonywany w odpowiednim odgałęzieniu. Algorytm z warunkami nazywamy inaczej algorytmem z rozgałęzieniami.

PRZYKŁAD Przykład Algorytm dzielenia liczb

Zadanie 2 Napisz w postaci graficznej z wykorzystaniem sytuacji warunkowej algorytm obliczania pola kwadratu dla a dodatniego.

Zadanie 3 Napisz w postaci graficznej z wykorzystaniem sytuacji warunkowej algorytm obliczania obwodu prostokąta, gdzie a oraz b muszą być liczbami dodatnimi. Wykorzystaj warunki złożone!

Zadanie 4 Przedstaw w postaci schematu blokowego algorytm obliczania pola P trójkąta o podstawie a i wysokości h. Uwzględnij w schemacie warunek: dla a i h dodatnich ma nastąpić obliczenie pola oraz wyprowadzenie wyniku, w przeciwnym wypadku algorytm ma się zakończyć.

Zadanie 5 Przedstaw w postaci schematu blokowego algorytm: wprowadzane są dwie liczby a i b (zakładamy, że są to liczby dodatnie i różne). Dla liczby większej oblicz objętość sześcianu o krawędzi długości równej tej liczbie. Dla liczby mniejszej oblicz pole kwadratu o boku długości równej tej liczbie.

Co to jest algorytm? TECHNIKI ALGORYTMICZNE Sytuacje warunkowe Iteracja

Iteracja Iteracja polega na powtarzaniu wiele razy tych samych operacji. Liczba powtórzeń tych operacji może być z góry określona lub zależeć od spełnienia warunku. Do tego wykorzystujemy pętlę. Z pętlą mamy do czynienia, gdy w pewnym kroku algorytmu wracamy do jednego z wcześniejszych kroków, co powoduje, że kroki te mogą być wykonywane wiele razy.

Przykład 1. Wybierasz numer telefonu do koleżanki 2. Czy odebrała? TAK NIE Przekazujesz informacje Wracasz do punktu 1 3. Koniec

Zadanie 6 Napisz w postaci graficznej z wykorzystaniem sytuacji warunkowej algorytm obliczania pola kwadratu dla a. Jeśli a jest liczbą niedodatnią- nie kończ algorytmu, tylko wprowadź inną liczbę i dokonaj ponownie obliczeń.

Zadanie dodatkowe Przeanalizuj ciąg liczb: 0, 1, 1, 2, 3, 5, 8, 13, 21, 34, 55, 89, 144, 233, 377, 610, 987, 1597, 2584, 4181 Co zaobserwowałeś/aś

Dla ułatwienia J

Języki programowania c.d. Podstawy programowania 30h banaszak@dydaktyka.org, Poznań 2016/2017 106

5. Inżynieria oprogramowania 4. Inżynieria oprogramowania

Systemy informatyczne banaszak@dydaktyka.org, Poznań 2016/2017 108

Oprogramowanie Odpowiednio zorganizowany zespół programów określających działanie systemu informatycznego banaszak@dydaktyka.org, Poznań 2016/2017 109

Przedmiot inżynierii oprogramowania Badanie potrzeb klientów, Metody analizy systemów, Projektowanie, Metody testowania, Sporządzanie kosztorysów i harmonogramu, Synchronizacja poszczególnych etapów projektowania Przygotowanie dokumentacji systemowej. banaszak@dydaktyka.org, Poznań 2016/2017 110

Cykl życia oprogramowania 111

Model spiralny 112

6. Systemy i apliakcje 5. Systemy i aplikacje